JAGONET bilaketa

265 emaitza bilaketarentzat

Maiztasuna adieraztea: ohi, ezezko esaldietan (Ez da etorri ohi / ez ohi da etorri) 

Zein hurrenkeratan eman behar dira ohiren bidez osatutako perpaus ezezkoak? Ez da etorri ohi ala ez ohi da etorri?

Zalantza-mota: lexikoa > orokorra, sintaxia > aditza
Unitate-mota: joskera > hitz-ordena

Aditzaren jokabidea: saiatu/intentatu (bere burua hiltzen  saiatu da)

Bere burua hiltzen saiatu da (oker).

Bere burua hiltzea intentatu du (zuzen).

Bere burua hil nahi izan du (zuzen).

Gure ustez, saiatu beti ez da intentaturen pareko, baizik ‘esmerarse’ eta ‘intentar’ / ‘s’efforcer’ eta ‘tenter’, bien alor semantikotik du apur bana, kontestuaren arabera.

Zalantza-mota: lexikoa > aditzak, lexikoa > lokuzioak/kolokazioak, lexikoa > maileguak, sintaxia > aditza
Unitate-mota: hitzak-aditzak, lokuzioak/kolokazioak

Aditzaren jokabidea: ibili (*topean/*topera ibili)

Olano topean dabil (zuzen).

Olano topera dabil (oker).

Zalantza-mota: morfologia > kalko baztergarriak, morfologia > kasu-markak, lexikoa > lokuzioak/kolokazioak, sintaxia > aditza, sintaxia > kalko baztergarriak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > erregimena, joskera > kalko baztergarriak, lokuzioak/kolokazioak

Aditzaren jokabidea: ikusi/atera (txartel gorria ikusi/atera)

Arantzabalek txartel gorria ikusi du (oker).

Arantzabali txartel gorria atera diote (zuzen).

Zalantza-mota: lexikoa > lokuzioak/kolokazioak, sintaxia > aditza, sintaxia > esapideak
Unitate-mota: hitzak-aditzak, lokuzioak/kolokazioak

Aditzaren jokabidea: zerikusirik ez izan (zerikusia / *zer ikustekoa)

Horrek ez du zer ikusirik nik esandakoarekin (zuzen).

Horrek ez du zer ikustekorik nik esandakoarekin (oker).

Zalantza-mota: morfologia > mugatzaileak, lexikoa > lokuzioak/kolokazioak, sintaxia > aditza
Unitate-mota: hitzak-aditzak > erregimena, hitzak > izenak, lokuzioak/kolokazioak

Modua adieraztea: -z (hartuz, eginez, esanez...)

Zuzena al da Aspirina hartuz sendatu egingo zara esaldia? Bestalde, zein da -(e)z egituraren erabilera?

Zalantza-mota: sintaxia > aditza, sintaxia > kalko baztergarriak, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: afixuak > atzizkiak, hitzak-aditzak > adizki ez-jokatuak, joskera > kalko baztergarriak, perpausa > modua

Denbora adieraztea: ahala (etorri ahala / *etorri ziren ahala)

Erabili izan al da inoiz ahala aditz jokatuekin? Adibidez, etorri ziren ahala bezalakoetan.

Zalantza-mota: sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: hitzak-aditzak > aditzoina, hitzak-aditzak > partizipioa, hitzak > adberbioak, perpausa > denbora

Lexikoa: arabera, arau (diotenaren arabera / *dioten arabera)

Batetik, arabera dela eta, badakit aditz jokatuekin ere <-(e)n + NOREN> egitura erabili ohi dela: adibidez, esaten dutenaren arabera. Galdera da ea ohikoa den -(e)n soilarekin erabiltzea: alegia, etortzen diren arabera bezalako esaldiak ohikoak ote diren euskaraz (‘etortzen diren neurrian/heinean/bezala’ zentzuan).

Bestetik, zalantza bera daukat arau hitzarekin: ohikoak al dira etorri diren arau gisakoak?

Zalantza-mota: morfologia > postposizioak, sintaxia > aditza, sintaxia > kalko baztergarriak
Unitate-mota: hitzak-aditzak, hitzak, joskera > kalko baztergarriak, lokuzioak/kolokazioak

Aditzaren jokabidea: diezaiozuen bizkaieraz

Zelan esan ahal dot diezaiozuen bizkaieraz?

Zalantza-mota: morfologia > aditz-jokoa, sintaxia > aditza
Unitate-mota: hitzak-aditzak > adizki jokatuak

Berdintasuna adieraztea: bait- + -en/-an (bailuan, bailitzan, bailegoan...)

Badakit Euskaltzaindiak bailitzan bezalako formak ez dituela hobesten; baina, erabiltzekotan, jakin nahiko nuke nola behar duen egon aditzaren 3. pertsonak singularrean. Izan ere, ni bailegoen zelakoan nengoen arren, Xuxen zuzentzaile ortografikoak okertzat ematen dit, eta bailegoan zuzentzat.

Zalantza-mota: morfologia > aditz-jokoa, sintaxia > aditza, sintaxia > perpausak
Unitate-mota: perpausa > konparazioa

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper