Euskaltzaindiaren Hiztegia
1 emaitza arraildu bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Aztergaia: arraildu
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArauB | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
Ik. OEH argitaratuan: a) 'grieta / agrietar(se)' adierakoak: arrail : Laph, JE Ber; arrailgune : Prop 1893; arrailka : HU Aurp; arrail(l)atu : SP Phil, Harb, Gç, Mong, Urt Gen, He, Lg, Brtc, Dh, Jaur, Hb Esk, ECocin, Laph, Harispe EE 1884, FIr; arrallatu : ES, ETZ; arrailadura : Dv Lab; arrail(l)agarri : Gç, Brtc, Lg II, Dh, Jaur, Dv LEd; arraildu : TB Mt 27,51, Gy, HeH Mt, Dv Mt 27,51, Echn, Lap, HU, Zby RIEV 1908, JE Ber, Zerb IxtS, Leon Mt 27,15 (IBk erdibitu), Zerb Azk, JEtchep, Herr 1961, Ibiñ Virgil, Larz Senper, Mattin, Xa Odol, Bibl Gen 22,3; arraildura : JE Ber; arrailkatu : JE Ber; b) 'borrachera / embriagarse' adierakoak: arraila : Dv Iudith 13,4, Canc. pop. in Michel LPB, HU Zez, Elsb Fram, Barb Sup, Or Eus; arraildu : Lc, Ox, Zerb GH 1925, (eta Zub: "hordi arraildu"; FIr, Izeta DirG: "mozkor-arraildu"); c) 'astilla larga y gruesa' adierako arrail : Prop, Eskual 1908, Elsb Fram.
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
a) 'grieta / agrietar(se)' adierakoak 25 dira: arrail EB 2 (UZEI: "zakatz-arrail"); arraildun EB 1 (K. Altonaga); arraildu IE 1 (Eskualduna); Zu 1 (J.L. Davant); EB 4 (J. Hiriart-Urruty, A. Valdes, J. Iturralde, D. Landart); arraildura IE 2 (Etchep, A. Arkotxa); EB 7 (Natur Zientziak, K. Altonaga, UZEI, I. Aldabe); arrailaxka IE 1 (Minville); arrailatu IE 1 (Azkue); arrailadura EB 5 (UZEI eta "betazal-arrailadura", A. Otxoa). b) 'borrachera / embriagarse' adierako arrail (Barb) eta arraildu (A. Zavala) bana; c) es 'ralla-' adierako arrailadora (F. Urkia) eta rallatu (Hemen 1987) bana.
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
arrail : DFrec 2 (?), HiztEn ("1. Irekidura sakona eta luzea / 2. Ezpal luze eta lodia; 3. Arrailez betea; 4. Zeharo mozkorra"), LurE ("1. Irekidura sakona eta luzea. ik. arrakala; Arrailez betea; Hordi arraila: guztiz horditua / 2. Ogi arraila: ogi birrindua"), Euskalterm 5 ("hendidura, grieta"; eta "zakatz-arrail", "fohen-arrail"); arraildu : AB50 1 ("rajar(se)"), HiztEn ("1. Mozkortu; 2. Ik. arrailatu"), Euskalterm 3 ("cuartear; hendido"); arraildura : DFrec 1 ("irekiera"), AB38 2 ("hendidura, fisura"), AB50 1 ("rendija"), HiztEn ("Ik. arrailadura"), Euskalterm 4 ("hendidura, agrietamiento"); arraila(tu) : HiztEn ("Ebaki luze eta sakona egin"), LurE ("Ebaki luze eta sakona egin. ik. artesitu, arrakalatu, zarrakatu"); arrailadura : AB38 2 ("grieta; rayado"), HiztEn; arrailagarri : HiztEn; arrailakor : Euskalterm 1 ("físil"); arrailatze : LurE.
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
arrail : EuskHizt, ElhHizt, HiruMila ("1 leño; 2 astilla larga y gruesa; 3 hendidura; 4 cuneta; 5 gandul"), EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, Casve EF ("1 gros éclat de bûche; 2 ivre-mort"), HaizeG BF ("fente"), DRA ("1 leño; 2 hendidura; 3 hendido, agrietado; 4 borracho; 5 astilla larga y gruesa; 6 gandul; 7 hombre en estado de inmovilidad; 8 leña partida; 9 cuneta"), PMuj DVC ("1 cari, pardo claro; 2 quieto, inmoble; 3 vagabundo, gandul, holgazán, perezoso; 3 moskor arrail: borracho perdido; 5 egur arrail: leña rajada; 6 astillón; 7 friera, sabañón"); arrailgune : DRA ("hendedura"); arraildu : EuskHizt, ElhHizt, HiruMila ("1 agrietado; resquebrajado; desgarrado; 2 henderse las manos, la tierra; partir, desbaratar a uno, dejándole desconcertado; embriagarse"), Casve EF ("fendre, lézarder"), DRA ("1 partir; 2 embriagarse; 3 hender"), PMuj DVC ("1 rajarse...; 2 escarearse...; 3 caer en la inercia; 4 embriagarse / 1 decaído...; mozkor arraildua: borracho perdido..."); arraildia : PMuj DVC ("borracho perdido"); arraildura : EuskHizt, Casve EF ("arraildüra: fente"), DRA ("hendidura, grieta"); arrailgarri : Casve EF ("déchirant"), DRA ("desgarrador"), PMuj DVC ("hendible..."); arrailkor : PMuj DVC ("resquebrajadizo..."); arrailtu : Casve EF ("arrailtü: 1 fendre; 2 s'enivrer; 3 se géliver"), PMuj DVC ("caer en la inercia"); arrailtze : EuskHizt; arrailkatu : HaizeG BF ("fendre"), DRA ("hender"); arraila : DRA ("brizna de madera o espina que se clava en la carne; 2 raja"), PMuj DVC ("1 leña partida; 2 fenda, raja, grieta...; 3 portillo, abertura, brecha...; 4 cuneta; 5 astilla, espina; 6 astillón; 7 friera, sabañón"); arrailatu : EskolaHE, ElhHizt, HiruMila ("agrietado; hendido"), Lur EG/CE eta EF/FB, HaizeG BF ("fendre"), DRA ("desgarrar, partir; 2 hender y tronzar leñas"), PMuj DVC ("1 hender...; 2 partir leña; 3 desgajar...; 4 emborracharse"); arrailadura : ElhHizt, HiruMila ("raja, hendidura"); arrailagarri : EuskHizt, ElhHizt, HiruMila ("desgarrador; lacerante"), DRA ("desgarrador"), PMuj DVC ("desgarrador, conmovedor"); arrailakatu : DRA ("resquebrajar, hender"), PMuj DVC ("agrietarse, rajarse, henderse"); arrailakadura : PMuj DVC ("hendedura"); arrailarazi : DRA ("hacer embriagar; 2 hacer rajar"), PMuj DVC ("1 hender...; 2 embriagar"); arraildatu : PMuj DVC ("hender"); arrailu : HiruMila ("hendidura"), PMuj DVC ("1 hendidura...; 2 atronadura de un tronco; 3 brecha; 4 tollán, colader..."). Ez dugu aurkitu ap. Lh DBF.
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak
arraildu, arrail, arrailtzen. da/du ad. / AS: ogi arraila.
Informazio osagarria
Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)
ogi-arraila
Azkue Biblioteka eta Artxiboa
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
