Hizkuntza-zuzenbidea. Testu-bilduma euskaraz

7.2.12. Europako Parlamentuaren Ebazpena, 2009ko martxoaren 24koa, eleaniztasunari buruzkoa: Europarentzako abantaila eta konpromiso partekatua (2008/2225(INI))


7.2.12. Europako Parlamentuaren Ebazpena, 2009ko martxoaren 24koa, eleaniztasunari buruzkoa: Europarentzako abantaila eta konpromiso partekatua (2008/2225(INI))[126]

(2010/C 117 E/10)

Europako Parlamentuak,

— Ikusiz Europako Erkidegoaren Tratatuaren 149. eta 151. artikuluak,

— Ikusiz Europar Batasuneko Oinarrizko Eskubideen Gutuneko 21. eta 22. artikuluak,

— Ikusiz Kultura-ondare Immateriala Babesteko UNESCOren 2003ko Konbentzioa,

— Ikusiz Batzordearen Komunikazioa, 2008ko irailaren 18koa, “Eleaniztasuna: Europarentzako abantaila eta konpromiso partekatua” (COM(2008)0566), eta hari datxekion Batzordearen zerbitzuen lan-dokumentua (SEC(2008)2443, SEC(2008)2444 eta SEC(2008)2445).

— Ikusiz Batzordearen 2007ko apirilaren 13ko Komunikazioa, Hizkuntza-ezagutzei buruzko Europako inkestarako esparrua”(COM(2007) 0184) izenekoa,

— Ikusiz Batzordearen lan-dokumentua, 2007ko azaroaren 15ekoa, “Hizkuntzen ikaskuntza eta hizkuntza-aniztasuna” sustatzeko ekintza-planaren aplikazioari buruzko txostena (COM(2007)0554) izenekoa, eta hari datxekion Batzordearen zerbitzuen lan-dokumentua (SEC(2007)1222),

— Ikusiz Globalizazio-bidean dagoen Mundu batean Kulturarako Europako Agendari buruzko 2008ko apirilaren 10eko Ebazpena [127],

— Ikusiz Eleaniztasunerako Esparru-estrategia Berriari buruzko 2006ko azaroaren 15eko Ebazpena[128],

— Ikusiz 2006ko apirilaren 27ko Ebazpena, Europar Batasunean eleaniztasuna eta hizkuntzen ikaskuntza sustatzeari buruzkoa: hizkuntza-gaitasunaren Europako adierazlea[129],

— Ikusiz 2003ko irailaren 4ko Ebazpena, Europako erregioetako eta eremu urriko hizkuntzei buruz Batzordeari emandako gomendioekin —hizkuntza gutxituak Europar Batasunean, kultura-hedapenaren eta -aniztasunaren testuinguruan[130]—,

— Ikusiz Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 1934/2000/EE Erabakia, 2000ko uztailaren 17koa, Hizkuntzen Europako Urtea 2001 ezartzen duena[131],

— Ikusiz Europako Kontseiluaren Bartzelonako Lehendakaritzak 2002ko martxoaren 15ean eta 16an ateratako ondorioak,

— Ikusiz Hezkuntza, Gazteria eta Kultura Kontseiluak 2008ko maiatzaren 21ean eta 22an, bereziki, eleaniztasunari buruz emandako ondorioak,

— Ikusiz, Kontseiluaren baitan batzartuta, Kontseiluaren eta estatu kideetako gobernuen ordezkarien 2008ko azaroaren 20ko ondorioak, zeinak baitira Batasunaren eta estatu kideen kanpo-harremanetan kultura-aniztasuna eta kulturen arteko elkarrizketa sustatzeari buruzkoak[132],

— Ikusiz Erregioetako Lantaldeak eleaniztasunari buruz 2008ko ekainaren 18an eta 19an[133] emandako irizpena eta Europako Ekonomia eta Gizarte Batzordeak eleaniztasunari buruz 2008ko irailaren 18an emandako irizpena,

— Ikusiz Erregelamenduaren 45. artikulua,

— Ikusiz Kultura eta Hezkuntza Batzordearen txostena eta Enplegu eta Gizarte Gaietako Batzordearen iritzia (A6-0092/2009),

A. Kontuan hartuz hizkuntza- eta kultura-aniztasunak modu esanguratsuan markatzen duela Europar Batasuneko herritarren eguneroko bizitza, bai komunikabideen irismenaren ondorioz, bai mugikortasun gero eta handiagoaren ondorioz, bai migrazioen ondorioz eta bai globalizazioaren aurrerapenaren ondorioz,

B. Kontuan hartuz askotariko hizkuntza-ezagutzak eskuratzea oso garrantzitsua dela EBko herritar guztiek goza dezaten Batasunaren barruan askatasunez zirkulatzeak eta Batasunak hirugarren herrialdeekin dituen harremanek eskaintzen dituzten abantaila ekonomiko, sozial eta kulturalez,

C. Kontuan hartuz eleaniztasuna gero eta garrantzitsuagoa dela estatu kideen arteko harremanetan, kultura-aniztunak diren gure gizarteetako elkarbizitzaren eremuan eta Europar Batasuneko politika erkideetan,

D. Kontuan hartuz eleaniztasunaren ebaluazioa onartutako tresnetan oinarrituta baliozkotu behar dela, hala nola Hizkuntzetarako Europako Erreferentzia Marko Bateratua eta beste batzuk,

E. Kontuan hartuz Europako hizkuntza batzuk funtsezko zubi direla hirugarren herrialdeekiko harremanetan, baita munduko hainbat erregiotako herri eta nazioen arteko harremanetan ere,

F. Kontuan hartuz hizkuntza-aniztasuna herritarrei aitortutako eskubidea dela Oinarrizko Eskubideen Gutunaren 21. eta 22. artikuluetan, eta kontuan hartuz eleaniztasunak ere helburua izan beharko lukeela aniztasunaren eta tolerantziaren errespetua bultzatzeko, betiere estatu kideetako hizkuntza-komunitateen artean gerta litezkeen gatazka aktibo edo pasiboak saiheste aldera,

1. Atsegin handiz hartu du Batzordeak eleaniztasunari buruz egindako komunikazioaren argitalpena, bai eta Kontseiluak hari eskainitako arreta ere;

2. Denboran zehar eleaniztasunari eta kultura-aniztasunari buruz hartu dituen jarrerak berresten ditu;

3. Berriro dio ezen jarduera publikoaren alderdi guztietan EBko hizkuntza ofizialen arteko berdintasuna aitortzeko dagoen beharrizana nabarmendu behar dela;

4. Uste du Europako hizkuntza-aniztasuna aktibo kultural garrantzitsua dela, eta ez litzatekeela egokia izango Europar Batasuna hizkuntza nagusi bakarrera mugatzea;

5. Uste du funtsezkoa dela EBko instituzioek hizkuntza-berdintasunaren printzipio hori errespetatzeari dagokionez duten zeregina, bai estatu kideen arteko harremanetan eta EBko instituzioetan euretan, bai EBko herritarrek administrazio nazionalekin eta Erkidegoko eta nazioarteko instituzio eta organismoekin dituzten harremanetan;

6. Gogoratzen du ezen eleaniztasunaren garrantzia ez dela agortzen alderdi ekonomiko eta sozialetan; izan ere, kontuan hartu behar dira eremu kultural eta zientifikoko sorkuntza eta transmisioa, bai eta literatura-itzulpenak zein teknikoak herritarren bizitzan eta EBren epe luzerako garapenean duten garrantzia ere; era berean, gogoratzen du garrantzitsua dela hizkuntzek prestakuntzan eta identitatea finkatzean duten zeregina;

7. Azpimarratzen du ezen eleaniztasuna zeharkako gaia dela, eta eragin sakona duela Europako herritarren bizitzetan; beraz, estatu kideei eskatzen die eleaniztasuna txertatzeko hezkuntzaz bestelako politiketan, hala nola etengabeko ikaskuntzan, gizarte-inklusioan, enpleguan, hedabideetan eta ikerketan;

8. Uste du oso garrantzitsua dela itzulpengintzari laguntzeko programa espezifikoak eta terminologia-oinarri eleaniztunen sareak sortzea;

9. Gogoratzen du ezen informazioaren eta komunikazioaren teknologiak eleaniztasuna sustatzeko erabili behar direla, eta, horregatik, nabarmentzen direla nazioarteko arau egokiaren —ISO 10646, hizkuntza guztietako alfabetoak irudikatzea ahalbidetzen duena— zeregina eta erabilera Europako eta estatu kideetako administrazio-sistemetan eta komunikabideetan;

10. Proposatzen du itzultzailearen eta interpretearen Europako egun bat ezar dadila edo lanbide horiek kontuan hartu eta balioets daitezela, urtero irailaren 26an ospatzen den Hizkuntzen Europako Egunaren esparruan;

11. Adierazten du funtsezkoa dela eleaniztasuna zaintzea hizkuntza ofizial bi edo gehiago dauden herrialde edo erregioetan;

12. Nabarmentzen du badagoela beharrizanik hizkuntza ofizial bat baino gehiago duten estatu kideetan hizkuntza arteko ulergarritasun osoa bermatzeko, batez ere adineko pertsonei dagokienez eta justiziaren, osasunaren, administrazioaren eta enpleguaren sektoreetan;

13. Lanean beste estatu kide batzuetako herritarrekin harremanetan dauden funtzionarioek Europar Batasuneko bigarren hizkuntza bat ikas dezaten bultzatzen du;

14. Beharrezkotzat eta egokitzat jotzen du helduaroan atzerriko hizkuntzak ikasteko aukerak sortzea, lanbide-heziketako eta etengabeko prestakuntzako programen bidez, garapen pertsonal eta profesionalari begira;

15. Nabarmentzen du eskoletan arreta eta laguntza berezia eman behar zaiela beren ama-hizkuntzan hezkuntzarik jaso ezin duten ikasleei, eta oso ondo hartu du Batzordeak eskoletan “ama-hizkuntza eta beste bi” sustatzeko egin duen proposamena;

16. Deitoratzen du Batzordeak orain arte hizkuntza-aniztasunaren eta hizkuntzen ikaskuntzaren eremuan urte anitzeko programarik edo hizkuntza-aniztasunerako eta hizkuntzen ikaskuntzarako Europako agentziarik sortu ez izana, Europako Parlamentuak 2003ko irailaren 4an gehiengo handiarekin hartutako ebazpenean eskatu zen bezala;

17. Era berean nabarmentzen du zein garrantzitsua den harrerako herrialdeko hizkuntza ofizialak jakitea etorkinak eta haien familiak erabat integratzeko, eta azpimarratzen du gobernu nazionalek hizkuntza-ikastaro bereziak eraginkortasunez sustatu behar dituztela, batez ere emakumeentzat eta adin aurreratuko pertsonentzat; estatu kideei eskatzen die etorkinen aurrean arduraz jokatzeko, harrerako herrialdeko hizkuntza eta kultura ikasteko beharrezkoak diren bitartekoak emanez, nahiz eta beren hizkuntza mantentzea ahalbidetu eta sustatu;

18. Gogoratzen du, arrazoi horiengatik, funtsezkoa dela ingurumari horretan irakaskuntzaren kalitatea bermatzea, irakasleen prestakuntza egokia barne;

19. Uste du berriro balioetsi behar dela eskolaurreko hezkuntzan hizkuntzen ikaskuntza, eta, batez ere, haurrak eskolatuta dauden herrialdeko hizkuntza nazionalaren ikaskuntza;

20. Uste du, umeen intereserako, haurrok bizi diren herrialdeko hizkuntzan hitz egiteko aukera izan beharko luketela, eskolaurrearen osteko hezkuntzan edo prestakuntzan diskriminaziorik ez dutela jasango bermatzeko, eta jarduera guztietan berdintasunean parte hartzeko gai izango direla bermatzeko;

21. Estatu kideei iradokitzen die aukera azter dezatela zenbait hezkuntza-mailatan irakasleen trukeak egiteko, betiere irakasgai batzuk zenbait hizkuntzatan irakasteko, eta uste du aukera hori baliatu ahal izango litzatekeela, batez ere mugako erregioetan, horren bitartez langileen mugikortasuna eta herritarren artean hizkuntzen ezagutza hobetzeko;

22. Ezinbestekotzat jotzen du hizkuntza-ikasle eta -irakasleen mugikortasuna eta trukeak sustatzea; gogoratzen du Europar Batasunaren barruan hizkuntza-irakasleen mugimendu arinak lagundu egingo duela ahalik eta irakasle gehienek harreman eraginkorra izan dezaten eurek irakasten dituzten hizkuntzen jatorrizko ingurunearekin;

23. Batzordeari eta estatu kideei eskatzen die irakasleen lan-mugikortasuna eta herrialdeetako eskola-zentroen arteko lankidetza faboratzeko, betiere teknologia- eta kultura-ikuspuntutik proiektu pedagogiko berritzaileak egiteari begira;

24. Gutxiengoen ama-hizkuntzak, autoktonoak eta atzerritarrak, eskola-programetan edo erkidegoari irekitako curriculumetik kanpoko jardueren esparruan derrigortasunik gabe sar daitezen bultzatzen eta babesten du;

25. Kontseiluari eskatzen dio urtero txosten bat egin dezala eleaniztasunak estatu kideetako hezkuntza-sistema formal eta informaletan, lanbide-heziketan eta helduentzako hezkuntzan egiten dituen aurrerapenei buruz, eta arreta jar dezala, alde batetik, hizkuntza nazionalen, erregionalen eta gutxituen prebalentziaren eta, bestetik, immigrazioaren arteko erlazioan;

26. Konpromiso iraunkorra berretsi du Europar Batasunean hizkuntzen ikaskuntza, eleaniztasuna eta hizkuntza-aniztasuna sustatzeko, hizkuntza erregional eta gutxituak barne, zeren babestu eta mantendu beharreko kultura-ondasunak baitira; uste du eleaniztasuna funtsezkoa dela komunikazio eraginkorra lortzeko, eta pertsonen arteko ulermena eta, ondorioz, aniztasunaren eta gutxiengoen onarpena errazten dituen tresna dela;

27. Gomendatzen du estatu kideetako ikasketa-planetan atzerriko hirugarren hizkuntza baten aukerako ikasketa jaso dadin, bigarren hezkuntzan hasita;

28. Azpimarratzen du ezen auzo-herrialdeetako hizkuntzak ikastea garrantzitsua dela, Europar Batasunean komunikazioak errazteko eta elkar ulertzeko modu gisa, aldi berean hura indartuz;

29. Gomendatzen du auzo-herrialde eta -erregioetako hizkuntzen ikaskuntza lagundu dadin, batez ere mugako erregioetan;

30. Berriro dio ezen garrantzitsua dela hizkuntzen irakaskuntzarako eredu eta planteamendu pedagogiko berritzaileen garapena sustatu eta lagundu dadin, hizkuntza-ezagutzak eskuratzea sustatzeko, bai eta herritarren sentsibilizazioa eta motibazioa sustatzeko ere;

31. Proposatzen du hezkuntza-maila guztietan, eta ingurune geografikoa edozein dela ere, atzerriko hizkuntzetako irakasle kualifikatuak egotea;

32. Gomendatzen du hizkuntza bizietako irakasleen Europako federazioei eta elkarteei aplikatu beharreko programei eta metodologiei buruz galdetzea;

33. Errepikatzen du ezen, helburu horiek lortzeko, irakurzaletasuna sustatzeko eta literatura-sorkuntza zabaltzeko politiken beharrizana dagoela;

34. Gogo onez hartzen du Batzordearen asmoa, zeinaren bidez abian jarri nahi baitira hedabideen eta teknologia berrien bidez hizkuntzak ikasteak dituen abantailei buruzko informazio- eta sentsibilizazio-kanpainak; kanpainok egiteko, Batzordeari eskatzen dio, oinarri gisa har ditzan haur migratzaileek hizkuntzak ikasteari buruzko eta jatorrizko herrialdeko hizkuntza eta kultura hartzen dituen estatu kidean irakasteari buruzko kontsultetatik ateratako ondorioak;

35. Informazioaren eta komunikazioaren teknologien erabilera gomendatzen eta bultzatzen du, hizkuntzak irakasteko ezinbesteko tresna gisa;

36. Berresten du ezen bere lehentasun politikoa Europar Batasuneko beste hizkuntza batzuk ikasiz hizkuntza-ezagutzak eskuratzea dela; hizkuntza horietako batek auzo-herrialde bateko hizkuntza izan behar du, eta besteak, berriz, nazioarteko “lingua franca” bat; bere ustez, horrek gaitasunak eta kualifikazioak emango lizkieke herritarrei gizarte demokratikoan parte hartzeko, herritartasunari, enplegagarritasunari eta beste kultura batzuen ezagutza aktiboari dagokienez;

37. Iradokitzen du eleaniztasunaren maila egokia ere bermatzea komunikabide sozialetan eta Interneten eskainitako edukietan, eta, bereziki, Europar Batasunarekin zerikusia duten gune eta atari europarren hizkuntza-politikan, zeinetan erabat errespetatu behar baita Europako eleaniztasuna, Europar Batasuneko 23[134] hizkuntza ofizialei dagokienez behintzat;

38. Ohartzen da ezen telebistako programetan azpitituluak erabiltzeak EBko hizkuntzen ikaskuntza eta praktika erraztuko dituela eta ikus-entzunezko ekoizpenen kultura-ingurumariaren ulermena hobetuko duela;

39. EBri eskatzen dio aprobetxa ditzala Europako hizkuntzek haren kanpo-harremanetan berez dituzten onurak, eta eskatzen dio balio erantsi hori zaindu dezala munduko gainerako herrialdeekiko elkarrizketa kultural, ekonomiko eta sozialaren esparruan, betiere EBk nazioartean duen presentzia indartzeko eta balioesteko, eta hirugarren herrialdeei mesede egiteko, EBk sustatutako garapen-politikaren espirituan;

40. Kontseiluari proposatzen dio, gizarte zibilarekin batera, hizkuntza-aniztasunari buruzko Europako lehenengo konferentzia antola dezala, gai hori sakon aztertzeko, eta hori guztia Nazio Batuetako Hizkuntza Indigenetako Adituen Nazioarteko Taldeak 2008ko maiatzeko zazpigarren bileran Gai Indigenetarako Foro Iraunkorraren txostenean egindako gomendioarekin bat etorriz (E/2008/43 txostena[135]);

41. Uste du, etengabeko ikaskuntzaren esparruan, behar beste bitarteko eman beharko litzatekeela adin-kategoria guztietako herritarrei beren hizkuntza-gaitasunak garatzen eta hobetzen laguntzeko, oinarri iraunkor batean oinarrituta, hizkuntzen ikaskuntza egokia iritsi ahal izango lukete, bai eta komunikazioa errazteko beste tresna batzuk iritsi ere, hizkuntzen ikaskuntza goiztiarra barne, haien gizarteratzea, lan-ikuspegiak eta ongizatea hobetzeko helburuarekin;

42. Batzordeari eta estatu kideei eskatzen die neurriak susta ditzatela egoera ahulean dauden pertsonei edo migratzaileak direnei edo gutxiengo nazionaletakoak direnei hizkuntzen ikaskuntza errazteko, betiere harrerako herrialdeko edo erregioko hizkuntza edo hizkuntzak ikas ditzaten, eta horren helburua gizarteratzea lortzea eta gizarte-bazterketaren aurka borrokatzea da; ohartzen da ezen etorkinek beren ama-hizkuntza erabili behar dutela beren hizkuntza-gaitasuna garatzeko; horrenbesterekin, estatu kideei eskatzen die susta dezatela pertsona bakoitzaren hizkuntza nagusiaren erabilera bezala hizkuntza nazional(ar)en ikaskuntza;

43. Europako hizkuntzen nazioarteko proiekzioari babes handiagoa ematearen alde egiten du, zeren hizkuntzok Europako proiektuaren balio erantsia baitira; izan ere, funtsezkoak dira EBren eta hirugarren herrialdeen artean dauden lotura linguistiko, historiko eta kulturaletarako, herrialde horietan balio demokratikoak sustatzeko dagoen espirituarekin bat etorriz;

44. Uste du Europako enpresei, eta bereziki ETEei, laguntza eraginkorra eman behar zaiela hizkuntzak irakasteko eta erabiltzeko, betiere munduko merkatuetan eta, bereziki, goraka ari diren merkatuetara irits daitezen sustatze aldera;

45. Azpimarratzen du ezen kontsumitzaileek eskubidea dutela beren bizilekuko merkatuan saldutako produktuei buruzko informazioa toki horretako hizkuntza ofizialean edo ofizialetan jasotzeko;

46. Bereziki nabarmentzen ditu kultura-jatorri desberdinetako pertsonen arteko komunikazio-ezak ekar ditzakeen arriskuak eta pertsona eleaniztunen eta elebakarren arteko gizarte-etena; bereziki adierazten du ezen hizkuntza-gaitasunik ezak oztopo handia izaten jarraitzen duela atzerriko langileak estatu kide askotan gizarte- eta lan-merkatura sartzeko; horregatik, Batzordeari eta estatu kideei eskatzen die neurriak har ditzaten, betiere pertsona eleaniztunen, zeinek Europar Batasunean aukera hobeak baitituzte, eta pertsona elebakarren arteko arraila murrizteko, azken hauek aukera askotatik baztertuta gelditzen baitira.

47. Uste du hirugarren herrialdeetako hizkuntzen ikaskuntza babestu behar dela, baita EBn ere;

48. Eskatzen du hizkuntza-gaitasunaren adierazleek EBko hizkuntza ofizial guztiak lehenbailehen barne har ditzatela, hark eragotzi gabe Europar Batasunean hitz egiten diren beste hizkuntza batzuetara ere zabaltzea;

49. Uste du ezen datu-bilketak lau hizkuntza-gaitasunei buruzko probak jaso behar dituela, hau da, idatzizko hizkuntzaren ulermena, ahozko hizkuntzaren ulermena, idatzizko adierazpena eta ahozko adierazpena;

50. Batzordeari eta estatu kideei eskatzen die ahaleginak egin ditzatela koordinazio-metodo irekiaren bidez estatu kideen arteko lankidetza hobetzeko, betiere eleaniztasunaren eremuan esperientzien eta jardunbide egokien trukea errazteko, kontuan hartuta ondorio ekonomiko positiboak, adibidez, enpresa eleaniztunetan gertatzen direnak;

51. Lehendakariari agintzen dio ebazpen hau Kontseiluari, Batzordeari eta estatu kideetako gobernu eta parlamentuei helarazteko.


Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper