Aspaldiko auzia da euskal deklinabidearen existentziari buruzkoa. Autore handiek egin dute horren inguruko eztabaida: Campión, Schuchardt, Van Eys, Azkue, Mitxelena, Villasante… Horren inguruan, auziaren abiapuntu gisa, egokia izan liteke L. Villasanteren La declinación del vasco literario común (1. kapitulua) liburura (1972) jotzea.

Kontua da azken hamarkada hauetan kontzeptu ezinbestekoa eta guztiz praktikoa izan dela deklinabide hitza euskararen sistema morfosintaktikoaren jokoa azaltzeko. Horren isla da Euskaltzaindiak berak ere erabili izana; besteak beste, ARAUAK ematean eta EGLU liburukietan. Ikuspegi hori islatzen du Euskaltzaindiaren Hiztegiak berak ere [EH:deklinabide] hitza definitzean, eta horren harira daude ekarriak bertako adibideak ere.

Azken urteotan, hala ere, hizkuntzalari askok nahiago dute deklinabide terminoa ez erabili, euskarari dagokionez. Ikusmolde horretara dago eratua Gramatika batzordeak paraturiko Euskararen Gramatika berria "1.3. Euskara hizkuntza eranskaria da" (Euskararen Gramatika) (2021); deklinabide hitza saihestuz, egokiago ikusten da hor kasu-markez eta postposizio-sistemaz hitz egitea.

Termino batarekin zein bestearekin izendatu, bistan da errealitate morfosintaktiko jakin berberaz ari garela; formulazioan dago aldea.

Euskaltzaindiak, erakunde modura, ez du berariazko aparteko erabakirik hartu.