Harremana

    Euskaltzaindiaren Hiztegia

    2. Hizkuntza-baliabideak
    3. Hiztegi orokorrak
    4. Euskaltzaindiaren Hiztegia

    1 emaitza giñol bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.

    giñol
    1 iz. Txotxongilo mota, eskua barruan sartuz mugiarazten dena.
    2 iz. Txotxongilo mota horrekin egiten den antzezpena.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: giñol

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt 1993-03-25 Lantaldeak besterik gabe onartua
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-07-14 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
    Hiztegi Batuko Lantaldea: ZS:HBL 2008-07-08

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    giñol G 2: Ldi IL (adib.: "Noranaiko 'giñol' bi irasteko 1.500 Lko"); txontxongil(l)o 3, G-EB (Ldi IL 2, adib.: "orrako txontxongillo oek ez dituk nere aur gaxoak"; MEIG IX: "Diotenez, haren eskutik ateratzen zen giza-txontxongiloa"); txotxongilo (eta -ll- 2) 8, G-EB (Muj PAm 2, adib.: "Bukatzeko, txotxongilloak agertu zituzten"; Zait Plat 5, adib.: "txotxongilo-erakusleek gizonen estalgarri aurrean zabaldutako oialen antzekoa"; MEIG I: "Ez omen dute horrako txotxongilo horiek, ohi baino larriagoak izan arren, Erromar itxurarik"); ez dugu marioneta formarik aurkitu.

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    EB dira (eta G 4) giñol (eta -n- 3) 5: Egin 1980 ("Gaia, Txontxongilo euskal ginolak herriz herri eratua"); M. Kaltzakorta ("Itziarri umeei buruz ginola egitea gogoratuko balitzaio"); F. Mendizabal ("izen honek ginoleko gizonkil bati egiten dio erreferentzia"); EuskararenProgr 1981 2 (adib.: "Irakasleak giñolaren kartoizko etxea gordetzen du"); marioneta 5: J. Arzubiaga ("ez bait da sistemaren marioneta eta produktu baino"); I. Sarasola ("gauzatasunik gabeko marionetak"); E. Zabala ("besteek haurren teatroa, marioneten teatroa, eta abar egiten dute"); Ipuinak 1986 ("Abenturak ez lituzkete idazleek asmatuko gu marioneta gisa erabiliz"); I. Urbieta ("Oso liluratuak daude kontatu diegun ipuinarekin, marionetekin, txotxongiloekin"); txontxongilo (eta -ll- 1) 8: Ldi IL (OEHko testuinguruetako batean); Garm Inauteria ("Txontxongillo onek etzuen eskurik"); I. Zubeldia ("zenbait baliapide herrikoi eta aberats erabiltzea ere oso gomendagarria da: olerkia, bertsoa, [...] txontxongiloa..."); Hizkuntza/OHO ("Antzerki, txontxongilo, elkarrizketa etab."); HezkSaila 1984 ("txontxongiloak eraiki eta modelatzeko paper pastak fabrikatu"); Egin 1980 ("Gaia, Txontxongilo euskal ginolak herriz herri eratua"); P. Aristi ("txontxongilo batez astinduko bagenitu bezala"); Jakingarriak 1991 ("Txontxongiloak [titulu gisa]"); txotxongilo (eta t. antzerki, t.-talde, -ll- 2) 25: Anab Don (adib.: "Erregesoro-n txerpolariak eta txotxongilloak-eta ba'ziran"); R. Manjon: ("Gaiztoen garaitzak deabru txotxongiloak txalotuko ditu"); Jakin 1981 ("Adierazpena lantzeko, adibidez, [...] txotxongiloa, diapositibak, [...] erabiltzen ditugu"); Osabide Hezkuntza 1989 ("Ondoren, txotxongiloak egiten ditugu"); X. Galarreta ("Txotxongilo desegin bat zirudien"); I.M. de Lezea 9 (aib.: "txotxongiloak denbora erlatiboki motz batean egin ditzakegu", "denei txotxongilo antzerki bat osatzeko aukera ematea"); I. Urbieta (ut supra); OporKoad ("txotxongiloekin gozatzen egon nintzen"); E. Genua ("Kontzeptuak: Antzerkia/Txotxongiloa, antzerki taldea..."); A. Perez 3 (adib.: "Txotxongiloak gustatzen bazaizkizu, zatoz gure taldera!"); Beleko ("Txotxongiloa [titulu gisa]"); Dona Dona 2 (adib.: "Antzerki eta txotxongiloei buruzko elkarrizketa"); MAtx ("bera ere aspertu zen EAJren eta PSOEren txotxongilotzat jotzen").

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    ginol : AB38 7, AB50 3; giñol : AB50 5, Euskalterm 2; marioneta : DFrec 1, AB50 1, HiztEn, Euskalterm 2 (hauetan esku-marionetazko teatro); marionetari : Euskalterm 1; marionetazale : DFrec 1; txontxongilo : DFrec 3, AB38 2, AB50 2, HiztEn (Bizkaiko dantzari-dantza zikloko dantzetako bat); txotxongilo : AB50 1, HiztEn (1 antzerti-lanak antzezteko panpina; 2 antzerki-ikuskizuna), LurE, Euskalterm 13 (t.-zinema, t.-ikastaroa, t.-tailer, etab.).

    Sektore jakin bateko informazioa

    HezkAdmin: guiñol.

    Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

    giñol : EuskHizt ([~1930, 1977] G. er. Ik. marioneta), HiruMila (ik. txontxongilo), Casve EF ('guignol'); marioneta : EuskHizt (1977; [nart.]), HiruMila, ElhHizt; txontxongilo : Casve EF ('guignol, marionnette'), PMuj DVC (1 dominguillo; 2 monigote); txotxongilo : EuskHizt (1925; txontxongilo 1930), HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE ('marioneta, títere') eta EF/FE (1 marionnette, guignol; 2 pantin); txotxongilogintza : HiruMila // Ez dugu aurkitu ap. HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

    Erdaretako formak

    OfQuLF: personne ridicule || Guignol || personnage d’un théâtre de marionnettes.

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Zerrenda osagarriak

    HezkAdmin: guiñol.

    Informazio osagarria
    Lexemen erregulartasuna

    in/ñ salbuespenezkoak

    Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

    Izen propiotikoak.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Forma baten adiera(k)

    txotxongilo-mota eta -antzerkia.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E124]: "jatorrizkoan guignol bada, zergatik euskaraz ginol ez utzi? Ez ditut oso garbi ikusten salbuespenotarako arrazoiak" (1995-06-16)

     - [I102]: "beharrezkoa da? Eta aspaldiko urteotan zabaldu den txontxongilo? Erratu hutsa ematen dit berba hau onhartzeak" (1995-06-29)

    Euskaltzainen oharrak

     - Erabakia: EBB (1997-04): kendu egin da.

     

    Azkue Biblioteka eta Artxiboa

    ORDUTEGIA
    9:00 - 14:00

    Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.

    Bibliotekaren katalogoa Artxiboaren katalogoa
    ERAKUSKETA BIRTUALAK
    Es bueno saber que cada vez que gastas una moneda para tu placer culpable, ayudas a alguien que lo necesita. Ice Casino es conocido por sus generosas campañas benéficas en toda Europa. ¡Pero no olvides jugar responsablemente!

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak