188 emaitza zer bilaketarentzat - [1 - 100] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1997-01-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 |
adimen eta moral zerak.
(-r bakuna) 1 galdera-hitza: zerk ikaratu zaitu? 2 iz.: bizi honetako zerek ez gaituzte asetzen; gure zeretan ez duzu ikustekorik. / AS: zer edo zer, zer ere, zer-nolako.
AS nahiz adibide gisa jasoz: zertan izan .
Gramatika Batzordekoekin batera ikustekoa da ze / zein / zer formen banaketa.
zer edo zer, zer ere, zer-nolako.
- [E208]: ongi legoke galdera-hitzean ergatibozko adibideren bat jartzea zerk ikaratu zaitu? esaterako, ondoan datorren bizi honetako zerek ez gaituzte asetzen adibidearekin nahasterik sor ez dadin.
- Erabakia: BAgiria (2000-01-28): adibidea erantsiko zaio.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2020-02-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ZER BADA (Lar, Añ, H; zer ba V-gip ap. Etxba Eib). (En frases interrogativas, precediendo a lo que constituye propiamente la pregunta). ¡Qué!, ¡pues qué!. "¿Pues qué? zer bada?" Lar. "¿Pues qué? (c.), zer bada? zer gero?" Añ. "Zer bada! quoi, donc!" H. "Conjunción equivalente a '¿pues qué? Zer ba? Ixildu eingo nintzan neuk errezoia eukitta?" Etxba Eib. Zer bada zuri halako pribilejiorik [...] emanen othe deratzu? Erranen duzu: benturaz bai. 'Pues qué ¿te dará a ti [...]?' Ax 74 (V 49). Zer bada! Nik bildu maixu guzien lorea, eta nik naastu edozeiñ Santuri dagokan argipilla batean?[...]. Ez diot iñori alako naigaberik egiñ nai. Lar SAgust 4. Jainkoak salba zaizala, guarda zaizala. Zer bada? Kondenatzeko bidean dago? Lar, carta a Gandara 161. Ez da konbeni, diote batzuek, mundupean bizi behar dena hain maiz mahain saindurat hurbiltzea. Zergatik ez? Zer bada? komentuetan bizi direnak baizen ez dire Jesusez gonbidatuak? Brtc 236. Zer bada, obeagoa, ta bearragoa ezta zuen salbaziñoa? Añ LoraS 22. Yupiñek orduan legez baderroie: / Zer bada zuen nahien / Gathibo garela izanen, / Pentsatu ahal duzue? Gy 111. Illik geldituko zera baldin [...]. Erregeak erantzun zion, zer bada! Fede onean, eta ez-jakiñean dijoan kulpa gabeari bizia kenduko diozu? Lard 22. Eta Maria eta Aaronek ezin eramanaz, esan zioten: Zer bada? Jainkoak Moisesi bakarrik itzegin ote dio? ezdigu guri ere itzegin? Ib. 88. Zer bada, uste dezu / gerala makurrak? Afrika 61. Barberuak esan din okerrena igaro zala. Zer ba! Ari bakarrik gertatu al zaion eizean dabillela, tiroak erten eta eritzea? Apaol 52. Zer bada? Sardinzarren txalopan zeuk bakarrik daukazula zer galdua uste aldozu? Ag Kr 27 .--Gauon. --Bai zuri ere! Naiago nuan lentxeago etorri baziña! --Zer ba? Zer pasa zaizu? BBarand 19. v. tbn. Mb IArg I 173. Mih 103. Ub 135. Mg CO 146. AA III 384. Dh 216. Izt C 125. Dv LEd 119. Lap 43 ( V 23). HU Zez 19. Moc Damu 21. Echta Jos 64. Ox 52. Barb Leg 131. Ir YKBiz 472. (Sin que preceda a otra pregunta). ¿Qué?, ¿pues qué?; (sobre todo en textos meridionales del s. XX) ¿pues? ¿por qué? Zer bada? Nola-ere baita, bada fikzionez, bada egiaz, Krist predikatzen da. "Qui donc?". Lç Phil 1, 18 (He baiñan zer antsia da?, Dv bainan zer axola da?). Zer bada? Othoitz eginen du spirituz, baina othoitz eginen dut adimenduz ere. "Qui donc?". Lç 1 Cor 14, 15 (Dv zer egin beraz?). --Ene semea nahi darozkitzut irakatsi hañitz gauza oraiño ungi eztakizkitzunak. --Zer bada ene Jainkoa? --Zure borondatea eman behar baituzu enearen azpian. Ch III 11, 1. --Ama, sosegatu banaiz, gusto bat eman bear didazu. --Zer bada? --Nere galarik ederrena betor. Cb Eg II 192. --Ezta ba onezkero errez izango. --Zer ba? --Kanpora nua. Ag G 119. --Gure errian ere komeri ederra gertatu da. --Zer ba? Zer ba? [...] --Bei batek bost ume egiten ditu. Muj PAm 39. --Zergatik gero? --Etxe ontan egin dan mirariaz nori eskerrak eman jakiteagatik. --Zer bada? --Beñere ez bezela, nerekin oso atsegintsu zaudelako. Alz Ram 36 (Bern 74 ze ba?). --Gogoa galdu nizun berriz jekitzeko. --Zer bada? "¿Cómo?". Or Eus 285. Ezpaitakizu egun auetan an agitu danaren berri? --Zer bada? [...] --Nazareteko Yesusekikoa. Ir YKBiz 526s. --Bazinakike nun egoiten den Maria Pipa?-- Zer? haren ondotik baitzabiltza? --Zer bada! --Alo, alo! Ez da ene afera, bainan [...]. Lf Murtuts 18. Ai Krispin, Krispin! I az mutilla, i! --Zer ba? --Zer ba diñostak? Bilbao IpuiB 138. --Ez dirudizu atzokoa, Jontxu [...]. --Nik, zer ba? Erkiag Arran 69. Ik [...] erregetzarako eztok balio. --Zer ba? --Ba, ogei-errialekuetan ire bururik ezin leikialako kabidu. SM Zirik 61. Obeto esan, galdera oieri, besterik gabe, ez dago zer erantzuterik. Ez baietzik eta ez ezetzik. Zer ba? Goazen aurrera poliki-poliki. MAtx Gazt 49.
zer bada 20: Argia ("Bai, dudarik gabe etorriko nintzateke. Ez daukat batere dudarik!". "Zer, bada?", beraiek, eta nik: "Pertsonaren duintasuna lortu dugu!"), Berria 4 (Euskalduna izan eta erdaraz mintzatuz, euskaldun izatea galtzen dugula pentsatzen dugu? Ez, segur aski. Zer bada? Zer axola du euskaldun edo erdaldun izan?), DiarioVasco 2 (Zer, bada, orduan?), Elkar 11 (-Zer bada? Apusturen bat irabazi diozulako haserretu da, ala?), Erlea (Zer bada ez ziren izan Homero, Hesiodo?), Consumer (Zer bada, amerikarrek ere ez ote dizkigute saltzen arrakastarik ez duten lanak egunero?).
zer bada 20: Herria 2 (Zer bada? Nola español polizak arrastatu dituen hamahiru lagun, denak amnistiaren aldeko elkartekide ezagutuak edo Senideak-Gureak elkartean barne direnak), Berria (Lanaren aldetik, zer bada?), Pello Zabala 3 (Baina, euskaldunon programak, zer bada?), Iñaki Zabaleta (Zer bada?), Joxemari Iturralde (-Zer bada? - berak, minduta bezala)
Esapide formulaikoa da, eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa zer sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2020-01-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ZER BERRI (ze barri V-gip). "Zer modu? frase alternante con ze barri? para abordar a las gentes" Elexp Berg s.v. zer modu. (Sólo incluimos los ejs. de uso claramente formulario). Por esta muerte se dixo en Vizcaya e en las comarcas de los Vascongados: Ceruarri, que quiere dezir, que nuevas. E respondieronle: vabarria, que quiere dezir, buenas nueuas [tal vez ba(da) barria, 'hay noticia(s)']" (Lope García de Salazar, s. XV). TAV 2.2.17. Zer barri? Noiz etorri zara? Ag Kr 112. Kaixo lagun zarra! Ze berri? Ag G 375. Ola gaztetxoak! Zer berri aspaldian? Urruz Zer 93. Zer berri, Andres? Ib. 40. (SP, Lar, Añ, Dv, H; z. barri Añ, H). (Con vb.). "Zer berri dakarkegu?, quelle nouvelle apportez-vous?" SP. "¿(Qué hay de) nuevo? Zer berri da?" Lar y Añ. "Zer da berri?, quoi de nouveau?" Dv. "Zer da berri [...], quelle nouvelle y a-t-il?" H. "Zer berri da? quelle nouvelle y a-t-il?" Ib. Atzorik ona, / Ze barri dogu? (1691). TAV 3.1.29. Zer berri degu, Batista? Sor Bar 87. Zer berri da, Juane? Apaol 46. Zure zerbitzari, jauna. Zer da berri? HU Zez 72. Egun on. Zer da berri? Izeta DirG 43. Ongi etorri nere etxera. Zer berri da? Ib. 92.
adib: ilargi 1 iz. Lurraren satelitea, Eguzkiak argitzen duena, gaueko argizagi nagusia; haren itxura, Lurretik ikusten den bezala; satelite horrek islatzen duen argia. (Astronomian I larriz idazten da). Ilargia agertu, sartu. Ilargi ederra zegoen bart. Ilargiaren argitan. Horra mendiak ilargitan. Ilargirik gabeko gaua. Ilargiaren adarrak. Ilargi izpiak. Ilargiaren azpiko izaki apalak. Ilargi amandre, zeruan zer berri? Ilargiaren aldiak: ilargiak agertzen dituen itxurak. Ilargi hilabetea (Ik. ilargialdi 2). Ilargiaren gorapen eta beherapenak. Ilargiaren ibilbidea zeruan. Ilargi eklipsea. // amandre 2 iz. Zenbait herri kantu eta esaeratan eguzkia eta ilargia aipatzeko erabiltzen den hitza. Ilargi amandrea, zeruan zer berri?, zeruan berri ona orain eta beti. Amandre eguzkia. // [s.u. amona] amona mantangorri Hegoak tolesturik dituenean bola erdi baten tankera duen intsektua, gaina gorria, horia edo beltza, titaz apaindua, duena (Coccinelidae). Ik. katalingorri; marigorringo. Amona mantangorri, zeruan zer berri?, zeruan berri onak, orain eta beti. // berri 4 iz. Duela gutxiko gertaera baten adierazpena. Eguneko berriak. Montevideoko berriak. Anaiaren ezkontzaren berria. Berri bat zabaldu, barreiatu. Zerbaiten berri ekarri. Gure berriak entzunik, bidera ilki zitzaizkigun. Lehen eskuko berria. Berri onak, txarrak, negargarriak. Han zer berri da? Urte gaiztoa, berri hutsa (esr. zah.).
zer berri : Aizu (Ipar Euskal Herrian, zer berri?), Berria (Ilargi amandrea, zeruan zer berri?), EiTB 65 (Bueno, eta? Zer berri Germanen inguruan? Erantzun dizu?), Elkar (Zer berri dakarzue?)
zer berri : Herria (Eta hemen gaindi zer berri?), Juan Garzia (Zer berri, ene jauna?), Rafa Egiguren (Zer berri? - egin duzu galde), Anton Garikano (Zer berri dugu bestela?), Janbattitt Dirassar (Zer berri, Josepe?), Lopez de Arana (Zer berri ditugu gaur?), Txillardegi (Baina niri dagokidanez, zer berri?), Michel oronoz (Untsa eta zuek? Zer berri?), Joseba Sarrionandia (Zer berri? ' esan zuen Josemarik), Pello Salaburu (Ilargi amandrea, zeruan zer berri? " edo "Ilargi amandre santua, Jainkoak benedika zaitzala")
Esapide formulaikoa da eta, beraz, azpisarrera gisa jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa zer sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2020-02-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ZER DA (V-gip ap. Etxba Eib). ¿Qué pasa? "Abreviación de zer barri da? --Zer da aspaldi onetan gure errixan? --¿Qué hay de nuevo últimamente en nuestro pueblo?" Etxba Eib. --Zer da? Zer da? --Ezer ez. --Ai, pasa al zaio? --Bai, bai. Utzi... utzi. Sor Gabon 60. --Tximista arraie batek ebakiko al du ostatu au! [...] --Ai! Zer da, zer da? --Zerri emia. Sor AuOst 89s. (Sartzen dira presaka alkatia, nagusiya [...]). --Zer da, zer da? --Ijitua onek auzia irabazi eta eztit nai pagatu. Sor AKaik 133. Zer da Maria? eztakit zelan, / gaur aurkituten nazan ni / senar bakar bat len euki dozu / eta daukazuz orain bi. Azc PB 94s. --Andre Joxepa. --Zer da, Joxepantoni? --Norabuenako dago. --Zergatik ba? Urruz Zer 43. --Errazu otoi, zer da? --Zer da? [...]; beharri xilora erranen dautzut. HU Zez 56. --Zer da, zer da? --Zer ziren oihu izigarri hoik oro? Barb Sup 124. Zer da? Zer da, Piarreño? [...] Zer den? Akabo garela! / Gureak egin duela! Ox 56. Orretan, Txomin pasau zan albotik. ---Zer da Patxiko; biar asko egiten al da? SM Zirik 55. Artu zuan sustoarekin atera zuan garrazi ikaragarri bat. Eta gizonak esaten dio oetik: Zer da? zer da? And AUzta 72. Zer da? Zer duzie hola kalapitan? Larz Iru 32. Zer da? Ni iltzera al zatozte? Alkain 113. Bainan zer da? Zer gertatzen da? Etchebarne 148. v. tbn. Alz STFer 134. Mde HaurB 89. Erkiag BatB 12. Lab SuEm 201.
Esapide formulaikoa da, eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa zer sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:28 | 2002-05-07 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2020-01-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
zer dela-ta (eta zer dala-ta 72) 81: Ag AL ("Zergaitik baiña? Zer dala-ta?"), Muj PAm ("Zer dala-ta bildu zerate gaur Larrunarriren azpian bere tokia aukeratu zuen Amezketako erri ontan?"), Altuna 9 (adib., "Orrezkero, zer dala-ta negarrik egitten dozu?"), Jaukol Biozk ("Zer dala-ta atzo aruntz begira / pozten zan nere gogoa?"), Enb 8 (adib., "Ixill zaiteze, txuntxun-txistuak; / Baña ori, zer dala-ta?"), Kk Ab II ("Baña itaun ori, zer dala-ta?"), Tx B ("Zer dala-ta zabiltza / bertsoen lanetan?"), Otx 3 (adib., "Zer dala-ta ezin emon negixu nik zuri opa dakixunik?"), Ldi 2 (adib., "Zertan ago, gogo miñak puztua, / zer dala-ta itun, txoria?"), Eguzk GizAuz 3 (adib., "Anani, zeure biotz orren jabe egiten, zer dala-ta itxi dautsazu Satanas'i Jaungoikoaren guzurra sakatu nairik bazterraren ordañetik zati bat zeuretzat gorde dozu-ta?"), Zait 17 (adib., "Zer dala-ta eraiki duzue eztabaida zaratatsu au, txaldanok?"), SMitx Aranz 2 (adib., "Anaiak alkar-gudan setaz, zer dala-ta?"), Erkiag 4 (adib., "Zer dala-ta orren goi agertu, maite-eztia gozartuten asteneko?"), MIH 4 (adib., "Halako triste-antxa nabaitzen du bazterretan. Bai Beran ere, herriko jaietan bertan, zer dela-ta ez badaki ere", "zer dela-ta uka zinemari literaturari onesten dioguna?"), Etxde JJ 5 (adib., "Baiñan, zer dala-ta galdera ori?"), Bilbao IpuiB 6 (adib., "Zer dala-ta gara ba tontokillo?"), SM Zirik 4 (adib., "Zer dala-ta asmau eban gizur ori?", "- Zer dala-ta? - Ba, aspaldi dala gizon bat ezautzeko goguakin naizelako"), Vill Jaink 5 (adib., "Zer dela-ta Apologetika-bonbardeo au?"), Lab SuEm 2 (adib., "Zer dala-ta orrenbeste galdera neri?"), Berron Kijote 2 (adib., "Zer dala-ta, Rozinante, orren mee zaude?"); zer dela-eta 1, MEIG ("Ez zekiat zer dela-eta luzatzen duen horrenbeste Udaberriak, zioen Erraldoiak leihora atera eta lorategi zuri hotza ikustean"); zer dela ta (eta zer dala eta) 19: Ag Kr 2 (adib., "Zeñek nai ta naiez itz eragingo deusku gura eztogun eran? Zer dala ta?"), Urruz Zer 2 (adib., "Bedorrek artu nai balitu... Nik? Zer dala ta"), Kk Ab 2 (adib., "Zer dala ta bildurra galdu ete-dabe barraban-barrabanok?"), Ir YKBiz 4 (adib., "Zer dala ta ari zerate eztabaidaka?"), Akes Ipiña ("Igarri eziñik nago zer dala ta yo dauan nigana lan onen egilleak, bere liburu onentzako sarreratzat berba batzuen eske"), Vill Jaink 7 (adib., "Alabear itsu ori, zer dela ta onartu bear dut nik?"), Lab SuEm ("Jota zatoz... zer dala ta?"); zer dela eta 5, MEIG (adib., "zer dela eta ukatu behar diogu eskubide hori gure euskarari?", "Zer dela eta ezin ikusi hori?").
zer dela-ta (eta zer dala-ta 45) 50: E. Larrañaga ("¿Zer dala-ta ez dute euskel-ingi, izparringi ta idaztirik irakurten...?"), Kk 4 (adib., "¿zer dala-ta geldi eukiko doguz?"), J.M. Azkue 4 (adib., "¿zer dala-ta joan nai dezu?"), Ldi IL (OEHko testuinguru berean), J. Karraskedo ("Kaleak?... Zer dala-ta kaleak"), Otx (OEHko testuinguru berean), A EY III ("¿Zer dala-ta zagoz or?"), Zait 3 (adib., "Zer dala-ta, Saul'en onbideratzea ez zan gertatu Yesukisto il-ala?"), PAlt ("Zu, zer dala-ta esaten genion "Abranixi" atso zar ari?"), Bastarrika 2 (adib., "Askotan galdetu izan diot nere buruari zer dala-ta euskaldunak "Gloria Patri" otoitza latiñeraz egin bear duten"), Bilbao IpuiB (OEHko testuinguru berean), SM Zirik (OEHko testuinguru berean), Ker 3 (adib., "Zer dala-ta etorri zaree?"), T. Aristizabal ("¿Zer dala-ta zabaldu da izen ori mundu guztira?"), B. Iraola ("Zer dala-ta, edo zergatik?"), EMeza 2 (adib., "Zer dala-ta urrindu zara orrenbeste, Jauna?"), J. Intxausti ("Haren heriotzaren 54 urte ondotik, zer dela-ta aitatzen du herriak Ludwig Salvator?"), Garitaonandia 3 (adib., "Zer dala-ta ni maite guraz"), G. Urrutia 2 (adib., "Zer dala-ta gaurko lateldunok Cicero ta Virgili'gana jo, gaurko egunez Ikastetxe Nagosi ta Jaupalgeitegietan beste latera bat ba'derabilgu?"), Gure Erria 1972 ("kontribuziñoa pagau bear dabe. ¿Zer dala-ta?"), Zug ("Zer dela-ta hori? Elkar ezagutu eta elkarren lagunak zaretelako"), Larrak ("Baña zer dala-ta daragoiogu euren gaiztakerien aldean euren zori txarrak uskeri baño ez diran azpiyale zitalotaz?"), Onaind 2 (adib., "Orduan zer dala-ta ez duzu betetzen bataioak eskatzen dizuna?"), BU Errenteria ("Ezdakit zer dala-ta nagoen hemen, inuzentea naiz eta!"), Uxola ("Baiñan zer dala-ta besteren izena aotan ipiñi?"), Etxde Amaiur ("Orduan, zer dela-ta naukazue hemen?"), A. Gerenabarrena ("Ori zer dala-ta, itandu nairik eure begiok yasoko ba'leuskidazek... itz onetxek adierazoko due nire erantzuna"), ErlijOEO/3 ("Zer dala-ta erantsi zioten eriotz-epaia?"), B. Latiegi 3 (adib., "Zer dala-ta joan zitekean Astrong Koronela bi eskuadroiekin siutarrei Felicity Valley'n guda-egitera?"), Lasa ("Zer dela-ta? Garcia ez zen politikan sartzen"), Altuna (OEHko testuinguru berean), J.J. Bergaretxe ("Hawaii, berriz, urtean euririk geien egiten duan lurraldea degu [...]. Zer dala-ta ori?"), Tx. Garmendia ("Zer dala-ta aldaketa ori?"), P. Puxana ("zer dala-ta laguntzailleen aldatze au?"), EgutAr 1968 ("Zer dela-ta alferrik galtzen duzu zure bizitzako une bat bera ere, geroko bizitzan pentsatzen?"); zer dela ta (eta zer dala ta) 22: Gipuzkoarra 1911 2 (adib., "Zer dala ta Euzkadi'n apaiztia abertzale ez da?"), Muj ("orra zer dala ta ain gogoz irakurtzen ditugun Elizanburu'ren neurtitzak"), JBDei 1922 ("- Zuk dezu nere naiezan erru guzia, etxeko-andria!. [...] - Zer dala ta"), J.M. Lertxundi ("¿zer dala ta geiago ez egin erazi?"), A. Arozena ("Datorren Igandean arratsaldeko 3 1/2'tan ez da giro izango gure "Orereta" pelota tokian. ¿Zer dala ta? Ez dago galdetu bearrik"), El Día 1936 ("Aurrera sartuko dira gaitz naskagarriyaren artera, gaitzaren kutsu bildur gabe gaitzak sendatzera. Zer dala ta?. Biotzez lana egin dutelako berarekiñ"), T. Aristizabal ("Euskal baserria, goitik beraka dijoakigu. ¿Zer dala ta?... Ara"), M.A. Urreta ("Filipo, zer dala ta au?"), G. Garriga ("- Orrek, ni biziko naizeño, ezdu Yaurlari orrek yango. - Zer dala ta? - esan Santxo'k"), JBDei 1963 ("Zer dala ta oztopo ori Jainko-irupersonetan sinisteko?"), Vill ("Zer dela ta sartzen dira emen beste txalupa oiek, gero ezpaita geiago oien aipurik egiten?"), Zubk 2 (adib., "Toba.- Geldi oraingoz. Kapi.- Zer dala ta?"), I. Linazasoro ("- Zer dala ta ori? - Lendik ura naastua dakarrelako"), G. Ansola 2 (adib., "Zer dela ta, bat batean, urrea erosteko antsia?"), M. Zarate 3 (adib., "Zer dala ta, ba, alkar ikusi eziñik ibilli gu beti?"), Altzate 3 (adib., "Zer dala ta abil aserre ta kopellitun?"), Lortuko ote ("Zer dala ta hainbeste jende?"); zer dela eta (eta zer dala eta 4) 56: JBDei 1963 ("Zer dala ta eztu euskerak gauzetarako genus-diferenzi oiek?"), P. Iztueta ("kazeta bizi honek merezi duela uste dut aipamen berezirik. Zer dela eta? Ez ote da, bada, kazeta bat gehiago?"), J. Elustondo ("Baina, zer dela eta Europa eta sozialismoaz mintzatzean, ez dituzte Europako Erriek gogoan izan"), Kristau Bidea ("Zer dela eta lau horik? Agian, laurak atzerritar zirelako"), Artea eta gizona ("Zer dela eta bizitz ilun bat eman behar dugu gure bizikera latzaren saria beste munduan hartzekotan, ospea mundu hontan ere iritx dezakegularik?"), IkastolaGazt 1978 ("Zer dala eta egin dozu abadeari dagokiona"), L. Baraiazarra ("Bazterretara begira ta begira!. Zer dela ta"), J.L. Goikoetxea ("Zer dela eta mintzatuko da euskaraz 5 urteko haurra, 28 urteko gaztea mintzatzen ez bada?"), J.J. Uranga 2 (adib., "Zer dela eta konfidentziok?"), M. Landa ("- Zeeer? Zer dela eta? - Horixe... Ezin dudala ordaindu dirurik ez dudalako"), UZEI ("Metafisikak galdera hauek egiten ditu errealitatearen aurrean: - Zer dela eta errealitatea?"), J. Urrutikoetxea ("Zer dela eta XIX. mendeko konkrezio hau?"), Oinarri/2 ("Erori? Zer dela eta? Zaude isilik!"), I. Elias ("Goiko zelaiaren ertzean zen emakumearen algarak, zer dela eta bestela?"), A. Valdés ("Beno, beno... etzazu ozenki hitz egin... zer dela eta berotzen zara?"), J.M. Zabaleta ("Zer dela eta, erregalatu nahi zenion bada zakukada irina, berak ere hartu nahi ez zizuna?"), J. Tobar-Arbulu ("Zer dela eta? Dolarraren urre-edukina jaitsirik bait zen, prezioak altxatuko zirelako esperoan"), X. Gereño ("Zer dela eta ezagutu behar zintzakedan?"), A. Lertxundi ("Zer dela eta, ezagutzen nauzu?"), A. Kazabon ("- Zer dela eta? - Zuk Perpetua Eltzekondo ezagutzen al duzu?"), P. Agirrebaltzategi ("Horiek direla eta, batenbatek kanpaina osoa zalantzan ipini nahi izan du, edota horri uko egin dio. Zer dela eta?"), Susa 1989 ("Portzierto, zer dela eta hire azken aldiko narratibarekiko zaletasun berezi hori?"), M. Arrieta ("Zer dela eta da joera hau hain nabaria?"), I. Bernaola ("Zer dela eta, nire atzetik ibiltzeko hain interes handia?"), X. Mendiguren B. 2 (adib., "Zer dela eta? -egin zion garraisi ilobak"), Gabai/8 ("Zer dela eta laguntzen didazu?"), Txiliku ("Zer dela eta ari dira nire zerbitzariak horrelako keinuetan?"), BAtx Behi ("Balantzategin dagoen belar fin, goxo eta elikagarriarekin, zer dela eta kamioietan ekarri behar den elikadura hori?"), B. Urgell ("honek ez du azaltzen, ostera, zer dela eta erabili behar den"), X. Etxaniz ("Zer dela eta, ari zara amaigabeko kontu hori ateratzen?"), J. Ziganda ("Zer dela eta etorri zara?"), B. del Teso ("Zer dela eta bera Donostian?"), OporKoad ("Baina... zer dela eta hainbesteko oihuak goiz-goizetik?"), Esaizu/BBB1 ("Garbi ager dadila elementu abiarazlea, oreka apurtzen duena: zer dela eta nahigabetu, kaltetu, tristetu... den pertsonaia"), F. Beobide ("Zer dala eta, gelditu zan bera gugaz altarako illunpe ixil orretan?"), J.M. Zalakain ("Zer dela eta mesfidantza hori Argian?"), X. Arregi ("Ni al naiz irrigarri? Zer dela eta?"), J.M. Nuñez ("Zer dela eta halako aurpegitxo horiek?"), Irutxulo 1994 ("Honexegatik ez du ulertzen zer dela eta hainbeste espektazio, adibidez agintarien bisita ere jasotzeko"), J. Peña ("zer dela eta bilatzen duzue?"), M.E. Ituarte 4 ("Eta, zer dela eta horrelako burutazioak bat-batean?"), DNoticias 1995 ("Bi kopuru hauek aspaldidanik irmo eta geldirik diraute. Zer dela eta?"), Musika/6 ("Zer dela eta sortzen du hain soinu ahula?"), U. Ruiz 2 (adib., "Zer dela eta daude neska bi horiek?"), I. Iñurrieta ("Zer dela eta, beraz, 60ko hamarkadan sortutako Piaget-i buruzko interesa?"), E. Jimenez ("zer dela eta ez zenituen barkuan hartu preso eta nabigatzen zuri laguntzen utzi?"), J.A. Agirre ("Zer dela eta sartu zinen bertsolari?"), Dantza ("Zer dela eta egin zien 1929an Udaltzainburuak armen errebista Nekazarien Sindikatu batekoei?"), U. Lopez ("zer dela eta? Okerrik egin al duzu edo?"), M.A. Mintegi ("Odola dinozu? Zer dala eta hain sarri isuri? Gerran zagoze ala?"); zer dela-eta 5: K. Alkorta ("Hala ere, orduan, ez dakit zer dela-eta, burutapen zoro horietako bat sartu zitzaidan"), Jesusek 1986 ("Zer dela-eta guri agertu, eta munduari ez?"), F. Juaristi ("Zer dela-eta behar dut gernikarra!"), U. Ruiz 2 (adib., "Zer dela-eta dakizu hori?").
zer dala ta : DFrec 4; zer dala-ta : DFrec 3; zer dela eta : DFrec 5; zer dela eta : LurE (adib. gisa, s.u. zer); zer delata : DFrec 2, AB38 1; zer dela-ta : DFrec 2 // Ez dugu aurkitu ap. AB50, HiztEn, Euskalterm.
zer dela eta : EuskHizt (adib. gisa, besteak beste, s.u. nola, onetsi) // Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
adib.: amorru 2 iz. Gogo edo lehia amorratua. Zer dela eta gizonak Ilargira joateko hainbeste amorru? Borrokan egiteko amorru bizia. Hainbat amorru handiagoz jarraituko dio etsaiak. Irabazi goseak, diru amorru horrek, zenbat galera dakarkigun. // handitasun 1 iz. Handia denaren nolakotasuna. Ik. handikeria. Anton. txikitasun. Ez du halakoak justiziaren handitasuna ikusten. Zer dela eta gizon arruntari azaltzen zaio jakintza handitasun eta jauntasun beldurgarri horrekin? Bihotzeko handitasuna. Jainkoa zuhurtziaz eta gogo handitasunaz zerbitzatu izanik. Handiak txikiari zor dio bere handitasuna. Batzuek Zesarren handitasuna miretsiko dute, besteek etsaien ausardia. Munduko handitasun, ondasun eta edertasunak hemen non dira? Apaltasunean datzala egiazko handitasuna. Kalteen handitasuna. Hutsegitearen handitasunari begiratuz. Bizi diren gauza guztiek badute bere neurria handitasunean eta baita txikitasunean ere. // [s.u. jo] jota 1 adb. Lgart. Leher eginda, erabat nekaturik. Oso gogorra izan da; jota nago. Jota zatoz?, Zer dela eta? // onetsi 2 du ad. Ontzat eman, ontzat hartu. Ik. onartu. Erlijio naturala baizik ez zuelako onesten, debekatu zien beste edozein erakustea. Gaizkirik den xumeena ezin onets dezakeena. Alde honetarik, arbuiatzen ez dena onartua eta are onetsia dago. Egingo nuke, bada, pintura berri hau ere onetsiko duela jendeak noizbait. Inoiz erabili ez diren era horiek ez dut uste besterik gabe onestekoak direnik. Zer dela eta uka zinemari literaturari onesten dioguna?
zer dela eta 393: Aizu, ElCorreo, Elkar, Deia, Elhuyar, Consumer, Berria, EiTB, Euskaltzaindia, Jakin, Karmel, Argia, Nafarroako Gobernua, DiarioVasco, UEU, Uztarria.
zer dela eta 474: Berria, Elizen arteko Biblia, Patxi Zubizarreta, Xabier Arregi, Juan Garzia, Joxe Austin Arrieta, Mirentxu Larrañaga, Alberto Ladron Arana, Lopez de Arana, Edorta Jimenez, Xabier Montoia
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Gramatikak argitzekoa.
Galdetzaile lexikalizatua da eta, beraz, azpisarrera gisa jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa zer sarreran.
- [E210]: 1- Azpisarrerak erantsi: zer dela eta; zer edo hura.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-12-14) Kendu lerroa, eta ez jaso orain forma berririk.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2020-02-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ZER DUGU ¿Qué pasa? ¿Qué hay? v. ZER DA. --Zer degu, Batista, zer degu? --Zer degun? Ezer ez, jauna, ezer ez. Sor Bar 107. --Ara bestea! Zer degu, Moxolo? --Ia zertan geran edo. Ag G 308. ---Zeiñ da? --Neu, jauna. --Zer degu, Ana Josepa? --Batismoa bear det. Ib. 317. -Zer zabiltza Balbino, zer degu? --Zuregana etorri naiz. Ill Testim 10. --Endrike! --Zer degu, izeba? --Zer moduz lantegian? --Bei bezela. NEtx LBB 138. --Kaxo! Zer degu?[...]. --Emen natxok, motell. Otzak akabatzen etorri nauk. JAzpiroz 66. --Zer dugu, gazte? --galdetzen du Gilinek exertzekoan--. Ze berri, gazte? MEIG IX 111. v. tbn. Urruz Zer 141. Muj PAm 37.
zer dugu : Argia (Zer dugu, orduan?), Berria (Eta zer dugu orain?), EiTB 60 (Egun on, aita. Zer dugu?), Elkar 40 (Zer dugu? -galdetu zuen Mikel Strogoffek), Erlea («Aita Bartolo, zer dugu?», galdetu nion), Jakin (Eta orain zer dugu?)
zer dugu : Juan Garzia 10 (Zer dugu, mutilok?), Elizen arteko Biblia (Abiatu zen, beraz, bizkor Gehazi Naamanen ondoren eta hau, atzetik zetorkiola ikustean, gurditik salto batez jaitsi eta bila joan zitzaion, esanez: - Zer dugu?), Edorta Jimenez 6 (-Zer dugu? - aldarri egin zuen), Pablo Sastre 4 ("Zer dugu Tapax: berriz hona aldean? "), Patxi Iturritegi (-Au-auuu! Hara, zer dugu hemen?), Koldo Biguri (-Zer dugu? - galdetu zuen Cristina andreak)
Esapide formulaikoa da, eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa zer sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
. AS
edo.
zer sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
AS
ere.
zer sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2020-02-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ZER ETA ZER a) (En interrogativas indirectas). "Errazu zer eta zer egin duzun, dites tout ce que vous avez fait" Dv. Erakharri nahi dut begien aintzinera, nere azken helburu edo dohatsutasunaren kontra zer-eta-zer egin izan dudan. Oi nere Jainkoa, zenbat eta nolako bekhatuak zure alderat! Dv LEd 63. Gure mintzaia galtzerat uzten dugu, eta nondik-nahi sartzen zaizkigu ez dakit zer eta zer bitzikeria galgarri. Arb Igand 39s. [Laborariak] asko griña eta buru hauste baditu. Haurrak, sehiak, lanetako aro gaxtoak [...], auzoekin ere batzuetan thirabira, ez dakit zer eta zer, bethi nonbaitik khexa-bide frango. Ib. 117. Badoazi sukaldera: bost-pasei eltze suaren aintzinean; batean oiloa, bertzean ahatea, bertzean oilaskoa, nik ez dakit zer eta zer oraino. Barb Leg 130. Liburu Sainduetan noiz-nahi irakurtzen ahal da zer eta zer heinetaraino Jainkoak bat egiten zuen Abraham, Isaak eta Jakoberekin. Zerb IxtS 24. b) (En interrogativas directas). Bainan, gizona, guk zer egin dezakegu? Zer eta zer? HU Zez 138. c) (Uso sust.). Cosa. Herriko goiti beheiti guzia, lege, lege tzar eta bertze, hots, zer eta zer guziak oro gogotik eman litzazkete jauntxo batzuek gure gain. HU Zez 81. [Izkelgi] ura berexten duen guztia ezpada, asko zer eta zeren berri ematen digu Azkuek Erronkariko euskara gaiaz egin digun lan ederrean. FIr 178.
zer eta zer 1, Berria (Agintariek ez dute berebiziko lanik hartzen, ez behintzat mezuak prestatzen, guztiak paretsuak baitira: begira zer eta zer eta zer egin dugun, herritarrei mesede ikaragarria egingo die eta, noski, horrelaxe jarraituko dugu hauteskundeetan botoa ematen badiguzue, eta badaezpada norbait arretarik jarri gabe balego, berriz ere mezu garrantzitsuena, horrelaxe jarraituko dugu hauteskundeetan botoa ematen badiguzue).
zer eta zer 5: Herria (Elkarte horrek joanden otsailaren 19 an hemen zuen guzien buru Johhan jauna, hori joaiten baita miserian diren erresuma horietarat, erakutsi du filma, galde guzieri xehetasunak emaiten zituela, 50 bat jende bildu da guziak interesatuak miseriaren soleitzeko zer eta zer egiten ahal den ideiaren bilatzeko), Iñaki Segurola 2 (Nik ez dut orain ikastolara joaten lanik izaten, baina neretzat eta nere gisakoentzat orain "ikastola" zer eta zer den erran behar banizu, ez litzaidake lanik akituko, Saioa maitagarria), Piarres Aintziart (Ez naiz beraz Santa Maria de las Reglaz zer eta zer erran hasiko), Xipri Arbelbide (Gure mintzaia galtzerat uzten dugu, eta nondik nahi sartzen zaizkigu ez dakit zer eta zer bitzikeria).
Azpisarrera gisa jasotzekoa izan liteke.
Azpisarrera gisa jasotzekoa zer sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau72 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:016 | 2004-02-11 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Ik. OEH argitaratuan zer gerta ere AS, gertatu sarreran.
zer gerta ere (eta zer-gerta-ere 1) 16: Herr 1961 eta 1992 bitarteko 5 (adib.: "Lekuak hustu dituzte, zer gerta ere"), GH 1964 ("Hemen, zer gerta ere, gauden Eskualdun"), HU Aurp ("Zer gerta ere, hura zuten ezarria, gerlako minixtroaren lagun bezala"), Otoizlari 1984 ("Zer gerta ere, jende guziak aterarazi zituzten"), J.A. Irigarai ("Zer gerta ere [...] zuhurrago iduritu zitzaioten ez joatea"), J.A. Mujika ("Erne zegoen, zer gerta ere prest beti"), B. Latiegi ("Zer-gerta-ere, Donosti'koari udaldian laguntzeko onera etorria"), B. Mendisco ("Xutik zagoeno, zer gerta ere, eskuetarat zerbaiten emaiteko irriskurik ez zitakeen har!"), L. Anselmi ("Zer gerta ere, beraien azpian gorderik egona zen diru papera esku-ahurrean azaldu zitzaion"), Leon ("Herresik ez, batere, / nori zer gerta ere!"), I. Aranbarri ("Ume bat balitz bezala eusten dio paketeari, zer gerta ere, bertan erori eta hausteko beldurrez"), Egunk 1997 ("Zer gerta ere, kontsentsu sendoa dago frantsesa gure gizartean gorde eta sustatzeak daukan garrantziaren inguruan"); zer gerta ereko 1, J.A. Irigarai ("Zer gerta ereko egoeretan denak du balio").
zer gerta ere : DFrec 3 (Egin, ZArg, Kardaberaz Bazkuna), HiztEn - LurE (AS) // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, Euskalterm.
zer gerta ere : EuskHizt - ElhHizt (AS), HiruMila, EskolaHE, Lh DBF - DRA (zer gertha ere: adib. gisa), PMuj DVC (adib. gisa) // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF.
AS
HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
gertatu aditzaren azpisarrera gisa eskainia du arauak; adibide gisa eman liteke zer sarreran («isilik geratu da, zer gerta ere»).
gertatu sarrerari dagokion azpisarrera.
- Erabakia: (H2.2 / 2011-11-08) Onartu da: zer sarreraren adibide gisa: "isilik geratu da, zer gerta ere".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2020-01-14 | Adibide gisa onartzekoa |
OEH: ZER MODUZKO. (Adnom.). Qué tal. Eriotzaz beste aldean zer moduzko arrera egingo zaion. Vill Jaink 57. Ta zer moduzko gizona zeran / eztet oindik ikasia. Mattin 150. Zer moduzko andrea dek: ona? BBarand 167. v. tbn. TxGarm BordaB 158. Albeniz 229.
adib: belabeltz 2 iz. Irud. Mina eta gaitza; bi belabeltz hauek badira nahikoa eta gehiegi ere, bizitzaren begitartea zer moduzkoa den igartzeko.
zer moduzko : Aizu 9 (Zer moduzko esperientzia izan da?), Argia 25 (Zer moduzkoa da herritarren erantzuna?), Berria 114 (Zer moduzko esperientzia ari da izaten Martina saioa?), Deia (Zer moduzko esperientzia izan da antzerki lan bat egitearena?), DiarioVasco 20 (Zer moduzko sagardoa dagoen galdetuta, Jose Antonio Iparragirre sagardogileak aitortu du «atzera xamar datorren arren, gustu eta gorputz politeko sagardoa» dagoela aurten)
zer moduzko : Berria (Hiru hilabeteen ondoren, zer moduzko denboraldia dator hurrengoan?), Fernando Morillo (Zer moduzkoa da? - galdetu zion Feynmanek Russelli, disimuluan Wittgensteinen aldera seinalatuz), Fernando Rey (Zer moduzko giroa dugu hor behean?), Xabier Montoia (Zer moduzko itxura daukat orain?), Javi Cillero (Zer moduzko bidaia izan duzu?), Koldo Izagirre (Zer moduzko otorduak egiten zituzten galdetu zion norbaitek), Juan Martin Elexpuru (Zer moduzko eguraldia dago?), Jokin Urain (Zer moduzkoa dago ura?)
zer moduz azpisarreraren adnominal librea da.
Adibide gisa jasotzekoa zer moduz azpisarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:16 | 2002-05-07 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-07-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
a) gald.: zer nola 3: Xe ("Jesus, zure bost llagak / zer nola diraden, / esaten asitzera / noa oraiñ emen"), Tx 2 ("bikariyotzat nai zenduke ta / sakristautzako jakiñ ez, / zer nola meza emango dezu / eztakizu-ta latiñez?", "bazekiyen zer nola / ibili munduan"); zer-nola 10: Zait Plat 2 ("Zer danik ere erabat eztakizuna zer-nola bilatuko duzu, Sokrate?", "danaren zioak ezagutzea, inolako gauza zalakoan nengoen: zer-nola gertarazten dan, zer-nola amaratzen dan, zer dala-ta dan, izan ere"), MAtx Gazt ("Baña ala ere, gerorako, gauzatzen zeranerako, bereala esango dizut zer-nola jokatu"), Berron Kijote 7 (adib., "bereala bururatu zitzaion zer-nola ari izan oi ziran zaldun ibiltariek beren baitan zeiñ bide bereiziko", "onela, nekazariak berriz galde-egin zionean zer-nola ote zegon eta zer oiñaze sentitzen zuan, abenzerrajearen aoz erantzun zion", "apaizak zeatz ta luze ikasi zuan nekazariagandik, zer-nola arkitu zuan Don Kijote"); b) iz. 1, Lab EEguna ("Ea guk zintzilik dauden zer nola asko tajutzen ditugun").
a) gald.: zer nola 3: M. Erdozainzi ("Ikusi nikan, ezpeinakike zer nola esplika / Amets batean bezala / emazteki bat"), EHHLaburp ("bixtan da klase bitan banatze honek zer nola ukituko zuen lehengo gizarte egitura"), Oihenart Taldea ("hona zer nola zegoen geure egoera garai horretan"); zer-nola 12: El Día 1932 ("urrengo egun batean azalduko det zer nola diran Doberak"), EAEg 1936 2 ("Era onetan tajututako Batzordearen eginkizuna eta eskubidea eraikitze lanak, gai abentzat ipiñiak daudenak beste esirik gabe, zer-nola egin ditezken adieraztea zan"), Zait Plat ("Zergatik eta zer-nola atzeman zuen uste ori azaltzea besterik da, ordea"), J.R. Errauskin ("bestela begiratu zer-nola itzegin zuten, bein batez, maixtarrak eta etxe-jabeak"), J. Setien 2 ("Eta guztiaren gainetik, zer-nola argitara eman ahal izateko finantzabide egoki bat bilatu", "hertsi leihoa eta ikus ilunpean linterna batekin argi eginaz, guti edo gehiago eguna eta gaua zer-nola gertatzen diren"), Lurgintza ("Hoiek zer-nola dauden, ze proporziotan dauzkan, jakiteak adierazten du une hortan enpresa horrek daukan osasuna"), J. Dorronsoro ("Entzun al duzu iñoiz, Ejipto'ko txuntxurrak zer-nola diranik?"), J.M. Torrealdai ("ETBko arduradunen burutan eta hitzetan eredu hori zer-nola ulertu behar den jadanik ikusia dugu idazlan honetan bertan, "ETB eredu eta definizio bila" sailean"), P. Sastre ("hitz bat hemendik beste bat handik, bi lagunak ailegatu ziren berria eman zion Joxemiri, eta zer-nola zeuden"), Egunk 1993 ("Zer-nola ikusten duzu kartzeletako giroa"); b) iz. zer-nola 3: Ldi IL ("Etxagilleak osa ditzake, gaurdañoan baño obeki, etxagintzarekiko eusko-tankeraren zer-nolak"), EAEg 1936 ("Oraingo zer-nolak diralako, Erkal Erri-Lanak Zaingoaren ordezkaritzaren utsunea nortzuk bete, Euzko Erri-lanak Zaingoak erabaki beza"), Or ("Gertakarien zer-nola'ren bat adierazteko, aditzeri lagun bat eman dezaiekegu").
ap. DFrec zer nola 1; zernola 1; zer-nola 4 gald. // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.
zer nola : EuskHizt (adib. gisa s.u. sakristautza —Txirritarena), PMuj DVC (zer-nolak: pormenores, minucias, detalles, circunstancias, datos, ...) // Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.
LBeh (2012-05-30): zer-nola 28 (denak galdetzaileak, ez dago izenik): Berria 20 (adib.: Ahmaden kasuak argi adierazten du zer-nola narriatu den herrialdea), EiTB 2 (adib.: Ikusi beharko da, halaber, egunotan eroritako elurrak zer-nola aldatu dituen bidearen baldintzak), Argia 2 (adib.: Badakite zelaian zer-nola bizi diren gauzak); zer nola 15: Berria 6 (adib.: Sarritan kontatu dut hemen zer nola aldatzen zaien kurduei aurpegia Euskal Herriari buruz mintzatzean), EiTB 5 (adib.: Ez dakit zer nola islatu dudan ikusitakoa), Jakin (lau idazleri euskal literatura zer nola ikusten duten galdetu diete), Argia 3 (adib.: Zer nola ikusten dituzu, historialari baten ikuspegitik, euskal herriak?).
EPG: zer-nola 75 [galdetzailea]: Berria 19, Mirentxu Larrañaga 34, Patxi Ezkiaga 9, Elizen arteko Biblia 2, Anjel Lertxundi 3, Bat-bateko bertsolaritza 2, Menane Oxandabaratz, Jose Antonio Mujika, Bernardo Atxaga, Hasier Etxeberria, Oskar Arana; [iz.] Iñigo Aranbarri (Autonomismo ahoxuriaren zer-nola horiek); zer nola 77 [galdetzailea]: Herria 27 (adib.: Ofiziale batzu kausitzen ahalko dira hor, hargin, zurgin eta beste, zer nola egiten duten erakutsiko dutenak), Berria 4, Piarres Aintziart 6, Menane Oxandabaratz, Marzel Etxehandi, Iñigo Aranbarri, Juan Kruz Igerabide.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Baztertua da iz. gisakoa; galdetzaileen dvandva, berriz, librea.
azpisarrera gisa sartzekoa zer sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
AS
gald. + gald.
zer sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:09 | 1997-01-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EHL | 2021-12-17 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Elhuyar: zer 6 iz. (Psikol.) (mug. sing.) ello nia, zera eta supernia: el yo, el ello y el super yo // Adorez: zer 8 mug. sing. (Psikol.) ello; nia eta zera aztertu ditu: ha analizado el yo y el ello // Labayru: 0; NolaErran: 0 Euskalterm: Ez dugu aurkitu // Wikipedia: es El Ello Su contenido es inconsciente y consiste fundamentalmente en la expresión psíquica de las pulsiones y deseos. // en id // eu Psikoanalisi sarreran: Zera: alde biologikoa eta instintiboa, zeinak biziraupenera eramaten gaituen; Supernia: moralitatearen eta murrizketaren aldea da, eta osatzen da Niaren ideala, hau da, izan nahi duguna, eta el Ni ideala, guri buruz dugun ideiaren bidez. Nia: Zerak dituen inpultsoak asetzeko errealitatea da. RAE: [él, ella] ello 1. m. Psicol. En el psicoanálisis de Freud, fuente inconsciente de toda energía psíquica, que contiene la totalidad de los instintos reprimidos y se rige solo por el principio del placer.
mug.: beraz, hori zera da, hori iraunkorra da. / AS: bai, zera; ez, zera.
zera sarreraren barruan Psikol. adierakoa gehitu, 3. adiera.
bai zera, ez zera (eta, beharbada, zerik ).
mug. (hots: -a mug. da, ez organikoa; cf. dena sarreran egin oharra).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:HBB | 1995-06-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. informazio-oharrak s.u. keramika.
k-/z-.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:HBB | 1995-06-28 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
-ari/-lari. Ik. EArauak 49: "Erabil bedi -ari forma, -a bokalaz amaitzen diren oinarriei eransteko, batez ere bi silabatik gorakoak direnean. Beraz, gramatikari edo politikari erabil bitez batasunerako (eta ez gramatikalari edo politikalari)".
k-/z-.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:43 | 2002-05-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-iko izond. erref.
izond.
- [E301]: [sartzea proposatzen dut] (1997-07-23)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
zeratu, zera(tu), zeratzen. da/du ad.
zeratu, zera(tu), zeratzen.
- [E301]: "zertu [forma proposatzen dut]" (1997-07-23)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1997-01-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Beta vulgaris var. Cicla.
Beta vulgaris var. Cicla.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 | 1997-01-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
zerbait 4 eta zerbait 5 adierak erabat ezabatzekoak dira, bietako informazioa zerbait izan azpisarreran jasotzea proposatu baita. (2021-11-23)
zerbait 6 Kendu oharra eta gehitu adibideak. (2021-11-23)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EHL | 2021-11-23 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Azpisarrera egitea proposatu da. Bi adiera jasoko dira: lehenengoa pertsonei buruzkoa (Pertsonez mintzatuz, baliozkoa izan, nolabaiteko garrantzia izan) eta bigarrena gauzei buruzkoa (Kontuan izateko gauza izan). Adibideak hona mugitzekoak dira.
Azpisarrera gisa jasotzekoa da zerbait eta izan sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-txo.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:43 | 2002-05-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
zerbaixka 1, Lf Murtuts ("herriko etxeko-andere guziek zerbaixka ekartzen zuten aste guziez present, nork ogi, nork arto, nork oilasko, denetarik, hots!") // Ik. ap. DRA zerbaixka : Herr 1959 ("Seroragoaz zerbaixka bazakien, girixtinoetarik entzunik. Merexi zuen zerbaixka, baina ez naski honbertzetarainokorik"); zerbaitxka : Herr 1960 ("ontasun arau beharko da, zuzen den bezala, zerbaitxka pagatu"); zerbaitxkila : Ainerabelar in GH 1974 ("Gaizki jaten zuen, hantxet puskitila bat, hementxe zerbaitxkila, eta etzuen lorik ere egiten"); zerbeixka : GH 1972 ("Eta kantatze-sari, / larga zerbeixka guri"), Iratz in GH 1970 ("Persuak balin badu zerbeixka balio, / fraiden ixiltzeari guzia zor dio").
zerbaitxka 2, D. Landart ("Garbiki erranen dauat Kaskobeltz, memento honetan besterik ba dudala buruan; baina hi haizenez gero, zerbaitxka eginen diat bai", "Zerbaitxka bai... Akabo harentzat ez? Eta hi, gustatzen haiz leku berri huntan?"); zerbaixka 4: Lf ("Begi-tresna antolatzaile eta margolari gisa hasten da halere zerbaixka irabazten, goseak ez hiltzeko"), Lantziri ("lekuko produktuak zerbaixka estandarizatzen ari badira ere, beren etorkia agertzen duen nota pertsonal bat daukate"), A. Luku ("Aldebat zahartu aintzin ulertuko dun lan zerbaixka bat fornitu behar dela aratsean aska beterik atzemaiteko"), Enbata 1998 ("Ez ote da hori jadaneko zerbaixka aldatzen hasia delako seinalea? Herritarren artean ere ukanen du eragin handia").
zerbaixka : DFrec 2 // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.
zerbaixka : HaizeG BF (un petit peu), DRA (algo, alguna cosita), PMuj DVC (friolera, cosa insignificante); zerbaixki : Lh DBF (un petit peu), PMuj DVC (un poquito); zerbaitxka : DRA (algo. Diminut.); zerbaitxkila : DRA (alguna cosita. Diminut.); zerbeixka : DRA (var. de zerbaitxka) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
forma arrunta da, maiz erabilia, Iparralde osoan; eta -xka osaerako libretzat eman litekeen arren, jasotzekoa dela uste du J-L. Davantek.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Bigarren mailan onartzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2002-05-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu zerrepel formarik aurkitu corpusean; a) 'apur bat horditu' adierakoak 6 ager. dira: zerrepeldu 1, Urruz Urz ("Ekarri ziran bi pitxar ardo, eta afal-ondoan aiek edanaz, zerbait zerrepeldu ziranean, asi ziran bertsoetan"); zerbeldu 2: Erkiag BatB ("maikoak erdi zerbeldurik egozanean"), Zait Sof ("oturuntza batean, bear baño geiago edandako gizon ezein batek, zerbeldurik, aitaren semeordeko nintzala esan zidan"); xerbeldu (eta xelbelduxe) 2, Ldi UO: "xerbelduxe baitzegon maite-ardoarren"; "ederberak xerbeldurik / ardoa bai'luten"); b) 'zurbila' adierakoak 7, zerbel formakoak: Or 3 ("goizez zabali duten belarra, zerbel [epel] dala mailleratu"; "goizeko argi zerbelak betazalak legundu zition [l'aube humide et lumineuse / en frappant sur ses paupières]"; "argi aul batek aitzuloko orma zerbelak gorrixtatzen zituen [une petite lumière brûlait, éclairant de reflets rougeâtres la paroi humide de la roche]"), TAg Uzt 4 ("[illargiaren] aurpegi zerbela"; "illargi zerbelaren argipean"; "illargiaren argi zerbel", "Argi-lanbro zerbelean bilduta agertzen ziran illargipean mendi ta basoak") // Ik ap. DRA xerbel 'bebido, algo ebrio': Ol 1 M 16,16 ("Simon eta aren semeak xerbel ziranean, Tolamai yaiki zan" — hiztegian: "Xerbel: ardoz berotuxe" / BiblE: hordi; Ker: edanda; Ur: bozkariotu); zerbel : 'tibio', Atutxa Basetxea ("Bai, or nunbait galduta dagon izar bela, / artzen eguzkiaren begikun zerbela"), A ("ur zerbel ori eztaiteke edan"); zerbeldu : 'chamuscar, socarrar', SMitx Unamuno ("Izu bakar orretxek zerbeltzen eta zorabiatzen gaitu larriz eta aldarriz"), Onaind Maite-miñetan ("Argi ortik edanez, / nai neuke erre, zerbeldu, / maite-su gorian") eta 'entibiar, desvirtuarse', A ("Bero unekin iturriko ura etxera-orduko zerbeltzen da"); zerrepel A, testu-lekukotasunik gabe (1 calentito, tibio; 2 tiempo caluroso e insano), zerrepeldu 'entibiarse', A ("Iduzkian ura bereala zerrepeltzen da").
Ez dugu zerbel(du) formarik aurkitu; zerrepel 'epela' adierako 2: G. Aulestia (hiztegiko sarreraren definizioan "lukewarm adj. epel, zerrepel"), Pa. Zabaleta ("Gaur bertan, darabilen haize zerrepel honek berak ere ez ditu kobazuloak berotuko, ez"); zerrepeldu 'apur bat horditu' adierako 1, Urruz ("jan ariñian nola gabiltzan, ez-tegu asko bear, puskatxo bat zerrepelzeko").
zerbel : HiztEn (ik. zerrepel); zerrepel : AB38 1 ('cálido'), HiztEn (1 epela; 2 eguraldiaz mintzatuz, bero eta sargoria), LurE (epela; eguraldiaz mintzatuz, beroa, sargoria); zerrepeldu : HiztEn (1 zerrepel jarri; 2 hed. edatearen ondorioz apur bat mozkortu), LurE (zerrepel bihurtu); zerrepeltze : LurE (zerrepeldu aditzaren aditz izena) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, Euskalterm.
zerbel : EuskHizt (1930. epela), EskolaHE (epela), DRA (1 tibio; 2 húmedo), PMuj DVC (1 calentito, tibio, templado; 2 medio borracho, alegrillo, chispo; 3 húmedo, mojado, acuoso; 4 caliginoso, bochornoso: tiempo); zerbeldu : EuskHizt (*1905, 1945. G. er. 1 epeldu ik. zerrepeldu 2; 2 apur bar horditu), EskolaHE (epeldu, ik. zerrepeldu; apur bat horditu), DRA (1 emborrachar ligeramente; 2 chamuscar, socarrar; 3 entibiar, desvirtuarse), PMuj DVC (1 ponerse alegrillo, amonarse, achisparse; 2 chamuscar, socarrar; 3 entibiar, desvirtuarse, templar; 4 apocar, abatir, desalentar, desanimar; 5 aguardar, frustrar, [per]turbar una fiesta; 6 descolorarse algo las plantas); zerrepel : EuskHizt (*1905, G. er. epela, zerbela), ElhHizt (1 templado; 2 [aplicado al tiempo meteorológico] bochornoso, sofocante), HiruMila (tibio, bia), EskolaHE (epela, zerbela), Casve EF (1 presque tiède; 2 orageux: temps), HaizeG BF (presque tiède), Lh DBF (1 presque tiède; 2 [temps] orageux), DRA (1 calentito, tibio; 2 tiempo caluroso e insano), PMuj DVC (1 calentito, tibio, templado; 2 alegrillo, chispo, achispado; 3 fogaje, bochorno, calor sofocante); zerrepeldu : EuskHizt (1888. G. er. 1 apur bat horditu; 2 *1905 epeldu), ElhHizt (1 templar[se], entibiar[se]; 2 hed. achispar[se], emborrachar[se] ligeramente), HiruMila (1 calentarse, achisparse bebiendo; 2 entibiar[se]), EskolaHE (apur bat horditu; epeldu), Casve EF (zerrepeltü: s'attiédir), HaizeG BF (s'attiédir), Lh DBF (s'attiédir), DRA (1 calentarse, achisparse bebiendo; 2 entibiarse), PMuj DVC (entibiarse, templar, moderar, calentar ligeramente) // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE.
EBBk soildua.
ik. oharra s.u. txerbel.
Ik. zerrepel.
izond.
g.er.
zurbila; epela.
- [A204]: Ikusi txerbel sarreran egin ditudan oharrak. (2009-12-10)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Bigarren mailan onartzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2002-05-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
EBBk soildua.
zerbeldu, zerbel(du), zerbeltzen.
Ik. zerrepeldu.
da/du ad.
g.er.
zurbildu; epeldu.
- [A204]: Ikusi txerbel sarreran egin ditudan oharrak. (2009-12-10)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Bigarren mailan onartzekoa |
Heg. h. garagardo.
bi kideren ustez, aipatu ere gabe utz liteke.
Heg. Ik. garagardo.
- [E208]: *zerbeza e. garagardo. || Maila eta kultura kontua da, eta lotsa nazionala ere bai. Cerveza espainol hutsa da, gaurko euskaldun arduragabe eta irakurrigabeek erabilia. Euskaraz alfabetaturik dagoenak badaki edari horri garagardo esaten zaiola.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-12-14) Bere horretan utziko da oraingoz lehen itzulian erabakia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:004 | 2004-01-13 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
zerbido 4, Inguruaren Ezaguera/5 ("Zerbidoak animalia belarjalez osaturiko taldea da. Zerbidoek apatxak dituzte hanketan eta zerbido arrek adajeak dituzte. Zerbidoak dira oreinak, adarzabalak, orkatzak, sarrioak eta altzeak").
zerbido : HiztEn - LurE (Zool.) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, Euskalterm.
zerbido : ElhHizt (Zool.), EskolaHE (Zool. zerbidoak) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
HiztHand: - / ElhHizt: + / EskolaHE: zerbidoak
izond. eta iz.
Zool.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:LBeh | 2015-11-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2014-04-03): zerbikal 49: Elhuyar 3 (adib.: Mikroskopio berriak, gainera, abantaila handiak eskaintzen ditu artrodesi zerbikalen eta hernia diskal zerbikalen, dortsalen eta lunbarren ebakuntzetarako ere), Consumer 34 (adib.: Urtetan zehar, inolako minik arintzen ez zuten burko zerbikalak, eskumuturreko magnetikoak eta urarentzako iman erabat alferrikakoak saldu dizkigute, garesti saldu gainera, farmazietan ere), Berria 4 (adib.: Ertzaintzaren datuek erakusten dute auzitegiko medikuak inkomunikazioaldian lehenago existitzen ez ziren ubeldura eta zerbikaleko min handia aurkitu ziola Alkortari), Argia (Pasa den maiatzean auto-istripua izan zuen, bihurdura zerbikala eta beste, eta egun osoa medikutan pasa zuen: hiru lan, hiru Mutua, hiru mediku), DiarioVasco 3 (adib.: Praktikaren atalean, berriz, hiru ariketa egingo dituzte: jolasak, bizkarreko eta zerbikaletako luzamenduak, eta erlaxazioa).
EPG: zerbikal 7: Berria 5 (adib.: Istripuaren ondoren goragalea eta mina zituen Ermukoak eta medikuek bizkarrezurreko zerbikalean distortsioa izan dezakeela argitu zuten), Koldo Izagirre 2 (adib.: Eta zerbikalak deslekuan).
BerriaEL2013: -.
es cervical / fr cervical: Elhuyar: (Anat.) zerbikal / Nolaerran: lepo-, garondo- / Zehazki: lepo-, garondo-, zerbikal / Labayru: zerbikal, garondoko, garondo(-) / Adorez5000: garondo-, garondoko; [vértebra cervical] lepoko ornoa / garondo ornoa / orno zerbikala.
Nazioarteko forma da, eta jasotzekoa. Teknikoa izan arren, hedatua dago.
1 izond. Anat.: orno zerbikalak; 2 iz. pl.: zerbikaletako mina.
Anat. marka lehenengo adierarako.
kategoriak bereizteko adibideak jasoko dira: orno zerbikalak (izond.) eta zerbikaletako mina (iz.).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
forma berri-egokia (BiblE-n 7 aldiz ageri da).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
zerbitzarazi, zerbitzaraz, zerbitzarazten. dio ad.
zerbitzarazi, zerbitzaraz, zerbitzarazten.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-06-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Merkat | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 |
zerbitzari (eta aldaera-elkartuak) 546 aldiz ageri da: G 13 (Lard; Sor AuOst; Txill Let; Anab 8; And AUzta; Vill Jaink), IE-ZuAm 519 (E; Lç 177; Mat 4; EZ 12; Harb 11; Ax 22; O 3; Hm 5; SP Imit; Tt Onsa 3; Gç 20; AstLas XVIII; ES 6; Ch 34; He Gudu 3; Lg 50; Mih 14; CatLan; Monho; Dh 37; JesBih 21; MarIl 11; Jaur; Arch Fab 2; Gy 5; Dv LEd 2; Laph 4; ChantP 2; Legaz; Elsb Fram 11; Jnn SBi 19; HU Zez 2; CatJauf; JE 5; Barb Sup; FIr; Zerb IxtS 10; Lf Murtuts; Balad; Zerb Azk; Larz 3; Ardoy SFran 5; Xa Odol 3), EB 14 (MEIG 12; Mde HaurB 2); zerbütxari (+ meza zerbütxari eta aldaerak) 86 aldiz (Bp 9; Mst 40; Mercy 2; UskLiB 2; CatS 4; ChantP; Const; Ip Hil 11: -tz-; AstLas 3: -utx-; Tt 12: -utz-; Casve SGrazi 1: xerbütxari); serbitzari (+ elkartuak) 332 aldiz: B 88 (Añ 28; Mg 14; JJMg BasEsc 2; CatBus 2; Ur MarIl 37; AB AmaE; Itz Azald 2; Erkiag BatB 2), G 176 (Lar Carta a Mb; Mb IArg I 2; Cb Eg 4; Mg CC 7; VMg; Gco 7; AA 20; Lard 62; Noe; Arr 24; Aran SIgn 6; Bv AsL 21; Goñi; Ill Pill; Inza Azalp; Or 2; Ir YKBiz; TAg Uzt 3; Txill Let 6; MAtx Gazt; Lab SuEm; Berron Kijote 3), IE 68 (EZ Eliç; Volt; SP 62; Añ CatAN 2; Etcham; Mattin).
zerbitzari (+ aldaerak eta arazketa-zerbitzari, euskal-zerbitzari, zerbitzari-izaera, nausi-zerbitzari) 141 ager. dira: Zerb in Gure Herria, 1927; L. Leon 2; Etxba Ibilt; E. Salaberry 2; J. Heguy; Ene populua, entzun; E. Laxague; NOMAN 2; Erkiag; M. Atxaga 5; S. Onaindia 4; B. Otazua; L. Akesolo; Elizbarrutietako liturgia... 6; Agustindarren liturgia berezia; M. Goihenetxe 2; R. Idiart 4; Otoizlari, 1987; Iratz 2; P. Narbaitz; E. Knorr; I. Zuazo 2; J.M. Urkia 2; Beltza; E. Zabala; Txill; UZEI 2; L. Artola 5; Gizarte-zientziak; SEIE; E. Arrizabalaga 2; C. Bueno; F. Mendizabal; M. Atxaga; B. Oihartzabal; J.M. Torrealdai 2; JAKIN; K. Antruejo; X. Gereño 12; A. Valdes; A. Lertxundi; J.L. Egireun 3; J.M. Sarasola 2; X. Galarreta 2; I. Mendiguren 3; J. Zabaleta; A. Ormaetxea 2; M.E. Ituarte; J. Iturralde 2; R. Etxezarreta; B. Hidalgo; J.A. Arrieta 2; Itun Berria 2; J.A. Azpiroz; X. Mendiguren B. 6; A. Ezeiza 2; P. Urkizu; Loti ederra 8; I.A. Berriotxoa 2; P. Zabaleta; J.M. Mendizabal; J.M. Arzalluz; I. Zubiri 2; A. Letamendia; Etxde; J.M. Irigoien 2; A. Zelaieta; HU 2; Herria, 1989; Herria 2000 Eliza 4; J. Lezamiz; serbitzari (+ serbitsari, mai-serbitzari, nausi-serbitzari, serbitzaritza) 28 ager.: E.J., S. Onaindia, A. Zubikarai, Aita San Ignazio Loiolakoaren..., P.M. Urruzuno 2; J. Azurmendi; G. Ansola; M. Lekuona; J. Kerexeta; I. Baztarrika; Etxde 2; P. Larzabal; M. Amundarain 2; L. Egia Rezola; S. Aranbarri; Elizbarrutietako Liturgia...; Eusk. Litur. Batzordea; J. Amenabar; Sakramentinoak; J.J. Uranga; J. Intxausti; M.A. Elkoroberezibar; D. Amundarain 2; B. Otazua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:07 | 1997-01-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. ondoan autoreei dagokien informazioa.
A) formak: zerbitza- 610 (IE 607 eta Zait 1, MEIG 2), zerbütxa- 106 (Z), serbitza- 112 (SP 90 eta Izt 11, Ub 7, Añ 2, Txill 2), zerbi(tu) 32 (IE 17, Etxba: -idu 4 eta zerbitzaile 11),serbi(tu) 502 (B-G 494, IE 8); B) adiera-banaketa: a) 'zerbitzuan egon, esanak bete' (adib. "zerbitza zazue Iauna beldurtasunarekin"; "Jaungoikua serbiduteko") adierakoak 973 ager. dira (B 147, G 239, IE-ZuAm 586, MEIG 1): serbitzatu 81 (SP 70 eta AN 2; G 9); zerbitza- (+ -tx- 9, -x- 2, -z- 3) 427 (IE eta MEIG 1); zerbütxa- (+ -tz-, -x-, -u-, -u) 71 (Zu); serbitu (+ aldaerak) 379 (B 143, G 230, IE 6); zerbidu 4 (Etxba); zerbitu 10 (L 9 eta Izeta); b) 'baliatu, erabili, balio izan' (adib. "eman tudan exenpluez zerbitzadi", "hortarakotzat zerbitza diteke edozein liburu", "zer zerbitzaturen zeraizkitzu gizonen laudorioak?"; "Jesus gurutzefikatzeko serbitu zizun burnia") adierakoak 179 aldiz ageri dira (B 2, G 44, IE 133): serbitzatu 18 (SP eta Izt); zerbitza- 83 (IE); zerbütxa- (eta aldaerak) 33 (Zu); serbitu 45 (B 2, G 43); c) 'gerran / errege zerbitzatu' (adib. "urte askotan Errege serbitzatu zebana leialkiro"; "errege serbitzeko degun gogoa") adierakoak 36 aldiz (B 1, G 18, IE-ZuAm 17): serbitzatu 10 (SP 2 eta Izt 8); zerbitzatu (+ -z-, zerbütxatü) 15, IE-ZuAm (eta Zait); serbitu 11 (B 1, G 9, IE 1); d) 'neskame, morroi egon' (adib. "haur-danik ezagutu eta zerbitzatu zuen ugazaba bere-gisako hura"; "serbitzen dauden mirabe, ta morroe gaixoak") adierakoak 50 aldiz (B 11, G 27, IE 9, EB 3): serbitzatu 2 (G); serbutxatu 1 (Mdg); zerbitzatu (+ -tx-) 11 (IE eta Mde 2, MEIG); serbitu 36 (B 11, G 25); e) 'mahaira eraman' (adib. "athera molde hartarik eta zerbitza"; "Babettek esnea serbitzen dio") adierakoak 92 aldiz (B 1, G 14, IE 71, Mde 6): serbitzatu 1 (SP); zerbitzatu 74 (IE eta Mde); serbitu 16 (B 1, G 14, IE 1); zerbitu 1 (Lç); f) 'zerbaitez baliatu' (adib. "Migelen besoaz nahiko du zerbitu") adierako zerbitu 6, L (EZ 5; INav); g) adiera erabakigaitzeko 1 (Mst: "Badira beste zunbait (...) natüra bere beharretan phenareki zerbütxatzen beitie"); eratorriak (ik. ondoan zerbitzari / serbitzari): zerbütxazale 1 (Xarlem); serbigarri 3 (Const); serbikintza 1 (Echag); serbitasun 1 (Añ GGero); serbitzaile (+ aldaerak) 12 (Gamiz; Itz Azald 7; Aran SIgn 2; Astar II 2); zerbitza(i)lle 11 (Etxba Ibilt); eta zerbitzari + zerbütxari 632 (G 13, IE 605, EB 14), serbitzari 332 (B-G 264, IE 68).
A) formak: zerbitza- 60 (IE 24, EB 36), serbitza- 3 (G 2, IE 1), xerbitxa- 1 (IE), zerbitu 25 (B-G 7, IE 18), serbitu 34 (B-G 19, EB 15): a) 'zerbitzuan egon, esanak bete' adierakoak 74 ager. dira (B-G 14, IE 16, EB 44): zerbitzatu 38 (IE 15, EB-EgAs 23); serbitzatu 2 (G); xerbitxatu 1 (IE); serbitu 21 (B 2, G 8, EB-EgAs 11); zerbitu (+ -idu) 12 (B 2, EB-EgAs 10); b) 'balio izan' adierakoak 5 (G-EB): serbitu 3 (G); zerbitu 2 (EB); c) 'errege / armadan zerbitzatu' adierakoak 7 (G 1, EB 6): zerbitzatu 2 (EB); serbitzatu 1 (EB); serbitu 2 (G-EB) eta zerbitu 2 (EB); d) 'neskame, morroi egon' adierakoak 2 (G-EB): zerbitzatu (EB); serbitu (G); e) 'mahaira eraman, edontzira bota' adierakoak 29 (B-G 5, IE 9, EB 15: zerbitzatu 17 (IE 9, 8 EB); zerbitzarazi 2 (EB); serbitu 6 (G 3, EB 3); zerbitu (+ -idu) 4 (B-G-EB); eratorriak: serbikintza 1 (G); zerbitzaile (+ -ill-, -ll-) 5 (B-G-EB), eta ; eta zerbitzari 141, serbitzari 28.
serbitu : DFrec 14; AB50 5; LurE; serbitza : DFrec 1; serbitze : LurE; zerbitu : DFrec 11; AB38 6; AB50 5; HiztEn ("ik. zerbitzatu"); Euskalterm 11; zerbitzaketa : AB38 1; HiztEn ("ik. zerbitzu"); zerbitzatu : DFrec 21; AB38 8; AB50 2; HiztEn-LurE; Euskalterm 4; zerbitzatzaile : AB38 1; zerbitzatze : LurE; serbitsari : AB50 1; serbitzari : DFrec 35; AB50 1; HiztEn-LurE (bietan "ik. zerbitzari"); zerbitzari : DFrec 42; AB38 9; AB50 3; HiztEn-LurE; Euskalterm 19; zerbitzarigai : DFrec 1.
zerbitzatu, zerbitza, zerbitzatzen. du ad.
zerbitzatu, zerbitza, zerbitzatzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-09-22 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Merkat | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Poliz | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 |
garbiketa zerbitzu; herriko osasun zerbitzuak; komunak (zerbitzuak); herri zerbitzuak.
X-alderdiaren zaingo zerbitzuak; zaingo-zerbitzuak.
AS gisa gehituz: zerbitzu egin, zerbitzu libre .
- [E210]: 1- Azpisarrera erantsi: -ren zerbitzuan egon. || 1- Maiztasun handikoa.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-12-14) Forma berririk ez da orain erantsiko (lantaldeak proposatu dituenak, berriz, jasoak ditu arauak, abisu-oharra isilduz).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:008 | 2004-02-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
zerbitzu egin (eta serbitzu egin 6) 17: Lç 4 (adib. Jn 16,2: "uste ukhanen baitu zerbitzu egiten draukala Iainkoari"; Erm 7,11: "Zerbitzu egitera ez nagi, spirituz ardent, Iauna zerbitzatzen duzuela"), EZ Noel ("Haurtxo iaio berriari egiteko zerbitzu"), O Po ("Laur urte du, zuri beti iarrikitez, / higatzen naizela, bai zerbitzu egitez / ezteiari gertatzea / d'auherretan higatzea"), Gç ("Hari zerbitzu egiteagatik jaiki behar da eta hari ofritu bihotza"), SP 6 (adib.: "Etzait iduritu behar hainitz dela nik zuri serbitzu egitea"), LE Prog ("Il ta deus aurkituko eztuzienak zerbitzu eginik Jangoikoari"), Jnn SBi ("Debrua zen agertzen zitzaiona planta basa hartan, ez, zerbitzu egitea gatik, bainan hura izitarazi beharrez"), MIH ("Nere sorterriari zerbitzu egingo niola uste nuen"), JEtchep ("Elgarrekin ginelarik, beti hiri zerbitzu egiterat ekarria nintian, ez hintudan kolpatu nahi, azkar nintian hirekin").
zerbitzu egin (eta s- 3, -a egin 1) 8: P. Duhour ("Iduritzen baitzauku zerbitzu eginen dutela sarrixago"), J. Gaztañaga ("Bera ezagutu eta zintzoki Berari serbitzu egingo zion erri bat osotu nai izan gaitu"), Jesusen jarraitzaile 1985 2 ("Jesukristori serbitzua egiteko erarik egokiena", "Jaungoikoari eta Elizari serbitzu egiteko asmo aundiak"), OsakidetzaLegea 1983 ("Lehiaketa, lehiaketa-norgehiagokoa edo norgehiagoka-bidez bertan modu iraunkorrez zerbitzu egiten ihardutzeko izendatu"), J.A. Arrieta ("Besteri zerbitzu egin diotela ohartzen delarik, sentitzen du norbait dela, zerbaitetarako on dela, zerbait balio duela haren biziak"), ZuzenbHizkera 2 (adib.: "Zerbitzu egiten dion herriaren bidezko eskabideei erantzungo dien elebidun Administrazioa sortzea ezin alboratuzko beharra da").
serbitzu egin : DFrec 2 (Orduen liturgia); zerbitzu egin : DFrec 1 (Vill) // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.
zerbitzu egin : EuskHizt - ElhHizt - HiruMila - EskolaHE - PMuj DVC (adib. gisa) // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.
HiztHand: adib. gisa / ElhHizt: - / EskolaHE: -
egin.
zerbitzu sarrerari dagokion azpisarrera.
neure sorterriari zerbitzu egingo niola uste nuen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2006-02-07 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ez dugu aurkitu ez OEH-EEBS corpusetan, ez ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm, ez ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskoaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Casve EF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Erdal autoservicio / self-service formen ordainak: HiztHand: autozerbitzu, self-service // ElhHizt: autozerbitzu // HiruMila: autozerbitzu // Casve FB: bakotxak hartze // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG FB, PMuj DCV.
ik. oh. s.u. autozerbitzu, eta araua: "autozerbitzu iz. Sin. zerbitzu libre (Ipar.)"
Sin. autozerbitzu.
-libre.
zerbitzu sarrerari dagokion azpisarrera.
Ipar.
- Bidalketa: ik. oh. s.u. autozerbitzu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh72 | 2022-10-18 | Adibide gisa onartzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EHL | 2023-06-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ez dugu aurkitu.
LB: 95; ETC: 271
Elhuyar: zerbitzu-sektore (Ekon.) sector servicios, sector terciario; Adorez: 0, Labayru: Zerbitzu-sektorea, hirugarren sektorea: Sector servicios o tercer sector. NolaErran: 0. / Euskalterm: 0.
Erabilia, baina aski izan liteke adibide gisa jasotzea.
arrantza(-)sektore lantzean ohiko lexia gisa proposatuak: arrantza(-), nekazaritza(-), industria(-) eta zerbitzu(-)sektore.
Adibide gisa jasotzekoa zerbitzu sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | UF (IZE+ADI) | 2022-10-18 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Oso erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa da zerbitzu egin formarekin egin den bezala.
Azpisarrera gisa jasotzekoa zerbitzu eta eman sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | UF (IZE+ADI) | 2022-10-18 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2002-05-07 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh52 | 2021-02-23 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu zerbitzuburu formarik.
zerbitzuburu 51: Aizu, Arabako Batzar Nagusiak, Argia 8, Berria 16, Deia, Deustuko Unibertsitatea, Diariovasco 4, Euskal Herriko Agintaritza, Elhuyar 2, Elkar 6, Erlea, Consumer 5, Jakin 2, Laneki, Nafarroako Gobernua; zerbitzu buru 16: Argia 2, Berria 7, Deia, EiTB 5, Elkar.
zerbitzuburu 76: Berria, Herria, Koldo Izagirre, Fernando Rey, Jokin Urain, Aingeru Epaltza, Jon Alonso, Edorta Jimenez, Jose Morales; zerbitzu buru 3: Herria 2, Berria.
HezkAdmin: jefe de servicio.
elkarketa librea.
Administrazioan arrunta da, eta jasotzekoa, Admin. markarekin.
Admin.
- [E301]: [sartzea proposatzen dut] (1997-07-23)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
forma berri-egokia (ik. BEZ inprimakiak; BiblE-n 4 aldiz ageri da).
-gintza.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2004-02-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
zerbitzugune (eta zerbitzu gune) 3: O. Ibarra ("Industriaren eta zerbitzu guneen faltak, eremu honen desegituraketa ekonomikoa ekarri du eta honek eragin zuen emigrazioa hirira"), GAO 1998 ("Bide sarea eta hori osatzen duten elementuak, babesguneak eta zerbitzuguneak"), Vitoria-Gasteiz ("Garai berrietan industriagune eta batez ere administrazio eta zerbitzugune bihurtzeak, historian zehar inoiz izan duen hazkunderik handiena ekarri dio hiriari").
zerbitzugune : HiztEn, Euskalterm 6 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.
zerbitzugune : ElhHizt (eta AS hauek: [ezantza-]zerbitzugune, [gasolina-]zerbitzugune) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
HiztHand: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
forma berria da, eta adierazle egokia.
-gune.
iz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2002-05-07 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2020-01-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ZERBITZUKO A) (Uso adv.). a) (Precedido de gen.). Para servir (a), al servicio (de). v. ZERBITUKOTZ(AT). Cf. zerbitzuko. Aingerua da, Iainkoaren graziaz berak bere zerbitzuko kreatu zuen [...] spiritu on bat. Lç ABC I 8 Ehün neskatila bere / zerbütxüko üken zütian. Xarlem 1511. Hirur urthetako haur bat doha Jainkoari bere tenploan presentatzera, eta haren aldareen zerbitzuko kontsekratzera. MarIl 109. Den guzia gure zerbitzuko enplegatzen da. Dh 243. Huna nere ezpata zure zerbitzuko. Gy 298. Eskualdun makila / neure zerbitzuko / Ni xutik nabilano, / hau ez dut utziko. Etcham 82. Zorteak deitu izan gaitu [...] Erresumaren zerbitzuko. Ib. 8. [Erretora han da oraino] herritar eta kanpotiar, ororen zerbitzuko. Zerb Azk 84. Mutil bat gotorra hartu zuen bere zerbitzuko. JEtchep 59 Nik herri horren zerbitzuko amesten nuen geroa. Larre ArtzainE 180. Kristautasuna eta demokrazia, bandera eder horiek, ez ote darabiltzagu klase interesen estalki eta zerbitzuko? MEIG VIII 38. v. tbn. Mih 80. CatB 60. Jaur 131. Balad 111. Zerbütxüko: FPrS 19 ([-chuco]). Bp II 7. Mst III 10, 3. CatS 41. Casve SGrazi 158. Serbitzuko: Ber Trat 75v. SP Imit III 10, 3. Zerbützüko: Ip Hil 41. (Con determinantes). Zeure zerbitzo sainduko arren hauta nazazu. EZ Eliç 408. [Jainkoaren] zerbitzu sainduko kontsakratua zen etxe batean. Jaur 348. (En la fórmula de cortesía zure zerbitzuko 'a su servicio'). --Agur, jaun andreak. [... ] Hola eta hola gabiltza [...] jaun adineko bat ikusi nahiz. -- Zuen zerbitzuko. --Zu zira bederen? --Bai, ni eta bera. HU Aurp 182 b) (Estar, etc.) de servicio. Zerbitzuko ez zen guziez, Larrondo guarda ere han zen, bethi xuxen, beharriak ernerik. Barb Sup 5. B) (Uso adnom. o adj.). a) (Tras gen.). Que está al servicio de. Egin ezazu [...] aingeruen lagun, zeure sainduen tropelako, [...] eta zeruko gorthean zeure zerbitzuko. Harb 244. Hontan ere haren maniak, bestak, barurak eta beste Jinkoaren zerbütxükoak erakasten baitira. Bp II 12. Jangoikoaren serbitzuko naginzatik datoz anitz kalte. Mb IArg I 79 (v. tbn. 210). Jakin ere, herriaren ta erregiaren zerbützüko hiltzia dela herio ohoretsuena. Egiat 256. Baña au da Jangoikoaren zerbitzuko trabajua eskusa eztaikena. LE Prog 114. b) (Agua) empleada para distintos usos o servicios. Etxeti urrunxago ginduen zipua, zabal eta barna. Edateko ala zerbitzuko ura handik ginaukan. JE Bur 9. c) Que sirve. Batere eskolarik gabeko neskame zerbitzukoa. Arti Ipuin 76. d) (Puerta, etc.) de servicio. [Neskameak] bultzadaka eroan dau mutilla serbitzuko ateraiño. Erkiag BatB 157.
adib: zerbitzu 1 iz. Zerbitzatzea. Jaunaren zerbitzu gozoari hain errazki uko eginik. Joan zitzaion agur egitera eta bere zerbitzuak eskaintzera. Irauteko zure zerbitzu santuan heriotzako orduraino. Leial eta kartsu izanen naiz Jainkoaren zerbitzuan. Faraoiaren zerbitzuan berrogei urte egona baitzen. Deabruaren zerbitzuan jartzea. Kristautasuna eta demokrazia, bandera eder horiek, ez ote darabiltzagu klase interesen estalki eta zerbitzuko? Gure haurretarik bat edo beste Jainkoak bere zerbitzura deitzen duenean. // alderdikeria iz. Alderdi politiko baten, iritzi baten edo pertsona baten alderako gehiegizko joera; zerbait, alde bakar batetik, iritzi bakar baten arabera epaitzea. Denen zerbitzuko izan dira kontseilariak, alderdikeria izpirik gabe. Alderdikeriak alde batera utzi eta abertzaleek elkarrekin ospatzeko egun bat izan behar zuela esanez hasi zen ekitaldia. Ez du gai honetan alderdikeria handirik azaldu Orixek, ez lehen ez orain. // ordaindu 3 du ad. Batez ere Ipar. Ordezkatu. Senar zena ordaintzeko lur-lanetan mutil bat gotorra hartu zuen bere zerbitzuko. // oro 2 zenbtz. (Artikulu plurala hartzen duen izen sintagma baten eskuinean). Gizonak oro etorri ziren. Lurreko lohiez mamituak daude lurreko gauzak oro. Ihesi joan direla ene gogoeta gaiztoak oro. Gorde behar genituenak oro gorde ez ditugularik. Ikasiak oro Jainkoaren zerbitzuko eman ditu. Haurrek orok ukatzen zuten. Hori uste zutenek orok. Gauzen ororen kreatzailea.
-en zerbitzuko : Argia (Gure aitak elizaren zerbitzuko lan bat kausitu zuen bertan, eta ni soldaduskatik landa baizik ez nintzen Euskal Herrira itzuli), Berria (Oilo ipurdia jartzen du Nigerikoak: Boko Haram armada islamistak eskola batetik berrehundik gora neskatila bahitu izanak, saltzeko, eta hartara, emakumeei dagokiena betez gizonen zerbitzuko lanak egin ditzaten), Bizkaiko Batzar Nagusiak (Foru Aldundiaren zerbitzuko beste pertsona batzuk batzorderatzea eskatzea, eskumeneko daben aztergaiei buruz egin daien), Deia (Espainia gauza asko da. Hiriak, paisaiak, literatura, artea, jendea. Ederrak eta maitagarriak. Eta da Estatu bat, nazkagarria, eta tradizio politiko batzuk. Eta da Estatu horren zerbitzuko erakundeak, prentsa, intelektualak, kartzelak eta torturak eta burlak), Deustuko Unibertsitatea (Lege horrek zehatu arau-hausteak egiten dituztenean Gizarte Segurantzaren administrazioko edo beste administrazio publiko batzuen zerbitzuko funtzionarioek, kontuan hartuko da)
-en zerbitzuko Herria (Bizi nahi horrek merezi ditu laborantxa ganbara bezalako egitura baten konpetentzia eta ahalak! Baditugu proiektuak laborari guzien zerbitzuko), Berria (Jacques Durrutiren zerrendak merkataritza ganbera Ipar Euskal Herriko «enpresaburu guztien zerbitzuko den tresna» izan dadin nahi du), Aingeru Epaltza (Edo Erromako printze ustelaren zerbitzuko apez haragikoiak etxekoandre ilupa konfesatzera hartu du bere elizan), Piarres Xarriton (Bestalde, zure zerbitzuko hartuz gazte hori zerbitzu egiten diozu Jainko Jaunari eta zuregain hartuz haren ikasketak atsegin handia nihoni; zeren gazte horrek letretan nahi du higatu bere gaztaroa), Piarres Aintziart (Baina ordenatu orduko, gibelerat egitea ezin zela, Jainkoaren zerbitzuko etengabe izan beharrez, haren laguntzarekin garbitasuna atxikiz), Jose Antonio Mujika (Zazpigarren egunean, ardoak alaiturik, Basti erreginaren bila bidali zituen Asuerok bere zerbitzuko zazpi morroi irenak; koroa eta guzti ekartzeko agindu zien, buruzagiek eta herri osoak haren edertasuna mirestea nahi baitzuen), Txillardegi (Ulibarri jaunaren zerbitzuko, sei bat sehi eta neskame topatu ditut), Matias Mujika (Orduan gogoratu zitzaidan gizon hura nire aurrean koadratu behar zela, txanoa erantzi ere bai, eta haserrez irakiten jarri zitzaidan barrena aitaren zerbitzuko lekaio haren ozarkeriagatik), Michel Oronoz (Feudal jaun guzientzat bezala, Baigorriko bizkondeen misioa da beren lurraldeen kudeatzea eta beren erregearen zerbitzuko gerla egitea), Iñaki Segurola (Ni jaun eta jabeen aldekoa banintz, haien harikoa eta baldernakoa, edo, agian hobeki, haien zerbitzuko intelektuala banintz, dudarik gabe egongo nintzateke gutxiengoen eta zapalduen alde, eta batik bat haien eskubide guztien alde)
BideSein: "Kamioiak zerbitzukoak izan ezik: Camiones excepto servicios".
-ko.
Balio adberbiala du, eta azpisarrera gisa jasotzekoa izan liteke.
zerbitzuko 2 azpisarrera erabat ezabatzekoa da, zerbitzuko izan eta zerbitzuko egon azpisarrerak proposatu baitira. zerbitzuko 1, beraz, zerbitzuko hutsa izatera pasatu behar da. (2021-11-23)
Azpisarrera gisa jasotzekoa zerbitzu sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EHL | 2021-11-23 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Azpisarrera egitea proposatu da. Oxalde arratsalde batez zerbitzuko zen, Sabuki guarda lagun. Jendarmea bera etxetik falta zen, zerbitzuko baitzen gau hartan adibideak hemen jaso.
Azpisarrera gisa jasotzekoa zerbitzu eta izan sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2020-01-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ZERBITZURAKO a) (Precedido de gen.). Para servir (a). v. ZERBITZUKO. Konsidera zazu Iainkoaren serbitzurako erakhartze hark zer egin duen zure baitan. SP Phil 507. Nere giarraba, nere suia, nere humea ta etxean ezkonzaz edo serbitzurako sartu zaiana. Mb IArg I 326. Nor izandu zan, Kristau egin zan lenengo Enperadorea? --Konstantino. --Nola gelditu ziran horduan Kristauen gauzak? --Askoz obeto; bada Jainkoaren serbitzorako, bazuen, nai adiña esku, ta libertade. Ub 120. Bonaparteren zerbitzurako / guk ez diagu gogorik. FrantzesB I 12. Gipuzkoako Probinzia jaiotzatik da, bada, beraren serbitzorako bear diran gauza guztiaz gure Egille andiak ondo janzia. Izt C 201. Jaungoikoak asieran zeru-lurrak gizonaren serbitzorako egin zituen. Lard 361. Nik janharia izariz eta jaunaren zerbitzurako din-dina emanen diaiat. Dv LEd 85. [Amorantea gordetzen zuen] bere logelatik hurbil alabaiña, beti ere haren mendeko eta zerbitzurako egon zedintzat. Mde Pr 179. Erriaren serbitzurako, zaldun ibiltari egingo zala. Berron Kijote 35. Haragia, arraultzak, ez baitira beren zerbitzurako, gizonaren onerako baizik. MEIG I 175. v. tbn. Serbitzurako: Arr May 27. Or Aitork 29. Erkiag BatB 145. b) (Uso adnominal). [Ezpaitu] enzunen Iainkoaren laudoriotako eta haren zerbitzurako exhortazionerik [baizen]. Lç Ins F 8r. Beldürrez etzükiala bentüraz Jinkoaren zerbützialako deia behar zen bezain egiazko eta azkar. Const 15. Irakasle gazte askoren Estatuaren zerbitzurako gogo txarra. MEIG IX 32. Jainkoaren serbitzurakoa bait da onelako azi txarra lurraren gaiñetik garbitzea. "Y es gran servicio de Dios". Berron Kijote 93.
adib: gogogabe adj. g.er. Gogorik edo nahirik ez duena, adoregabea. Haien zerbitzurako gogogabe eta uzkur direnak.
-en zerbitzurako : Aizu (Marinel soldadu alemaniarrak 1940an iritsi ziren euskal itsasbazterrera eta lehen su-hiltze manuak ekainaren 19 eta 20aren arteko gauerako eman zizkioten zaindariari; ondoren, argia erabat itzaltzeko eskatu zioten, eta itsasargia taulaz inguratu zuten, alemaniar armadaren zerbitzurako baizik erabilia izan ez zedin), Argia (Bere bidean hasiera hasieratik oso garbi izan zuen kontzeptu hau: politika gizartearen zerbitzurako da eta politikaren oinarriak pertsonarengan daude), Berria (Lurraren defentsan lanean ari diren kolektibo guztien zerbitzurako jarriko den tresna berria izango da), Deia (Eta hemen dago eztabaida, politikak gizakiaren zerbitzurako dauden ala kapitalaren menpe egon behar duten; makroekonomiak mikroekonomia zaindu behar duen edota kapitalaren zerbitzurako egon behar duen), Deustuko Unibertsitatea (Norberaren etxebizitza edo lokalean konponketak baimentzea, horiek nahitaezkoak badira ondasun higiezinaren zerbitzurako, eta, era berean, etxebizitza edo lokalean zortasunak ahalbidetzea, horiek ezinbestekoak badira interes orokorreko zerbitzu erkideak sortzeko, eta zortasunok erabaki badira 17. artikuluan ezarritakoaren arabera), DiarioVasco (EAJ-PNVren esanetan, orain arte bezala, garbi daukagu Udala herritarren zerbitzurako dagoela, eta ez alderantziz, ordea)
-en zerbitzurako : Herria (Artista profesionalen zerbitzurako lanak eremanen ditu, gehien bat formakuntza eta sorkuntza bultzatuz), Berria (Estatu bat herritarren zerbitzurako eraturiko antolakundea da), Elizen arteko Biblia (Amramen semeak: Aaron eta Moises. Aaron eta beronen ondorengoak toki santu-santuaren zerbitzurako, Jaunaren aurrean intsentsua erretzeko, kulturako eta Jaunaren izenean bedeinkazioa beti emateko bereizi zituzten), Asisko Frantzizko (Eta hark: "Aita, nire senarra oso ankerra da eta oztopo gertatzen zait Jesu Kristoren zerbitzurako)
Adnominal librea da, baina azpisarrera gisa ere jaso liteke.
Azpisarrera gisa jasotzekoa zerbitzu sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. Izendegia: zere : Balaenoptera sp.; zere arrunt : Balaenoptera physalus; zere txiki : Balaenoptera acutorostrata; zere urdin; balea urdin : Sibbaldus musculus; ipar-zere : Balaenoptera borealis.
Balaenoptera sp.
Balaenoptera sp.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:33 | 2002-05-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2009-01-13 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
NekHizt.
Proposatua du lantaldeak bigarren itzulikoetan.
zereal 10.
OfQuLF: plante dont les grains servent de nourriture aux humains et aux animaux || Cérès || déesse des Moissons dans la mythologie romaine.
Mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen du, eta onartzekoa da, lantaldearen ustez.
Izen propiotikoak.
iz.
- [E301]: [sartzea proposatzen dut] (1997-07-23)
- [E210]: 1- Sinonimoa eman: Sin. labore. || 1- Mesedegarria delakoan gaude.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-12-14) Bere horretan onartu da lantaldeak proposatua (eta ez da sinonimoa aipatuko).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Ik. OEH argitaratuan garuntxo (JE Med: "Garun nausiaren gibelean, apalxago, bada bertze mami puska (...). Haren izena frantsesez 'le cervelet'; euskaraz 'garuntxoa'").
garuntxo EB 7 (M. Aramendi, adib.: "Garunaren atzeko eskualde ttiki bat dugu garuntxoa", "Giharreen iharduna garuntxoak zaintzen du, mugimenduak erraztasun osoz egitea segurtatuz"); zerebelo EB 4 (J. Jauregi: "Orduraino nerbioa, bizkarmuina eta burmuina (zerebro, zerebelo eta entzefaloaren enborra) osatzen dituen ehuna etengabekoa zela pentsatzen zen, eta ez zelula independentez osaturikoa"; Azurm: "zerebroan eta zerebeloan tabula rasa egin"; Kuxkux/5 2, adib.: "Burmuinaren barnean zati desberdinak bereizten dira: zerebroa, zerebeloa eta bizkarrezur erreboila").
garuntxo : HiztEn (ik. zerebelo), LurE; zerebelar : Euskalterm 1; zerebelo : AB38 2, HiztEn, LurE, Euskalterm 2; zerebeloso : HiztEn, Euskalterm 2 // Ez dugu aurkitu ap. DRA.
garuntxo : EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE (cerebelo) eta EF/FE (cervelet), PMuj DVC (cerebelo; eta garuntxo-zorten: pedúnculo cerebeloso); zerebelo : EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE // Ez dugu aurkitu ap. Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.
'garuntxoa'.
ik. -elo/-elu aldaerak, eta garuntxo-ren erabilerak; eta besterik proposatu-erabili den.
batzordearen ustez, mailegua hobestekoa da garuntxo formaren kaltetan, hau 'garun txikia' baita (ik. irizpide horren formulazioa s.u. zapatatxo).
-txo.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:41 | 2002-05-07 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
-al izond. erref.
izond.
- [E301]: [sartzea proposatzen dut] (1997-07-23)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Bigarren mailan onartzekoa |
Heg. h. burmuin.
Heg. Ik. burmuin.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:03 | 1997-01-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2020-01-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ZEREKO ZERA. "Erdi brometan, izena ebitatuz baina sujerituz, erabiltzen da. Zereko zerak esan jostak juateko zereko zerera eta preguntatzeko zereko zerai ia nun laga zeban zereko zera" Elexp Berg. --Prantxixku ez dakizu zer pasatzen dan?--Zer bada? --Zeraingo zera zertzen omen da zereko zerarekiñ, eta aiek zertzen badire, iñolaz ere zereko zerera zertuko dire. Sor Bar 65. Berak osatzen zituan sabeleko miñak [...]. Berak ematen zituan izaiak eta gorputza barrutik garbitzeko, asko jan ondoren, bear izaten zan ... zeeko zea. Ezale 1897, 187. Zer gertatu iak? Iausi egin, ara or, zereko zerean. Ag AL 80. Emakumeak, batez ere, auzoko kontuak izaten zituzten: zereko zeraren ezkontza. Anab Don 35.
adib: zera 2 iz. Zehaztu nahi ez denaren ordezkoa. Ezkondu da, jauna, zeraren... zerarekin... Zeraingo zera zeratzen omen da zereko zerarekin. // zeratu da/du ad. Aipatu edo zehaztu nahi ez den edo ezin den ekintza bat adierazteko erabiltzen den aditza. Ik. zertu. Hori, zera da, uste izatea inork bere iritzia eta jarrera zeratzen zituela; hori ez zen horrela, urteak hartzen zituen erabakiak. Patziku, ez dakizu zer pasatzen den? Zer, bada? Zeraingo zera zeratzen omen da zereko zerarekin, eta haiek zeratzen badira, inola ere zereko zerera zeratuko dira. Emakumea, zer esan nahi duzun zer horrekin ez baduzu hobeto zeratzen, nik nola zeratzea nahi duzu? Nik zeratzekotan, zer hori hobeto zeratu ezazu. Bai, zu beti nire hutsegiteak harrapatzen zabiltza.
zereko zera 6: Elkar 2 (Izan ere, badirudi inongotasun horrek zereko zera iradokitzen duela), Berria 2 (Baina guzti-guztientzat zuen zereko zera berezi bat erretxin fosilizatu hark; magikoa zen), EiTB (Pentsatu al duzue zer izan daitekeen gure asmakizunak ezkutatzen duen zereko zera hori?), Argia (Zereko zerak du errua, eta ez guk).
zereko zera 11: Iñaki Arranz 6 (Lizartzako zera zertzen omen da zereko zerarekin, eta haiek zertzen badira, inolaz ere zerera zertuko dira), Jon Arretxe (Zereko zera ez erabiltzearen ondorioa ote zen hazi ahuldade hura?), Xabier Mendiguren Elizegi 2 (Ez fraideak egundoko errieta egin zigulako baina isil-isilik geunden une hartan, aho barneko listu-irenstea besterik aditzen ez zela, ondoren etorriko zelakoan zereko zera, alegia, pin-pan-puna, denok espero genuena), Mirentxu Larrañaga (Eta, zereko zera, ez zen halako gaiztakeria ere; ezin zitekeen gaiztakeria izan), Joxe Austin Arrieta (Neure buruari eutsi eta, hitzik esan gabe, jasotzen hasi nintzen: haren oinetakoak, haren soinekoa, haren zereko zerak (ezin izaten ditut begien bistan ikusi arroxa koloreko piltzar horiek), eta aldameneko gelara bota nituen denak, Ivyk halako batean berriro ekin ahal izan ziezaion bere toilette amaigabeari).
Esapidea da, eta azpisarrera gisa jaso liteke.
Azpisarrera gisa jasotzekoa zera sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EArau186 | 2018-05-15 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu zeremoniatsu formarik.
zeremoniatsu 4: Berria 3 (Eta zeremonia hasi zen. Izan ere, gutxi izango dira euskararen akademiarenak bezalako ekitaldi zeremoniatsuak), EiTB (Turuten soinu zeremoniatsuek Gostin zine-adituaren tartearen berri emango dute).
zeremoniatsu 21: Txillardegi 3 (Ordubeteak eta erdiak jotzerakoan, oso melodia zeremoniatsua entzunarazten zuen: mi-do-re-sol... sol-re-mi-do), Anjel Lertxundi 4 (Aldiro-aldiro liburu-saltzaileren bat agerturik, bere txosnako pertsiana alderik alde hartzen zuen burdin hagaren bi muturretako sarraila tzarrak askatzen zituen, erritual bateko gidaria balitz bezain zeremoniatsu), Ander Irizar 2 (Argazki arranditsua zen, zeremoniatsua eta artifiziala), Felipe Juaristi 2 (Alkateak esku keinu zeremoniatsu eta koipetsuaz hasteko agintzen dio), Koro Navarro (Niretzat distiratzen eta niretzat jotzen zuten lanpararen argiek eta ezkil hots zeremoniatsuek.), Martin Anso (Zaldunagana zuzenean jo, eta, zeremoniatsu agurtu ondoren, zera esan zion:), Lopez de Arana (Egoerak ezin du horrela luze iraun - esan zuen Framingham-ek, Hunterren ondoan eserita zegoen gizon altu zeremoniatsu batek, bibote hori zorrotza zuenak), Eider Rodriguez (Egin eta ospa, hori zen dena, sinplea eta azkarra - begira gelditu zaio bilobari, eta zeremoniatsu gaineratu du -: Baina egin behar zen), Aingeru Epaltza (Haren oroimen zehatza goraipatzearren zerbait errateko egokiera nuen, baina hark, begitarte zeremoniatsua berreskuratuz, lehengo eguneko itxarongela berberean sarrarazi ninduen, nik hitz doiak aurkitu baino lehen), Pedro Alberdi (A sus órdenes - erantzun zidan berak, zeremoniatsu), Fernando Rey (eta aurkitu ez zituenez dendaria ikustera joan eta haren aurrean tentetu zen eta barkamena eskatu zion arrunt zeremoniatsu...), Josu Zabaleta (Ikasleek gogotik egin zuten barre, irakasleak bukatutzat eman zuen eskola, erretiratu zen agur zeremoniatsu bat eginez, eta txalo bero-bero bat egin zioten mutilek), Juan Garzia (Gutun apain-bihurri zeremoniatsu bat igorri zidan; bertan, "laurogeita lauko otsailaren zazpiko" gure topaketa zoritxarrez hain laburra gogoratzen zuen), Monika Etxebarria (Sekretua galdua duten agur zeremoniatsuak luzatzen zizkioten).
186. araua: Petri IV.a edo Petri Zeremoniatsua
Adierazle egokia eta erabilia
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 | 1997-01-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
AS: zeren eta.
zeren eta.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
AS
eta.
zeren sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:09 | 1997-01-29 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
a) -tzat 35: zerentzat IE 31 (Lg, Dh, Dv LEd, Laph 20, HU, JE Ber); zerenzat IE-Zu 4 (Mih, Arch Fab); b) -(ta)ko 112: zendako 61: G 2 (Uzt Noiz); IE 59 (JE, Zerb Azk, JEtchep, Larz Iru, Mattin, Xa); zentako Zu 2 (Xikito); zerendako IE-ZuAm 34 (CatLan, CatAe, CatSal, JE Bur, Mde Pr, Larz Iru); zerentako 15: G 1 (Etxde JJ); IE-ZuAm 14 (Mst, Xarlem, Etch, Arch Fab, CatR, ChantP, Const, Etxde JJ); c) -gatik 101: zerengandik G 1 (AA III); zerengatik 98: G 3 (Bv AsL, Or SCruz, Tx B II); IE-ZuAm 95 (E, Lç, EZ, INav, LE Prog, CatR, CatAe, CatSal, Mdg, Mde Pr, Xa Odol); zerengatikan G 2 (Tx B, Uzt BT3).
zerentzat EB 1 (Otoizlari); zendako 26: IE 19 (J. Haritschelhar, Gure Herria, Otoizlari, E. Salaberry, Etxamendi, D. Landart, J. Pochelu, Herria, M. Bortayrou, M. Izeta); EB-EgAs 7 (K. Ameztoi, Bertsolari, D. Landart, E. Alkat); zentako IE 1 (Basque Studies Program Newsletter 1977); zerendako IE 2 (A. Zamora, E. Larre); zerentako IE 1 (P. Larzabal).
zendako : DFrec 11, AB50 1; zerendako : DFrec 3, HiztEn; zerengatik : HiztEn.
Ipar. eta Naf. 'zergatik'.
Gramatika Batzordeak argitzekoak dira zerendako, zerengatik, zerentzat (eta zendako) formen maila eta adierak.
- [I202]: Naf. gehitu.
- Erabakia: BAgiria (2000-01-28): onartu egin da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:09 | 1997-01-29 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
1 'zergatik'. 2 junt. 'zeren'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:09 | 1997-01-29 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Ipar. 'zergatik'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-10-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 |
AS: zerga-bilketa.
AS gisa gehituz: zerga-biltzaile .
zerga-arinketa, zerga-bilketa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | EArau | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2002-05-07 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
EEgunk: "zerga, zerga aitorpena († deklarazioa), iraultza zerga († zerga iraultzailea)".
elkarketa librea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:LBeh | 2015-11-10 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2002-05-07 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
LBeh (2014-04-03): zerga(-)oinarri 49: Deia 2 (adib.: 3.805 euro arte, zerga-oinarrientzako atxikipena igoerarik gabe geratuko da eta hortik aurrera %0,5eko igoera ezarriko da), Consumer 37 (adib.: Murrizketak: Zerga-oinarriari kentzen zaizkio eta hiru sailetan banatzen dira, Eta baita landa izaerakoak ere, udalerrian kokaturikoen zerga oinarria 200.000 pezetatik beherakoa denean), Berria 5 (Europako Batzordeak martxoan proposamen bat egin zuen, sozietate zergaren zerga-oinarria bateratzeko, herrialde batean baino gehiagotan jarduten duten enpresei mesede egiteko), EiTB 2 (adib.: Ondarearen gaineko zerga berreskuratzea, PFEZaren zerga-ordainketa % 23ra arte igotzea eta zerga-oinarria 24.000 euro baino gehiagokoa duten zergapekoei etxebizitzaren kenketa ezabatzea proposatu du Patxi Lopez lehendakaria), Argia 3 (adib.: zerga oinarri positiboa).
EPG: zerga(-)oinarri 1, Koro Navarro (Politika horrek, merkataritza-balantzaren gainean zuen eragin positiboaz gainera, zerga-oinarria zabalduz, estatuaren sarrerak handitzen zituen).
BerriaEL2013: zerga oinarri (base imponible*, assiette de l'impôt*).
es base imponible / fr assiette de l'impôt: Elhuyar: (Ekon.) zerga-oinarri / Nolaerran: zergaren/BEZaren oinarri / Zehazki: (Fin.) zerga oinarri / Labayru: zerga-oinarri / Adorez5000: [en impuestos] zerga-oinarri.
BEZ: "Zerga oinarria: Base imponible; Zerga oinarri osoaren zehaztapena (eragiketen zenbatekoa): Determinación base imponible global (volumen de operaciones); Zerga oinarri osoaren zehaztapena: Determinación base imponible global; Zerga oinarria (BEZ Erregel. 120.2 art.): Base imponible (Art. 120.2 Reglamento IVA); Zerga oinarria (BEZ Erregel. 123.2 art.): Base imponible (Art. 123.2 Reglamento IVA); Zerga oinarria (BEZ Erregel. 88 art.): Base imponible (Art. 88 Rgto. IVA); Zerga oinarria (BEZ Erregel. 91-2 art.): Base imponible (Art. 91-2 Rgto. IVA); Zerga oinarriaren proportziozko zehaztapeneko erregimen berezia: Régimen especial determinación proporcional de la base imponible; Zerga oinarriaren zehaztapena eragiketaz eragiketa: Determinación base imponible operación por operación; Zerga oinarriaren zehaztapena eragiketaz eragiketa (eragiketen zenbatekoa): Determinación base imponible por operación (volumen de operaciones)" / HezkAdmin: zerga-oinarri: base imponible.
Oso hedatua eta erabilia.
elkarketa librea.
Azpisarrera gisa jasotzekoa da zerga sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-10-08 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:LBeh | 2015-11-10 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ikus informazioa s.u. fiskalitate.
LBeh (2014-04-03): zerga(-)sistema 258: Elhuyar (Eta beste kontu bat: duten zerga-sistemagatik, sojaren negozioa ondo badoakizu eta argentinarra bazara, herrialdeak ez du onurarik jasotzen aberastasun horretatik), Consumer 8 (adib.: 2009. urtean ez da aldaketa nabarmenik izan zerga-sisteman, eta, ondorioz, aurten ezarri dizkiguten arau berak ezarriko dizkigute 2010. urteko maiatzean egingo dugun Errenta Adierazpenean), Berria 174 (adib.: Ondasun banaketari heltzeko, herri pobretuei kanpo zorraren barkamena bezalako neurriak hartu beharko lirateke, finantza transakzio guztiei zerga-sistemaren bat ezarri, herri horiei urtetan lapurtu dizkiogun baliabideak itzuli..., Espainiako Auzitegi Gorena izan zen, hain zuzen ere, zerga sistema propioa izateko eskumena hankaz gora jarri zuena, 2004. urteko abenduan Araba, Bizkai eta Gipuzkoako Sozietate Zergaren tasa Espainiakoa baino txikiagoa izatea legez kanpokotzat jo zuenean), EiTB 54 (adib.: 21 orrialdeko dokumentu bat eman die ahaldun nagusiei lehendakariak, eta lau esparrutan proposamen konkretuak egin dizkie: lana, zerbitzu sozialak, zerga-sistema eta bikoiztasunak administrazioetan), Jakin 2 (adib.: Bo, hor dute sindikatu abertzaleek esparru berezitu bat: ez al dago ahalmenik estrategia bat antolatzeko zerga sistema sikiera erkidego autonomikoan norabidez aldatzeko? Zergatik ez?), Argia 19 (adib.: Estrategikoki hiru lurraldeek ogasun bakarra izan beharko lukete, eta noizbait Nafarroarekin bat egiten badugu, errazago izango da bat-egite hori zerga sistema indartsua izanda bakoitzak berea izanda baino).
EPG: zerga(-)sistema 34: Berria 19 (adib.: Erreformek astindu handia emango diete lan merkatuari, erretiratuen pentsioei, osasun eta zerga sistemari), Iñaki Heras 9 (adib.: Ez da, ez, lan makala! Baina bidea ala helburua litzateke hori? Nola egingo lirateke zerga sisteman neurria bideragarri egiteko ezarri beharreko aldaketak?), Koro Navarro 3 (adib.: Aurrenekoek zerga-sistemaren kudeaketaren ardura hartu zuten, bigarrenek erregeen finantzena"), Esteban Antxustegi (ez dago dudarik lehenengo zerga sistemaekitatearen aurkakoa dela), Elena Touyarou (Aldi hartan, aldarrikatu zerga sistema berezia, auzitegia Uztaritzen egotea, besteak beste... bederazka ukatu zituzten Batzar Nazionalean), Anjel Lertxundi (Gero eta itogarriagoa zen gobernu kolonialaren zerga-sistema).
BerriaEL2013: zerga erreforma, zerga sistema || fiskal. h. zerga(-). Objektore fiskal, objekzio fiskal, zerga aholkulari edo aholkulari fiskal, zerga amildegi edo amildegi fiskal, zerga desgrabazio edo zerga arintze, zerga babesleku edo zerga paradisu, zerga defizit edo defizit fiskal, zerga helbide edo helbide fiskal, zerga ikuskatzaile, zerga ikuskatze, zerga iruzur, zerga saiheste (ihes fiskal*), zerga salbuespen (zerga exenzio*), zerga erreforma, zerga sistema, zerga superabit edo superabit fiskal, zerga urte edo urte fiskal, zergaldi, zerga-pizgarri (zergak arinduz emaniko pizgarria) || fiskalitate* e. zerga sistema.
es fiscalidad / fr fiscalité: Elhuyar: zerga-sistema / Nolaerran: 1 [système] zerga sistema. 2 [impôts] zergak, zergalaritza / Zehazki: zerga sistema / Labayru: - / Adorez5000: -.
Ongi eratua dago eta beste gabe onartzekoa azpisarrera gisa.
Oso hedatua eta erabilia.
azpisarrera gisa sartzekoa zerga sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh52 | 2020-11-24 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ez dugu aurkitu zerga(-)zor formarik.
zerga(-)zor 93: Arabako Batzar Nagusiak, Argia, Berria 8, Bizkaiko Batzar Nagusiak 2, Deustuko Unibertsitatea 2, EiTB 2, Consumer 4, Espainiako Gobernua 68, Gipuzkoako Batzar Nagusiak, Laneki 4.
zerga zor 4, Berria.
Erabilia da eta Euskaltermen TN da. Azpisarrera gisa jaso liteke Admin. markarekin.
Azpisarrera gisa jasotzekoa zerga sarreran.
Admin.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-dun.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | UF (IZE+ADI) | 2023-02-23 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
forma berri-egokia (BEZ inprimakietan jasoa).
-aldi.
- [E210]: aurrekoan onartuta zegoen.
- Erabakia: BAgiria (2000-01-28): ontzat eman da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
forma-berri-egokia (BEZ 1; BiblE 6).
-pe-ko.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
zergapetu, zergape(tu), zergapetzen. du ad. 'zerga ezarri'.
zergapetu, zergape(tu), zergapetzen.
-pe-tu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2002-05-07 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-tze.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:07 | 1997-01-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
iz. 'zergatikoa'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 | 1997-01-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2020-02-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ZERGATIK EDO HARGATIK Por una cosa o por otra, por lo que sea. Ibili ta ibili, sostorren baten uts eginda edo zegaitik-edo-agaitik iausi zan zamari azurtsua. A Ezale 1898, 139a. Zegaitik edo agaitik etorri dira: zek edo zek bidea zabaldu dautse. Eguzk GizAuz 18. Zergaitik edo agaitik, nekeetan dagozan gizonak alkartasunetik kanpo ikusten doguzanean. Agur 24-3-1973 (ap. DRA).
zergatik edo hargatik 4: EiTB (Gonbidatu berriak heltzen dira, baina beste batzuek, / zergatik edo hargatik,... lehenago alde egiten dute), Karmel 3 (Egia esan, nik ez nuen tratu zuzenik izan Andolinegaz, baina beti izan nion halako txera berezia; eta, zergatik edo hargatik, hurreko sentitu izan nuen beti: euskaldunez eredugarri, eta, gizonez, apal eta koherente).
Ez dugu aurkitu zergatik edo hargatik formarik.
Erabilia da, eta azpisarrera gisa jasotzekoa izan liteke.
Azpisarrera gisa jasotzekoa zergatik sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
iz.: liburuaren zergatikoa eta zertarakoa.
-ko.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Bizk. 'zernahi'.
-gura.
Bizk.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:03 | 1997-01-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau107 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1997-01-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2009-05-14 |
zerio: LurE-Harluxet.
Laburtzapenen hiztegian: Ce.
zerio: Zehazki, ElhHizt, HiruMila, HiztHand.
ik. Le Petit Robert: «cérium [...] de Cérès».
'elementu kimikoa'.
Elementu kimikoak eta Izen propiotikoak.
elementu kimikoa.
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-09-25): iz. Kim. markak gehitu.