JAGONET bilaketa

265 emaitza bilaketarentzat

Aditzaren jokabidea: partizipioa (egindako lana / egin lana)

Nire ustez, egindako lana bezalako egiturak ekintza burutuak adierazteko erabiltzen dira. Zuzen al nago?

Zalantza-mota: sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > partizipioa, hitzak > menderagailuak, perpausa > erlatiboak

Aditzaren jokabidea: subjuntiboa eta -tzeko (gogoratzeko / gogora nadin / gogora nadila esatera etorri)

Zuzenak al dira honako hiru esaldiok?

Besteez gogoratzeko esatera etorri zara.

Besteez gogora nadin esatera etorri zara.

Besteez gogora nadila esatera etorri zara.

Zalantza-mota: morfologia > aditz-jokoa, sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: afixuak > atzizkiak, hitzak-aditzak > aditz-izena, hitzak-aditzak > adizki jokatuak, hitzak-aditzak > adizki ez-jokatuak, hitzak > menderagailuak, perpausa > osagarriak

Aditzaren jokabidea: aditzoina eta subjuntiboa (har ezazu / hartu ezazu)

Aginteraren kasuan, nola esan behar da har ezazu ala hartu ezazu, eta noizkoa da erabaki hori?

Zalantza-mota: morfologia > aditz-jokoa, sintaxia > aditza
Unitate-mota: hitzak-aditzak > aditzoina, hitzak-aditzak > partizipioa

Aditzaren jokabidea: ohi partikula + aditza (etorri ohi da / etortzen ohi da)

Aditzak aspektu burutua ala burutugabea behar du ohi partikularekin doanean? Etorri ohi da ala etortzen ohi da?

Zalantza-mota: lexikoa > orokorra, sintaxia > aditza
Unitate-mota: hitzak-aditzak, hitzak

Aditzaren jokabidea: (trinkoak) eman (emadazu/*emaidazu, esaguk/*esaiguk)

Nik emadazu, esaguk eta antzeko adizki trinkoak emaidazu eta esaiguk formak baino batuagotzat eduki ditut oraindaino; baina zalantza sortu zait ea arau mailako erabakirik edo bestelakorik baden horretaz (ez dut aurkitu adizki trinkoen paradigmarik, nahiz inoiz ikusia naizen, ustez, halakorik).

Zalantza-mota: morfologia > aditz-jokoa, sintaxia > aditza
Unitate-mota: hitzak-aditzak > trinkoak

Aditzaren jokabidea: -arazi (lo eginarazi / lo eragin)

Nahasgarri gertatzen zait -arazi aditz elkartuetan. Zuzenak al dira hitz egin, lo egin, negar egin aditzen hitzarazi, lotarazi, negarrarazi, hitz eragin, lo eragin, negar eragin eta horrelakoak?

Zalantza-mota: lexikoa > lokuzioak/kolokazioak, sintaxia > aditza
Unitate-mota: hitzak-aditzak, lokuzioak/kolokazioak

Aditzaren jokabidea: aditzaren 3. pertsonaren markak

Aditz laguntzaile baten aditz-modua indikatiboko iragana izanik, NOR hura denean eta NORK hark denean, zein dira bakoitzaren pertsona-markak? Adibidez, ahazten zuen eta eman zizkion adizkien kasuan.

Zalantza-mota: morfologia > aditz-jokoa, sintaxia > aditza
Unitate-mota: hitzak-aditzak > adizki jokatuak

Aditzaren jokabidea: agintera  (emadazu, eman iezadazu, ezidazu / ez iezadazu)

Aginteran, baiezkoetan, idatz daitezke esaiozu eta emadazu/emaidazu bezalako formak? Horrela idatzi behar dira? Zein aditzekin: esan, eman, ekarri, eraman, entzun, utzi, galdetu, egin...?

Ezezkoetan, idatz daitezke eziozu, ezidazu..., edo beti idatzi behar da ez iezadazu eta abar?

Zalantza-mota: morfologia > aditz-jokoa, sintaxia > aditza
Unitate-mota: hitzak-aditzak > adizki jokatuak

Aditzaren jokabidea: trinkoak (emadak/*emaidak, uztak/utzizak, pasaidak/pasadak)

Adibidez, emadak/emaidak, uztak/utzizak, pasaidak/pasadak

Orain arteko arau-gomendioetan gai hau erabaki ez bada ere, zerbait aipatu da Euskal Gramatika: Lehen Urratsak (EGLU) liburukietan, baina aipatu baizik ez.

Zenbait esparrutan guztiz premiazkoak dira: harreman pertsonaletan, kirol-jardueretan, lan-harremanetan, etab.

Egokia litzateke hainbat zalantza eta bikoiztasun gainditzea eta forma erabilgarriak zein diren esatea, baina modu zabalean, ahozkorako eta idatzizkorako balio dutelarik. Eta eredu mordoxka eman beharko litzateke, nolabaiteko "eredu osoa" eskainiz.

Zalantza-mota: morfologia > aditz-jokoa, sintaxia > aditza
Unitate-mota: hitzak-aditzak > trinkoak

Aditzaren jokabidea: aspektua (sartzen zuen / sartu zuen, joaten gara / joango gara)

Aspektu burutugabea erabiltzea zilegi ote da honelakoetan?

a) Realak hogeigarren minutuan sartzen zuen lehenengo gola.
Realak hogeigarren minutuan sartu zuen lehenengo gola.

b) Gauean zinemara joaten gara?
Gauean zinemara joango gara?

Aspektu puntukaria gaitzetsi, eta burutugabea erabili behar al da honelakoetan?

c) Zergatik ez zoaz salto batean dendara ogi berria ekartzera? Zergatik ez zara joaten salto batean dendara?

Zalantza-mota: morfologia > aditz-jokoa, sintaxia > aditza, sintaxia > kalko baztergarriak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > adizki jokatuak, hitzak-aditzak > kalko baztergarriak, joskera > kalko baztergarriak

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper