Euskaltzaindiaren adierazpenak (1976-2022)

Euskaltzaindia 1918an Nafarroako eta beste hiru probintzietako aldundien babespean sortutako Euskararen Akademia da eta, jakina denez, bere helburu nagusia euskararen etorkizuna eta iraupena bermatzea da. 1976ko otsailaren 26ko Errege Dekretuak bere hitzaurrean dioenez berriz, «euskara munduko gizadiaren bitxi baliotsu-baliotsua izanik, Euskaltzaindiaren zeregina da». «Erresumako kultura eta altxorraren zati handi bat den eta espainiar askok erabiltzen duen hizkuntza honen batasuna bultzatzea». Nafarroaren kasuan, egungo legearen arabera, Euskaltzaindia da administrazio publikoen aholkulari ofiziala, 1986ko abenduaren 15eko 3.3. artikuluaren arabera.

Horregatik, zenbait lanpostutara aurkeztu ahal izateko euskaraz jakitea ezin dela nahitaezkotzat hartu dioen epaiak izan ditzakeen ondorioek kezkatu eta larritu egin dute Euskaltzaindia; beste hainbat arrazoi batzuen artean, epai hori Nafarroako Auzitegi Nagusiak Administrazioa bera kontrolatzeko duen Salak, hain zuzen ere, eman duelako.

Horren ondorioz, Euskaltzaindiak adierazten du:

— Aipatu epaiak legea bera hausten duela, bai Espainiako Konstituzioaren 3. artikulua, bai eta Nafarroako Forua Hobetzeko Legearen garapenerako egindako Euskararen Legearen 17. artikulua ere. Eta baita ere Europako hizkuntza gutxituei buruzko gomendioa.

— Nahitaezko deritzo Euskaltzaindiak, zenbait lanpostutarako, batez ere irakaskuntza eta administrazioaren arlokoetarako, euskaraz jakiteari. Eta Barañaingo Udalak, gizarteak berak aspalditik bizi duenari men eginez legez ez ezik, egoki eta zentzuz jokatu du deialdian baldintza hori jarriz, udalerri horretan gero eta ugariago diren euskal hiztunei behar bezalako erantzuna eta zerbitzua eman ahal izateko. Horrela berretsi du Nafarroako Parlamentuak berak ere 1997ko apirilaren 24ko ebazpenean.

Bilbon, 1997ko apirilaren 25ean.

Euskera, XLII, 1997, 1+2, 193-194.