0
1 Ik. pe1.
2 (Letra larriz). poise-ren nazioarteko sinboloa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 |
Azalpena gehituz: "iz. 'euskal alfabetoaren hamazazpigarren letra'".
iz. Haur. Musua, maitasuna erakusteko norbait edo zerbait ezpainez ukitzea. Ik. ma. Ane, bota pa amandreari!
pa egin Haur. Musu eman. "Egin pa amatxori" esaten zion Maiderri.
pa eman Haur. Musu eman. Eman amatxori pa. Noiz ikasi behar duzu pa ematen? || (eman ezabaturik). Orain pa aitatxori.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
. / AS: . Haur pa eman
. pa eman
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
AS
eman.
sarrerari dagokion azpisarrera. pa
iz. XVI. eta XVII. mendeetan boladan egon zen binakako dantza, geldia eta zeremoniazkoa; dantza horren doinua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
iz. Eraikin berezia, eraikuntza handiago baten edo eraikuntza multzo egituratu baten zatia dena. Agindutako hipermerkatua eraiki beharrean pabiloiak eta lantokiak eraiki ziren hemen. Hurrengo bi partidak Zurbaoko pabiloian jokatuko dira.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-07-03 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
(+ , , ) 19 aldiz (B. Atxaga; UZEI 3; 5; 1989 10); (+ ) 6 (J.M. Urkia 4; M. Escribano; ); 1 (D. Amundarain); 1 (S. Mitxelena). pabiloi belarri pabiloi belarri-pabiloi industri pabiloi GAO Araba lurralde historikoaren aldizkari ofiziala pabeloi kirurgia pabeloi Aizu! pabeiloi pabelloi
: DFrec 1; HiztEn; : DFrec 4; AB50 2; : AB38 1; AB50 1; : Euskalterm 5. pabelloi pabeloi pabilioi pabiloi
BarnErrot: . pabiloi
egokitzapen zuzenekoena da, eta besteak bezain hedatua da gutxienez. pabiloi
-oi/-ioi: bezala egokitua dirudi; baina honek dauka etimoan, eta hark ez (fr. ant. paveillon > pavillon, Coromines-ek dioenez). milioi -ion
iz. g.er. Ermitaua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
16: Zav 2 ("Katu padarra ta eiztariak", "Dago geure padarra an ixil gorderik, txakurrak gura eztau alde egin arik"), Mg ("antxinako Eremutar, ta Padarrak"), VMg ("Zegoan an Padarra ixill, ta gorderik; Txakurrak nai ez zuen aldatu tokirik"), Añ ("Egia au adierazo eutsan Angeru batek Eremuko Batar, Bakar edo Padar santu bati"), Ag 9 (adib.: "Emen al da Peru padarra?", "Padarrak, oso beregandurik, eta bapere aserre baga, beti zerura begira, iarraitu eban erestun"), Or ("Yondone Gent zerutiarra, Bauset'ko padarra, nekazari gazte ederra [...] bakartiar Yainkotarra!"), Zait ("inoren esaneko diarduten gudari, ikasle ta padarrek berebiziko iazkera oi darabilte"); 1, Ag ("Ezta padartzarako jaio, bakartasunean bizi bada ere"). padar Fab PAb GGero AL Mi Plat padartza G
1 ap. Ag (OEHko agerraldi bera). padartza G
: HiztEn (ik. ); : HiztEn (ik. ); : HiztEn, Euskalterm 1 ( sinonimoarekin); : HiztEn, Euskalterm 1 ( sinonimoarekin) Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE. padar pader padartza padertza pader ermitau padertza eremitismo //
: EuskHizt, HiruMila, DRA, PMuj ; : EuskHizt, HiruMila, DRA, PMuj ; : ElhHitz, PMuj ; : ElhHitz, PMuj Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur eta , Casve , HaizeG , Lh . padar DVC padartza DVC pader DVC padertza DVC // EG/CE EF/FE EF BF DBF
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: Ik. pader / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
iz.
g.er.
ermitaua.
1 iz. g.er. Ermitazainaren kargua edo jarduera.
2 iz. g.er. Ermitau bizitza.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: Ik. padertza / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
iz.
g.er.
iz. Tenisaren antzeko kirola, lau hormak mugatzen duten jokaleku batean, erraketen ordez palak erabiliz, bi bikoteren artean jokatzen dena. Fronteniseko eta padeleko neguko txapelketa jokatuko da Arrasaten.
1 iz. Ipar. eta Naf. Gaztainak erretzeko danbolina. Gaztainak paderan erretzen ari zirelarik.
2 iz. Heg. Zartagina. Paderan frijitu. Padera baino itsusiagoko neskatxak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1996-03-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
1 . eta . 'danbolina'. 2 . 'zartagina'. Ipar Naf Heg
1 (Ipar.) danbolina; (Heg.) zartagina.
- [E115]: "Danbolin, Iparraldean Zuberoan ez eta ez; zarthan' esaten delako" (1993-02)
iz. Bizk. Itsasertzeko edo bokaleko zingira. Ik. madura. Ihi eta landaretzaz beteriko padurak jo zituen begiz. Paduretako lokaztiak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-07-03 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
7 aldiz ageri da ( ; And 6); 2 aldiz (Or ). madura GavS AUzta padura Mi
3 (K. Igea 2; ); 2 (I. Aldabe); 4 (J. Hazabal). padura Kuxkux 6. Giza Zientziak paduradi fadura
: AB38 1; HiztEn-LurE; : AB38 3; HiztEn-LurE (hau definitu-azalduz); Euskalterm 5; : AB38 1; : HiztEn. madura padura paduradi paduratsu
. Bizk
p-/f-/m-.
batez ere Bizk.
iz. Arrozez, okelaz, arrainez eta abarrez prestatzen den jakia, jatorriz Valentziakoa. Ikasi egin behar da arroz zuri zozoa paella eder bihurtzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
-ll-.
1 adj. Paestumgoa, Paestumi dagokiona.
2 iz. Paestumgo herritarra.
iz. Bafada.
pafa-pafa adb. Ipar. Pipatzeaz mintzatuz, bafadaka. Pafa-pafa pipatu. Kea pafa-pafa egotziz gozoro.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
AS: . 'bafadaka pipatzen'. pafa-pafa Ipar
. pafa-pafa
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
AS: . 'bafadaka pipatzen'. Ipar
bikoiztapenak.
sarrerari dagokion azpisarrera. pafa
Ipar.
1 adj. Paflagoniakoa, Paflagoniari dagokiona.
2 iz. Paflagoniako herritarra.
1 adj. Pafoskoa, Pafosi dagokiona.
2 iz. Pafosko herritarra.
1 iz. Ipar. eta Naf. Lansaria. Apaizaren paga. Hamar liberaz emendatu zioten urteko paga.
2 iz. Heg. Haur edo gaztetxo bati bere gastuetarako ematen zaion dirua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
1 . eta . 'lansaria': . 2 . (haurrei ematen zaiena). Ipar Naf apezen paga Heg
- [E210]: lehen agertzen zen eta orain desagertu omen da, zergatik?
- Erabakia: BAgiria (1999-02-26): sartu da bi adierekin: 1 . 'lansaria', ; 2 . 'haurrei ematen zaiena'. Ipar apezen paga Heg
iz. Pago basoa. Pagadi eta hariztiak. Nabarniz inguruko pagadi zaharretan. Larre berrian eperrak dira, pagadietan usoak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:07 | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
ikus informazioa s.u. bago.
da forma nagusia, 50 aldiz agertua: B 10 (Akes ; Bilbao ; Gand 8), G 39 (Ag ; Mok; Or ; Ldi ; TAg ; SMitx ; Etxde ; NEtx ; Munita; Uzt ; Vill in ; Ibiñ ; Lasa ), EB 1 (MEIG VI); 8 aldiz (Izt ; Apaol 7); 3 aldiz (Akes ); 3 aldiz (Ag 2; Zub); eta (Zub), bana (Laux ); ager. banarekin: (Mdg) eta (BEnb ). pagadi Ipiña IpuiB Elorri G Eus BB Uzt Aranz JJ LBB Sas Elorri Virgil Poem pagari C pagadui Ipiña pagodi AL pagodi itzal pagodi-pean AB bagadoi pagodei NereA
B 1 (Santi Onaindia) izan ezik, ager. guztiak G (18) eta EB-EgAs (26) dira: 34 aldiz ageri da: B 1 (S. Onaindia); G 15 (A.M. Labayen; Latxaga; J.L. Iriarte 2; J. Gaztañaga 9; Uztapide; J.M. Lertxundi), eta EB-EgAs 18 (J. San Martin 3; 3; M. Ausin; M.M. Ruiz; UZEI 2; M. Lorda 3; I. Sarasua; P. Lizarralde; L.M. Mujika; I. Urbieta; T. Garmendia); eta 1 (Latxaga), 1 (M. Lorda), 1 (NEtx in ); 5 aldiz, EB (M.M. Ruiz; Eskura Taldea; ); 2 aldiz (L.M. Mujika; X. Kintana); behin (I. Albisu). pagadi Gipuzkoako geografia pagadi ektarea pagadi horbel pagadi kerizpe Euzko Gogoa bagadi Erdiko zikloko euskararen programakuntza fagadi pagodi
: DFrec 2; : AB38 1; : AB38 8; AB50 1; Euskalterm 10; HiztEn-LurE. bagadi bagodi pagadi
b-/p-.
-o/-a-.
iz. Ordainkizuna.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-kizun.
iz.
ordainkizuna.
iz. Ordainketa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:37 | 2001-06-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
(eta 10) 72: Lç 10 (adib.: "pagamendua Iesus Iaunak egin ukhan du", "populuaren bekhatuen pagamenduaren egiteko"), Mat ("Adoratzen zaitut humilki Iesu-Kristo ene salbatzaillearen odol preziatu, ene redemzioneko pagamendutan isuri izan zarena"), EZ ("Iauna, errezibi zazu othoi obra ttipia, eta hanbat huts larrien pagamendu gutia"), Harb 3 (adib.: "bere obra onen pagamendu bezala", "Hau da zorraren pagamendua baino gehiago millatan pairatu duena"), Volt 2 ("Zergatik ez zara asagiatzen ene harzekoak kobratzera rentak eta arkillak ene zordunekin ganik ezen nik egin behar duden pagamenduen denbura urbiltzen da", "Pagatzale gaistoaganik lastua pagamenduen aldera"), Ax 37 (adib.: "Orai uste duzue zuek ezen iende garbiak, onhestak eta kastoak zaretela, eta kastitate horrengatik Iainkoaren aitzinean pagamendu handi izanen duzuela", "Zer esker, zer pagamendu emanen deraue?", "Beraz hunelatan, badu Iainkoaren zerbitzatzeak bertze mundukoaz gaiñera, mundu hunetan ere zenbait golardoa, zenbait pagamendu, atsegin, eta plazer"), Gç ("Zuk behar duzu konplitu gustien pagamendua, zuk obratu behar duzu gustion salbamendua"), ES ("pagamenduak alegeratzen tu, trabailluak tristatzen"), Añ 10 (adib.: "zure gogo ta borondate onagaz probetxu gitxi izango dau jabeak pagamendurik eztanean", "Ze esker ta sari, ze pagamentu emongo deutse onelango errukiorrai?"), ("Garrazki defendatua da gure erregelamenduez deus ere saririk galdegitea, ez hartzea pagamendurik presenteko indulientzien plama hunentzat"), ("etxek'anderia, emazu guardia, har pazientzia, noizbait izanen duzu zure pagamenduia"), Ox ("Zure senharra fleitean denetz nahi ginuke ba jakin; Ase on baten orhoitzapena ereman ere gurekin; Pagamenduaz, gasna duguno, ez odol gaixtorik egin"), Etcham ("Ilar lodiz solasa Benatek erein du; Ea emanen dakon uztak pagamendu?"), Barb ("Hamabortz egunen buruan, heldu da gure muthikoa bere pagamenduaren bilha, eta bere ezti guzia atxemaiten du uliek jana"), Berron ("arturik duan zaldun-legeagatik zin egiten badit, besterik gabe joaten utziko diot, eta seguru utziko dut pagamentua"). pagamendu -mentu Man GGero JesBih ChantP Leg Kijote
6 (hauetan , , . agerraldi banarekin): G. Ansola 2 ("Erresuma bateko Pagamenduen Balantzak, denbora zehar, pausorik gabe, defizita ematen baldin badu, hau da, zorrak urtetik urtera hartzekoak baino handiagoak gertatzen bazaizkio, Gobernua erabaki irmoak hartzera beharturik aurki daiteke"), ("Ekialde-Mendebalde merkatal oreka hautsi egin zen, kanpo-zorra hazi eta pagamendu-balantzak defizita zuen beti"), J. Tobar-Arbulu 3 ("handik aurrera urrea izango zela kopuru gordailatuen eta txartel-zirkulazioaren kontrako erreserba eta herrien arteko pagamendu-bidea", "Urrezko pagamendua moztu egin izan beharko zatekeen orduan", "urre-pagamenduaren promesa"). pagamendu p.-balantza p.-bide urre-p Jugoslavia
: DFrec 1, AB50 2 (eta 2), HiztEn (eta AS: ), LurE, Euskalterm 2 ( ) Ez dugu aurkitu ap. AB38. pagamendu pagamendu-balantza pagamendu-balantza pagamendu-balantza //
: EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, Lur , HaizeG , Lh , DRA Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur , Casve , PMuj . pagamendu EF/FE BF DBF // EG/CE EF DVC
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-mendu/-tze.
iz.
pagatzea, ordaintzea.
- [E210]: 'pagatzeko egintza modu horretan adieraz daiteke eta hala dator hainbat hiztegitan...'.
- Erabakia: BAgiria (1999-02-26): 'hurrengo itzulirako uztea erabaki da'.
iz. Pagano izatea; paganoen erlijioa. Ik. paganotasun. Fedearen etsai nagusiak lau omen dira: ateismoa, paganismoa, judaismoa eta heresia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
1 iz. Kristautasunaz kanpoko erlijio batean, bereziki erlijio politeista batean, sinesten duen pertsona. Ik. jentil. Judu eta pagano guztiak. Paganoak bataiatu. Anitz pagano hil zituzten. Dioskoro paganoaren alaba zen. Ez daiteke nornahi izan pagano.
2 adj. Kristautasunaz kanpoko erlijio batekoa dena. Apaiz pagano bat. Txina paganoak berak baditu orain bere apezpiku eta apaizak. Mito paganoak: paganoen mitoak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
iz. Paganotasun gaitzesgarria; paganoari dagokion egintza.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-06 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
1 iz. Paganoa denaren nolakotasuna.
2 iz. Paganoen erlijioa. Ik. paganismo. Jupiter, paganotasuneko jainko faltsu guztien nagusia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
da/du ad. Pagano bihurtu, paganoen moldeak eta ohiturak hartu. Gure herria paganotzeko.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
, pagano(tu), paganotzen. ad. paganotu da/du
paganotu, pagano(tu), paganotzen.
-o-.
du ad. Ordainarazi. Zerga pagarazi.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
, pagaraz, pagarazten. ad. pagarazi dio
pagarazi, pagaraz, pagarazten.
du ad. Ordaindu. Errenta pagatu. Hamarrenak Elizari pagatzea. Zorrak aitortzea eta ezagutzea dagokio zordun onari, pagatuko ez baditu ere.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1996-03-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 |
pagatu, ordaindu
, paga(tu), pagatzen. ad. pagatu du
ezaguna da Iparraldean ere.
pagatu, paga(tu), pagatzen.
- [K203]: "... besteak baino harrigarrixeago..." (1993-02-26)
iz. Pago ezkurra.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ikus informazioa s.u. bago.
'pagoaren fruitua'.
Pagoaren fruitua. Cf. (bazka-landarea). pagotxa
iz. Pagatzen duen pertsona. Ik. ordaintzaile. Pagatzaile ona. Zitala delako, zor-pagatzaile txarra delako. Pagatzaile gaiztoagandik olo (esr. zah.).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
iz. Ordaintzea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-06 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-tze/-mendu.
iz. Uso handi basatia, burua, bizkarra eta isatsa gris urdinxkak, sabelaldea zurixka eta hankak moreak dituena, eta habia zuhaitz altuetan eta landetan egiten duena (Columba palumbus). Usoetan handiena pagausoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ikus informazioa s.u. baga uso.
EBBak erabaki du. pagauso
. Columba palumbus
-o/-a-.
-uso.
Columba palumbus.
1 iz. Basoko zuhaitz handia, enborra zuzena, azala leuna eta iluna, hostoak erorkorrak eta zura zuria, arina eta sendoa dituena (Fagus sylvatica). Arboletan den ederrena, oihan beltzean pagoa. Pagoak lur lehor eta soilik ez du nahi. Pago itzaltsua. Pagoaren egurra, ikatza edo sua egiteko, onenetakoa da. Pago erorira egurkari guztiak laster ari dira (esr. zah.).
2 iz. (Hitz elkartuetan, lehen osagai gisa). Pago hostoak. Pago landareak aldatu. Txabola bat hiru pago adarrekin egina.
3 iz. Pagokia, pagoaren zura. Pagozko goporrak.
pago ezkur, pago-ezkur iz. Pagoaren fruitua. Ik. pagatxa.
pago motz iz. Pago lepatua. Lau bat metro aurreraxeago, pago motz handi bat omen zegoen.
pago-uso iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, pago-uso-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, forma hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. pagauso].
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:HBB | 1993-11-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:05 |
ik. informazioa eta erabakia s.u. bago.
AS: pago-uso* e. . pagauso
AS gisa gehituz: , . pago-ezkur pago motz
b-/p-.
- [K201]: [falta] (1993-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-06 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
NekHizt: Ik. pagatxa.
-ezkur.
sarrerari dagokion azpisarrera. pago
'pagatxa'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-06 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
-motz.
sarrerari dagokion azpisarrera. pago
'pago lepatua'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
AS: e. . pagauso
Ik. . pagauso
iz. Ekialde Urruneko herrietako tenplua. Pagodetako idoloak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
iz. Pagoaren zura. Ardatza pagokizkoa da, leuna, distiratsua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
iz. 'pagoaren zura'.
-ki 'zura'.
-o-.
1 adj. Pagolakoa, Pagolari dagokiona.
2 iz. Pagolako herritarra.
iz. Pago tantaia, lepatu gabea. Pago lepatuak eta pagolizarrak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
lantaldeak proposatua, ahozko erabileraz beste oinarririk gabe (pareko bezala). pago motz
iz.
pago tantaia, lepatu gabea.
- [E210]: 1- Definizioa moldatu: 'pago-tantaia, lepatu edo inausi gabea'. || 1- Ulergarriagoa delakoan gaude.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-06-07) onartutzat eman da adibideko forma. lepatu pagolizar
- Erabakia: (H2.2 / 2010-07-19): Bere hartan onartu da lantaldeak proposatua (gainera, onartua du H2.2 batzorde honek pagolizar forma, sarrerakoak ikustean). lepatu
iz. Pagoa. Bi pagondo hostotsu. Pagondo zabalaren itzalpean etzanda.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-ondo.
1 iz. Hirusta lore-gorria, bazka-landare gisa ereiten dena eta abereek berdetan jaten dutena (Trifolium incarnatum). Ik. hirusta; sekula-belar. Arbia eta pagotxa abuztuko andremarietan ereiten dira. Zerrientzako pagotxa ebakitzen duen agurea. Pagotxa baino berdeagoa. Ardi gaiztoak pagotxa jaten, onak goseak larrean.
2 iz. Erraz edo merke lortzen den gauza ona. Ik. mauka1. Hau duk, hau, pagotxa!
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
, eta formak begiratu dira, eta jaso: 11 aldiz, B-G: 1 (Txill ); 2 (Ur ; It ); (+ ) 2 (Ur ; It ); 3 (Or ); 2 (Ldi ); 1 (Laux ); 18 (denak Dv: hirutan duna da; cf. 1; 15etan erabakigaitzekoa); eta bana (JEtchep); 2 (TAg , Ibiñ ); 1 (Uzt ); 5 (Tx ); 2 (Izt : landareen zerrendan aipatua); ez dugu osaerakorik aurkitu. pagotxa hirusta sekulabelar irusta irusta Let irusta gorri Dial Dial irusta txuri irusta zuri Dial Dial irusta-belar Mi irusta-sail BB irustatza AB farux(a) -a- faruxa hazi -a parux parux(a) pagotx(a) Uzt Virgil paotx Sas paotx(a) B I pagatx(a) C sekulabelar
Izendegiaren hustuketan jasotako forma guztiak (ik. beherago) begiratu dira, eta jaso: 3, EB (M.P. Ormaetxea, K. Igea, K. Kintana); EB 1 (D. Urbistondo); G 1 (T. Iakakortexarena); IE 1 (P. Etcheverry); 1 (Arti in 1959: "Aspalditikan dok ezagutu / Nire pentsamentu gatxa / Mobidu barik txirrinka pean / Katigu naukan ekatxa / Area peko sustar sakonok / Egin nabenak aretxa / Makera lodi ta zikiñeri / Emon deutsena "); EB 2 (R. Egiguren, P. Larretxea); 1 (X. Lete); 1 (JEtchep: OEHko testuinguru berean); 2 (P. Etcheverry, , 1905). hirusta hirusta-perra irusta landa luzerna pagatx(a) Egan pagatxa pagotx(a) paotx(a) parux(a) trefla Eskualduna
: HiztEn-LurE; : AB38 6, AB50 6, HiztEn-LurE, Euskalterm 4 (eta 'arco lobulado'; 'cruz trebolada'); : AB38 1, Euskalterm 2; : Euskalterm 2; : AB50 1; : Euskalterm 2; : HiztEn ("ik. pagotxa"); : AB38 2, HiztEn-LurE, Euskalterm 2; : LurE; HiztEn ("ik. hirusta (gorri)"); : AB38 2; : LurE ("ik. hirusta"). Izendegiaren hustuketan jasotako formak: , ( ) , . hirukoitz hirusta hirusta-arku hirusta-gurutze hirusta gorri hirusta zuri irusta meniantea pagatxa pagotxa sekula-belar sekulabelar trefla babos, baboxa, babux, baux berga-belar, diabotxa, eluso barra, fabaxa, fagotxa, farutxa, fautxa, hiru osto, hirukotxa, hirusta, hirusta gorri, hirusta txuri, hirusta zuri, igorri, ikuruste, irorri iru orri , iru-osto, iru-otx, irubelar, irukoitz, irukostotz-belar, irukotx irukusta, irukuste, iruorri-belar, iruorri-belar gorri, iruri-belar, irurri-belar, irusta, irusta gorri, irusta-belar, lucerna, luzernako hirusta, naar, pagotxa, pagotza, pagoxa, pahotxa, paotxa, paoxa, pautxa, sekula-belar, sekulabelar, trebola, trefla, trefla gorri, trefla txuri, txabotxa, txirta, urzo belar, uso belar, uso-belar, zalgi-belar, zuri-hirusta
Ik. Izendegia: : Trifolium sp.; : Trifolium repens; : Trifolium incarnatum; : Trifolium pratense. hirusta hirusta zuri pagotxa hirusta gorri
(bazka-landarea) . Trifolium incarnatum
bazka-landarea. Cf. 'pagoaren fruitua'. pagatxa
Trifolium incarnatum.
- [K201]: " (Lagun arteko hizkeran erabiltzen den adiera hori jaso beharrekoa iruditzen zait: mauka, espainierako -ren ordaina)" Hau da pagotxa! ganga (2009-06-05)
- [E302]: Badirudi Eibar-Bergara inguru horretan hirustari (Trifolium sp.) deitzen zaiola, baina badago zer esanik belar horri buruz. Zelai eta larretan berez etortzen den belarra da , hiru hostoko belar ezaguna. Noiz edo behin deitzen bazaio ere, du bere izen naturala (Zarautzen hala zuen, behintzat), eta lorezuria edota loregarria izan daiteke. Garai batean, gaur gero eta gutxiago, hazia erosi eta soroetan ereiten zen, udaberrian, neguko belar ondua amaitzen zenerako ganadu-jatekoa edukitzeko. Ereindako horri deitzen genion , edo . Horren kidekoa zen beste belar preziatu bat (Tripolium incarnatum) generokoa zen, deitutakoa. bezalatsu, goiko paragrafoan letra lodiz ageri diren hitzak ( eta ) beharko lukete sarrera hiztegi batu honetan, ala ez? sekula-belar Tripolium pratense hirusta berga-belarra Tripolium pratense Tripolium pratense hirusta hirusta gorria pagotxa Sekula-belarra hirusta, berga-belarra, hirusta gorria pagotxa (2010-01-05)
iz. Ordainketa; ordaina, saria. Mundukoen pagu gaiztoa. Egin dituzuen falten ordainezko pagua. Merezi duten pagua eman diezulako. || Esr. zah.: Nolako nagusia, halako pagua. Ondo eginen pagua, ate ostean palua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
'ordainketa'.
ordainketa.
- [E210]: 1- Herri-mailakoa ( ) erabilera marka eman. 2- Adibidea ere eman: "pagu txarra eraman du gizagaixo horrek". Herr.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-07-19): Bere horretan utziko da oraingoz lehen itzulian erabakia (H1.1 lantaldeak eskainiko ditu bestelako azalpenak).
iz. Zirkuko artista, itxura, janzkera eta keinu bitxiz irri eragiten duena. Gelsomina gogoangarria, aingeru itxurako pailazo edo pailazo itxurako aingeru hura. Pailazoz jantzia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
s/z.
iz. Pailazoari dagokion ekintza bitxia. Pailazokeriak egin. Antzeztokirako utzi ditu pailazokeriak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
iz. Bi talderen arteko estrategia-jokoa, leku itxi batean edo baso moduko eremu batean jokatzen dena, pinturaz beteriko bolatxoekin aurkariak tirokatuz, guztiak kanporatzean edo helburu bat erdiestean datzana. Paintballean aritzeko material ugari dago merkatuan.
iz. Pairatzeko zioa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-bide.
adj. Ezin pairatuzkoa, jasanezina. Ik. pairagaitz. Beroa pairaezina zen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-ezin.
adj. Ia ezin pairatuzkoa, jasangaitza. Ik. pairaezin.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-gaitz.
adj. Eramankorra, jasankorra. Ik. pairutsu. Jesu Kristo bezala pairakor izan direnak. Bizitza pairakorra. Bizitza hau purgatorio ona baita gizon pairakor batentzat.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-kor.
iz. Pairakorra denaren nolakotasuna. Ik. jasankortasun; pairu. Pairakortasunez jasan. Jainkoak eman die beren gaitzetan pairakortasunaren grazia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
iz. Pairatu edo eraman behar dena, eramankizuna. Ik. sufrimendu; sufrimen; + nahigabe; nekaldi; oinaze. Neke, oinaze eta pairamenak. Jesu Kristoren pairamenak. Jasan dituzun laido eta pairamen lazgarriak. Ez banu pairamenik, nire gorputz ezdeus honetan baizik.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-men.
du/dio ad. Jasanarazi, eramanarazi. Juduek Jesu Kristori pairarazi zioten heriotza. Penitentzia bat anitz pairarazten ziona. Etxekoei pairarazteaz dut bakarrik damu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
, pairaraz, pairarazten. ad. pairarazi dio
pairarazi, pairaraz, pairarazten.
-ra(tu)+arazi.
du ad. Ezbeharrak, kalteak, minak eta kidekoak sentitu edo bizi; ezbeharra, kaltea edo gogoko ez dena amore eman gabe edo etsi gabe eraman. Ik. jasan 3; nozitu; eraman1 11. Atsekabeak, oinazeak, bidegabeak pairatu. Zuregatik pairatu dudan laidoa. Pairatu zuen Pontzio Pilatoren manuaren azpian. Jasankortasunez pairatu. Zure lekua hartu duen andereak gurekin behar ditu pairatu bereak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:08 | 1996-03-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
, paira, pairatzen. ad. pairatu du
pairatu, paira, pairatzen.
iz. Ezbeharra, kaltea edo gogoko ez dena amore eman gabe edo etsi gabe eramatea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-06 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-tze.
iz. Ipar. Eroapena. Ik. pairakortasun; jasankortasun; egonarri. Jasan zuelako pairurik handienarekin belztua izatea mihitzar baten solasarengatik. Pairu handiko gizona.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
. 'eroapena'. Ipar
adj. Ipar. Eramankorra. Ik. pairakor; jasankor. Jesus guztiz pairutsua, urrikal zakizkigu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
. Ipar
-tsu.
1 iz. Behatzailearen aurrean agertzen den ikuspegia. Paisaiari begira geratuko zara. Paisaia ederra. Gaztelako paisaia.
2 iz. Paisaia bat irudikatzen duen marrazki edo margolana, bertan ager daitezkeen irudi edo eraikinak bigarren mailakoak dituena. Margolan gehienak xumeak ziren, tamaina txikiko paisaiak edo erretratu errealistak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:10 | 1996-03-28 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
9 aldiz ageri da: Lasa , Vill ap. 3tan, MEIG 5 (horietan bat komatxo artean markatua da, eta 3 inoren testuko aipamenekoak). Ik. ondoan testuinguruak. paisaje Poem Elorri
EB eta B 1 dira (eta konposatuak: , , , ) 106: J. Ortaraz; D. Amundarain, LMuj, L. Alkain, OHO, 3, I. Atxa, , K. Igea, Oihenart taldea, A. Prego, UZEI, I. Antiguedad, T. Arregi, A. Ariznabarreta, EJ. Hezkuntza saila, , SEIE taldea, K. Santisteban, Bitez, X. Gereño, K. Navarro, , , 1993, J.R. Eskibel, SM, J. Cillero, , , , eta , X. Goia, , , I. Murua, , J.A. Berriotxoa, Fdz. de Larrinoa, , 1 eta , P. Aristi, K. Santisteban, I. Unzurrunzaga, I. Tapia, J.M. Irigoien, K. Santisteban, P. Zubizarreta, X. Mendiguren E., 1994, 1993, F.J. San Martin; , ; 54: L. Alkain, , UZEI, , M. Ugalde, L.M. Mujika, G. Nazabal, J.A. Agirre, J. Aldabe, J.A. Agirre Begiristain, P. Sastre, K. Fdz. de Larrinoa, , A. Lertxundi, X. Lete, A. Perez, X. Goia, J. Agirre, 1993; 5: M. Lopez, Bitez 3, ; 3 (Bitez 2, K. Arzak: "goipaisajista"); 6 (LMuj, Bitez, A. Aldezabal, 1993). paisaia euskal paisaia paisai argazki paisaia margolari paisaia-tipografia Gizartea Kuxkux Gizarte-zientziak Erdiko zikloko orientabideak Egin 86 Punto y Hora Zehar Esaizu/BBB1 Ingurunea/3 Ingurua/3 Ingurua/4 Ingurua/LH Karne & Klorofila A. Aldezabal Bitez Euskal Margolariak GaztEntz/ GaztEntz/7 GAO Eta Kitto! Deia 90 Eguna 90 paisaje Geografia orokorra Erdiko zikloko euskararen programakuntza Egin Zehar paisajismo Karne & Klorofila paisajista paisajistiko Egin
: DFrec 4, AB38 19, AB50 5, HiztEn (ik. ), LurE, Euskalterm 1; : DFrec 9, AB38 6, AB50 3, HiztEn, Euskalterm 28; : AB50 1; : Euskalterm 2; : AB38 2, HiztEn, Euskalterm 2. paisaia paisaje paisaje paisajegintza paisajismo paisajista
: ElhHizt (ik. ); EskolaHE (edo ); Lur (eta ); : EuskHizt, HiruMila, ElhHizt (eta EskolaHE, Lur ); : HiruMila, ElhHizt eta HiruMila: , Ez dugu aurkitu ap. Lur , Casve , HaizeG , Lh , DRA, PMuj . paisaia paisaje paisaje EF/FE paisaje paisaje EF/FE paisajista // paisajismo paisajistiko // EG/CE EF BF DBF DVC
EB batzordeak proposaturik Euskaltzaindiak erabakitzekoa.
-aia/-aje: txosten sistematikoa.
- [K201]: "paisaje. Biak utzi eta ez al da nahikoa , eta -rekin?" ikuspegi inguru paraje (1996-08-20)
- [E301]: " nire iritziz grafia hobea [da]" paisaje (1996-08-19)
- [E109]: paisaje (1999-02-26): formaren alde. paisaia
- Erabakia: BAgiria (1999-03-26): '... forma onartu da'. paisaia
1 iz. Paisaiak margotzea. Manetekin izandako harremanak aire zabaleko lanetan eta paisajismoan barneratzeko nahia eragin zion artista gazteari.
2 iz. Paisaiaren azterketa eta diseinua, bereziki parke eta lorategietakoa. Espainian ez dago paisajismo ikasketa ofizialik.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:34 | 2001-06-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
5: M. Lopez ("Zuk zer ote dakizu, agian, paisajismoaz, bisemiaz, sinestesiaz, irudi literarioen mamiduraz?"); Bitez 3 ("Salís une berean paisajismoari lotzen zaio", "Paisajismoagatik egin zuen aukera berrindartu egin behar izan zen pintore flandestar eta holandar haundiak begiesterakoan", "Espainian euskal pintoreek ordurarte burututako paisajismoari aurrerakada eman ziola uste badugu"); ("Hegaldi mistikoz eta barne gazteluz egina den hemengo tradizioan, paisajismoaren izaera airezkoa, pastorala, kirol izaera -edo sporting, esango genuke"). paisajismo Karne & Klorofila
: Euskalterm 2 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE. paisajismo
: HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur eta , Casve , HaizeG , Lh , DRA, PMuj . paisajismo EG/CE EF/FE EF BF DBF DVC
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen du, eta onarpen eske proposatzen da.
1 iz. Paisaiak margotzen dituen margolaria. XIX. mendeko paisajista onenetakotzat jotzen dute adituek William Turner.
2 iz. Paisajismoan aditua den pertsona, parke eta lorategietako paisaiaren azterketa eta diseinuak egiten dituena. Arkitekto batek ez du zertan jakin adreilu bat bestearen gainean jartzen; baina paisajista ona izateko lorezaina ere izan behar da.
iz. Bizk. Ahatea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
. 'ahatea'. Bizk
Bizk.
ahatea.
iz. Jaun baten zerbitzaria, morroia. Madrilera joan zen Espainiako Filipe II.aren paje izateko.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
7: Tt 2 ("erakarzen zian bere pajetarik bat bere ohiaren aitzinera eta paje hark bere salutazionian lehen hitzak erraiten zutian erregeri..."); Cb ("prinzipe Don Diegoren paje, edo menino egin zituen"); Mg 3 ("Eukan paje gaztetxu bat irakurteko berari liburu santubak", "eldu zan lotsia botata, eskuka edo tokamentu loi bat egitera zalduntxu pajetzat eukanagaz", "Egunoro erakurzen zion Pajetzat zeukan Zalduntxo batek libru debozioko bat"); Aran ("Errege Fernando Fedeosodunaren gortean paje edo jarraile-gazte, bere gurasoak ipiñiazi zutela"); Berron ("estudiante edo paje bezaiñ gaixto-biurria"). paje Onsa Just SIgn Kijote
Ez dugu aurkitu.
: AB50 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, HiztEn, LurE, Euskalterm. paje
Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur eta , Casve , HaizeG , Lh , DRA, PMuj . EG/CE EF/FE EF BF DBF DVC
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
gutxieneko baldintza betetzen duenez, onarpen eske aurkeztua.
- [E208]: Ez dut uste tradizio handikoa denik. Ez nuke sartuko. Hobe genuke zerbitzari edo laguntzaile proposatzea. || Batetik, Hegoalde osoan erabiltzen direlako, eta bestetik kontzeptu hori adierazteko, maiz itzulinguru handiegia egin beharko litzatekeelako, azalpen gisa.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-07-19): Bere hartan onartu da lantaldeak proposatua, hau da: forma soila aipatuko da.
iz. Fardoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
NekHizt: Ik. fardo.
ahozkoan ezagun-erabilia da, P. Rekalde taldekideak dioenez.
iz.
fardoa.
du ad. Zub. Ordaindu. Ik. pagatu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
paka(tu), pakatzen.
du ad.
Zub.
pagatu, ordaindu.
- [E115]: ordaindu. Zub.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-07-19): Bere hartan onartu da lantaldeak proposatua.
iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, pake-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, forma hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. bake].
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
e. . bake
Ik. . bake
b-/p-.
iz. Posta eta bidaiariak garraiatzeko itsasontzia. Baporeek erdi hutsik nabigatzen zuten eta pakebote berriak, berriz, kaitik atera gabe zeuden.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1996-07-03 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | 2001-06-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ez da aurkitu OEH eta EEBS corpusetan.
: AB38 3, HiztEn, Euskalterm 1. pakebote
ez da erabiltzen eta ez da horren premiarik ikusten oraingoz.
mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen du (es, fr, en).
-t(e).
- [E301]: "falta [da] edo nire iritziz sartzekoa" (1996-08-19)
du ad. Paketeak egin.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
, paketa, paketatzen. ad. paketatu du
paketatu, paketa, paketatzen.
-e/-a-.
en- erromantzezkoa.
iz. Babesteko edo garraiatzeko, paperean bildu eta lotu den gauza edo gauzen multzoa. Ik. fardel; bilgo 2. Amak ekarritako paketeak zabaldu zituzten. Soldaduak ateko leihatilatik pakete txiki bat eman zidan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:10 | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
(eta eratorri-konposatuak) IEn aurkitu da; EBn nagusiki. paket pakete
'bilgo' adierakoak dira forma guztiak: 10 dira: 4: IE 3 (Volt, Laph, ECocin), EB 1 (Mde ); 5: IE-Zu 4 (Bordel, Hb Esk, Laph; ), EB 1 (Mde ); 1, IE (ECocin); eta konposatuak 11: B 4 (Kk , Erkiag ), G 2 (Iraola, Etxde ), EB 1 (Osk ); eta 1 (Erkiag ), 2 (SM , NEtx ); 1 (Erkiag ); 1, IE (Volt). paket(a) paket HaurB paket(a) AstLas HaurB paketa pakete Ab II BatB JJ Kurl pakete-azal BatB paketetxo Zirik LBB paketetxo/u BatB paketatze
( ) 1, IE (A. Artxola); 1 (Iparraldeko gau-eskola); 2 ( eta Iparraldeko gau-eskola); (+ konposatuak) 49: B 1 (J. Basterretxea), G 2 ( , J. Azpiroz), Eb-EgAs 36 (P. Aiarza, E. Etxebarria, L. Artola, Gabriel Aresti I, A. Zelaieta, M. Haranburu, Informatika-Fakultat, H. Etxeberria, P. Sastre, J.M. Mendizabal, R. Egiguren, I.A. Berriotxoa, L. Izagirre; Tantak, P. Esnal, L. Artola, Irakasle Elkartea , UZEI, HABE, M. Haranburu, I. Iñurrieta, L. Haranburu-Altuna, J.M. Mendizabal, L. Izagirre, X. Mendiguren Elizegi, ; behin gizonezkoen organo sexualei erreferentzia eginez: ); eta EB-EgAs 1 (J.M. Suraso); B 1 (A. Zubikarai), EB-EgAs 1 (J. Apalategi); EB-EgAs 1 (J.M. Mendizabal); EB-EgAs 1 (Informatika-Fakultat); EB-EgAs 2 (Tantak); EB-EgAs 1 (J. Iturralde); 2, EB (Elhuyar Informatika-Taldea, M. Ugalde); 1 EB (Informatika-Fakultatea). paket errauts paket paket(a) paketa Susa pakete Gure mixioak Zipristin 3 Hemen Aizu! karamelo pakete paketetxo kafe pakete programa-pakete programa pakete zigarro pakete paketatu paketatze-dentsitate
: HiztEn (1 Ipar. 2 Ik. pakete); LurE ("paket edo pakete"); : AB38 1; : AB38 1, HiztEn., Euskalterm 2; : AB38 2; : AB38 1, HiztEn; : DFrec 7, AB38 12, AB50 2 ( ); HiztEn, LurE, Euskalterm 26 ( , , , , , ); : Euskalterm 1; : HiztEn, Euskaltem 1. paket paketa/o paketatu paketamendu paketari pakete tabako pakete akzio-pakete, aplikazio-pakete harri-pakete kararri-pakete opor-pakete, pakete didaktiko pakete espres, programa-pakete software-pakete, trias pakete paketegintza paketeria
-t(e).
1 adj. Pakistangoa, Pakistani dagokiona. Pakistandar agintariak.
2 iz. Pakistango herritarra.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
(herritarra).
iz. Ituna, hitzarmena. Hemen hitzarmen bat egon da, enpresariak eta banketxeetako buruak ez ukitzeko paktu bat.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:18 | 2001-06-06 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2012-06-18 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
pakto 3: Tt Onsa 2 ("berme, pakto, eta kondizione eginik [...] pakto horren azpian, bata ialgi da karzeletik"); FPrS ("dakielarik deebriareki pakto egiten diela"); paktu 4: Harb ("egiten diot beherago eskiribatua den fede, ordenu, azken borondate paktu eta promes hau"); SP Phil 3 ("hala egin dugu paktua", "ezta handik atheratzen paktua eztela arrazoinez kanpokoa", "lehenbizi egiten duen paktua dela ixilik egoiteaz"); patu 7: Dh ("Ongi liteke ere adiskide prestuek patu bat egin balezate, elkhar abisatuko dutela batak bertzean ikhusiko dituen hutsez"); Gy 5 (adib.: "Zerratu zuten patua Formal eta konplitua", "Egiñ zuten beraz patu gerorako, Kalte, irabaziak berdiñ partitzeko"); Zby ("Hirekilako patuak hautsi Dauzkitek hitaz trufatuz"); patu-egile 1, Gy ("patu egilleak badoaz itzuri").
pakto 8: I. Beristain 2 ("pakto edo elkarte baten bidez eginiko batasuna", "Fueroak zinegiteke ? hots: paktoa berritzeke"); Egin 1980-1991 3 ("Ez dute inolako paktorik eta itunik egingo alderdi komunistekin", "talde sozialista bakoitzak ikusi beharko du eurokomunistekin paktorik egin edo...", "Paktoa osatu duten hiru alderdiak"); Kuxkux/6 ("Varsoviako Paktoa"); Egunk 1997 2 ("Gobernu eta Paktoaren estrategiei esker", "Ajuria Eneko Paktoa izango genuke abiapuntua"); paktu 16: Nazio arazoa 2 ("Suarez-ekin Giscard-ek egindako paktua beldurgarria da", "manifestapenetako, ibilaldi, paktu sozial, etabar"); Punto y Hora 1985 ("zegoen pakturik onena izenpetu du"); KultUrtekaria 1989 2 ("alderdikeria eta paktu guztien gainetik Euskara dagoela argi eta garbi adieraziz", "PSOE-UPNrekin zenbait alderdik sinaturiko paktuak"); GAO 1989 ("kontrako pakturik ez badago"); I. Lamarca 2 ("pertsona eta taldeen arteko paktuez adierazten ziren", "paktua hautsi eta Carlos I erregea hil ondoren Parlamentuak Errepublika proklamatu zuen"); J.R. Bengoetxea 1 ("Warsaw Paktuaren erakundea"); Egunk 1991-1992 9 (adib.: "paktu bat egitea proposatu zuen atzo Gabriel Urralburuk", "Urralburuk proposaturiko paktuaren ondorioz, Parlamentuko alderdi politikoek ez lituzkete aintzat hartuko HBk lorturiko eskainuak", "Lituania, Letonia eta Estonia 1940 urtean SESBean sartu zituzten naziekin egindako paktu sekretu baten bidez", "Gernikako Estatutuaren paktu izaera nabarmendu du Ardanzak"); B. Oihartzabal ("handik kendua izan behar du, edo erbesteratuz paktuaren urratzaile gisa").
: DFrec 25, AB38 2, AB50 3; : DFrec 12, AB38 1, AB50 2, HiztEn, Euskalterm 17 // Ez dugu aurkitu ap. LurE // 'pacto' itzulitako besteak: : Euskalterm 2; : AB50 5; : AB38 18, AB50 1, Euskalterm 34. pakto paktu akordio hitzarmen itun
: EuskHizt; : ElhHizt, HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur eta , XarHizt, Casve , HaizeG , Lh , DRA, PMuj . pakto paktu EG/CE EF/FE EF BF DBF DVC
a) pacto/pacte: (Lur eta ); (XarHizt, HaizeG , Casve - , T-L , PMuj ); (PMuj ); (HiruMila, Lur , PMuj ); , (PMuj ); (XarHizt, Lur eta , Casve , HaizeG , PMuj ); (ElhHizt, XarHizt, HiruMila, Lur eta , PMuj ); (HiruMila); (PMuj ); , (T-L ). akordio EG/CE EF/FE antolamendu FB FE antolamentü LFB DCV autsi-mautsi DCV egiune EG/CE DCV elkargo elkarpide DCV hitzarmen EG/CE EF/FE FE FB DCV — itzarmen itun EG/CE EF/FE DCV itunben ongunde DCV patu tratu LFB
160: 26, 104, 29, . paktu Berria EiTB Argia Diario Vasco
EPG: 40: 27, Anton Garikano 7, Xabier Mendiguren Elizegi 2, Iban Zaldua, Iñaki Heras, Joanes Urkixo, Pako Aristi. paktu Berria
HLEH-EuskHizt: pakto / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
EEgunk: "paktu h. itun, hitzarmen. Ajuria Eneko Ituna".
aski dira bezalakoak. hitzarmen, itun
hedatua da eta bezalakoekin batera erabiltzen da. hitzarmen, akordio, itun
iz. Zub. Ordainketa; ordaina. Ik. pagu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz.
Zub.
pagua.
- [E115]: ordainketa. Zub.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-07-19): Bere hartan onartu da lantaldeak proposatua.
1 iz. Gider bati loturiko zurezko edo metalezko xafla zabala duen lanabesa. Aitzurra eta pala. Su pala. Labe pala. Okinaren pala. Gisua eta lurra palaz hedatzen dituzte alde orotara.
2 iz. Pala baten edukia. Ik. palakada. Pala bat lur.
3 iz. Hainbat tresnak dituzten atal zapal eta zabaletako bakoitza. Errota mugitzen zuen gurpilaren paletan trabatu zen.
4 iz. Pilotan jokatzeko zurezko tresna, heldulekuaren muturrean mehea eta bestean aski zabala dena; tresna hori baliatuz egiten den kirola. Pilota eta pala. Pala txapelketa. Palan jokatu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1996-03-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt |
ik. beherago eta . palatxo palota
forma - -dunik ez da aurkitu; 'lanabesa' adierakoetan 23 aldiz azaldu da: B 1 (Erkiag ), G 10 (Mb 4; ; Ag ; 3; Tx ), IE 12 (Jnn 2; JE 6; Barb ; Etcham; Lf ; JEtchep); eta ager. banarekin: (Zab ); (Mb ); (Vill ); (Salav); 'pilotan jokatzeko tresna' adierako hirutan (Salav; Mdg; Xa ). r a) pala BatB IArg I AzpPr G Arrantz B SBi Bur Leg Murtuts palada Gabon palaka IArg I ondar- palakada Jaink palaketa b) pala Odol
'lanabesa' eta 'arraunen eta hainbat tresnaren pieza' adierako 15 ageri dira: G 2 (A. Albisu, M. Manterola), IE 2 (JEtchep) eta EB-EgAs 11 (Elhuyar; X. Mendiguren Bereziartu 3; Tx. Peillen; X. Monasterio; ; J.L. Lekunberri; M. Lopez; , 1987; X. Lete); 1 (F. Urkia); bitan (A. Zubikarai); - -dunak 5 aldiz: bitan, G (J. Garmendia); hirutan (Elhuyar: "Pisuak libreki eroriko balira, higidura uniformeki azeleratua izango litzateke eta sortutako lanak energia zinetikoa handiagotuko luke. Baina tresna honetan eta higikorrak urarekin duten marruskadurari esker, pisuak poliki erortzen dira, hau da, energia zinetikoa mespreza daiteke.(...) kalorimetroa / trinkoak / higikorrak / irudia"); 'pilotan jokatzeko tresna' adierako (eta ) 8 aldiz ( ; S. Onaindia; E. Etxebarria; Bertsolariak; , 1985; R. Castellano; R. Etxezarreta). a) pala Tom Sawyerren abenturak Egin auts-pala palada para(txo) r para paratxo paratxo paratxo paratxo b) pala pala partidu Eskualduna Egin
ETNIKER: , 1990, 101. or.: "La pala del horno recibe distintos nombres: en Amorebieta, Bermeo (B), Elgoibar y Ezkio (G); en Orozko, Abadiano y Gorozika (B); en Zeanuri (B); en San Miguel de Basauri (B); en Beasain, Mondragón y Elosua-Bergara (G); / en Orexa (G) y Arráyoz (N); en Valcarlos (N); en Carranza, Galdames (B), Allo y Artajona (N); también en Carranza (B)". La alimentación doméstica en Vasconia pala para la(ba)parea baropala ogipala labendai labandei lahandi pala paleta
lanabesari dagozkionak: : AB50 6; HiztEn-LurE; Euskalterm 3; eta (AB38 1), (DFrec 1), (AB38 2), (DFrec 1); : AB38 3; : AB50 1; pilotari dagozkionak: : DFrec 8; AB38 3; AB50 1; HiztEn-LurE; eta : DFrec 1; : DFrec 1; : DFrec 1; : DFrec 1; : Euskalterm 1; : Euskalterm 1; adiera erabakigaitzekoak: : AB38 26; Euskalterm 10; : Euskalterm 1; : AB38 1; Euskalterm 9; : AB38 1; : AB50 1; : DFrec 1. a) pala pala hortz pala kirten pala mekanika pala mekaniko paladun mekanikari palari b) pala pala joku pala torneo pala txapelketa pala zati palari palista c) pala pala-dantza palada palaka palari palatxo
iz. Kim. Metal zilarkara, platinoaren antzeko egitura kimikoa duena (Pd; zenbaki atomikoa, 46). Paladioa, platino meetan aurkitu zen 1803an eta izena Pallas asteroidearen omenez eman zitzaion.
iz. Pala baten edukia. Palakada bat hondar bota zuen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-kada.
1 iz. Puntu batean bermatzen eta haren inguruan biratzen den burdinazko barra, gauza pisuak jasotzeko edo higitzeko erabiltzen dena. Ik. burdinaga; altxaprima. Palankaren bi besoak. Makila bat palanka gisa erabili.
2 iz. Palanka-jokoan erabiltzen den burdinazko barra. Arroako palanka. Zortzi librako palanka, oraingo legean.
3 iz. Palanka itxurako gailua, makina bat edo tresna bat abiarazteko edo kontrolatzeko erabiltzen dena. Ik. abiadura palanka. Palanka gorriari kontrako norakoan eragin, eta badoa hegazkina.
palanka joko, palanka-joko iz. Burdinazko barra bat ahalik eta urrutiena jaurtitzean datzan jokoa. Mendatan jokatu zen palanka jokoa, hura ikusten joan zen laguna nahikoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:11 | 1996-03-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
. palanka(-)joko
. palanka-joko
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
AS
-joko.
sarrerari dagokion azpisarrera. palanka
iz. Heg. Garbiontzia. Ik. terreina.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Prestas: 5. gaia; 46 lek. (B 22 / G 24).
iz.
Heg.
garbiontzia.
iz. Palanka-jokoan aritzen den pertsona.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-ari/-lari.
iz. Ilargi erdi baten forma duen aitzur mota, hainbat gai biltzeko edo zabaltzeko erabiltzen dena.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2005-09-13 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. OEH argitaratuan v. ; eta : Dv ("Phala-herra zorrotz batez erroak [...] laburtzen dituzte sei pusez azpitik"), Zerb 1959 ("Oraiko jaun erretorak pikotxa eta palaharrarekin itzuli eta jorraturik lur guziak"), BasoM ("Ta palarrakin bota giñuzen elur danak bera"). palar palahar palahar Lab Herr
5: ("Hasteko, putzu batean buztina urarekin nahastu eta egurrezko palarrez irabiatzen zen"), 4 ("Unikamente oixe, autza artzeko bai, autza artzeko oixe, palar bat, sea, palar bat, palarra kertena ipinitta", "Tirua garbitzeko... palar bat, ya, kerten lusiakin aura tiratzeko, garbitzeko"). palar Murgil/2 Txondorrak
: AB38 2, HiztEn, Euskalterm 1 Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE. palar //
: ElhHizt, HiruMila, DRA, PMuj ; : HaizeG , Lh Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur eta , Casve . palar DVC palaharra BF DBF // EG/CE EF/FE EF
NekHizt / MilaHitz: "palarra".
testuetan urri agertu bada ere, ahozkoan ezaguna da; eta onartzekoa da, lantaldearen ustez, eta arautuen ondoan. adaro para
iz.
zirkulu-segmentuaren irudiko lanabesa.
- [E302]: hitza, beste adierak adiera, bi tresna adierazteko erabiltzen da. Bata, ilargi-erdi edo zirkuluaren sektore baten forma duen aitzur bat da, hainbat gai biltzeko ala zabaltzeko erabiltzen dena (galipot beroaren gainean hartxintxarra zabaltzeko, esate baterako). Bigarren tresna pala berezi bat da, beheko aldetik estuagoa goiko aldetik baino, eta lurra iraultzeko erabiltzen dena, garai bateko laien antzera lan eginez. Izan ere, haien ordezkoa da, neurri batean, eta kirten luzaxkakoa, indar egiteko kirten-gorena biribildua duena. Hankarekin egiten da indarra palarraren gainean, tresna lurrean hondoratu eta kirtenari eraginez zotala iraultzeko. Palar (2010-01-05)
iz. Palan jokatzen duen pilotaria.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-ari/-ista.
iz. Likido kopurua, ontziaren gainetik isurtzen dena edo uhin gisa higitzen dena. Neurria bete eta gero, palasta bat esne isuri zuen neskatxaren ontzian. Uraren palasta hotsa belarriratu zitzaidan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-04-23 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
2: Or ("Antxo'ren sataia, ala, palasta aundia antzo; arenek sortu dute istillu ta txalo"), NEtx ("Eta neurria bete ta gero, palasta bat esne ixuriko zuan neskatxaren ontzian"); 1, EA ("Arraitz-aldeko bazter-txulotan / urlo gelgarri, / geyenaz ere noizik-bein palaxt / otxanez ari"); 1, Anab ("Urpeko arriek ba'ziruditen palaxtaka uraren ibillerarekin") // Ik. ap. DRA (A: "pilist-palast etxera orduko urik erdia jausiko jako"; Utsa 1957: "... ontzia ez litzaiguke beteko eta palast beldurrik ez"); (Utsa 1957: "Betegi artatik palast egiten dunean, miña itz askodun izaten da"); (EA : "Palaxt ariñez ondar gañera / leunki dator, / apartxaren ixiots ori / entzun entzun or!"), (Anab : "Kabarrak tontorreraño bete zituzten. Gañezka errukigabea izan zala-ta, palaxt zegiten kabarrek bi aldeetara"). palasta Eus LBB palaxt OlBe palaxtaka Poli palast EG palast egin EG palaxt Itxasoa palaxt egin Don
(eta ) 2: M. Iturbe ("Lagun bat baño geiago inguratu zitzaizkion, bai, Mirentxuri, Aitorrekiko zituan arremanak urratu naiean bezela, mutillaren jatortasuna zikindu zezaketen itz-palastak neskatxaren belarrietara jaulkiaz"), M. Dupac ("Ur fir-fira zenbait baizik ez nuen entzun, ibaiaren ohizko palasta doi-doia iduri"); 1, Manzi ("biotzak palast egin zidan: ezin geiago, ta eman nion negarrari ume bat banitz bezelaxe"); 2: Lek ("Gaur lantegirik geienetan bezela, orduan ere olaetan izaten zan ots, zarata eta zalaparta, gabiak txingudian burni-zamarra mallukatuaz ateratzen zuana, eta sutegiko auspoan fifi-ta-fafaz gañera, urak urarkatik palastaka ixurtzean ateratzen zuana..."), A. Cazabon ("Askorik apuratu gabe, balde-ura hustu omen zion palastaka-palastaka muturrera jaurtiz"). palasta itz-palasta palast egin palastaka
: HiztEn Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE, Euskalterm. palast, palast egin, palasta //
: ElhHizt, HaizeG , Lh , DRA, PMuj ; : ElhHizt, HiruMila, HaizeG (AS), Lh , DRA, PMuj (AS); : HiruMila, Lur , Casve , Lh , DRA; : PMuj Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur . palast BF DBF DVC palast egin BF DBF DVC palasta EF/FE EF DBF palastaka DVC // EG/CE
EBB (1999-01-14): hurrengo pasaldirako.
iz.
definizio egokia eskaintzeko zailtasunak aitortuz; lehen hurbilpen gisa aurrera daiteke: 'likido-kopuru bat, ontziaren gainetik isurtzen dena'.
- [E301]: " nire iritziz grafia hobea [da]" palast (1996-08-19)
- Erabakia: (A. Sagarna, M. Urkia, J.A. Aduriz / 2010-06-02) Lantaldeak aipaturiko definizio modukoa ere jasoko da: " iz. 'likido-kopuru bat, ontziaren gainetik isurtzen dena'". palasta
- Erabakia: (H2.2 / 2010-07-19): Definiziorik aipatu gabe eskainiko da: «palasta iz.».
adb. Plisti-plasta arituz. Urpeko harriek baziruditen palastaka uraren ibilerarekin.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
-ka.
adlag.
adj. Hizkl. Sabaikaria. Kontsonante palatalak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
da/du ad. Hizkl. Sabaikari bihurtu, palatal bihurtu. Ik. busti1 2.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
, palataliza, palatalizatzen. ad. palatalizatu da/du
palatalizatu, palataliza, palatalizatzen.
-tu/-izatu.
iz. Hizkl. Palatalizatzea. Ik. bustidura. Palatalizazioa euskaraz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
1 adj. Palaukoa, Palauri dagokiona.
2 iz. Palauko herritarra.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
(herritarra).
iz. Palauko uharteetan mintzatzen den hizkuntza.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
(hizkuntza).
iz. Landarez eginiko itxitura. Ik. hesi. Bi mutiko txiki eguzki berotan zebiltzan jolasean palaxuaren inguruan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu OEH-EEBS corpusetan aurkitu.
: HiztEn, Euskalterm 3 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE. palaxu
: ElhHizt, HiruMila, Lh , DRA ( 'palizada, seto vivo'), PMuj ( ) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur eta , Casve , HaizeG . palaxu DBF BN DVC BN EG/CE EF/FE EF BF
NekHizt: Ik. heskai.
erabili gabea den arren, onartzekoa iruditzen zaio lantaldeari, eta onarpen eske aurkezten du.
iz.
landarezko itxitura.
- [E210]: 'Landare biziekin egindako hesiari deritzo euskaraz eta, agidanez, zerrendaren baitan agertu beharko litzateke hori'. palaxu
- Erabakia: BAgiria (1999-02-26): 'hurrengo itzulirako uztea erabaki da'.
iz. g.er. Jauregia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Bigarren mailan onartzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2008-07-08 |
. 'jauregia'. g.er
OfQuLF: résidence vaste et luxueuse || mont Palatin || l'une des sept collines de Rome, sur laquelle Auguste fit construire sa demeure.
Ik. . jauregi
Izen propiotikoak.
- [E115]: jauregia, ez da gutxi erabilia, Iparraldean behintzat aski ezaguna.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-07-19): Bere horretan utziko da oraingoz lehen itzulian erabakia.
iz. Ipar. Makila, zutoina. Mahastiko paldoak egitea. Ezar zezala guztien ikusmenean, paldo edo zutoin handi baten puntan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
. 'makila, zutoina'. Ipar
Ipar.
makila, zutoina.
iz. Antropologiaren eta paleontologiaren adarra, gizakien fosilak aztertzen dituena. Gaurko gizakiaren genealogia-zuhaitza osatzea da paleoantropologiaren eginkizuna.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:004 | 2003-09-10 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HiztHand: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +
1 adj./iz. (Izena denean, P larriz). Geol. Zenozoikoa banatzen den periodoez mintzatuz, lehenbizikoa, duela 65 milioi urte ingurutik duela 23 milioi urte inguru arteko garaia hartzen duena. Paleogenoan lurra hoztu egin zen, batez ere lurburuen inguruetan.
2 adj. Geol. Paleogenokoa, Paleogenoari dagokiona.
iz. Antzinako idazkiak eta idazkerak aztertzen dituen jakintza. Paleografia-ikerketak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
adj. Arteaz, arkitekturaz eta kidekoez mintzatuz, lehen kristauek egina, VI. mendea artekoa. Arkitektura paleokristaua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2003-09-10 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HiztHand: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +
adj. Hist. Paleolitokoa, Paleolitoari dagokiona. Aro paleolitikoa: Paleolitoa. Arte paleolitikoan arrunta ez den teknika batez eginak dira irudi horiek.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2008-04-15 |
Aroak.
iz. Hist. Harri Aroaren lehen zatia. Paleolitoko harpeetako biztanleak.
Behe Paleolito iz. Hist. Paleolitoa banatzen den hiru zati nagusietako lehena, historiaurreko aldietan luzeena, duela 2,5 milioi urte ingurutik duela 300 mila urte inguru arteko garaia hartzen duena. Handik 200 metrora Irikaitzeko aztarnategia dago, Behe Paleolitoko altxorra, eta haranean barrena sartuta, berriz, Ekain.
Erdi Paleolito iz. Hist. Paleolitoa banatzen den hiru zati nagusietako bigarrena, duela 300 mila urte ingurutik duela 40-30 mila urte inguru arteko garaia hartzen duena. Haitzuloko tresnak Erdi Paleolitoko tekniken bidez moldatuak zeuden.
Goi Paleolito iz. Hist. Paleolitoa banatzen den hiru zati nagusietako azkena, duela 40-30 mila urte ingurutik duela 12-10 mila urte inguru arteko garaia hartzen duena. Lascauxko margoak Goi Paleolitokoak dira. 1975etik aurrera egindako indusketek informazio ugari eman digute Goi Paleolitotik Neolitorako igarotzeaz.
iz. Historiaurreko izaki biziak fosilen azterketaren bidez ikertzen dituen zientzia. Paleontologia-ikerketak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau96 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
adj. Paleontologiarena, paleontologiari dagokiona. Ondare geologiko eta paleontologikoaren mapa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2003-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HiztHand: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-iko izond. erref.
izond.
iz. Paleontologian aditua. Duela 130 milioi urte inguru bizi izandako dinosauro baten hezur bat aurkitu dute paleontologoek.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:43 | 2001-06-06 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
1 adj./iz. (Izena denean, P larriz). Geol. Paleogenoa banatzen den hiru epokez mintzatuz, lehenbizikoa, Eozenoaren aurrekoa, duela 65 milioi urte ingurutik duela 54 milioi urte inguru arteko garaia hartzen duena. Paleozenoaren amaieran, CO2-aren kontzentrazioa oso azkar handitu zen atmosferan, eta egun baino bost aldiz altuagoa izatera iritsi zen.
2 adj. Geol. Paleozenokoa, Paleozenoari dagokiona.
1 adj./iz. (Izena denean, P larriz). Geol. Fanerozoikoa banatzen den erez mintzatuz, lehena, mesozoikoaren aurrekoa, duela 542 milioi urte ingurutik duela 251 milioi urte inguru arteko garaia hartzen duena. Ik. Era Primario. Paleozoikoko fosilak. Paleozoikoan hasi eta gaur egun arte luzatzen den historia geologikoa du Euskal Herriak.
2 adj. Geol. Paleozoikokoa, Paleozoikoari dagokiona.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:26 | 2001-06-06 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2008-04-15 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
: Harluxet (taula estratigrafikoa: eratemak); HiztEn, LurE. Paleozoiko
: EIMA, Berria s.u. era geologikoak ("Paleozoikoa edo Era Primarioa"). Paleozoikoa / Era Primarioa Eskulib
(Le Petit Robert): paléozoïque. fr
maiuskula/minuskula (ik. oharra s.u. ). arkear
Aroak.
1 adj. Palestinakoa, Palestinari dagokiona.
2 iz. Palestinako herritarra.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:18 | 2001-06-06 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2008-03-04 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Ez dugu aurkitu.
izlag. 9, izond. 9: a) Herr 1969 (Paleztinatar komando horiek), Egin 1982 (palestinar ikasle bat, palestinar neskatxa), Egunk 1996 (Palestinar Aginte Nazionala 2, Palestinar Autonomi Batzordeko lehendakari, palestinar Estatua), I. Murua (Palestinar itxurako kale-garbitzailea, "Alaeddin-ek ez du palestinar itxurarik"); b) Orientalismoak (Said profesore palestinarra), I. Murua (hogei bat haur eta gazte palestinar, gazte palestinarrak, "Polizia palestinarrik ez dabil inguruotan", "Kalearen erdikada palestinarrean zabalik daude dendak"), Erlijioak munduan (errabino palestinarrek), Egunk 1993 eta 1996 ("bake elkarrizketetan ari diren ordezkari palestinarrak", iturri palestinarren arabera), L. Fernandez ("Arrisku islamikoaren kontua ekintza armatu palestinarren eskutik hasi zen"); c) Egin 1982 (israeldar zibil batek haundizki zauriturik utzi zuen palestinar bat), Orientalismoak (palestinar baten perspektibatik), I. Murua (inolaz ere ez palestinar, 120.000 palestinar bizi dira Hebronen, 50 urtetik gorako lau palestinar, hainbat palestinar), E. Garmendia (palestinarrak), etab.
: LurE // Ez dugu aurkitu ap. HiztEn. palestinar
: EPG corpusean 892 (Berria 823, Herria 54, eta 9 liburutan 15). palestinar
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +
Onomastika batzordeak argitzeko utzia du lantaldeak, bigarren itzulian.
-tar osaerakoak.
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-06-26): Onomastika / exonomastikarentzat utziak.
iz. Antzinatean borroka-joko eta kideko norgehiagokak egiten ziren gunea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:42 | 2001-06-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen du.
iz.
(antzinako joko-lekua).
iz. Oholez eginiko plataforma, salgai astunak jasogailu mugikorren bidez biltegiratzeko edo garraiatzeko erabiltzen dena. Lauzaz beteriko palet bat.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | 2001-06-06 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-t.
iz.
(garraioko plataforma).
- [E301]: "falta [da] edo nire iritziz sartzekoa" (1996-08-19)
1 iz. Ohol txikia, erpurua bertatik pasatuz eusteko zulo bat duena, eta margolariek margoak jartzeko eta nahasteko erabiltzen dutena. Bere paletako kolore guztiak agortu zituen.
2 iz. Igeltseroen lanabesa, kareorea hedatzeko erabiltzen dena, metalezko xafla batez eta kirten batez osatua. Ik. palote.
3 iz. Pilota-jokoan erabiltzen den pala zabala. Paleta txapelketa.
4 iz. Art. Antzinako Egipton, kosmetikoak edo sendagaiak prestatzeko eta nahasteko baliatzen zen euskarri edo tresna zapala, maiz irudiz hornitua, tenpluetan oparigai gisa ere erabiltzen zena. Narmerren paleta. Paletaren gainaldean, Narmer gudu zelaia ikuskatzen ageri da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1996-03-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EHL | 2018-10-23 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. informazioa s.u. palatxo
Ez dugu aurkitu Egiptoko adierako formarik. paleta
3, (Egipto, K. a. 3050. Antzinako Egiptoko lehen faraoi Narmerrek egiptoar lurraldeak batu eta I. Dinastia fundatu zuen. Batasun horren xehetasunak eguneroko objektu soil batean, paleta kosmetiko batean jasota iritsi dira guregana, Paletaren gainaldean Narmer gudu zelaia ikuskatzen ageri da, parean, bi ilaratan paratuta, burua moztutako etsai multzoa duela, Baina paletaren mezu guztiak ez daude gudu aferei lotuta). paleta Argia
Ez dugu aurkitu adiera horretako formarik. paleta
Wikipedia: La paleta es un objeto egipcio originalmente utilizado para moler y mezclar los ingredientes necesarios para fabricar cosméticos o remedios médicos; es paleta; fr palette: Elhuyar: 10. adieran s.f. (Hist.) paleta / Adorez: - / Labayru: - / NolaErran: -.
paleta, paraxka.
(kirolean eta pinturan).
Adierazle egokia eta erabilia. Araututako sarreraren barruan gehitu 4. adiera bat Art. markarekin. Bide batez, izan daiteke adibidea. paleta Namer-en paleta
Kirol eta Pintura eremuetan segurua da hau. Cf. . palota/plaunkai
4. adierako sarrerari dagokio Art. marka. paleta
Oharra: azken eguneraketa 2022-01-12