Euskaltzaindiaren adierazpenak (1976-2022)

Coa intención de contribuír a aclarar o debate público acerca da presenza das linguas no sistema educativo, a Euskaltzaindia, o Institut d’Estudis Catalans e a Real Academia Galega, como institucións con responsabilidades oficialmente recoñecidas na defensa e promoción dos idiomas que cada unha delas representa, acordan facer pública a seguinte declaración:

1.- En coherencia co principio de autonomía, entendemos que o réxime lingüístico do sistema educativo nas comunidades con lingua propia oficialmente recoñecida debe ser competencia exclusiva de cada unha delas.

2.- O devandito réxime lingüístico debe estar orientado a garantir unha competencia plena e igual en cada unha das nosas linguas e do castelán. Como demostran tanto os estudos e as avaliacións máis solventes coma as diversas experiencias nas comunidades autónomas que teñen algunha destas linguas como propia, para asegurar o seu futuro en condicións de normalidade, o catalán, o éuscaro e o galego precisan dunha presenza reforzada no sistema educativo, que de ningunha maneira redundou nin vai redundar en menoscabo da competencia en castelán. A normativa legal de cada unha das comunidades amentadas establece que ao final dos ciclos de ensino obrigatorio os e as estudantes deben posuír plena competencia en castelán, o mesmo que na lingua propia de cada unha delas. Todos os modelos aplicados garantiron este obxectivo para o castelán, pola contra, non todos eles o garantiron para o catalán, o éuscaro e o galego.

3.- O Institut d’Estudis Catalans, a Euskaltzaindia e a Real Academia Galega, organismos recoñecidos oficialmente como asesores dos poderes públicos en asuntos referentes ás respectivas linguas, reclaman ser consultados polas institucións do Estado, á vez que se poñen ao seu dispor. É o noso ánimo contribuír a unha deliberación pública informada e racional, en beneficio do respecto mutuo e da convivencia entre as comunidades lingüísticas e os/as falantes das diversas linguas do Estado español, un Estado que debe considerar a diversidade lingüística como unha riqueza que cómpre preservar e non como un problema que hai que suprimir.

Euskaltzaindiaren Zuzendaritzak onartua, 2021-II-09an.