Euskaltzaindiaren Hiztegia

Forma baten adiera(k)

'euskal alfabetoaren hogeita batgarren letra'.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

OEHko datuak [laburduren azalpena]

(eta 1) 5: Ag 2 ("tabakorri piskabat artzera", "an izaten da ordurako etxekoren bat tabakorri ta jantzi garbiarekin"), Kk 2 ("beronen praka-sakeletik atara eban toxa edo tabakorri-ontzija", "itzuli eban gero ezkerreko eskura zigarro batentzako lain tabakorri"), Enb ("aitarentzat ekarri dauz lau libra tabakorri"); 3, SM ("Takorri [tabako] asko erretzen al dozu?", "Zer demontre ditxut oingo takorriak [tabakuak]", "Txortabarra, abar-sorta, aintzinako takorri merke bati Eibar'en"); (eta ) 8: Mg 3 ( . "Ondo da komulgatzera dijoanak ez artzea Tabako orri ta autsik? / .Nola ere dan, ta guziz tabako-orria [...] Ez da egiaz bekatu mortala komunio aurretik tabako-orria pipa, edo papeletik kian artzea"), Ag ("urtero etorri oizan baserrira mutil emalearen eskupekoa, amarentzat edo aitarentzat, orratzetarako, txokolatea artzeko, tabako orria erosteko"), Erkiag 4 ("Eta Nikanor'ek ez eban, arranotan, tabaku-orria arerio", "Nun aurkituko tabaku-orririk?", "Diru apur orregaz tabaku-orria erosi dau ainbat egunen ondoren", "ez ostera suteko kerik, tabako orriak erreaz zabaltzen ebena baiño"). tabakorri tabakorri-ontzi G Ab I takorri Zirik tabako(-)orri tabaku-orri CC G E G

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

1, Garm ("etxez-etxe zebiltzan ardo ta tabakorria eskeinka"); 1, 1975 ("gorakada aundia egin dabe premiñazkoak diran jangaiak eta jantzi gaiak; antzera igon dabe etxeen errentak, auto eta trenetan ibilteak, tabako-orriak, eskola ikasteak eta abar"). tabakorri Inauteria tabako-orri Redención

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

: DFrec 1 ( : —"hego-sartaldeko tabakorri-sailetara hutsaren truke lan egiteko"), AB38 1 ('tabaco'), AB50 1 ('hoja del tabaco'), LurE Ez dugu aurkitu ap. HiztEn, Euskalterm. tabakorri Deia tabakorri-sail //

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elexp : (...) "I, joan ari estankora ta tabakorrixa ekarri". "Sasoi batian basarri askotan ereitte zan tabakorrixa" (...) deitzen diote oraindik ere zaharrek erretzeko tabakoari. Ald. ". Berg tabákorri , tabákorrixa Tabakorrixa tákorri, tákorrixa

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

: EuskHizt, HiruMila (tabaco, hoja de tabaco), EskolaHE, Lur (hoja de tabaco, tabaco) eta (feuille de tabac, tabac), DRA (tabaco, hoja de tabaco), PMuj (tabaco) Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, Casve , HaizeG , Lh . tabakorri EG/CE EF/FE DVC // EF BF DBF

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

EBB: hurrengo itzulirako.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-orri.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Forma baten adiera(k)

erretzeko tabakoa.

Jatorrizko forma

bar, taberna

Jatorrizko forma

taberna, bar; ardandegi, taberna, ardangela.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

adib. gisa gehituz: . taberna-zulo

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-ulu.

Jatorrizko forma

tabernari, (bargizon).

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-zale.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

1, Lç (Lk 1,63: "Eta hark tableta batzuren eskaturik skriba zezan, zioela, Ioannes da horren izena"); 3, ("Pasta egiten da tablettak bezala bainan amandarik gabe", eta beste behin izenburu bezala, eta beste bat aurkibidean). tableta tabletta ECocin

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

5: A. Lertxundi ("Eta guk Zahor markakoa ekar zezala eskatzen genion amari, tabletekin batera neurri oso txikiko ipuinak erregalatzen baitzituzten"), H. Cano ("lo-ibiltari mekanikoen oihuek, zilarrezko tableten gaineko urdail likidoek, lore haragijaleen krudelkeriek, lanegun arrunt landatarra eta zure arratsaren zinematografoa bereganatuko dituzte"), J.A. Mujika 3 ("2 tableta txokolate esnedun", "2 tableta txokolate egosteko", "Txokolatea urtu su gozoan, egosteko tabletak azpian jarriz"). tableta

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

: AB38 2, Euskalterm 2 (hauetan 1 ) Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, HiztEn, LurE Eta 'tableta' itzulitako beste hauek: : Euskalterm 1 ( : tableta gráfica); : Euskalterm 2 (hauetan 1 ). tableta txokolate-tableta // // taula taula grafiko tauleta txokolate tauleta

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

: HiruMila (placa de chocolate dividida en trozos de distinta forma), ElhHizt (1 : tableta; 2 : pastilla) Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur eta , XarHizt, Casve , HaizeG , Lh , DRA, PMuj . tableta txokolatezkoa botika // EG/CE EF/FE EF BF DBF DVC

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal / formen ordainak: HiruMila: 1 madera para entarimar: ; 2 pastilla: ElhHizt: (1 para entarimar: , ; 2 de chocolate: ; 3 pastilla) XarHizt: , , (BG) Casve : , , ; rayez cela de vos tablettes: ; alimentation: HaizeG : , , , T-L : , ; de chocolat: ; tablette, planchette: PMuj : 1 dim. de tabla: ; 2 tabletas (como tejas): ; 3 ladrillo, tabletas de chocolate: ; 4 pastilla: , ; 5 estar en tabletas: Ez dugu aurkitu ap. Lur eta . tableta tablette tauleta tableta // tableta ohol taula tableta // tauleta apal arasa // FE tauleta harlaxe oholtto ahatz ezazü zerra // FB alase oholatxo tauleta taulaxka // LBF alase tauleta plaka oholxka // DCV oltxo olxa plaka olle opil galtzorian egon // EG/CE EF/FE

Erdaretako formak

(DLLF): tablette; tablette ( ); comprimé ( ); ( ) macaron ( ); : claquettes crécelle de lépreux ( ); (S. Carbonell): tavoletta, assicella; asse per ; pasticca, pastiglia piatta, tabloide; . dolce simile al wafer; : tavolette, assicelle; pasticche, pastiglie piatte, tabloidi; ; (Collins): small board, block; : writing-pad; . tablet; : bar, stick; (Langenscheidts): 1 Brettchen, Täfelchen, Tafel ; - : Pfette, Dachsparren; 2 pharm. Tablette; 3 s . ; 4 . Pfefferkuchen. fr de chocolate de aspirina amer alfajor pl. o tablillas de San Lázaro it parquet Argent -s v. Tablillas de san Lázaro en a) b) de escribir c) Med de chocolate de Schocolade Zim. para tejar - v tablillas de San Lázaro Arg

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez (betetzen du "gutxieneko baldintza")

mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen du, eta onartzekoa da.

Kategoria

iz.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

txokolate-tableta.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

2, Elhuyar ("V eta V + D horiek a eta a + 10' angeluei dagozkien balio tabularrak dira", "D hori, beraz, "diferentzia tabularra" da, hots, 10'-tan diferentziatzen diren bi angeluren arrazoien arteko kendura"); 3 (cf. infra); 2, ("Programak hobeto irakurri ahal izateko, zuriguneak eta tabulazioak gehi daitezke C-ren espresioetan", "karaktere batzuk interpretatuak izango dira; adibidez, '\n' karakterea orga-itzulera izango da, '\t' tabulazioa, etab"). tabular tabulatu tabulazio C Programazio-Lengoaia

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

: HiztEn, Euskalterm 1; : Euskalterm 1 ( ); : Euskalterm 1 ('tabuladora'); : AB38 8 (hauetan 2 , 2 ), Euskalterm 2 ( . eta ); : Euskalterm 3 (hauetan 1 : tabulación de frecuencia) Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE Eta 'raíz tabular' itzulitako : Euskalterm. tabuladore tabuladuradun hodi tabuladuradun tabulagailu tabular balio t. diferentzia t. erliebe t diferentzia t. tabulazio maiztasun-tabulazio // // ohol-sustrai

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

: ElhHizt (tabulador) Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur eta , XarHizt, Casve , HaizeG , Lh , DRA, PMuj . tabuladore // EG/CE EF/FE EF BF DBF DVC

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal / formen ordainak: : HiruMila, ElhHizt : HaizeG Ez dugu aurkitu ap. Lur eta , XarHizt, Casve , T-L , PMuj . tabulador tabulateur tabuladore // lankigailu FB // EG/CE EF/FE FE LBF DCV

Erdaretako formak

(DLLF): tabulateur; .: tabulatrice; (S. Carbonell): Ø; (Collins): ( .) tab; (Langenscheidts): Tabulator, . fr Tech it en Inform de an Schreibmaschinen

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-dore.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

(idazmakina eta ordenagailuetakoa).

Euskaltzaindiaren Arauak

(hizkuntza).

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Geogr.

Euskaltzaindiaren Arauak

. 'gelditu gabe, atertu gabe'. batez ere Zub

Euskaltzaindiaren Arauak

h. . Heg. lantegi

Mailegu baztertuaren euskal ordaina

Ik. . lantegi, lantoki

Txostenaren laburpena

'egurra lantzea'ri dagozkionak bakarrik jaso dira.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

3: Aran ("Badirau ere oraindik Azpeitiko Eliza nausiaren bataiotegian bera bataiatua izandu zan ponteak, zurezko taparekin estalita; eta gañean dago tallazko iduritxo bat, beatzarekin beerontz siñalatzen duena"), Lek 2 ("Au, Rioxako Kañas deritzon erriko Monja Bernardaen Monasterio bateko obi baten tallai dagokio", "Obi bateko tallai buruzko zer bat da au ere"); 1, MEIG-NEtx ("Astinduak berak ebaki berdinak lantzen dituzte; tailaketak berak, akatsez koskatzen"); 2: ("buru zuri bat zeiña baita taillatua eskallerak bezala"), Lek ("Obiaren aurre-aldean ederkitxo tallatua, Kantziller Jaunaren illeta dago"); 1, Lek ("Tallistaren humorea!"). talla SIgn SClar tailaketa ta(i)llatu INav SClar tallista SClar

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

(eta , , ) 13: ("Egungoan, landuriko San Juan Bautistaren taila bat gordetzen da"), 83 ("Aurkitutako ostilamenduei dagokienez, harrizko tresnagintzak, ijelki eta ijelkitxo ukituen nagusigoa eta nukleo eta taila-hondakinen gehitzea isladatzen ditu"), 1984 2 ("Igeltsu edo eskaiolazko taila", "Definizio handiago bat ukaiteko gainazala kolorez pinta daiteke, gainazalaren planoa tailaz sortutako bolumenarekin uneoro konparatu ahal izateko"), X. Mendiguren B. 2 ("Uztarriaren kanpo-aldeak motibo desberdinetako tailak izan ditzake", "Taila hauek dira euskal uztarriaren ezaugarrietako batzu"), Bitez ("Santa Marinako taila gotikoa"), B. Kortabarria ("tunan, taila taldean, argazki taldean, dantza taldean, abesbatzan edo beste talderen baten daude gehienak"), I. Murua ("Tailerrak ere ugariak dira gure herrian: artisautza, diseinua, argazkigintza, taila, maketak, etab."), 1995 ("Modelatu eta Tailako Eskola Praktikoaren inguruan"), ("Errosarioko Ama Birjinaren zurezko taila polikromatu erromanista bat"), A. Agirre ("Korutik museo txiki batera sar daiteke, non xarmaz eta bakuntasunez usariotik kanpo dauden kultu-gauzak erakusten diren: taila batzuk, kopoiak, binajerak, argazki zaharrak liturgiako tresnak, etab."), M.I. Astiazarain ("Apaindura-tailarik ez da, baina honen ordez beranez urreztatuan apaingarriak biltzen dira"); (eta ) 4: I. Azkune ("Pinoiak, egin nahi den engranaia zilindriko zuzenaren forma berdina du. Tailaketa-sistema hau aztertzeko, har dezagun 1. irudia"), 1984 3 ("Igeltsu edo eskaiolazko xafletan tailaketak egin", "Igeltsu edo eskaiolazko tailaketez ormirudi bat egin", "Tailaketa, karrasketa, hustura, limak, lixak, e.a. erabili esferazko, kubozko bolumeneko eskulturak egiteko"); 16: ("Bereizgarriak dira harrian tailatutako hititar jainko eta jainkosak prozesioan doaztela"), J.B. Aierbe ("Aldare biok tailatu zituen artista"), Elhuyar 4 ("Eskuzko hariztaketaren helburua, torlojoaren haria [kanpokoa] ala azkoinaren haria [barnekoa] tailatzea da", "Azalaldean bira ardatzekiko paralelo hortzak tailatuta dituzten diska zilindrikoak dira", "Azalaldean hortz helikoidalak tailatuta dituzten diska zilindrikoak dira", "Saihets azalean kono motzaren generatritzen eran tailatuta hortz zuzenak dituzte2), I. Azkune 4 ("Mekanikoki tailatutako engranaiak, bi sistema nagusiren bitartez lor daitezke", "Makina hauek sailkatzeko, engranaia zilindriko zuzenen hortzak tailatzeko zein erreminta erabiltzen den hartuko dugu kontutan", "Honela tailatutako engranaiak, modulu berdineko beste edozeinekin funtziona dezake", "kremailera bat gurpil batekin engranatzen ari dela eta bide batez hortzak tailatzen ari zaiola pentsa dezakegu"), 1984 5 ("Burutu behar den gaia aukeratu eta, bozetoa egin ondoren, tailatu behar den euskarrira eraman", "Aurreko prozeduraz igeltsu edo eskaiola koskoak erabili elementu konkretuak tailatzeko", "Motibo geometriko eta organikoak tailatu", "Taila ditzakegun egur-mota guztiak erabili: makilak, oholak, enborrak", eta izenburu bezala behin "Tailatu"), J.A. Berriotxoa ("Material bigunak [igeltsuak, buztinak edo tuparriak] azaleratzen diren tokietan, higalanak, modu ez osoan gutxienez, hustu egin ditu gune hauek, kubeta luzeska txikiak tailatu"); eta 1, 1998 ("Bitrina berezi batean mineralik gogorrenaren tailatze teknika erakusten da pausoz pauso, eta bost dira bisitarien begien aurrean dauden aleak, ongi samar gordeta, jakina"); 1, 1994 ("Baia, gobernate ezak eta lapurrek egin euden barruko jeneroen hondamena eta mobiliarioa ezezik bidriera, tailetu eta gehiena suberta zan sano kaltetuta"); 1, 1995 ("tailista- eta eskultore-belaunaldi bat"). taila apaindura-taila taila talde taila-hondakin Legazpi Beobidek Arkeoikuska HezkSaila Artistas Harluxet HE tailaketa tailaketa-sistema HezkSaila tailatu Artea eta gizona HezkSaila tailatze teknika Euskadi Inf tailetu Santa Mariñe tailista Artistas

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

: AB50 1, HiztEn (1 jantziek beren neurria azalduz daramaten zenbaki edo letra; 2 zerga; 3 harribitxiak lantzeko prozedura; 4 kobre edo altzairuzko xafla batean beranez grabatuak egiteko prozedura; 5 eskultura-lana, bereziki zurezkoa; 6 engranaje-gurpil, fresa, etab.etan hortzak egiteko prozedura), Euskalterm 12; : HiztEn (zurezko tailak egiten dituen pertsona); : Euskalterm 1 ( eta sinonimoekin); : AB38 6, HiztEn (tailatzearen ekintza eta ondorioa), Euskalterm 3 ('tallado'); : Euskalterm 2; : AB38 6 (eta beste 1), Euskalterm 11; : Euskalterm 1 ( : 'talla de la madera'); : Euskalterm 1 ( eta sinonimoekin); : AB50 2; : AB50 1; : AB50 2 Ez dugu aurkitu ap. DFrec, LurE. taila tailagile tailagin zizelkari tailista tailaketa tailakuntza tailatu taillatu tailatze zura tailatze tailista zizelkari tailagin talla tallatu tallista //

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

: EuskHizt (zerga), HiruMila (1 impuesto, censo, pecha, pecho, tributo; 2 talla, escultura [sobre todo en madera]; 3 dimensión, tamaño, talle del cuerpo; ik. ), ElhHizt (1 , impuesto, tributo; 2 ik. ), HaizeG (taille), PMuj (1 tarja: : tarjar; 2 impuesto, tributo...; 3 talle); : Lh ( : taille, longueur; : impôt, cens, taille; : taille, chacun des deux petits bâtonssur lesquels on marque par des coches le pain, la viande vendus, etc), DRA (1 var. de ; 2 impuesto, censo; 3 talle); : Lh : (v. ); : PMuj (recolector, cobrador...); : HiruMila (tallador, ra), PMuj (1 tarjador; 2 escultor); : PMuj (escultura); : PMuj (escultura); : PMuj (talladura); : PMuj (segador); : HiruMila (piedra para afilar la hoz o la guadaña), PMuj (piedra de afilar la hoz o la guadaña, afiladera,...); : Casve (pierre à aiguiser la faux), Lh (pierre à aiguiser la faux); : HiruMila (tallar), PMuj (1 [en]tallar; 2 escoplear); : PMuj (tallador) Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur eta , XarHizt. taila taia zah. tailu BF DVC taila egin tailla DBF tailla 1 tailla 2 tailla 3 taia talla DBF tailu 1 taila-biltzaile DVC tailagile DVC tailagintza DVC taila-irudi DVC tailaketa DVC tailari DVC tailarri DVC taillarri EF DBF tailatu DVC tailatzaile DVC // EG/CE EF/FE

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

'egurra lantzea' // EBB: hurrengo itzulirako. taila

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "taila (egurra lantzea), tailagin, tailatu. Soldadutzarako egin beharrekoa ez da taila, neurketa baizik" / HezkAdmin: talla

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-ll-.

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "taila (egurra lantzea), tailagin, tailatu. Soldadutzarako egin beharrekoa ez da taila, neurketa baizik".

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: tailaketa / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: tailatu / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "taila (egurra lantzea), tailagin, tailatu. Soldadutzarako egin beharrekoa ez da taila, neurketa baizik".

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

tailla(tu), taillatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

, formakoak 86 dira (B 56, G 30); 'izaki bizi baten gorputz osoko irudia' adierako 6: B 5 (Añ eta "esku-taiu", A , Erkiag ; Kk : "gixon-taiu"); G 1 (Izt ); 'itxura, tankera' adierako 78: 54: B 44 (Itz ; AB , Azc , Ag , A , Echta , Kk , Kk , Altuna, Enb, Otx, Laux ; Erkiag , Akes ; eta : Azc , Erkiag ); G 10 (Ag , Or , Or , Etxde , Txill , Zait , Gazt ); 16: B 5 (Otx, Erkiag , Erkiag ); G 11 (Ldi , Ldi , Or , Zait , Gazt ); 7: B 2 (Añ , Enb); G 5 (Or , Ldi , Ldi ); 1, G (Ldi ); 'kalkulatu' adierako 2 (Or ); taiu taiutu a) taiu LoraS BGuzur Arran Ab I C b) taiu Azald AmaE PB Kr BeinB Jos Ab I Ab II AB BatB Ipiña taiua PB Arran G Eus Poem JJ Let Plat MusIx taiutu Arran BatB UO IL QA Plat MusIx taiuz GGero Eus UO IL taiuzko IL c) taiutu Aitork

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

modukoak 47 dira (B 3, G 5, EB 39); 'izaki bizi baten gorputz osoko irudia' adierako 1, B (B. de Arrizabalaga: "lurralde taiu"); 2, EB (J. Oregi); 'itxura, tankera' adierako 39: 4: G 1 (S, Onaindia); EB 3 ( , A. Urrutia, X. Mendiguren Bereziartu); EB 2 ( ); EB 8 (J. Oregi, E.J., , ); 21: B 1 (Otxolua); G 1 (B. Latiegi); EB 19 (J. Butron, , HABE, EAEAZ, , I. Zaldua, ..., S. Garmendia, L. Villasante, K. Altonaga, B. Kapanaga, Gramatika Batzordea, X. Mendiguren Bereziartu, E.J., ); 2: G 1 (X. Kintana); EB 1 (J.A. Arana Martija); B 1 (J.M. Etxeita); G 1 (S. Onaindia); 'mota, moldea' adierako 3: G 1 (S. Barandiaran); EB 2 ( , P. Berasategi); 'gorpuzkera, gorputzaren neurria' adierako 1, EB ( ); 'kalkulatu' adierako 1, EB ( ); modukoak 10 dira (B 1, G 5, EB 4); 'izaki bizi baten gorputz osoko irudia' adierako 7: EB 1 (A. Valdes); G 4 (S. Arambarri Etxaniz); G 1 (M. Jimeno Egurbide); B 1 (R. Artola Larrañaga); 'mota, moldea' adierako EB 1 (J. Apalategi); 'itxura, tankera' adierako EB 2 (J. Apalategi: "analisi tailukera", "domeinu teilukera"); modukoak 85 dira (B 1, G 32, EB 21, EgAs 31); 'itxura, tankera' adierako 78: 9: G 2 (Jautarkol, J.M. Bastarrika); EB 3 (Gramatika Batzordea, J.A. Arrieta, J. Etxaide); EgAs 4 (V. Barandiaran, , X. Euskitze; 1917); G 1 (J. Etxaide); EB 1 ( .); 39: G 15 ( , A.M. Garate, J. Etxaide, J.M. Lekuona, A. Urrestarazu, J. Garmendia Larrañaga 5, J.L. Iriarte, L. Dorronsoro); EB 11 (B. Urkizu, T. Alvarez, J. Oregi, , J. Apalategi, M.A. Barcenilla, A. Lertxundi, G. Aresti, G. Barandiaran, D. Urbistondo); EgAs 13 ( , , ; , , B. Kapanaga, , ); 12: B 1 (A. Zubikarai); G 3 (B. Gerra, L. Villasante, A.M. Labayen); EB 5 (B. Urkizu, R. De Rijk, Filosofia Saila, J. Iturralde, X. Olarra); EgAs 3 (S. Basurko, P. Zabala; ); 14: G 7 (B. Latiegi, I. Olaberria, P. Goicoechea, J.M. Torrealdai, P. Iztueta, S. Mitxelena, P. Lazkano); EB 1 (M. Navarro); EgAs 6 ( ; , EHAA, J.A. Arrieta); EgAs 2 ( 1936); 'mota, molde' adierako 5: G 3 ( , J. Garmendia Larrañaga, J.L. Iriarte); EgAs 2 ( , ); 'behar den bezalakoa, egokia' adierako izond. 1, G (P. Lazkano); 'kalkulatu' adierako 1, EgAs ( ); , , modukoak 76 dira (B 2, EB-EgAs 74); 'itxura, tankera' adierako 70: 5 ( , A.M. Toledo, P. Altuna, M. Lasa, A. Cazabon); 5 ( , M.K. Garmendia, , I. Aldabe, ); 6 ( , UZEI, I. Aldabe); 2 (Begiko: "taxumen-behar"; Txillardegi: "taxumen saiakuntza"); 35 (J. Jauregi, , L. Mitxelena, M. Pagola, , SEIE, L. Villasante, A.M. Toledo, M. Zalbide, X. Iruretagoiena, E. Zabala, M. Etxeberria, J.L. Aramendi, J.M. Lekuona, E.J., S. Garmendia, J. Azurmendi, T. Peillen, I. Garmendia, R. Arrue, Elhuyar, P. Urkizu, UZEI; J.A. Irigarai; , J.A. Letamendia, L. Etxeberria); 2 (A.M. Toledo); 11 (F. Zubiaga; Elhuyar, L. Villasante, M. Zalbide, I. Sarasola, M. Aramendi, , K. Alkorta, X. Mendiguren Bereziartu, J. San Martin); 4 (I. Sarasola, LMuj, B. Urkizu, M. Lasa); 'mota, moldea' adierako 3: B 1 ( ); EB-EgAs 2 (S. Garmendia; ); 'kalkulatu' adierako 3, EB ( , J. Kortabarria, SEIE). taiu, taiutu a) taiu taiugintza b) taiu Natur Zientziak taiuera Natur Zientziak taiuketa Bizia Lurrean BEO, EHAA taiutu Saioka 7 Bizia lurrean Oñatiko Historia EHAA taiuz tayuko tiuz c) taiu Natur Zientziak d) taiu Natur Zientziak e) taiutu EHAA tailu a) tailu taillu-irudi talluntz talluntza b) tailu c) tailukera taju, tajutu, tajuz a) taju Basabitxi Euzkadi tajugabe tajukera Galiziar, kataluniar eta euskaldun idazleen II. ihar tajutu Jakin Sagardoa Euzkadi El Día El Pueblo Vasco EHAA Irulita HABE Ere tajuz El Día tajuzko El Día Egin tajuketa Euzkadi b) taju Basarri El Día Deia c) taju d) tajutu Euzkadi taxu taxutu taxuz a) taxu Gipuzkoako geografia taxukera Begiko Txillardegi Txiliku taxuketa Txillardegi taxumen taxutu Izarreko Txillardegi Deia taxutze-modu taxuz Txillardegi taxuzko b) taxu Itunbe ekonomikoaren legea Egin c) taxutu Matematika

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

'eskultura': DFrec 1, LurE; 'itxura': DFrec 1; 'neurria': Euskalterm 3; 'eskultorea': LurE; : DFrec 1; : Euskalterm 2; 'itxura': DFrec 9, AB38 9, AB50 6 (eta 1; 1), Euskalterm 1; : AB38 1; : DFrec 1; 'gionista': AB50 1; : AB38 1, AB50 4; : DFrec 3, AB50 3 (eta 1), Euskalterm 1; 'egituratu': DFrec 6, AB38 4, AB50 4, Euskalterm 1; 'eskultura egin': DFrec 1; : DFrec 1; : AB50 1; : DFrec 1; 'itxura': AB38 7, AB50 1; : AB38 7; : AB50 4; : AB38 1; : AB50 2; : AB50 2; : AB38 1, AB50 5; 'itxura, tankera': HiztEn-LurE, Euskalterm 1; 'kalkulua': HiztEn; 'moldea, mota': AB38 1, HiztEn-LurE; 'itxuratu, moldatu, ondu': AB38 16, HiztEn-LurE, Euskalterm 3; 'kalkulatu': LurE; : HiztEn-LurE; : LurE; : HiztEn; 'kalkulatu': Euskalterm 1; : AB38 1, Euskalterm 2 (eta 2); : AB38 2, HiztEn; : Euskalterm 2; : LurE; : HiztEn-LurE; : AB38 2, HiztEn. tailu tailugile taillugintza tailutu taiu taiu-aldatze hiri-taiu taiuera taiugabe taiugile taiukera taiuketa industria-taiuketa taiutu taiutzaile taiutze taiuz taju tajuera tajutu tajutuagotu tajutze tajuz tajuzko taxu taxutu taxugabe taxugabekeria taxuka taxukatu taxukera plaza-taxukera taxuketa taxutzaile taxutze taxuz taxuzko

Jatorrizko forma

tailu, ik. taxu [taxu hobestekoa da].

Euskaltzaindiaren Arauak

1 'gorputz osoko irudia'. 2 'gorputzaren neurria': . 3* e. . tailu txikiko gizona taxu

Forma-adieren gurutzamenduak

izaki bizi baten gorputz osoko irudia; beste adierei forma dagokie, Euskaltzaindiaren lehendiko erabakia berretsiz, nahiz hau tradizioko oinarririk gabea dela jakin. taxu

Euskaltzaindiaren Arauak

'eskultorea'.

Forma baten adiera(k)

eskultorea.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

1, Ag ("Donearen irudia etzan agiri, talluntzaren barruan egoan da"). talluntza Kr

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

2: M. Jimeno ("bera da Excelsisco Miguel santubaren talluntz edo imagiña beneragarriyaren Eliztxoa berex edo apartia"), R. Artola ("Gloria Dugiols-i bere talluntza goitutzeko egunean"). talluntz(a)

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm, ez eta beste hauetan ere: EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur eta , Casve , HaizeG , Lh , DRA, PMuj . EG/CE EF/FE EF BF DBF DVC

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

eskultura, izaki bizi baten gorputz osoko irudia.

Euskaltzaindiaren Arauak

(herritarra).

Euskaltzaindiaren Arauak

e. . taxu

Euskaltzaindiaren Arauak

(herritarra).

Euskaltzaindiaren Arauak

(hizkuntza).

Euskaltzaindiaren Arauak

(herritarra).

Txostenaren laburpena

, eta 'kolpea' adierako jaso dira; aldiz, forma ez da jaso. tak takada tik-tak

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu soila aurkitu; 1, Ox ("Taka taka tak, bazoan beraz, / Behatzaileak ezin aldaraz"); 'kolpea' adierako 1, Erkiag ("Odolaren takadak sekulakotz ez atertutea") // Ik. ap. DRA, : Etxba ("tak eta erriala! Kendu eiñ biar izan neban gitxarria"); : Garbiz in 1924 ("Erlojoaren tak-takoa"), Amez in 1964 ("Bere orduak astiro pasa ta gabean tak-tak durunditsua egiten dun kutxa luzeko erloju zarrak..."), Dass in 1923 ("Lapurdin hola deitzen dute goizetik arratserat taktak eta taktak, mokoarekin zuhaitz eta harroka guzien kontra joka ari delakotz"), : Dass in 1923 ("Kankanote mota bat da taktaka, tipiskoa"), eta : Lurtxuri in 1925 ("halako moldez nun, igande batez, tak eta zart, Harrixabaltarreri beren erretorak saminki erran baitzakoten..."). tak taka taka tak takada Arran tak Eib tak-tak EEs Egan GH taktaka GH tak eta zart GH

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

5: Gte ("Maisuak hitzetan okertzen baziren, tak, han zegoen Iñaki, tximino bat bezala, ateraldi batez maisua barregarri uzteko"), ("Egurra izan ezkero, tak! eta rak! jo ta moztu"), A. Pontesta ("ura irakiten hasi zenean, tak!, arraultze azala erdibitu eta kazuelara bota nahi izan zuen barrukoa"), E. Jimenez ("sujetadoreari eutsi dio, itxuraz, eta atzealdean duen ixteko gakotxoa aurrealdera ekarririk tak askatu du"), ("Siri-sulua, baiña, esta, ola sulo aundixa esta biar iseten, bakarrik arnasia artzeko beste, lartxo badauka ba, tak! tapau pixkat eta andik keia pixkat urtetzen dabela"); 3: 2 (""Tak, tak!", atea jo zuen otsoak", "Txanogorritxo heldu zen eta atea jo zuen: "tak, tak!""), A. Epaltza ("Orduan ere kanpoan, tak-tak-tak-tak, aitaren ordenadorea baizik aditzen ez zela frogatu nuen"); onomat. 2 eta txori-izena 6, denak ap. Dass-Eliss (DRAn jasotako testuinguruetan, eta "Taktaka [tit] [...] Behin Jainkoak xori guziak deithu bere ganat eta taktaka ez zitzaion ethorri [...] Orai, uste othe duen gaixo taktatak [sic] zuhaitzetan eta harrietan direla ithurriak! Uzkinaxo, phika, kankanote eta taktaka arras hegaztin kalte egileak dire [...] Inguruko uzkinaxo, phika, kankanote eta taktaka guziak harat bilduko dire"). tak Tiro tartean bertsotan Txondorrak tak tak Gurpila taktak taktaka

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

: HiztEn (indar handirik gabeko kolpea) Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE, Euskalterm. takada //

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegian fitxaren hustuketa: : Noval , 1950-II; : Galarza , Perez Ollo ; : Noval , Ag ; : 1950-II; : Puente Amestoy ; : 1950-II; : Arzdi , 1950-II; : Puente Amestoy ; : Puente Amestoy , 1950-II. antzandobi arrunt taktaka Avifauna Euzko Gogoa antzandobi arrunt Gure hegaztiak Navarra antzandobi bizkar-gorri Avifauna Kr-3 Itxas-iztegia antzandobriya Euzko Gogoa antzandobui Aves antzandoi kasko urdina Euzko Gogoa kardineru-jantzalle Aves Euzko Gogoa kasko urdina Aves larrutzalle txori Aves Euzko Gogoa

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

: HiruMila (onom. 1 onomatopeya de diversos ruidos no muy perceptibles: corazón, reloj, etc; también se dice de algo repentino; 2 onomatopeya que denota un golpecito, un saltito o una quiebra), Casve (onomatopée de bruits: coeur, montre...), HaizeG (clac: bruit), Lh (1 onomat. de divers bruits peu perceptibles comme les battements du coeur, le tic tac d'une montre, etc..., ou encore le bruit produit en passant, en effleurant un objet; 2 : il tomba mort, clac!), DRA (1 onom. de diversos ruidos no muy perceptibles, como el del corazón, como el de un reloj de bolsillo, etc, como también el de palpar o tocar ligeramente un objeto; 2 onomatopeya que denota un golpecito, un saltito o una quiebra), PMuj (1 onom. de ruido poco perceptible: corazón, reloj, toquecito, latido, palpitación del corazón; 2 golpe: onom.; 3 punto ortográfico; 4 : quedó muerto, ¡clac!); : DRA (1 tictac; 2 onomatopeya: picotazo), PMuj (1 tac; 2 palpitación, latido, pulsación, pulso); : PMuj (tocar, palpar, manosear, pulsar, golpear); : DRA (de repente, de sopetón); : HiruMila (1 golpecito; 2 momento; 3 bit, byte), ElhHizt (golpecito, toque, tocamiento), Casve (1 petit coup; 2 moment), HaizeG (petit coup), Lh ( : tache; : 1 petit coup; 2 moment; : tranchée), DRA (1 golpecito; 2 momento); : PMuj (punto y coma); : DRA (pega reborda, pica grega, al caudón) Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur eta . tak EF BF DBF tak ila gelditu zen DVC tak ila gelditu zan tak-tak DVC tak egin DVC tak eta zart takada Inform. EF BF DBF takada 1 takada 2 takada 3 tak-arrastak DVC taktaka // EG/CE EF/FE

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

onomat.

Euskaltzaindiaren Arauak

. 'orbana'. Zub

Erabileremu dialektala

Zub. eta ing.

Forma baten adiera(k)

orbana.

Euskaltzaindiaren Arauak

'zakarra, latza'.

Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

Ik. . zakar

Kategoria

izond.

Euskalkia baino eremu mugatuagokoa

Gipuzkoako bizkaierazkoa da, baina marka duela aipatuko da. Bizk.

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an.

Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Forma baten adiera(k)

korrika.

Euskaltzaindiaren Arauak

iz.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

(eta , ) 17 ager.: B 11 (Ag 3: "zotzez, ziriz edo taketez beterikako argi-mutill luze bat", "gizonak taketa baño gogorragoko atzamarren artean zigarro bat egiñaz", "taket batzuk giñan atzekoa ta ni"; A 3: "Aaur dabil nire senar taketa bere", "taketa legetxez gogorturik topako genduke au", "Mandazain taket baten guraria?"; Kk 3: "biribildu eban gero taketa lakoxe zigarro lodi ta gogor bat", "bedar artian taketa lez zigarro mutxikin amataua", "taketa lakoxe gorputz arteza"; Otx: "laster dozu mutil ori taketa bera baño senduago jarri"; Erkiag : "burdiña-taketok euren tegitik atara"), G 5 (Izt , zerrendatu batean: "Taketak"; Or : "Narra-ertzean taketarik ez"; Zait : "taketa bezala gogorturik ikusi zuen"; Ugalde : "Serore etxe aldetik dagon burni-taketako leio beltz-itxusi aretatik begiratu"; Ibiñ : "ar zak taket bat"), EB 1 (Arti : "ahoan sartu urregorrizko taketa"); G 1: NEtx ("bere eskuetan taketu zun bitxia"). taket(a) burdiña-t. burni-t. BeinB Ab BatB C Eus Plat Iltz Virgil MaldanB taketu Antz

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

B-EB 14: Ag (OEHko testuinguruetako batean), Zubk 2 (adib.: "Gizonak, taketa baiño gogorrago..."), Larrak ("Taketari lotu nautsoe"), I. Sarasola ("Honen kideko lekukotasunen data taket artean -[1074]- eman dugu aditzera"), X. Mendiguren B. ("hemen bait gaude taketari loturiko hartzaren modura"), J.A. Garmendia ("Gero taket batetan lotu zuten"), J.L. Lekunberri 2 ("Goizero kaleratu eta bere taketa bilatzen zuen", "Potxingo batetan zegoen, taketetik ez urrun"), ("lehengoan taketa lez, geldi zertu zan"), G. Aulestia ("lemaren taketa"), Txiliku 3 ("Arreta handiz taket bat iltzatuz kakalardoa erori zen leku bere-berean", "taketetik hurbilen zegoen zuhaitz enbor ertzean", "askatu zuen zinta taketa zegoen lekuraino"); eta ; : Zubk ("Taketak emon. Burutapena euki" / "Taketetik aidean. Burutik arin samar" - cf. gainera: "Toleta, erramua estrapuagaz lotzeko karel gaiñean egoten dan taketa izaten da"). taket Kr Lore kontu taketak emon taketetik aidean ItxasA

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

: DFrec 4, AB38 1 (estaca), AB50 2 (1 cuña, 1 estúpido), (estacazo), HiztEn (1 hesola; 2 L zenbait arrainek defentsarako duen bizkar-hegatsa; 3 tentela, motela), LurE, Euskalterm 9 ('estaca' 1, 'calzo' 1 eta 'calzar'; 'palito de x' 5: , , , ). taket taketako taketa jarri, taketa sartu arrain-taket karramarro-taket legatz-taket txahal-taket

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ik. Garm LexEV 389: ("Uno de los varales de madera que lleva el carro rural, para sujetar la carga. Se introduce en el , o en los o agujeros de los dos maderos longitudinales de la cama"). taketa taketa-zuloa taketiek

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

: EuskHizt (1897; batez ere bizk. 1 hesiak egiteko edo gurdian jartzeko makila moduko atal lodia eta motza; ik. ; 2 izond eta iz. 1890; Beh. G. er.; ergela, adimen laburrekoa; ik. ), HiruMila (1 estaca, palitroque; 2 jalón; 3 adral; 4 cuña; 5 espina o aleta dorsal de algunos peces utilizada como defensa; 6 estúpido, da; 7 crecido, da; grandullón, na), ElhHizt (1 estaca, várgano; 2 L espina o aleta dorsal de algunos peces que les sirve de defensa; 3 estúpido, -a, tonto, -a, necio, -a, zopenco, -a), EskolaHE, Lur (estaca) eta (pieu, piquet), Casve (1 pieu; 2 coin à enfoncer; 3 nageoire de poisson; 4 verge, organe viril; 5 étai, pieu; 6 stupide), Lh (1 taquet - menuis; 2 nageoire dorsale de certains poissons qui s'en servent comme moyen de défense), DRA (1 estaca; 2 jalón; 3 adral; 4 cuña; 5 espina o aleta dorsal de algunos peces que les sirve de defensa; 6 estúpido; 7 crecido, grandullón), PMuj (1 estaca, chanto, estabuyo agudo, palo puntiagudo, vargano, estaca de empalizada; = estacar, atar a una estaca; , = estacar, señalar con estacas; = chantar, cercar con chantos; 2 BG estúpido, necio, zopenco, ignorante; 3 B cuña, calzo, calce, taco de ruedas; = calzar, acuñar, poner calces o cuñas; = descalzar, quitar calzos; 4 B alzaprima, cuña; 5 piquete, jalón pequeño; 6 palitroque, palote, palo mediano; 7 (pl.) palos verticales en el carro para cargar la leña; 8 B tabicón, tablón, madero, vigueta; 9 jimelga = = enjimelgar, asegurar con jimelgas; 10 L esquema, espina o aleta dorsal de algunos peces; 11 tenaza, mordaza de algunos instrumentos; 12 L cornamuza; 13 BG = estar de murria); : HiruMila (sebe), PMuj ( = chantado, cercado de chantos) DRA: (Urkia aipatuz) PMuj : (estacazo, varzo, varapalo), (paréntesis: - signos), (acción de golpear entre tres; ), (paréntesis; = entre paréntesis), (paréntesis), (estacón), (1 BG necio, estúpido; 2 pilote, estaca), (balaustrada, balcón), (reforzar, sujetar con cuñas el poste metido en tierra), (palotada, golpe con el palote), (estacón), (estaquero, agujero de la estaca) Ez dugu aurkitu ap. HaizeG . taket hesola kirten EG/CE EF/FE EF DBF DVC taketean lotu taketaz xedatu mugatu taketez esi taketa ezarri taketak kendu taketez eutsi taketean egon taket-hesi DVC taket-esi // taketa-biur // DVC taketada taketak taketa-mailu taketa-mailuetan taket-arte taket-artean taket-arteko taket-aundi takete taket-sare taketu taket-ukaldi taketzar taket-zulo // BF

Euskaltzaindiaren Arauak

. batez ere Bizk

OEHko datuak [laburduren azalpena]

2: Tx ("Gaztiak jardun dira bertsuetan bapo, / ixildu gabetandik zipla eta tako"), Uzt ("batzuk takua sartutzen zuten / eta bestiak ziria, / aspaldin ugaldutzen dijua / euskaldun bertsolaria"); eta ap. DRA, gainera, ("takok deroak dodana neure etxerean zejara" eta "Orok dogu ardura bat ta guztia takoentzat"), eta , Etxba ("Eskolatik urten eta ogi tako aundi bat izaten zan meriendia"). tako B III Sas RS ogi tako Eib

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

2: 1995 ("Euskal Idazleen Elkarteak tako moduko egutegi bat eman du argitara"), H. Cano ("Billar mahaiaren gainean larrutan ari diren / bi emakume / disimuloan non dago takoa? galdetzen duen agure zelatia"). tako Egan

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

: AB38 7 ('taco' itzuliak; hauetan 1, 1, 1, 1), AB50 1 ('taco: de calendario'), HiztEn, Euskalterm 17 (hauetan adib., : tacos de aluminio 1; : tacos a rosca 1; : lacón en tacos 1; 1 sinonimoarekin, 1 sinonimoarekin, etab.; eta beste ager. 1 "eskularien defentsa" definizioarekin); : Euskalterm 1 ( : 'orla de tacos') Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE Eta 'taco' itzuliak, beste hauek: : Euskalterm 1 ("zestarena" oharrarekin); : Euskalterm 1 ( , sinonimoarekin: 'taco de turba'). tako zur tako zurezko tako tako higikor tako irristakor aluminiozko takoak haridun takoak lakoi-takoak zapatila-tako kala irteerako takoak irteera-blokeak takozko takozko mendel // // uztarri zokor turba-zokor turba-mokor

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elexp Berg: " 1 (...) pedazo, taco. "Takua ipiñi jat mai ankiai, kojo zeuan da", "Txakurra or doia ogi takua auan dabela" / 2 (...) Pastilla de jabón grande y ractangular. "Illia garbitzeko takua dala onena esate eben", "Jaboi-takua artu ta igurtzi mantxiai" / 3 (...) Egutegi txiki eta potoloa, Arantzazukoa, adibidez (...). "Amandriak oinddio egunero leitzen dau takua", "Aurten eztou artu Arantzazuko takua" / 4 (...) Antzinako papelezko tabako-kaxa karratua (...) "Zuen aittajunak takua erretze juan"". táko

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

: HiruMila (1 taco, tocho circular; 2 pedazo; 3 cierre, obstáculo que cierra, entapona algo; 4 . para [como sustantivo], fin, objeto), ElhHizt (1 taco, tarugo, cuña, calzo; 2 taco: de las botas de futbolista, etc.), Lur (cale), Lh ( : v. ; : baguette, cheville, coin; : v. ), DRA (1 pedazo; 2 tacos, pedazos circulares de madera metidos en tierra sobre los cuales se colocan los bolos en el juego de este nombre; 3 para, usado como sustantivo. ¿Será "fin, objeto"?, 4 corpúsculo que cierra a tetilla de las recién paridas como también el que cierra la punta del divieso), PMuj (1 pedazo, fragmento, trozo; 2 taco sobre el cual se colocan los bolos; 3 tacos de billar; 4 para, fin, objeto, destino; 5 cuña, calzo, : descalzar; 6 cierre de la tetilla, del divieso); : PMuj (taquera); : Lh (v. de ), DRA (tacha) Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur , XarHizt, Casve , HaizeG . tako ark Kir. EF/FE DBF tako 1 takoin tako 2 tako 3 tabako DVC takoak kendu takotegi DVC taku DBF takoin // EG/CE EF BF

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal / formen ordainak: HiruMila: 1 ; 2 cuña: , ; 3 tapón: , ; 4 tarugo: , , ; 5 fig. palabrota: ; 6 fig., lío, embrollo: , , ElhHizt: 1 , , ; 2 (de billar) , ; 3 col., referido a personas: , , , ; 4 col/fig., trozo grueso de alimento: , , ; 5 col., palabrota: , , ; 6 col.: ; 7 col.: ; 8 arm.: ; 9 dep., de calzado deportivo: Lur : 1 ; 2 , / , XarHizt: , , ; (Anat.) , , / , Casve : (pied) ; (mot inutile) , ; (pour suspendre) ; (pour le bois) , ; (clochettes) , / , , (importun) , HaizeG : (pied) , , , ; (bois) , , (de porte) / , ; (importun) , T-L : (du pied) , ; (bois) , / , PMuj : 1 t. de billar: , ; 2 baqueta de las armas de fuego: , ; 3 tarugo: , , , ; 4 cuña: , , ; 5 taco de sauco, aguaceta, trabuco, tirabala: , , , , , ; 6 taco de cohetes: ; 7 trago: , , , ; 8 bocado a deshora, comida ligera: , , , ; 9 palabrota: , , ; 10 juramento, blasfemia: , , ; 11 embrollo, lío: , , , etab. Ez dugu aurkitu ap. Lur . taco cheville; crampon tako ziri taket zipotz tapoi mokil zokil mokor birao nahaspila nahaste nahasmendu // ziri mokor tako makila haga mozkote potolo potzolo zaparrote zati puska kubo birao madarikazio arnegu sorta urte baketa tako // EF/FE ziri kabila orkatila grapa kako // ziri zotz kabila aztal beharri axiroin txorkatila krako mako // FE aztalbeharri ta kalanbriata kahaila ziri kabeila zilde zildi hortz kako axegarri bizkarroi // FB aztal aztal-beharri axiroin kabila xiri xotx xiribista krako mako nardagarri unagarri // LBF axiroin kabila xiri xotx hortz khako // DCV tako makil borra izkillo-ziri mokor ildoki ilduki tostor ziri zipotz taket poloka txiringa zipotz plausta popot tulut mokoilo txurrut zurrut klinkada zangada otamen aamen bazkarin bazkal-uxu eletzar iroi aobesteko berba arnegu, aiñeneko birao aiñen mordoillo naspil istillu // EG/CE

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Heg.

Adiera mugatzeko zailtasunak

adiera askokoa da, eta zail da mugak jartzea.

Euskaltzaindiaren Arauak

1 . 'orpoa'. 2 'zapata-orpoa'. Ipar

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

3: A. Erkizia ("Amak ezin izango zuela malda haietatik ibili zapata takoidunez"), A. Iturbe 2 ("Zapata zuri takoidunak [...] Takoidun zapatak"). takoidun

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm Ik. 'de tacón alto' itzulia Euskaltermen: 1. // takoi altuko

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

: PMuj (taconado, -a) Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur eta , Casve , HaizeG , Lh , DRA. takoidun DVC // EG/CE EF/FE EF BF DBF

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal / formen ordainak: : Casve ( ), HaizeG , T-L ; : HiztHand; : PMuj ; : HaizeG , T-L , PMuj Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, HiruMila, Lur eta , XarHizt. de tacones (altos) à talons (hauts) aztaldun FE -ü FB LFB orpo luzeko/altuko takoindatu DCV takoindun FB LFB DCV // EG/CE EF/FE

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez (betetzen du "gutxieneko baldintza")

ez da Hegoaldekoa bakarrik, J-L. Davantek dioenez.

Atzizkien araberako erabakiak

-dun.

Kategoria

izond.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

zapata takoidunak.

Txostenaren laburpena

ik. informazioa s.u. tak.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

antzandobia.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH argitaratuan (EZ, Gy, Dv) eta (Dv) sarrerak; - eta - 35 aldiz jaso dira, beti B-G; - -dunak 4 dira, B: bina (Erkiag ) eta (Etxba ); gabea G 1 (Txill ); eratorri-konposatuak 5 dira: G 1 (Arr ); G 2 (Txill ); B 1 (Erkiag ); B 1 (Ag Kr); - formakoak 25 dira: B 16 ager. (Ag , A , Erkiag ); G 4 (NEtx ); B 2 (Erkiag ); B 2 (SM ); B 1 (A ). atalai atalari tala talai a) a talaia Arran talaixa Ibilt b) -a talai Let c) talaiari GB talaitxo Let talaiero Arran talai-etxe d) tala tala Kr BeinB Arran Antz tala-alde Arran talarri Zirik talapean BeinB

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

B-EB dira jaso diren 19ak: - -dunak (EB: J.M. Arrieta) eta (B: A. Zubikarai: "arraintalaia") bana dira; gabeak EB 3 (A.M. Toledo, R. Egiguren, J.M. Satrustegi); dudazkoa da beste 12tan: EB 2 (M. Pagola, J.M. Satrustegi); EB 1 (J.M. Arrieta); B 1 (A. Zubikarai); EB 1 ( ...); B 3 (A. Zubikarai); B 2 (A. Zubikarai); EB 1 (J.M. Mendizabal); B 1 (A. Zubikarai); B 2 (I. Zubiri). a) a atalaia talaia b) -a talai c) -a talai(a) atalaiari ataliero talaiari Erdiko Zikloko euskararen talaiero talaixero talai moduko talai txabola d) tala

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

: HiztEn ("ik. talai"); : AB38 2; : AB38 1, AB50 1, HiztEn-LurE; : AB38 1, HiztEn-LurE, Euskalterm 1; : HiztEn. atalai atalaia talaia talaiari talaiero

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: 'zelatan'. talaian

Txostenak eskainiko duen informazioa behar da

ik. -a berea duen.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

. talaian

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: 'zelatan'.

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

sarrerari dagokion azpisarrera. talai(a)

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-ari.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

4, (adib.: "Ekialdekoek arrisku handiagoa dute alfa eta beta talasemiarako. Mediterranearrek, berriz, beta talasemiarako [...] Hemograma da talasemien kasurako aurreneko screening sinpleena"). talasemia Genetika eta osasuna

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

: AB38 1, HiztEn - LurE ( ), Euskalterm 1 Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50. talasemia Med. //

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

: EskolaHE ( ) Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, Lur eta , Casve , HaizeG , Lh , DRA, PMuj . talasemia Med. // EG/CE EF/FE EF BF DBF DVC

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Med.

Jatorrizko forma

talde, ik. alde [alde hobestekoa da].

Jatorrizko forma

kantaritalde, abestalde.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: . taldean

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

. taldean, taldeka

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

sarrerari dagokion azpisarrera. talde

Atzizkien araberako erabakiak

-ka.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

sarrerari dagokion azpisarrera. talde

Euskaltzaindiaren Arauak

, taldeka(tu), taldekatzen. ad. taldekatu du

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

taldekatu, taldeka(tu), taldekatzen.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: agrupamiento; taldekatze malgu: agrupamiento flexible.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze/-pen.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-kide.

LBeh (2012-05-30): taldetxo 81: Berria 36, EiTB 31, Argia 9, Diario Vasco 5. // taldetxo 396.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: taldetxo 143: Berria 65, Herria 4, Elizen arteko Biblia 4, Asisko Frantzizko 4, Josu Zabaleta 6, Xabier Mendiguren Elizegi 7, Koldo Biguri 4, Inazio Mujika 3, Jon Muñoz 3, Irene Aldasoro 3, Iñaki Mendiguren 6, Joanes Urkixo 2, Koldo Izagirre 3, Edorta Jimenez 2, Ander Irizar, Marzel Etxehandi, Jon Alonso, Agustin Otsoa, Iban Zaldua, Ana Urkiza, Fernando Morillo, Anjel Lertxundi, Joxemari Iturralde, Andre Urrutia, Unai Iturriaga, Txillardegi, Piarres Aintziart, Jon Maia, Gotzon Garate, Pedro Alberdi, etab.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

adib: adj. Ik. binako. Binako edo hirunako taldetxoak osatuko zituen. Urte binako zekor parea salmentarako. // iz. Talde bati agintzen dion pertsona. Ik. buru 7. Berrehun gizonen buruzagia. Gudari taldearen buruzagiak. Apostoluen buruzagia. Euskaldun fededunen buruzagi izan zena. Estatuaren, Elizaren buruzagia. Sinagogako buruzagiak. Handi guztien erregea, munduko buruzagia. Karlista buruzagi epel batzuk. Alderdi, talde, taldetxo, mordo eta mordoxken buruzagi nahiko eta ustekoek bide erraza aurkitu dute gure artean. // iz./adj. Zerbaiten aldeko elkarte edo alderdi politiko bateko kide dena. Ni Euskadiko Ezkerrako militantea nintzen. Dozena bat militante baino gehiago ez duen taldetxo bat. binako buruzagi militante 1

Eratorri hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

-txo osaerako librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adibidea da lehendik eta aski izan liteke. Komeni da sarreran ere gehitzea. talde

Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da

Adibide gisa jasotzekoa sarreran. talde

Txostenaren laburpena

'burutazio harrigarria' adierako -rik ez dugu inon aurkitu. talento/talentu

OEHko datuak [laburduren azalpena]

'pisu-banakoa; diru-banakoa' adierakoak dira: 20, L (Lç 17, Lg 3) eta 28 (G 27: Mb , Lard 9, Ir 17; L 1: Mat); 'gaitasun berezia' adierakoak 9 (IE 8: Ch 2, Mih, Jaur, Gy, HU 2, Etcham; Am 1: ); Z 1 (Etch); 2 (B-G: Enb, Arrantz); 28 (B 1: Altuna; G 21: Ud 3, 5, Arrantz, 2, Tx 7, Basarri 2, Lab ; IE 4: Mat, Mde 2, Mattin; Zu 2: Etch); erabakigaitzak G 6 (Gc 2, 2, , Uzt ); 1 (Ud). a) talent I talentu IArg I YKBiz b) talendu Aurp CatLan talent talento talentu AzpPr EusJok B SuEm Pr talento/u II EusJok JanEd II EEB talentoso

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

'pisu-banakoa; diru-banakoa' adierakoak dira: IE 4 (P. Lafitte; X. Arbelbide); EB 3 (J.K. Alonso Madruga); EB 2 (Elizbarrutiko Katekesi Idazkaritza); 'gaitasun berezia' adierakoak: IE 1 ( , 1987); 14: G-EgAs 8 (Xe; A. Aiztondo, J. Garitaonaindia 5, Basarri), EB 6 (Elizbarrutiko Katekesi Idazkaritza, J.B. Ayerbe, E. Vascas-eko Taldea, , A. Otxoa, F. Ibargutxi); eta 'doai-gaitasun' adierako G 1 (Haurren idazkaritza); erabakigaitzak 4 (EB 3: L. Fernandez Imaz, L. Izagirre, ...; EgAs 1: 1936). a) talendu talento talentu b) talendu Herria talentu Zeu Zeutara doai-talentu talento/u Eskolarteko Bertsola gaztetxoen VI. Argia

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

'talento': AB50 1; 'gaitasuna': DFrec 1; 'pisu-unitatea'; 'gaitasuna, adimena': HiztEn-LurE; 'talento': AB38 1, AB50 1, Euskalterm 3; 'gaitasuna': DFrec 1. talento talento/u talentu

Euskaltzaindiaren Arauak

1 'diru-banakoa'. 2 'gaitasun berezia'.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-entu.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Txanpon zaharrak.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

: LurE-Harluxet. talio

Sektore jakin bateko informazioa

Laburtzapenen hiztegian: Tl.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

: Zehazki, ElhHizt, HiruMila, HiztHand. talio

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Elementu kimikoak.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Kim.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu , bezalako aditz-esapiderik aurkitu. talka(n) egin talkak jo

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

G 1, EB 15: B. Latiegi ("Ontzi orrek gurearekin talka egiten duanean, atera itzezute buruak babeskietatik"); Elhuyar 6 (adib.: "talka egin aurretik duen abiadura v1 dela", "Zein izango da lehenengoaren abiadura talka egin ondoren", "anodoko metalaren atomoekin talka egitean, hauetako asko ionizatu egiten ditu"), 3 ("beharrezkoa da talka egiten duten molekulek orientazio egoki bat edukitzea", "talka egiten duten molekulek aktibatze-energia batez gainera orientazio egoki bat behar dute", "talka egiteko probabilitate txikiagoa izango dutela bi molekula sinplek baino"), ("Kristaletan talka egitean euriarekin nahastutako kazkabar-hotsa somatzen dugula iruditzen zaigu"), J.M. Barandiaran ("anodo finko edo birakor baten aurka talka egitean balaztapen-erradiazioa igortzen dute"), J.R. Aizpurua ("gorputz handiagoekin talka eginez gero kaosa sortzeko gauza ziren"), ("Demagun, talka egiten duten partikulek sistema isolatua osotzen dutela"), J.R. Aihartza 2 ("adarrak ia lurreraino jaitsiz talka egiten diote elkarri", "Talka egin.- Topeka egin"); G 1: B. Latiegi ("Baiña berak ori lortu baiño len, guk, talkara joanez, bere itxasontzia arrapatu dezakegu"). talka egin Zinetika Meteorologia Fisika orokorra talkara joan

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

: AB38 1, HiztEn, Euskalterm 1 Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE. talka egin //

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

: PMuj (-entre-chocar, topar, golpear, tropezar, encontrarse con); : HiruMila (1 topar, chocar; 2 dar topetazos), ElhHizt (AS; topetar, dar topetazos, golpear con la cabeza), Lur (chocar) eta (heurter, entrer en collision), PMuj (AS: 1 tozar, topetar, dar testaradas; 2 bochar; 3 abordar, chocar las embarcaciones); : PMuj (AS: tozar, topetar, dar testaradas) Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Casve , HaizeG , Lh , DRA. talk egin DVC talka egin EG/CE EF/FE DVC talkan ari DVC // EF BF DBF

Euskaltzaindiaren Arauak

'elkar jotzea' / AS: . talka jo

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: ; eta adibide gisa: Fis. talka egin talka-uhin

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Aldeko arrazoi handirik ez dago

berria da, nonbait, baina erabili-hedatua.

Esapideei dagokien sistematika

egin.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

sarrerari dagokion azpisarrera. talka

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

3: 2 ("Horrelako kasuetan sortzen diren uhin konikoei, deritze", "Uraren gainazalean uhinek dutena baino abiadura handiagoaz higitzean, angeluaren forma duten talka-uhinak sortzen dira"), 1996 ("Osasun-zentroan zeuden talka-uhinen bidezko litotrizi unitateak sartu dira"). talka-uhin Fisika orokorra Mach-en uhinak edo talka-uhinak OspitalEstat

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

: LurE ( .), Euskalterm 1 (onda de choque) Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn. talka-uhin Fis //

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

: ElhHizt - HiruMila - EskolaHE (adib. gisa) Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur eta , Casve , HaizeG , Lh , DRA, PMuj . talka-uhin // EG/CE EF/FE EF BF DBF DVC

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: adib. gisa / EskolaHE: adib. gisa: talka uhin

Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da

adibide gisa ematekoa, sarreran. talka

Jakite-arloak

Fis.

Euskaltzaindiaren Arauak

izond.

Euskaltzaindiaren Arauak

1 'minerala, magnesio silikatoa'. 2 'talko-hautsa, hauts bihurtutako talko minerala'.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Mineralak.

Forma baten adiera(k)

1 minerala, magnesio silikatoa; 2 talko-hautsa, hauts bihurtutako talko minerala.

Euskaltzaindiaren Arauak

(herritarra).

OEHko datuak [laburduren azalpena]

formako elkarturik ez dugu aurkitu; formakoak 12 aldiz: IE 1 (Zerb ); G 3 (Izt : "taloburni"; Apaol: "talo burni", Ag : "talo-burni"); G 2 (Or ); B 1 (Erkiag ); G 1 (And ); G 1 (JanEd ); G 2 (Lek ); G 1 (Lek ). tala- talo- talo burdina Azk talo-burni C G talo esne QA talo pala BatB talopala AUzta talo-arto II talo-erdi EunD talo-puska EunD

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

formakorik ez da agertu; - formakoak 6 dira: EB 1 (K. Igea); G 1 (F. Urkia); G 1 (F. Urkia); G 2 (F. Urkia); EB 1 (Elhuyar). tala- talo talo moeta talo-burdin talo-ola talo-ore talojale

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

: HiztEn; : DFrec 2; : HiztEn ("ik. talaburdina"), LurE; : AB38 1; : HiztEn-LurE. talaburdina talo txapelketa talo-burdina talo-esne talo-ohol

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. ETNIKER ( , 142. or.): "los nombres que recibía esta pala en las distintas localidades encuestadas: (común); (Durango, Amorebieta-Etxano, Abadiano, Gorozika-B); (Elosua-Bergara, Mondragon-G)..."; "en Beasain (...) el soporte con que contaba el bastidor para mantener calientes los talos, (...) También en Zerain (G) utilizaban ". La alimentación doméstica en Vasconia talaburriñ / talaburruñ / talaburni / talaburdi(ñ) / taloburdin / taloburni / taloburne talopara talopala talomentenu tala mantenu

Euskaltzaindiaren Arauak

'arto-irinezko opila, mehea eta biribila' / AS: . talo(-)burdina

Zerrendakoaren oinarri bereko eratorriak-eta

ik. bezalakoak, AS zeini dagokion erabakitzeko. talo-burdina

Forma baten adiera(k)

arto-irinezko opila, mehea eta biribila.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Euskaltzaindiaren Arauak

. 'landare batzuen (talofitoen) gorpuzkera'. Bot

Erabileremu dialektala

Bot.

Forma baten adiera(k)

landare batzuen (talofitoen) gorpuzkera.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-ito.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-gile.

Txostenaren laburpena

Ez dugu aurkitu OEH-EEBS corpusetan.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

: HiztEn Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB38, LurE, Euskalterm. talotxatu //

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

: ElhHizt, HiruMila Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur eta , HaizeG , Casve , Lh , PMuj . talotxatu // EG/CE EF/FE BF EF DBF DVC

Informazio osagarria behar da, erabakia oinarritzeko

esku arteko testuetan ez da ageri ez eta ez , baina ahozkoan ezagunak dira (lantaldeak ez daki zehazten non diren ezagunak); cf. fr . talotxatu talotxa taloche

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Gehienak G dira (eta Gy 3; SM 1, Alzola 1; MEIG 8): 'maila, neurria' adierakoak 24 dira, formakoak: 1 (MEIG); 18 (Bil, PE, Ud, , Tx , Ldi , Etxde , Uzt, Salav, Vill ); 5 (Ud, Xe, ); 'gauza baten handi-txikia, fisikoki neur daitekeena' adierakoak 15: 2 (MEIG); 5 (Bil, Sor , Tx , Uzt ); 1 (Tx ); 5 (SM ; Arr ; Gy 3); 2 (Alzola ; Iraola); 'parada, egokiera' adierakoak7, , formakoak (Sor , Uzt; MEIG); adiera erabakigaitzekoak dira 4 (EusJok, Uzt, Tx ; MEIG) eta 1 (Tx ). a) tamaina tamaina tama(i)ña EusJok B I IL JJ Jaink tamaña artu EusJok b) tamaina tama(i)ña Gabon B II BZO tamañ B II tama(i)ño Zirik May tamañu Atalak c) tamaina tamañ(a) Bar d) tamaña B tamañu B

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez da 'parada, egokiera' adierakorik aurkitu; 'maila, neurria' adierakoak 28 dira, EB: 27 (J.M. Zabaleta, J. Tobar-Arbulu, J. Azurmendi, J.M. Torrealdai, Euskal Estatistika-Erakundea, F. Azorin, J. Olazabal, A. Urcelay, UZEI, X. Mendiguren Bereziartu, I. Mendiguren, L. Villasante, M. Navarro, A. Valdes, S. Garmendia, J. Etxaide, , J. Agirre, P. Zabala; horien artean 1: M. Azurmendi; 1: ); 1 (P. Alkain); 'gauza baten handi-txikia, fisikoki neur daitekeena' adierakoak 124 (B 2, G 2, EB 120): 67 (J.A. Lakarra, P. Esnal, A. Loizate Totorikaguena, Elhuyar, M. Etxaide, UZEI, , , ., P. Alkain, Gipuzkoako Geografia, M. Ausin, J. Gonzalez, I. Antiguedad, K. Altonaga, J. Aizpurua Sarasola, ., J.M. Txurruka, A. Barbera, Euskal Estatistika-Erakundea, , X. Mendiguren Bereziartu, J.A. Agirre, L. Fernandez Imaz, A. Martinez Lizarduikoa, M.A. Unanua, SIADECO, J.I. Abrisketa, , J.M. Irigoien, Txillardegi, F. Juaristi, I. Mendiguren, X. Olarra, I.A. Berriotxoa, J.M. Mendizabal, A. Oiarzabal, GAO, ); 2 (J. Gonzalez, G. Aresti); 1 (J. Agirre); 1 (J.A. Garmendia); 50 (J. Madariaga, , M.P. Ormaetxea, , K. Altonaga, K. Igea, Elhuyar, , , , K. Fernandez Agirre, J.A. Agirre, J. Apalategi Begiristain, SEIE, J. Setien, I. Iñurrieta, I. Aldabe, M. Ensunza, J. Sarrionaindia, , ); 1 (S. Onaindia); 2 (P. Etxebarria; J. Azpeitia); adiera erabakigaitzekoak dira 6 (J.A. Lakarra, Euskal Estatistika-Erakundea, , SIADECO, ). a) tamaina Egin giza-tamaina tamaina hartu Oinarri 2 tamainu b) tamaina Saioka Natur Zientziak Arrasateko Eskola Po Galiziar, kataluniar eta euskaldun idazleen Bizia lurrean Ipuinak Gaur express tamainia tamaiña tamaino tamainu OHO 4 Natur Zientziak Kuxkux 6 Historia eta gizarte-zientzien urtekaria Saioka Araba lurralde historikoaren aldizkari ofiziala BEO tamaiñu tamañu c) tamaina Jakin EHAA

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

: DFrec 30, AB38 30, AB50 8, HiztEn (1. 'zerbaiten neurria edo bolumena'; 2. 'parada, egoera'), LurE ('zerbaiten handi-txikia'), Euskalterm 32; : LurE; : DFrec 1; : AB38 3; : DFrec 1, AB38 11, AB50 8, HiztEn ('ik. tamaina'). tamaina tamaina hartu tamainia tamaino tamainu

Euskaltzaindiaren Arauak

. / AS: . Heg tamaina hartu

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

. tamaina hartu

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Esapideei dagokien sistematika

hartu.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

sarrerari dagokion azpisarrera. tamaina

OEHko datuak [laburduren azalpena]

iz. 66 aldiz jaso da (B 58, G 7, EB 1): AB , Echta 2, Kk 4 (adib. "tamal andia artuten eban", "Geure tamala agertzen genduan onegaitik; eta Fermaudek esauskun orduan: Nik ikusia bazenkie, orrenbeste tamal ezeunkie izango"), Altuna 6 (adib. "Tamal andija ixango litzake Jon lako mutil zintzua olan galdutia"), Or 3, Enb 22 (adib. "Euzko zintzuak tamal andija genduan", "bere eriotziak tamalez daukoz, negar ta negar, Biozdun anai guztiak", "Azketsi neure ixiltasunaz tamala sortu ba'yatzu"), Otx 4 (adib. "jazokunok tamal artzeko baño barre eragitteko dozuz egokijago"), Erkiag 4 (adib. "Tamalez dago Ezekiel, aspaldion lagun eta adiskide izan daualako"), Bilbao 2, BEnb 9, Alzola ; A , Ag , Zait , Etxde 2, Anab , Txill ; Arti ); izond. edo/eta predikatibo gisa 13 aldiz (B 3, G 9, EB 1): Ag 2: "bere buruan erabilzan gogamen tamalakaz da biotz barruko naigabe sakonen indarrez", "Zer darabilzu, emakumea, añ muker da tamal egoteko?"; Echta : "Arrantzaleari eritxitten jaken a arraintzu ona istea"; A : "Tamala da, damugarria da (...) lan eder au ez idatzi izatea"; Alz 5: "oso tamal gelditurik", "oso tamal esertzen da", "Pantxika guztiz tamal (...) gelditzen da", "azken egunak bakartasun tamalean igaro bearko ditu"; Lab : "Ez, Garaxi, tamala litzake Erria'n asko maite zaituzte-ta"; Etxde : "Tamala ordea zuk ez jokatua, Piarres"; Txill : "Tamala da, alegia"; Osk : "Ha izan zan bai tamala!"; adlag. B-G 13 aldiz: Altuna, Enb, Eguzk , Erkiag , Akes 2, Bilbao 2, A , Zait 2, Etxde , Gazt ; B 1 (Enb: "Au tamalezko nekia!"). a) tamal AmaE Jos Ab II Tormes IpuiB NereA Atalak Ardi G Sof JJ Poli Let Ipuin b) Kr Jos tamal Ardi EEguna JJ Let Kurl tamalez GizAuz Arran Ipiña IpuiB Ardi Sof AlosT MusIx tamalezko

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

iz. 20 aldiz ageri da: B 16 (A. Urrutia, Otx, A , Enb, 1915 eta 1916, Kk 2, 1931 2, Osk , J.G. Etxebarria, K. Gallastegi 2, J. Altuna, S. Unzueta), G 1 (Zeleta), EB 3 (X. Gereño, I. Garmendia, ); izond. 3 aldiz (B-G-EB): J. Altuna: "... eta tamalena! abertzaletzat burua erakutsiten daben askoen artean"; 1932: " Salvador Arriola apaizak erderaz egindako antzerki tamala eta Beobide'tar Jon Mirenak euskeratuba"; E. Gametxo: "problema horrek ezer estudiagarririk ez daukala pentsatzea, inhibizio tamal kaltegarria dela esan dut"; "tamala da hori gertatzea" modukoak 15 aldiz: B 4 (Arriand, 1918 eta 1932, I. Zubiri), G 5 (E. Larrañaga, A , Bastarrika, SMitx , Erkiag), EB 6 (J. Lizarralde, Txill, P. Sastre, J. Intxausti 2, K. Cid); adlag. 69 aldiz: B 10 ( 1916-1936 bitartekoak 5, Erkiag, G. Urrutia, J.A. Goiria, J. Altuna, X. Altzibar), G 10 (A , Basarri, 1933 2, K. Iturria, J. Gaztañaga, , Onaind 2, Lab ), EB 49 (J. Sierra, E.L. Adan, X. Portugal, P. Zabaleta, , Elhuyar, R. de Rijk, A. Diaz de Lezana, 1990, , B. Urkizu, Azurm 2, Vill, I. Bernaola, X. Gereño 5, J.M. Mendizabal, P. Zabaleta 2, I. Garmendia, J.A. Arrieta, X. Mendiguren B., P. Urkizu, LMuj, J.M. Suraso, 1984, A. Arozena, M. Orbe, J.L. Iriarte, J. Mimentza, 1987 eta 1989 3, M.E. Matxinandiarena 2, P. Sastre, X. Kintana, A. Iñarra, I. Zubizarreta, 1993, , K. Zuazo, R.M. Pagola, 1994, 1992 2); EB 1: Osk ; G 1: 1983. a) tamal Latsibi Euzkadi Argia Akats EstiLib b) El Día Abaroa eta babesa b') Euzkadi Ardi Unam tamalez Euzkadi Ardi El Día ErlijOEO/4 TOE Kuxkux/2 Artxibategi J. Berruezori omenaldia VozEusk Hemen Tantak Zipristin/7 Egunk Ikastola tamalezko Akats tamalaren tamalez Goiz-Argi

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

[iz.]: DFrec 3, AB38 1 (desgracia), AB50 2 (desgracia, lástima), HiztEn (eta , ), LurE; [izond.]: DFrec 1, AB50 1 (lamentable); [adlag.]: DFrec 16, AB38 5 ('desgraciadamente, por desgracia'), AB50 10 ('por desgracia, desgraciadamente'), LurE (AS) Ez dugu aurkitu ap. Euskalterm. tamal tamala eduki tamala hartu tamal tamalez //

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

: EuskHizt (iz. 1596; Batez ere bizk. 1 nahigabea; 2 zoritxarra), HiruMila (iz. lástima, pena profunda), ElhHizt (1 iz. lástima, pena; 2 iz. compasión), EskolaHE (iz. nahigabea; zoritxarra), Lur (lástima, desdicha, infortunio) eta (1 malheur, dommage; 2 compassion, pitié), Casve (malheur, peine), Lh (1 malheur; 2 hélas!), DRA (1 lástima, sentimiento profundo; 2 pena; 3 lastimero; 4 desgraciado), PMuj (1 B lástima, compasión, pena, sentimiento...; 2 desconsuelo, aflicción...; eta : condolencia, pésame...); : EuskHizt (adlag. 1913 zoritxarrez), HiruMila (adlag.), ElhHizt (adb. por desgracia, desgraciadamente, desafortunadamente, lamentablemente), Lur (desgraciadamente, fatalmente) eta (malheureusement, fatalement), Casve (malheureusement), PMuj (1 lastimosamente, por desgracia, desgraciadamente; 2 compasivamente; 3 lamentablemente, lastimosamente, dolorosamente); : HiruMila, ElhHizt (AS); : HiruMila, ElhHizt (AS) Ez dugu aurkitu ap. HaizeG . tamal EG/CE EF/FE EF DBF DVC tamal-agur tamalez EG/CE EF/FE EF DVC tamala eduki tamala hartu // BF

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: . tamalez

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Atzizkien araberako erabakiak

-z.

Formatu erabaki gabeak

ikusiko da sarrera ala azpisarrera dagokion.

Euskaltzaindiaren Arauak

. Tamarindus indica

Landare eta animalien taxonomi izena

Tamarindus indica.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

G dira agerturiko guztiak (eta B 1): (+ 1) 14 (Laux ; Or 7, Txill , Ibiñ 5); 1 (Or ); 2 (Ibiñ , Lasa ); 4 (Lasa ). millazka -il- AB Mi Let Virgil millizka Mi tamaris Virgil Poem tamariz Poem

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

: HiztEn-LurE, Euskalterm 5; : LurE; : HiztEn-LurE, Euskalterm 2. milazka tamarisko tamariz

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: : Tamarix sp.; : Tamarix africana; : Tamarix gallica. / Ik. Izendegiko hustuketan jasotako lekukotasunak: : Azkue ; P. Font Quer: ; O. Polunin: ; : PMuj ; : Azkue ; PMuj ; LMuj ; ; O. Polunin: ; : F. Carreras y Gaudi: ; Lacoizqueta ; J.M. Faus / Aranzadi; P. Font Quer: ; X.X.: ; : X. Irigarai: ; : ; X. Irigarai; : X. Irigarai; : R. Burton / J. Aldazabal: . tamariz; milazka milazka afrikar milazka frantses milazka DVSF Plantas medicinales Arboles y arbustos de Europa milizka DCV millazka DVEF DCV DGT Irurtzun projektua Guía de campo de las flores de Europa millazki Geografía general del País Vasco DNEP Plantas medicinales Guía de plantas tamaris Estado actual de la onomástica botánica popular en Navarra tamarisa Irurtzun projektua tamariz tamariza Animalia pozointsuak

Euskaltzaindiaren Arauak

. Tamarix gallica

Txostenak eskainiko duen informazioa behar da

Ik. formaren jatorri-erabilerak, sinonimotzat eman behar den jakiteko. milazka

Forma arautuaren azalpenaz oharra

gehitzeko eskatuz "iz. — . ". Sin milazka

Landare eta animalien taxonomi izena

Tamarix gallica.

Euskaltzaindiaren Arauak

(hizkuntza).

Jatorrizko forma

kotangente (cot a)

Maileguen egokitzapen sistematikoa

g/j.