435 emaitza or bilaketarentzat - [1 - 100] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
or "zakur".
'txakurra': ora otsoen lagun.
-r bigunekoa da.
gaur ez da bakarrik erabiltzen, baizik hitz-elkarteko bigarren osagai bezala.
- [E115]: "soilik eztela erabiltzen? zuberera bizi deno, Zuberoan bai "hor eta ho" entzuten baita beste gabe" (1993-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Bigarren mailan onartzekoa |
e. orain.
Ipar. eta Naf. Ik. orain.
- [E208]: "Euskaltzaindian oraintsu erabakia kontutan izan (artzain, usain, arrain...). Orain forma da batasunerako hobesteko bakarra" (1993-01-18)
- [E301]: "nire ustez kentzea hobe" (1996-08-19)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1996-03-27 | |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-07-13 | Adibide gisa onartzekoa |
orain 2 -- (Seguido de dela, duela..., con expresiones de tiempo).Hace. "Oiñ dala iru urte, gaur bezelako egun baten, olako lekutan izan nintzan" Etxba Eib. "Oin ddala ogei urte asi nitzan lanian" Elexp Berg. -- (Sin dela...).v. infra ORAIN ASPALDI, ORAIN GUTXI. * Orañ eun urte apaiz bat Ernaniñ omen zan. Cb EBO 46. Non ziñan oraiñ milla, oraiñ berreun edo oraiñ eun urte? AA III 341. Oraiñ amaika urte. Echag 79. Oraiñ ogei bat urte / nintzan indarrian. AzpPr 31. Orai bi urte orreki nengolarik Ligin. Mdg 139. Naiago nuen oain berrogei egun / Paris-a juan balia. EusJok 111. Oraiñ bi urte aldegiñ ziran / geroztik ez det ikusi. Tx B II 129. Orai berrogoi eta hamar bat urthe. Barb Leg 147. Urtea orai azken aldiko nere haurreko herrira / iluntzeraino egon naizela begira eta begira. Iratz 125. Orain aste batzuk. Txill Let 80. Orain berrogei / urte bertsotan asiak. Uzt Sas 175. Len, orain mende batzuk arte, olezkoa ei zan oraingo Zubi-Zarraren tokian egoana. Etxabu Kontu 186. Sendagarri bezela, orain bederatzireun bat urte erabiltzen omen zuten. Ostolaiz 158. Orai ehun urtetaraino baitute hurbil [kisu-labe] zenbaitek hetsiak direla. Larre ArtzainE 55. Orain 25 bat urte. MIH 358. Orain 50 edo 60 urteko eliz-predikuetara jo dugu azkenean. Ib. 129.
LB: Igeltseroa izan naiz 16 urte nituenetik orain bi urtera arte (Aizu); EPG: Orain bi urte irakurle batek Stampa egunkarira bidali zuen gutun baten arabera, "espero dezagun Alpeek ere ez alde egitea hemendik". (Anjel Lertxundi); ETC: Orain hiru urte hasi zen, bere kabuz, digitalarekin (Berria).
Elhuyar: orain (dela) x egun/aste/ hace x días, semanas... orain hamabost urte gertatu zen: sucedió hace quince años; Adorez: 0; Labayru: 0;
orai(n).
orai(n), orainaldi, presente.
AS: orainago 1 'geroztik'. 2 'duela gutxi, oraintsu'; oraingo.
orain 1 adb. Une honetan, garai honetan. Orain da garaia. Orain banoa, beste bat arte, adio tabernaria. Hona orain berritu zaigun auzia. Ez gara orain ohi den bidetik abiatuko. Bestetan esan dudana berresango dut orain. Ez da denbora asko, orain esatera noana gertatu zela. Lehen eta orain. Lehen, orain eta gero. Orain eta beti. Batasunerako, nik ez nuen indarkeriarik nahi, hasi berri hartan, ez dut nahi orain eta ez nuke nahi gerorako. Orain bertan. Nik ez dut, behintzat orain arte, entzun. Orain artean idatzi ditudan bertso gehienak. Horretan igaro ditut orain arteko egunak. Ezagunagoak ziren orduan orain baino. Orain bezala lehenago ere. || Orain hamabost bat urte: duela hamabost bat urte.
Adibide soil gisa mantentzekoa. orain dela eta orain duela azpisarreretan ohar bat gehitzea proposatu da, dela/duela gabe ere erabil daitekeela adieraziz. Adibidea hara eraman, beraz.
orainago, oraingo.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2019-06-13 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ORAIN ARTEKOAN (H). Hasta ahora. Askotan emon izan deutsut onduko nasalako berbea, eta eztot orain artekoan yagon. Añ EL2 166. Galdera gaitza orainartekoan erantzuten. Etxde AlosT 90. Nik batean edo bestean saiatu be arra izan det, eta bai defenditu ere orain artekoan. Albeniz 264.
orain artekoan 40: Argia 6 (Epaiketan, orain artekoan, garbi geratu da epaileak ez zuela Guardia Zibilak eskatutakoa besterik egin), Elkar (Niretzat horrek egunero eskuak zikin eginda ibiltzea esan nahi du, eta Diputazioan lan egiteko deialdi guztien berri izatea ere bai, badaezpada, orain artekoan zorte eta itxaropen handirik gabe), Consumer 9 (Hasi berri bagaude ere, orain artekoan oso errezeptibitate ona atzeman dugu), Berria 15 (Ekintzak direnak dira, eta orain artekoan ezin da esan giza baliabideetan murrikeztarik egin denik ETBren barruan), EiTB (Beste zerbait ere egin beharko dute, izan ere, orain artekoan, Irango agintariak ez dira gehiegi beldurtu zigor horiengatik), Euskaltzaindia (Orain artekoan euskara eta gaztelania hartu ditugu hemen aztergai), Goiena (Kalean egitasmoaren baitan antolaturiko hitzordua da aipaturikoa; orain artekoan, hainbat kultur emanaldi izan dira herrian, horren aitzakiapean), Jakin (Beraz, nik neuk, neure erromesaldi eta harat-honat guztietan, nahiko gorabeheratsuak betiere, ez dut orain artekoan inon inoiz kosmopolita batekin topo egin), DiarioVasco (Ez hori bakarrik, EHUk guk euskaraz ikasteko egindako hautua betetzeko borondaterik ez duela argi geratu da, orain artekoan behintzat), UEU (Orain artekoan, kontzeptua oso antzekoa da aurreko Legearen 13.c artikuluan ezarritakoarekin alderatuta), Uztarria 3 (Honenbestez, Azpeitiko Bilgune feminista bezala aldi baterako agurtzen gara, orain artekoan bidelagun izan ditugun pertsona eta herri mugimenduko eragileei eskerrak emanez).
orain artekoan 20: Berria 7 (Orain artekoan Donibanekok orain bederatzi urte jarritakoak balio zuen, 39: 14.88an geratu zuen erlojua orduan, bi estropaden ondoren), Edorta Jimenez 5 (Bat Haitin jaioa zen: orain artekoan behin baino gehiagotan aipatua den Jean Metellus), Patxi Zubizarreta 2 (Zalantza ere sortu zait: zer kontatu ote dio Karmelok Dabidi orain artekoan?), Mirentxu Larrañaga (Hemen, ordea, sabelaren goialderainoko izuikara beti bat eta berak iratzartzen nau goizero, jakinaren gainean beste behin ere heriotzari aurrez aurre begiratu beharko diodala; orain artekoan, besteren baten heriotzari, beharbada; baina, eta gaurkoan, baliteke neure heriotzari aurpegi eman behar izatea; alegia, baliteke gaurko hauxe izatea nire azkeneko egunsentia, eta gaurko eguna izatea lurrean ematen dudan azkenekoa), Josu Zabaleta (Film honen estreinaldia interesgarria izan da guztiz; are interesgarriago, hala ere, orain artekoan behintzat, salbuespenak salbuespen, deskribatzailea, sentimentala eta dokumentala izan den arte bati plastikaren alorrean leku bat egingo dionez"), Irene Aldasoro (Zer lortu du ingeniaritza biomedikoak? Orain artekoan, handiak izan dira promesak eta nahiko txikiak lorpenak), Pako Aristi (Eta bigarren adierazpena? - jaurti dit itauna, orain artekoan arrazoia dudala esan balit bezala), Pello Zabala (Zientziak ez dio atzeman, antzeman bakarrik, ez du jakin orain artekoan sekretu horren berri), Eskarne Mujika (Inork ez, eta hala ere horrek ez du orain artekoan inor hil).
Adberbio-sintagma lexikalizatua da, eta horregatik komeni da azpisarrera gisa jasotzea.
Azpisarrera gisa jasotzekoa orain sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2019-06-13 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ORAIN ASPALDI Hace tiempo. Garai artako debildariak orain aspaldi joan zian. EusJok II 72. Nere bi aitaxoak hil izan dira, batto --amaren aita-- ehun eta sei urthetan, han Ameriketan, bertzea --aitaren aita-- ehun eta hirur urthetan, orai aspaldi, Doniane Garazin. Barb Sup 171. Orai aspaldi, duela zortzi bederatzi ehun urthe. Barb Leg 126. Gastela-mutilla euzkotar eredu agiri-agirikua zan, orain aspaldi galdu dana. Kk Ab II 163. (Orain ez aspaldi). Orain ez aspaldi arte, eliz-gaiei lotuxegi egona dan gure elederrari oñarri sendo bat aukeratzea. Gazt MusIx 5. (Orain duela aspaldi). Orai duela aspaldi, lehenagoko mendeetan [...], lanho itsusi bat hedatu zen, egun batez. Barb Sup 141. Orai duela aspaldi, Hergaraiko gain horietan, omen zen beraz ithurri bat hauta. Barb Leg 140. (Orain aspaldian). Anjelusaren jotzea egiten zuen [...] batzuetan etxeko bertze batek, eta orai aspaldian, Aines etxekandereak. Larre ArtzainE 74.
orain aspaldi 2: Elkar (Izan ere, Beñardok gorputz arina zuen, eta ipurtarina zen oso orain zuhaitz batera igotzeari ekiten zion, eta orain aspaldi utzia zegoèn herriko errota zaharreko presara joango zen, non herriko mutilek enbor bat jarria baitzuten, Beñardok ziztuan zeharkatzen zuena, ertz batetik bestera egiteko, putzura erori gabe, beste hiru anaiak sendo antzekoak eta askoz mugimendu pausatuagokoak ziren bitartean, hauek ere batere motelak ez ziren arren), Consumer (Orain aspaldi ez dela, 20 urteetatik aurrera egiten zinen heldu, familia bat osatu eta ia-ia jubilatu arteko lana hautatzen zenuen)
orain aspaldi 3: Menane Oxandabaratz (Apeza dugu, egona Eskual herritik kanpo, orain aspaldi huntan), Juan Garzia (Orain aspaldi hilko zunan noski), Antton Olano (Nik dakidala, hogeita hamabost urte izan ditu berrogei urtetara iritsi zenetik, eta orain aspaldi gertatu zen hori).
Adberbio-sintagma lexikalizatua denez, komeni da azpisarrera gisa jasotzea.
Azpisarrera gisa jasotzekoa aspaldi sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2019-06-13 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ORAIN BERRIKI (G-goi; orai b. B, Sal). Ref.: A; Gte Erd 241. Hace poco, recientemente. Azkue jakintsuak eta langile azkarrak Erronkarin bertan maiz luze egonik eta, orai berriki an ikasi bildu dituen berri argi eta garbi ematen digu. FIr 178. Bañan, Maisua, erantzun zioten ikasleak; orain berriki Yuduak arrika egin nahi zizuten, eta berriz ara zoaz? Ir YKBiz 356. Zu, Kesar, guren, Asiako lur bazterrak menperatu ondoren, orain berriki, inditar iskillu gabetuak Erromako mendietatik alderatzen dituzuna. Ibiñ Virgil 86. Orai berriki agertu zauzkigu berriz, alde huntan ere, pertsulari gazteak. Xa Odol 51. Alabainan, orain berriki arte, herrika egiten ziren Pastoralak. Lf in Casve SGrazi 11.
orain berriki 10: Argia 8 (Orain berriki esan dute euskarazko lehen nobela grafikoa atera dela eta batzuek diote: Eta guk zer egiten genuen, bada?), Deia (Japonian antzeko gertatu izan da orain berriki arte, suizidioa ondrari eusteko modu bat zen, eta tradizio handia izan du), Berria (Alderdi politikoetan eragin nahi ikaragarria, orain berriki Raxoiren aurka ia hiru hilabeteotan atondu duten kanpaina eredu argiena dela; beratzegi baiteritzote).
orain berriki 5: Herria 3 (Orain berriki Ezpeletako herriak bere lurretan eraiki du zalditegi xoragarria), Jean Baptiste Etxarren 2 (Jakintsun eta jendeekin apez horrek idatzi liburuetan kausitzen dira "Kattalinen gogoetak", euskaldun gazteen artean arrakasta haundia ukan zuena 1950eko garaian eta orain berriki adiskide batzuk berriz argitaratu digutena)
Adberbio-sintagma lexikalizatua denez, komeni da azpisarrera gisa jasotzea.
Azpisarrera gisa jasotzekoa orain sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1998-04-22 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH: AS / EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS
bi adlag.en elkarketa ez-ohikoz eratua, eta adiera berezikoa.
berriro sarrerari (bigarren adieran) dagokion azpisarrera.
duela gutxi
orain berriro hil da etxearen jabea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:EHL | 2018-01-16 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Adierazle egokia da, oso erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa orain sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-04-20 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ENGOITIK ORAIN, ORAIN ENGOITIK. Ya, ahora. * Hori gertatua duk orai engoitikan. (BN-baig). NafEKZ 61. (en la vers. de LuzKant 56 orai engotikan, tal vez errata) / Orai engoitik ez daut eskolak eginen faltarik gehiena. Xa Odol 27. Orai engoitik ezin ditaike egina dena barrea. Ib. 176.
LB: 0; EPG: Engoitik orain, kontzeptu orokor oso zabala da ja, egiaren edo balioen erlatibotasun arrunta erakusten edo suposatzen duen zenbait praxi franko ezberdin zientzietan barnebiltzen duena: orduan erlatibismoa gaur egun aurkitu, perspektibismo, historizismo, soziologismo, psikologismo, antropologismo, biologismo, eboluzionismo, pragmatismo, fikzionalismo, etab. (Joxe Azurmendi); ETC: 0
Elhuyar:engoitik orain ya; ahora engoitik orain, deliberatuz gero, baliatu nahi nuke: ahora, después de haber deliberado, quisiera utilizarlo; Adorez: 0; Labayru: 0
engoitik 1 adb. Ipar. Hemendik aurrera, hemendik goiti. Ik. aurrerantzean. Horrelakorik engoitik gerta ez dadin. Orain engoitik: hemendik goiti.
Esapidea da eta azpisarrera gisa jasotzekoa. Adibidea, beraz, kentzekoa da engoitik sarreratik.
Azpisarrera gisa jasotzekoa orain eta engoitik sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2019-06-13 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ORAIN HURRENA. (Parece que sólo (b) puede tomarse como expr. hecha). a) Próxima vez. Orain amabi urte omen zun / piska bat alborotua, / ez jakin orain urrena berriz / noizko daukan gorrotua [itxasuak]. Arrantz 79. Seguidamente. Izarre laisterkari ederra / goratu degu aurrena, / eta beste bat aitatu biar / genduke orain urrena. EusJok 170. Orain urrena bear genduke / etxekoandrea koplatu. In BBarand 67. b) "(Gc), lo más recientemente" A. Aragi egosia; usaia ere berri; / orain urrena noiz jan zun ezin igarri. Or Eus 369. Orain urrena ikusi zinduedanean umekondo batzuk ziñaten. TAg Uzt 155. "Orain urrean (V, G), à présent dans la proximité, ces jours présents" H.
orain hurrena 15: Argia 4 (Orain hurrena, horien arteko gidaritza partekatua ezarri behar da), Elkar (Lanbro finak eta uraren hurbilak orain hurrena itsasoan bainatu zenekoak dakarzkiote gogora, urruti izanagatik itsaso honetan bertan baitzen), Consumer (Gailu mugikorrentzat Applek orain hurrena atera zuen bertsioarekin, jada ez zen behar iTunes aplikazioa zeukan ordenagailurik iPhonea aktibatu eta erabiltzen hasteko, eta orain ere ez da behar), Berria 3 (Orain hurrena, Baionako suprefetak atzera bota zuen erabaki hori bera, esanez erakunde publikoek ezin dutela diruz lagundu hezkuntza pribatua), EiTB 4 (Orain hurrena, Denoueixen taldeak eskuratu zituen lau garaipen segidan Anoetan. 2003. urtea zen, azpitxapeldun geratu zeneko hura), Jakin (Euskara Iñaki Martinez de Lunak azaldu du orain hurrena ideia horiframing-ari buruzko Bataldizkariko artikulu batean sarritan alderdi negatibo edo ilunekin lotua agertzen zaigu hedabideetan), DiarioVasco (Garaiz iritsi, elizan sartu eta erdialdean eseri nintzen, orain hurrena -duela urte eta erdi- egindako bisitaldi zirraragarria berrituz).
orain hurrena 16: Berria 5 (Otsailaren 25a arte astean zehar jokatu beharreko partidarik ez duela izango kontuan hartuta, orain hurrena dituen partidak erabakigarriak izan litezke postu erosoagoetarako bidea egiteko), Matias Mujika 3 (Orain hurrena ikusi ginenetik denbora guztian edan besterik ez dut egin eta zubi azpian lo egin, gure klaseko guztiak bezala), Patziku Perurena 2 (Orain hurrena, giltzurdin batetik arrunt gaizki omen dabilela Sara, eman didate aditzera Goenkalen), Pako Aristi 2 (Niri belarriak adierazten dit orain hurrena joan nintzenetik gaurdaino herria zenbat hazi den), Mirentxu Larrañaga (Aizu, Gerald - esan zuen Minot jaunak, eta han hasi zen, kontu-kontari, orain hurrena izandako golf-saioa zuloz zulo azaltzen), Joxerra Garzia (Orain hurrena, berriz, kalean topo egin genuen), Anjel Lertxundi (Orain hurrena, emakume eder hura botila bat ardo eskuan zuela nire leihotik barrura sartu zenean - ametsek errealitatean balebiltza bezala eragiten diote gure erreakzionatzeko ahalmenari -, ez nuen jakin deabrua zen ala zeruak eskaintzen zidan opari bat...), Bernardo Atxaga (Orain hurrena ikusi nuenean umetxo bat zuan." "Denborak aurrera egiten dik", esan nion).
Adberbio-sintagma lexikalizatua denez, komeni da azpisarrera gisa jasotzea.
Azpisarrera gisa jasotzekoa orain sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2019-05-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ORAIN HURRENGO. a) "Últimamente" A Apend (es muy probable que se trate de lo mismo que b). b) "La última vez. Oiñ urrengo Donostian izan giñanian ederto ibilli giñan" Etxba Eib. "Oiñurrengo, por última vez. Oiñurrengo Zarautzen ikusi neban Mirian" Elexp Berg. Orain urrengo onera egin zenduten ikarraldi oroigarri arekin... Otarra, carta a Lizardi 17-12-1929 (ap. DRA; s.v. ikarraldi). c) "Lo, el, la de la última vez. Oiñurrengo afarixa etzuan izen santu-santua. Oingua PPkua da baiña enaiz akordatzen zein izan zan oiñurrengua" Elexp Berg. Bi illabete pasaxek dittun, oaiñ urrengo karta eskribittu niñela (AN-gip). PPer FLV 1987, 188
adib.: arlotetu da ad. Arlote bihurtu. Orain hurrengo ikusi nuenetik hona, asko arlotetu da.
Ez dugu aurkitu OEHko orain hurrengo formarik.
Ez dugu aurkitu OEHko orain hurrengo formarik.
Lokuzioa da, eta egokia izan liteke azpisarrera gisa jasotzea.
Azpisarrera gisa jasotzekoa orain sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
AS: 1 'geroztik'. 2 'duela gutxi, oraintsu'.
-ago.
orain sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-07-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
orai(n), orainaldi, presente.
-aldi.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:08 | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
adlag. / AS: oraindainoko, oraindainokoan 'oraindaino'.
oraindainoko, oraindainokoan.
-daino.
adlag.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
AS
-ko.
oraindaino sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
AS: 'oraindaino'.
-n: -an.
oraindaino sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-danik.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
adlag. / AS: oraindik ere, oraindik orain 'arestian, oraintsu, duela gutxi' (eta ez 'oraindik').
oraindik ere, oraindik orain.
adlag.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
AS
oraindik sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
AS: 'arestian, oraintsu, duela gutxi' (eta ez 'oraindik').
oraindik sarrerari dagokion azpisarrera.
arestian, oraintsu, duela gutxi (eta ez 'oraindik').
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Bigarren mailan onartzekoa |
Bizk. 'oraindik'.
Bizk. Ik. oraindik.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2019-06-13 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ORAINDINO ERE. a) Todavía. Oraindino bere [...] ez dakijee. fB Ic I app. 16. Oraindiño bere gogoratutean, / txapel arek miñ emon oi deust biotzean! AB AmaE 229. Ondiño bere bear dan legez / ez gaituez ondrau. EusJok II 110. Ezer ein barik dau ondiño be. Enb 138. Indarraldi zeatza egin bear izaten zuan oraindio ere, noizikbein. TAg Uzt 191. Azeri madarikatu ori ondiño be emendik dabil? Bilbao IpuiB 131. Kriarak gelditu barik abasto emon eziñik dabillaz da i oindiok pe triste ago. SM Zirik 70. Oindiok be konturatuko ez balitza bezela. Etxba Ibilt 459. Amaika alaitasun / igaro genduan; / oraindiokan ere / daduzkat goguan. Uzt LEG II 338. v. tbn. Ondiño: Kk Ab I 95. Emakumea eta bere iritzian itxusia! Oraindiño ere aditu eztan gauza. Urruz Zer 89. (Con sintagma con suf. -ago). Baña oraindio bere andijagua da beste batzuben itxumendija. Astar II 107. Esan biar dot ondiño bere / egi andi bat geiago. Enb 48. Ondiño be geiago gura dozue? Bilbao IpuiB 246. Lanbide au, oraindiño bere aloger eskasagoz egin bear izango ete neuke? Erkiag BatB 65. Geiago oindiño bere? Ib. 70. v. tbn. Enb 32 (ondiño). b) Otra vez. Josetxo az? --oraindiño-be ittandu eutsan. Echta Jos 18. Oindiño be? Eztautsugu esan, ala? Otx 25.
oraindino ere 3: Euskaltzaindia (Aurretik ere bagenekien Erkiaga poeta genuela, baina emaitza oraindino ere ugariagoa izan zen behin dena batuta), Jakin (Zeanurin dago errota hori, oraindino ere han dago, plazatik kilometro batera), Erlea (Ikusten nago oraindino ere gu guztiok han, familia numerosa delakoaren liburutxoa egiteko behar zen hura zelan egin ziguten).
oraindino ere 6: Koldo Izagirre 3 (Baina oraindino ere sasikume mordoa gelditzen duk!), Edorta Jimenez 3 (Oraindino ere bonba-zulo erabat sinesgaitzak ikusi ahal dira", idatzi zuen).
oraindik ere azpisarrera denez, komeni da honekin ere berdin jokatzea.
Azpisarrera gisa jasotzekoa oraindino sarreran.
Bizk.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2005-07-05 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. OEH argitaratuan oraindinokarren sarrera (corpusekoak, llabur: oindiñokarren 3, ondiñokarren 7, ondiokarren 1, oraindikarren 2, oraindiñokarren 1): Otx ("Gure attak amar semerartekuak ixan zittuzala, eta ni oindiñokarren nazan lez, beti ixan zala txiro ta biartsuba"), Erkiag Arran ("Ik euk [...] oindiñokarren ezton iñoganako joera berezirik, ezton?"), Gand Elorri ("Arkaitzean egoan ondiñokarren"), Onaind in Gazt MusIx ("Gau illunean datza oraindiñokarren arima gaixoa"), BEnb NereA ("Ondiñokarren zu bizi zara / lora mardulen artean"); eta aip. Enb (ondiñokarren); o. -ago : Ur BulaAl ("Oraindokorren geiago"), A BGuzur ("Au zan bat, bestea ondiokarren andiegoa"); eta Zam Man ("Egingo ete da ba? Ez oindiñokarrengoan").
oraindinokarren lematizatuak 10 dira (oindikarren, oindiñokarren, oindiokarren, oindokoarren, oraindikarren bana eta oraindiñokarrean 2): Euzkadi 1918-1934 3 (adib.: "Deuna zan gastarotik, baña jakiñik "Qui sanctus est sanctificetur aduc", oindiokarren geyo ixan bear ebala"), Laux ("Igandeko gudaketan agertu genduban, oraindikarren badaguala geure artian indarrik naiko, aberrijaren ona gura ixateko ta bere aldez zintzo jokatuteko"), JKort Erl 2 (adib.: "Orrela xedarratu ditugun kuxkuok, oraindiñokarrean langiñeltxarrak bai dira, erleek erlandera kuxkutzat onartzeko"), Deia 1988 ("dana dala oraindiñokarren zutunik diardue elburua aldatu barik Euskalerriaren alde lanean"), Larrak ("Emakumerik ez yoat ukutu oindokoarren"), Zer 1996 2 (adib.: "Bide guzti oneek erabilita oraindinokarren inor ezkondu barik lotzen bazan, mutilzaar edo neskazaar santutegiren batera joten eben").
Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.
oraindiñokarren : DRA, PMuj DVC // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, LurE EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Casve EF, Lh DBF.
adlag.
Bizk.
oraindik.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 |
Bizk. 'orina'.
- [E210]: Bizk. orin hitzaren pareko.
- Erabakia: BAgiria (1998-12-18): sartzea onartu da. orainen Bizk. 'orina' gisa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2005-07-05 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
orainengo 9, denak ap. MIH-MEIG: a) adlag.: "Gutxik baizik ez daki zenbat baliatu diren lan horrezaz Duvoisin, Harriet eta orainengo Azkue eta Lhande bere lankideekin", "XVIIIgn mendean, orainengo, hasi zen lanean Fanderia"; b) izlag.: "Orainengo artikulu horretan egiten nuen deia egingo nuke gogoz, berriz ere", "Legeak debekatzen dit orainengoez mintzatzea".
Ez dugu aurkitu.
orainengo : DFrec 1, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.
orainengo : EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE; oraiñengo : DRA, PMuj DVC // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Casve EF, Lh DBF.
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-ko: -en-ko.
izlag.
iragan(dako) denboran gertuena.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
AS
-ko.
adlag.
orain sarrerari dagokion azpisarrera
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2019-05-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ORAINGO HONETAN (Añ; oraiko huntan Dv, H). Esta vez de ahora; esta vez (no ref. al presente). "(En la estación) presente, oraingo onetan" Añ. v. ORAINGOAN. Oraingo hunetan materia hunen luzaki traktatzeko intenzionerik ezpadugu ere. Lç Ins B 5r. Ene iduriz, oraingo huntan Achitofelen abisua ez da batere zuhurra. Lg I 314. Oraingo onetan beintzat bear yoat / ase ta bete nik sabel gosea. Zav Fab RIEV 1907, 533. Oraiko huntan bezen agerian ez dabiltza beti. HU Aurp 172. Ongi atxeman behar dut oraiko huntan. Barb Sup 159. Oraingu ontan izandu dira / asunto izugarriyak. Tx B I 115. Oraingo ontan irriño gozo ta ezti biurtu zan [irriparrea]. TAg Uzt 302. Oraingo ontan eskatzen dizkat berrogei. EguTo (ap. DRA). Oraingo ontan ez Xalbat eta ez Engrazi eztira biziakin aterako. Etxde JJ 188. Oraingo onetan ez duk bestetan bezela gertatuko. Txill Let 85. Oraingo onetan zer egin ebala uste dozue, ene irakurleok? Bilbao IpuiB 179. Oraingo ontan lasaitu zaio / artzai zarrari barrena. Uzt Sas 63. Oraingo onetan ez genduan ibillera txikienik egiterik izan. Gerrika 242. Oraingo ontan kontuak ondo aterata etorri zaizkit bi napar auek. Albeniz 168. Haren ardura eta zehaztasunari eskerrak eman beharrean gara oraingo honetan. In MEIG VI 35. v. tbn. Ag AL 144. Oraingo ontan: EusJok 95. Mok 20. Ldi IL 30. SMitx Aranz 102. Or QA 193. NEtx Antz 124. Berron Kijote 88
adib.: ase eta bete Guztiz ase. Ik. ase-ase egin; asebete1. Oraingo honetan behintzat, behar dut ase eta bete nik sabel gosea. On Kixotek, urdaila ase eta bete zuenean. Ezin esan ahalako atseginez ase eta betea geratu ohi zen. Bera, ase eta bete; txakurra, goseak.
oraingo honetan 1235: Aizu 15, ElCorreo 3, Consumer 8, Karmel 10, Argia 53, DiarioVasco 10, DiarioVasco 221, Zuzenbidearen akademia, Deustuko Unibertsitatea 2, Berria 396, Elkar 68, Erlea 14, Uztarria 12, Elhuyar 5, Laneki 5, Euskaltzaindia 2.
oraingo honetan 375: Berria (Oraingo honetan herrian gelditu naiz lagun hauekin, eta beste ikuspuntu batetik idatzi dut), Herria (Oraingo honetan, Kardaberazen nortasunaz eta lanaz mintzatzeko, Donostian ostegunean, Kardaberazen omenezko Jardunaldia burutuko da), Josu Zabaleta (Oraingo honetan ere bai: batetik, elizako kanpaiek ez zuten jotzen; horrek normalean lasaitu egiten nau), Joxerra Garzia (Oraingo honetan, ordea, etxearen gaineko ika-mikari utzita, badirudi amaren sua itzaltzea hartu dutela helburu), Migel Angel Mintegi (Oraingo honetan komentu batera noa, neure baitakoarekin gozo egotera), Jokin Muñoz (Oraingo honetan, berriz, ez omen du jada ezinegon punttu hori sentitzen), Patxi Iturritegi (Oraingo honetan Natxok ez dio ezer erantzun.), Joxemari Iturralde, Elizen arteko Biblia, Jon Alonso
Sintagma lexikalizatua da, eta egokia izan liteke azpisarrera gisa jasotzea.
Azpisarrera gisa jasotzekoa oraingo sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2019-06-13 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ORAINGO USTEZ (oraiko u. Dv). Según se cree (creo, etc.) ahora. Ahala dukedanean, zerbeit hobeagorik eginen dut, eta oraiko ustez, heldu den urtean, berri hobeak igorriko dautzut. Prop 1880b, 167 (Dv: "je pense"). Ezen, ez da egia zer nahi mintzairetan trebe zela. Ez ditake egia ere, oraiko ustez segurik. "Croit-on du moins aujourd'hui". Ardoy SFran 301. Oraingo ustez, gainera, orain ongi irakurtzen da lehen gaizki irakurtzen zena. MEIG I 244.
Ez dugu aurkitu oraingo ustez formarik.
oraingo ustez 21: Herria 20 (Oraingo ustez Eguberriko estreinatuko dute), Janbattitt Dirassar (Oraingo ustez larunbatean).
Iparraldean erabilia da. Beraz, komeni da azpisarrera gisa jasotzea.
Azpisarrera gisa jasotzekoa oraingo sarreran.
Ipar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:03 | 1996-03-27 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
AS
-n: -an.
oraingo sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
oraingotu, oraingo(tu), oraingotzen. da/du ad.
oraingotu, oraingo(tu), oraingotzen.
- [K201]: ""Oraingotzen ditut Axularren hitzak" (Jean Haritschelhar)" (2009-01-07)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-05 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
oraingoxe (eta oingoxe 1) 7: Añ EL2 ("Oraingoxe au baño beste era, aldi eta abegunerik eztaukat nik ene eskuan"), Urruz Zer ("Bai, ta eztu izan bear orixe oraingoxe ametsa"), Kk Ab II ("Ainbat daukot aurreztute oingoxe"), Aitzol ap. Ldi UO ("Olerki aizken ondarrak [bildu dizkiogu] oraingoxe liburutxo onetan, berriz"), EA OlBe ("Zorentxu, ez da oraingoxea olerki onek dun gaia, len ere berdin ziñaldu nizun zuganako nere naia"), MEIG 2 ("Ez dut oraingoxea euskaraganako isuria", "Orduko nagusiak eta jauntxoak, larrua pixkaren bat aldatzeagatik, oraingoxeak berak ditugu, gutxi gora-behera; baita haiei eta hauei gogor egin nahian ari direnak ere").
oraingoxe (eta oingoxe 1) 6: Larrak ("Oingoxe emoiagazko txerea egin dautsazue nire lagun yatorrari"); A. Arrue ("Eztira oraingoxeak ere itz eta esakera auek"), ZArg 1972 ("elizan aspertzea ez da oraingoxea"), Fdz. de Larrinoa ("oraingoxe taupadaren boza"), Deia 1987 ("Ez da oraingoxe kontua, Aien mediku-kontsultorio baten premia azaldu zela"), J.M. Etxebarria ("Bueno, oraingoxean bai, utzi diezaiogun komertzazino honi").
oraingoxe : DFrec 1 // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.
oraingoxe : DRA (de ahora mismo), PMuj DVC (actual, presente, moderno) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-xe: -ko-xe.
oraingo sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:03 | 1996-03-27 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
AS
-z.
oraingo sarrerari dagokion azpisarrera.
- [K201]: "(Orain) "Oraingoz ez daukat buruan erriaren izenik" (Manuel Lasarte)" (2009-01-07)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:02 | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ipar. 'oraindik'.
AS gisa jasoz: oraino ere .
Ipar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:36 | 2001-06-05 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ez dugu begiratu.
oraino ere 8: Xa ("Oraino ere ez diot onhar nola gaituzun utziak"); GH 1958 ("Zer da oraino ere? Bake miko bat sekulan"); D. Landart ("Oraino ere sentitzen dinat haren hats beroa"); ZArg 1974 ("Orain ere —eta oraino ere— bailara mailako Ikastola konzentrazioaren hauzia genuen gure artean"); Bizia lurrean ("Haien artean zelakanto izenekoa; oraino ere Mozanbike-n harrapa daiteken arrain hori"); R. Idiart ("oraino ere, asko pondutan Elizako kargudunak, atzerakoi edo gibel daude"); J.A. Irigarai ("Dakusazuenez gizadiak bizitzari buruz oraino ere ikusmolde eskas eta zikoitza du arras"); P. Xarritton ("Pentsatzen dut izanen ditugula oraino ere, hemen gaindi, olerkariak").
oraino ere : DFrec 6 (J. Hiriart-Urruty, Herr, LibZuria, ZArg 2, Anait) // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.
oraino ere : EuskHizt (adib. gisa s.u. hamikatu) // Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
ere.
oraino sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2019-06-13 | Adibide gisa onartzekoa |
OEH: ORAINOKO (SP (sin trad.), Dv). (Adnom. de 'hasta ahora'). Oranokoak igorri'tu oro buluzkorririk. E 25. Barkhamendu Zeruari eska akio gaizkiez, / iaio intzen egunetik orañoko guztiez. EZ Man I 90 (53 orainoko). Orainoko bekhatuak laburzki kofesatzera. Harb 19s. Oranoko gaizki eginak / askitan edutzazu. O Po (ed. Michel), 229. Orainokoek athera eztuten zenbait argitasun berri. ES 195. Hortik abiatzen dire orainoko gizon guziak. Hb Egia 10. Bardin orainoko guziak bezala onhartuko die hau ere. HU Zez 156. Orainokoak deus ez, hemendik harat egitera doazilakoen aldean. HU Aurp 121.
orainoko 6: Berria 5 (Horretarako, orainoko informazio kanpainei eutsi, eta areagotu egingo ditu), EiTB (Laster mintegien orainoko irudi hau aldatu egingo da, udaberriak berekin ekarriko duen loraldirako gutxi falta da eta).
orainoko 3, Ibon Uribarri (Arrazoimen huts eta espekulatiboaren kritika honen zeregina Metafisikaren orainoko jardunbidea eraldatzeko saialdi honetan datza, geometrialarien eta izadiaren ikertzaileen arabera Metafisika - ren iraultza osoari ekinez).
Ez dago oso hedatua, baina adibide gisa jaso liteke.
Adibide gisa jasotzekoa oraino sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-n: -an.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:05 | 1996-03-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
adibide gisa erantsiz: oraintsukoa da bat, baina beste biek badituzte beren urtetxoak.
-tsu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2003-09-09 | Adibide gisa onartzekoa |
oraintsuko (eta ointsuko, ontsuko, ontxuko, oraintzuko bana) 21: Echta Jos ("Oraintzuko asmo ta aurrerapide asko agertu-orduko"), Kk Ab 2 (adib.: "Karlisten ontxuko gudatian [1827tik 1876ra], baltzen batalloi bat yoian Berriztik ziar Ermu alderantz", "Orain aitatuko dodan gizona, gaztela mutillen aldiya baño ontsukuaua da"), Or Mi ("Oraintsuko edozein literaturetan"), Eguzk GizAuz 2 (adib.: "Gizartekeri ta baltsakeria oraintsuko asmakizunak dira"), Akes Ipiñ ("Santiago ixena ointsukoa da"), Berron Kijote ("Jendea, noski, oraintsukoa izan-ta ere asiera oparoa eman dezaiekena, gero mendez-mende izango diran familiarik ospatsueneri" — Aunque moderno), MEIG 13 (adib.: "Oraintsuko usario baldresa"), eta OEH argitaratuan, gainera, ointsuko : EgutAr ap. DRA ("Ointsuko barriak diñoenez"), oransuko : Zuzaeta ("Erakusten daben doktrinia eztalako barriya edo oransukoa").
oraintsuko (eta ointsuko, oraintzuko bana) 16: Echta Jos (OEHko testuinguru bera), J.L. Iriarte ("Gotzai orren oraintsuko esanekin"), A. Gerenabarrena ("Ointsuko urteoi atzeruntz eragin al ba'leutse"), J.A. Agirre ("Bitaritasun hori ez da oraintsukoa"), J. Arregi (izenburu gisa: "Oraintzukoak"), Amatiño ("Neska-mutilak elkarrekin eskolan egotea ia-ia oraintsukoa da"), P. Puxana 2 (adib.: "Ikako jokabidea oraintsukoa ez balitz"), V. Cortes ("Nahiz eta hiru adinen formulazioa oraintsukoa izan"), EHAA 1988 ("Oraintsuko ohiz besteko euri-jasen ondorioz"), BizkBizikl ("Oraintsuko historiaren garrantzizko lekuko bat"), KultUrtekaria 1989 ("Bat oraintsukoa da baina beste biek badituzte beren urtetxoak"), Bizkaiko herri iturriak ("Oraintsuko artikulu bat"), HizkLiter/UBI ("Esan genezake [...] modernoa dela ere, oraintsukoa"), Zozoak beleari ("Garai bateko ekintzak eta oraintsuko pentsamenduak"), I. Mugika ("Oraintsuko ikerlan bat"); orain-oraintsuko 1, J.M. Torrealdai ("Textuen itzulpenak ere orain-oraintsukoak dira"); oraintsu oraintsuko 1, J.A. Agirre ("Oraintsu oraintsukoa bait da").
oraintsuko : DFrec 4 (ZArg, Egin, Euskaltzaindia, GoizArgi), AB38 1, LurE (adib. gisa) // Ez dugu aurkitu ap. AB50, HiztEn, Euskalterm.
oraintsuko : EuskHizt - EskolaHE (adib. gisa), DRA (modernista, reciente), PMuj DVC (reciente, actual, moderno) // Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.
HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: adib. gisa
-tsu-ko.
adibide gisa eskaintzekoa oraintsu sarreran.
oraintsukoa da bat, baina beste biek badituzte beren urtetxoak.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:03 | 1996-03-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-xe.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 |
Bizk. adlag. 'oratuz'.
- [E210]: hiru horiek (oraka, orakada, orakarri) zerrendaratu beharko lirateke.
- Erabakia: BAgiria (1998-12-18): onartu dira: oraka Bizk. adlag. 'oratuz'; orakada Bizk. iz.; orakarri Bizk. 'euskarria'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 |
Bizk. iz. 'besarkada'.
- [E210]: hiru horiek (oraka, orakada, orakarri) zerrendaratu beharko lirateke.
- Erabakia: BAgiria (1998-12-18): onartu dira: oraka Bizk. adlag. 'oratuz'; orakada Bizk. iz.; orakarri Bizk. 'euskarria'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 |
Bizk. iz. 'euskarria'.
- [E210]: hiru horiek (oraka, orakada, orakarri) zerrendaratu beharko lirateke.
- Erabakia: BAgiria (1998-12-18): onartu dira: oraka Bizk. adlag. 'oratuz'; orakada Bizk. iz.; orakarri Bizk. 'euskarria'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
orakatu, oraka, orakatzen. da ad.
orakatu, oraka, orakatzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh61 | 2020-10-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu orakulu formarik.
orakulu 61: Argia 2, Berria 24, DiarioVasco 2, EiTB, Elkar 15, Erlea 7, Consumer, Euskaltzaindia 3, Goiena, Jakin 4, UEU.
orakulu 78: Berria 3, Jose Antonio Mujika 11, Jon Muñoz 7, Juan Kruz Igerabide 3, Iñkai Iñurrieta, Imanol Unzurrunzaga, Iñaki Mendiguren, Xabier Amuriza, Markos Zapiain, Anjel Lertxundi, Pako Aristi
Euskalterm: orakulu (es oráculo, fr oracle; Erlijioa).
es oráculo / fr oracle: Adorez: orakulu / Elhuyar: orakulu / Labayru: orakulu / Zehazki: orakulu / NolaErran: -.
Nazioarteko hitza da, eta jasotzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Begiratu dira orama(ha)i, ogima(ha)i eta omai; jasoez gain ageri dena omai da, fr 'hommage' adierakoa; oramaai G 1 (Or Eus); oramai 5: B 2 (Zav Fab; Mg PAb); G 3 (VMg, And AUzta); oremai G 1 (Ag G).
ez da agertu.
oramahai : Euskalterm; HiztEn; LurE ("o. edo oremahai"); oremahai : HiztEn ("ik. oramahai").
-mahai.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Pongo pygmaeus.
Pongo pygmaeus.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Naf. 'legamia, altxagarria'.
legami, altxagarri.
Naf. batez ere.
- [A204]: "Beran, orantza ez da erabiltzen "hau orantza!" esamoldean baizik. Konparazio baterako, haurrak, zerbait jaten ari dela, inguru guztia ore itsaskorrez zipriztintzen duenean... Alegia, "zikinkeria itsaskorra" adiera ematen zaio orantza hitzari. / "Oratu" aditzarekin lotzen dut nik; Orotariko Euskal Hiztegian aditz horrentzat aipatzen den adiera batekin, zeren eskuak zerbaitekin "oratuak" ditugula erraten baitugu (Beran -Bortzirietan?-), "pringadas de" errateko" (2009-01-12)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-05 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-e/-a-.
-aska.
iz.
oramahaia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:013 | 2003-09-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
oratoria 13: J.L. Agote 2 (adib.: "Askotan, oratoria villaria horiek, kultuaren funtzioak ziurtatzen dituen presbiter edo elizgizon batek zainduta, Eliza kristauaren presentzia emendatzeko izaten dira landako eremu urrunenetan"), HizkLiter/UBI (HizkLiter-eko testuingurua aipatuz), Mega gaztetxo ("Lan historikoak [biografiak...] eta oratoria [sermoiak, hitzaldiak...]"), Kultura klasikoa/DBH 7 (adib.: "Greziarrek nola erromatarrek hitzaren artea —oratoria— lantzen zuten pentsamenduak komunikatu eta solaskideak konbentzitzeko"), P. Salaberri ("oratoria sakratuak sistematikoki erabiltzen duen baliabide erretorikoa baino ez da hau"), HizkLiter ("[Manuel Larramendi] ezaguna eta ospetsua izan zen bere jakituria, argitasuna eta oratoriarako dohainengatik").
oratoria : HiztEn, LurE, Euskalterm 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50.
oratoria : EuskHizt (erd.), ElhHizt, HiruMila, EskolaHE // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Erdal oratoria / oratoire formen ordainak: oratoria : HiztHand, ElhHizt, HiruMila (eta hizlaritza ); iztun-antze, izlaritza : PMuj DCV; mintza-, mintzatzeko : Casve FE; mintzari-, mintzatzale- : HaizeG FB // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE.
fr (DLLF): oratoire, éloquence; en (Collins): oratory; it (S. Carbonell): oratorio, a; de (Langenscheidts): Redekunst.
HiztHand: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Mus.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
- Erabakia: EH-HB bateratzea (2015-09-07): oratzaile 1 izond. oratzaile 2 iz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
- Erabakia: EH-HB bateratzea (2015-09-07): oratzaile 1 izond. oratzaile 2 iz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-05 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-tze.
iz.
heltzea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:15 | 2001-06-05 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
ik. OEH
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +
Ik. otoitz; perpaus.
- Erabakia: (H2.2 / 2011-07-12) Onartu da: orazio iz. Zah. `otoitza'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
a1) orbain eta orbaindu 'zikin' adierakoak 3 aldiz azaldu dira: B 1 (Azc PB) eta IEan 2 (Mde Pr); a2) orbain, orbaindu 'ebakiondo' adierakoak ere 3 aldiz: G 1 (Lard) eta IE 2 (O Po, O Pr); b1) orban (orban baga, orbangabe, odol-orban, orbandu...) 'zikin' adierakoa bakarrik azaldu da, 84 ager. dituela: B 60 (Añ EL1, Añ EL2, Añ GGero, Astar II, Itz Azald, AB AmaE, Azc PB, Ur MarIl, KIkV, Enb, Laux AB, Balad, Gand Elorri, BEnb NereA, Erkiag Arran, Erkiag BatB), G 19 (Bv AsL, ArgiDL, Zait Sof, Anab Poli, Gazt MusIx, Etxde JJ, Etxde AlosT, Ibiñ Virgil), IE 2 (EZ Man II, Mde Po) eta EB 3 (Mde HaurB, Arti MaldanB).
a1) orbain, konposatu eta eratorriak7 aldiz azaldu dira 'zikin' adierarekin, beti EB; a2) orbain, hosto orbain eta orbaindu formak 'ebakiondo' adierarekin 9 aldiz azaldu dira, EB; orbaindura 'zirrosia' adierakoa behin agertu da, EB; b1) orban formak (begi-orban, olio-orban, orbanbako...) 'zikin' adierarekin 37 ager. ditu: B 10, G 5 eta EB 23; b2) orbandu eta hosto-orban 'ebakiondo' adierakoak bitan azaldu dira, EB.
DFrec: orban (11), orbandu (6); AB38: orbain 'zikin' (2), orbain 'ebakiondo' (2), orban 'zikin' (2); AB50: orban 'zikin' (1); Euskalterm: orbain (2), hosto-orbain (1), orbaindu (1) 'ebakiondo'; orban 'zikin' (26); LurE: orbain : ebakiondoa, ebaki edo zauri batek osatu ondoren larruazalean uzten duen seinalea; orbaindu: zauri osatuan orbaina eratu; orbainkor: zauriez mintzatuz, erraz orbaintzen dena; orban : larruazalean edo zerbaiten gainaldean gertatzen den zikinunea edo kolore ezberdineko zati txikia; orbandu: orbanak egin, orbanez zikindu; orbangabe: orbanik ez duena; orbangabetasun: orbangabea denaren nolakotasuna; orbankor: orbantzeko joera duena, erraz orbantzen dena; HiztEn: orbain : 1 ebakiondoa, ebaki edo zauri batek osatu ondoren larruazalean uzten duen seinalea; 2 Ik. orban; orbaindu: ebakia edo zauria erabat itxi arte sendatu eta orbaina eratu; orban : 1 larruazaleko kolore desberdineko zati txikia, orina; 2 ubela; 3 edozein gauzaren gainazaleko kolore desberdineko zatia edo zikinunea; 4 (hed.) norbaiten izen ona edo garbitasun morala zikintzen duen akats edo bekatua; orbandu: orbanak egin, orbanez zikindu; orbangabe: orbanik ez duena; orbangabetasun: orbangabea denaren nolakotasuna; orbankor: orbantzeko joera duena, erraz orbantzen dena.
'ebakiondoa'.
ebakiondoa. Cf. orban 'zikina'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
orbaindu, orbain(du), orbaintzen. da/du ad.
orbaindu, orbain(du), orbaintzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
'zikinunea, akatsa, etab.'.
zikinunea, akatsa, etab. Cf. orbain 'ebakiondoa'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
orbandu, orban(du), orbantzen. da/du ad.
orbandu, orban(du), orbantzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
izond.
AS gisa gehituz: orbangabeko .
-gabe.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:004 | 2003-09-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
orbanbagako (eta orban bagako 2, orban bako 4, orbanbako 2) 10: AB AmaE 2 ("Bildots zuri otzan ta orban bagakuak", "Orban bagako Bildots otzana"), Azc PB ("Nok iruditu lei gure poza / sinisgaitu iakunean / garbi izan zala ta orban bakoa / Maria sortu zanean?"), Itz Azald 2 ("Mariaren Sortuera Orbanbagakoaren eta Aita Santuaren engañauezinkorraren sinismenak", "Santua eta orbanbagakoa dan Jesukristo"), KIkV ("Garbi ta orban bakoak izateko agintzen dausku seigarren aginduak"), Erkiag 2 ("Neskatxa gurbil orbanbakoak"), BEnb NereA 2 (adib., izenburu gisa: "Orban Bako Lore"), eta OEH argitaratuan, gainera, orbanbako : AG ("Sorkunde Orbanbako Ama Birkiña agertu yakon Lourdes-an") eta testuingururik eman gabe, Ezale 1897, Arrotsa El Correo Vasco ap. NeolAG, Albizuri Euzkadi 1906 ap. NeolAG, orbangabeko : Agirrezabal ap. DRA ("Gure Amatzat artzen zaitugu / orregaitikan ospatzen dugu / Orbangabeko Sorkund-Eguna / besta berezi egiten dugu").
orban bagako (eta orbanbagako, orbanbako , orban-bako, orbanbako sorpen) 5: B. Garitaonandia ("Orbanbagako Amaren ondran"), Euzkadi 1916 ("Abes gozo bijotz-samurgarrijak euren abo orbanbakuetatik donokirantz bialtzen"), Aita Martin ("Zeure, oñetara natortzu itxaropen gozuaz Orban-bako, Andra"), I. Enbeita ("Bizkaya'k Orbanbako Sorpena aldezteko zin-esan ebanetik"), U. Elorriaga ("Neska formalagoa bilatu neban [badakizu, maratza, orban bagakoa, belatza]").
Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.
orban gabeko : HiruMila (adib. gisa) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-gabeko.
orbangabe sarrerari dagokion azpisarrera.
izlag.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
-gabe-.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
-kor.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
orbeldu, orbel(du), orbeltzen. da/du ad.
orbeldu, orbel(du), orbeltzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:21 | 2001-06-05 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-al izond. erref.
izond. eta iz.
Kim., Fis.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | 2001-06-05 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2012-06-18 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
orbitatu 16: Joxerra Aizpurua (izarren inguruan orbitatzen), Angel Erro (lurraren inguruan orbitatzen duen bitartean), Irune Lasa 11 (adib.: Lurra orbitatu zuen lehen estatubatuarra, Jupiterren ilargiek haren inguruan orbitatzen dute), ETB dokumentalak 3 (adib.: Kapsula Lurra orbitatzen ari da).
EPG: orbitatu 12, Berria (adib.: izar baten inguruan orbitatzen jarraitzen zuen).
erabilia da, eta hedatua.
Teknizismoa.
orbitatu, orbita, orbitatzen.
du ad. [nor kasurik gabea]
Jupiterren ilargiek haren inguruan orbitatzen dute. Izarretatik hurbil orbitatzen duten gasezko erraldoiak.
- [E301]: "falta [da] edo nire iritziz sartzekoa" (1996-08-19)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau94 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Cynara scolymus.
Cynara scolymus.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau95 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:04 |
AS: ordainetan, ordainez, ordainezko.
ordainez, ordainezko, ordainetan.
- [I108]: "(Hizk.) 'forma baten ordaina', itzulpena; gazt. 'correspondiente'" (1993-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2019-05-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ORDAINA HARTU. a) Recibir a cambio, ser recompensado. Nork eman dio lenbizikorik ari zerbait, beraren eskutik gero ordeña artzeko? Mb IArg I 379. Orduban zezen bat zorretan utzi ziguten eta ordaña artzeko zai nago ara juteko. Sor Bar 72s. Gizonak ere badu bere uztaroa. Bizitzako egiteen ordaña artzen dun garaia, alegia. TAg Uzt 280. Lurra uzterakoan jaso gabe daukan uztaren ordaña artzea legokioke. EAEg 25-4-1937, 1562. (Pl.). --Ara're beñere esku utsik etzerate juten. --Ordañak artzen ditugu ederki. Sor Bar 24. Galdetzen du aitzindarier otoi utz dezaten berak hartzea anaiaren ordainak, eta [...] bere bizkar buluzian emaiten dazkote berrehun makil-ukaldi. Zub 59. b) Vengarse. Notariak oixtian zapatuz geroztik, egosirik zagon larruaren barnean, noiz hartu ahalko zuen ordaina. JE Bur 100. Osta onen anaia koronela Usurbilen illa zan, [...] anaiaren ordaña artzeagatik, irurak il ditzek, alajaña! Or SCruz 102. Nere mutilla balaz ziztatuta ikustean, ordaña artu zuten. Ib. 104. (Pl.). Adiskide zulako, ez bestegatik il omen zuten beltzak. Ordañak artu zituzten apaizarengandik. Or SCruz 90s.
adib.: ordain 1 iz. Zerbaiten truke edo baliokidetzat ematen edo hartzen den gauza. Edozein langileri zor zaio bere lanaren ordaina. Nire maitasun honek falta du ordaina. Bekatuarekin egin den zorraren ordaina. Hau da nik merezi nuen ordaina? Beragatik burua hausten, jo hona eta jo horra ibili eta, hauxe da ordaina! Gaitzen bat egiten digunari ordaina bihurtzea. Kalteen ordaina eskatu. Zeren maitatzen zaituztenak maitatzen badituzue, zer ordainen begira zaudete? Zer ordain bihurtuko diot Jaunari egin dizkidan ontarte guztiengatik? Egin zenigun mesedearen ordain eta saria. Gaizki jokatu zuten gurekin, baina ordaina hartu zuten. Begira ordainaren aitzakian hartu ote dituzun besteren ardia, oiloa edo arrautzak. // zain3 4 (Osagarritzat -tzeko atzizkia hartzen duela). Ordaina hartzeko zain nago, hara joateko.
ordaina hartu 18: Berria 11 (Epaiak dio, halaber, bikoteak Hegazkin Konpainiak eskainitako 20.000 pezetako kalte-ordainari uko egin izanak ez diela kalte egin behar, besterik gabe zenbatekoa oso txikia zela kontsideratu baitzuten eta, beraz, ez zeuden behartuta kalte-ordaina hartzera, ez eta konturako ordainketa gisa ere), EiTB 3 (Ordainketa komitea bildu eta erabaki bat hartu arte, Ratok Jose Ignacio Goirigolzarri Bankiako presidente berriari kalte-ordaina hartzeari uko egingo diola iragarri dio), Consumer (Epaiak dio, halaber, bikoteak Hegazkin Konpainiak eskainitako 20.000 pezetako kalte-ordainari uko egin izanak ez diela kalte egin behar, besterik gabe zenbatekoa oso txikia zela kontsideratu baitzuten eta, beraz, ez zeuden behartuta kalte-ordaina hartzera, ez eta konturako ordainketa gisa ere), Argia (Badira beste eskubide batzuk, Datuak Babesteko Erregistroa kontsultatzeko, kalte-ordaina hartzeko, telefono-gidetatik kentzeko eta nahi ez den publizitatea ez jasotzeko eskubideak, esaterako), Karmel (Nahiko interesgarria da xehetasun hau: gerratean eguneko hamar pezetako ordaina hartzen zuen eta liburutarako izan ohi zen), Elkar (Handik goiti ez zen bertze hizkuntza batean mintzatua. Nirekin, iduri zuen ordaina hartu nahi zuela).
ordaina hartu 30: Berria (Dena den, hori ez da bi pilotarien arteko kointzidentzia bakarra: gaur, irabazten duenak irabazten duela, batak zein besteak ordaina hartuko baitio azken txapelketetako bolada txarrari), Iñaki Iñurrieta (Epaileari ez obedituz gero, honek berari egin irainaren ordaina hartzen zuen), Bego Montorio (Baina bera tematu egin zen, ezaguna zen, gainera, gizon setatsua zelako, eta ordaina hartua zuen orain), Elizen arteko Biblia (Eta ordaina hartzekotan bakarrik ematen baduzue maileguz, zer esker on zor zaizue? Bekatariek ere aurreratu ohi diote elkarri, beste hainbeste hartzekotan), Jon Muñoz (Ordaina hartu zuen Ruche jaunak), Iñaki Mendiguren (Gero, errusiarrak irabazleen aldean aurkitzearen abantaila bidegabeaz baliatu ziren eta, alemanek Errusiako industri plantak suntsitu izanaren kalte-ordaina hartzeko, plantak hartu eta eraman egin zituzten, ez bakarrik errudun zen Alemaniatik, baita Eki eta Erdialdeko europar herrialdeetatik ere - errusiarrek adierazten zutenez, naziengandik askatzen ari zirenak - eta Mantxuriako txinatar probintzietatik - errusiarrek ziotenez, japoniarrengandik askatzen ari zirenak), Karlos Zabala (nik baietz erantzun nion, "emango dizut nire ipurdi polit hau, orain sartu eskua gonaren azpitik eta ukitu hemen, sentitu nahi dut, sartu kuleroaren azpitik, ferekatuidazu errekatxoa", eta hark sartu zuen eta ferekatu zidan, senetik aterea, eta, itzuli nintzenean, ordaina hartu nahi izan zuen), Ramon Saizarbitoria (Damu izan nuen paperean jarri ez izana "errabia ematen dit, nire azpian zaitudanean fardel bat bezalakoa zarelako" edo behi lodi bat bezala jartzen ari zela eta burura etortzen zitzaizkidan beste mila gauza; baina berandu zen jada: ordaina hartzea izateaz gainera, erreminduta nengoela adieraziko zuen)
Kolokazioa da, eta egokia izan liteke azpisarrera gisa jasotzea.
Azpisarrera gisa jasotzekoa ordain sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau95 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-agiri.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau95 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ordainarazi, ordainaraz, ordainarazten. dio ad.
ordainarazi, ordainaraz, ordainarazten.
-n(du)+a-.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2005-07-05 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Ez dugu aurkitu.
ordainarazpen 4: EHAA 1994 (izenburu gisa), BAO 1996 2 ("Toki Zergak eta Toki Ordainarazpenak, eta Gainerako Kontzeptuak", "Hirugarrena: Toki Zerga eta Ordainarazpenei eta gainerako kontzeptuei buruzkoa, Foru Aldundiak kudeatutako toki zergak bere baitan biltzen dituena"), HerriAdminLegea 1999 ("Artxiboetara eta erregistroetara irispidea izateko eskubideak esan nahi du, besteak beste, agirien kopiak edo ziurtagiriak lor daitezkeela, administrazioak agiri horiek aztertzeko baimena ematen badu, eta, legez ezarritako ordainarazpenik badago, aurrez kitatzen badira").
ordainarazpen : Euskalterm 12 (hauetan 5 exakzio sinonimoarekin) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.
ordainarazpen : HiruMila-ElhHizt (exacción) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
forma berri, egoki, beharrezkoa.
EBBk 2. itzulirako utzia (1998-12-04).
PFGZ: "Ordainerazpen parafiskal: Exacción parafiscal".
Bebil: forma berria da eta ongi eratua, lantaldearen ustez; bere bidea egin gabea dirudi, ordea, eta Zuz. arlokoak lantzen dituztenek informazio hobea izan dezakete.
- [E210]: sartzea eskatu du.
- Erabakia: BAgiria (1999-01-29): forma berria izanik hurrengorako uztea erabaki da.
- Erabakia: (H2.2 / 2011-07-12) Onartu da: ordainarazpen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau95 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-n(du)+b-.
-bide.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau95 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1996-03-27 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:02 |
pagatu, ordaindu.
ordaindu, ordain(du), ordaintzen. du ad.
ordaindu, ordain(du), ordaintzen.
- [K201]: ""Zuk nola tratatzen duzun, ala ordainduko zaitu (lurrak)" (Manuel Lasarte); Ezin ordainduko zaitut inoiz, ama, ahalegin guztiak eginda ere" (2009-01-07)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-05 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2012-06-18 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ordainduko 2: J.B. Andueza (CNMV larri dabil Nueva Rumasak bere ordaindukoen laugarren jaulkipanri kendu dion honetan), EiTB.com (2010eko urtarrilaren 15ean berriz ere Mallorcak ez zuen data horri zegokion zor-agiriaren kopurua ordaindu, eta Bilboko klubak 25.000 euroko gastuak izan zituen ordaindukoa itzultzeagatik).
Ez dugu aurkitu ordainduko forma iz. gisa ap. EPG.
PFGZ: "Ordainduko: Pagaré".
kalko bidezko eraikuntza.
horrela nagusitu da eremu zehatz horretan.
-tuko.
iz.
Ekon.
- [E301]: "falta [da] edo nire iritziz sartzekoa" (1996-08-19)
- [E301]: "Zerrendan sartu egingo nuke "pagaré" adierazteko. Bestela, mesedez, beste hitzen bat proposatu, erabili egin behar dugulako" (2009-01-13)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2019-06-13 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ORDAINEAN (G ap. A). a) (Dar, ofrecer, etc.) en trueque, con la condición de retribución equivalente; a préstamo. "Recíprocamente" A. "A préstamo" Ib. (citando el ej. de Uriarte). v. ORDAINETAN (b). Eskatzen dizunari eman zaiozu, eta nai duenari zuk ordañean ematea, etzakizkio itzuli. Ur Mt 5, 42 (He, Echn prestamuz, Lard 382 ordañetan, Dv, SalabBN mailegatu, Ur (V) epian eskatu, Ip jesan). Lagun zazu, beraz, zure laguna, ez dirutan, baizik-ere ordainean. Dv Lab 10. b) En sustitución de, en lugar de. Nik egiyak esango ditut / jakiñen gañian [...] / gezurrak badira bota / oken ordañian. Yanzi 250.
ordainean 169: Aizu (Bitartean, etxea ordainean ematea ere ez da konponbide orokorra, Uriarteren ustez), Deustuko unibertsitatea 7 (Hartzekodunak, zorraren ordainean eta bere borondatez, ondasun higiezin bat edo beste edozein efektu onartzen badu, fidatzailea aske geratzen da, nahiz eta gero horiek ebikzioz galdu), Elkar 28 (Ordainean, inork ez zuen fedez aldatzera behartu), Deia 2 (Bermeoko merkataritza bultzatzeko helburu nagusiarekin, denda zehatz hauetan erosketak egiten dituzten herritarrek beherapen txekeak jasoko dituzte ordainean), Berria 50 (Ordainean, UMPk haien alde bozkatzera deitu du 4. Hautesbarrutian), Argia 7 (Frantziako Estatuan eta beraz Ipar Euskal Herrian erabiltzen da formula hori, baina Hegoaldean ez, Espainiako kode zibilean ordainean ematea agertzen den arren, hipoteka kontratuetan eta ondorengo negoziazioetan ez dutelako halakorik onartzen bankuek), DiarioVasco 5 (Ordainean, autobusa bakarrik sartzen da), Elkar 28 (Bizi hadi han, eta ordainean joan hadi pixkanaka konpontzen), EiTB 20 (Ordainean, orain jaiotzen diren haurrak izango dira gero eta zaharragoa den gizartearen pentsio sistema bermatuko duenak), Gomylex 14 (Jada, adjudikazio hori xedatze egintza da, bai arrotzari egiten zaionean, bai eta jaraunslekideari egiten zaionean ere; berebat, xedatze egintza da, nola zorra azkentzen duen adjudikazioa denean (ordainean ematea), hala adjudikazio horren bitartez, adjudikaziodunak zor bat edo gehiago azkentzeko betebeharra bereganatzen duenean (bereganaturiko zorraren ordainean adjudikatzea)), Jakin 2 (Ordainean gutxi eskatu du Espainiak: urrea, lehengaiak eta penintsulan etorkizunik ez duten miserableentzako lurrak eta esklaboak), Erlea (Ordainean jasotako egurrak bihurrarazi zion bidea), UEU 4 (Oparotasun materialaren ordainean, pertsonak tradiziozko loturetatik askatu ondoren (klasetik, familiatik, auzotik, nazio edo eskualde-kulturatik ), bakarrik geratu dira lan-merkatu eta gainerako merkatuen aurrean, bakarrik eta ikaratuta).
ordainean 91: Berria 42 (Ordainean, herri horietako biztanleek autoak erabili beharko dituzte), Joan Mari Irigoien 22 (Osabak, ordainean, besagainetik atxiki ninduen, erraiten zidala), Aingeru Epaltza 12 (Ordainean, jartzeko toki eskasa uzten dio bidaiariari), Iñigo Aranbarri 2 (Aluarena jo genien britainiarrei, baina ordainean, geuk diktatutako mapa sartu digute eurek heste-mintzetaraino), Iban Zaldua (Ordainean, kamera ezkutu batekin ibili zen denbora guztian zehar, den-dena grabatzen), Juan Luis Zabala (Tolosako Oargi mendizale elkarteko bazkide ginen, eta mendi gailurretako buzoietan txartelak utzi ohi genituen, ordainean, urtean zehar egindako mendien alturak batuz 25.000 metro osatuz gero, dominatxo bat jasotzeko), Jokin Urain (Preso sozial batzuk gu erasotzera bultzatu zituzten hasteko, ordainean mesedeak eskainita), Fernando Morillo, Pako Aristi, Txema Ramirez de la Piscina
ordainetan forma ere azpisarrera gisa jasoa da; komeni da honekin ere berdin jokatzea.
Azpisarrera gisa jasotzekoa ordain sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau95 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
AS
-n: -etan.
ordain sarrerari dagokion azpisarrera.
- [E210]: ordainean (mugatu singularrean) onartzea proposatzen du.
- Erabakia: BAgiria (1999-01-29): bere horretan uztea erabaki da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau95 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
AS
-z.
ordain sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z8:LBeh | 2017-02-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2016-10-26): ordainezin 42: Elkar, Aizu, Deia 2, Elhuyar, Berria 22, EiTB 5, Jakin 2, Argia 5, DiarioVasco 3.
EPG: ordainezin 14: Berria 5, Iñaki Iñurrieta 5, Pako Aristi, Aingeru Epaltza 2, Karlos Linazasoro.
BerriaEL2016: -.
es impagable / fr inabordable: Elhuyar: ordainezin, ezin ordainduzko / NolaErran: ezin hurbilduzko ezin helduzko ezin erosizko karioegi garestiegi / Zehazki: ezin ordainduzko, ordainezin / Labayru: ordainezin, ezin ordainduzko, ezin ordain daitekeen(a); enorme sekulako, egund(ain)oko, itzel(ezko), galant, alimale(ko), berebiziko, izugarri(zko), demas(eko) (exagerada), eskerga (desmesurado) / Adorez5000: ordaingaitz, ordainezin, ezin ordainduzko.
Adierazle egokia da eta zabaldua.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau95 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
AS
-zko.
ordain sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau95 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-n(du)+g-.
-gai.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau95 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-03-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-05 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-go/-tza.
iz.
Ipar.
ordezkatzea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-06-05 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
ordainka, ordainkatzen.
du ad.
Ipar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau95 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:09 | 1996-03-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
- Bidalketa: ik. oh. s.u. aparteko.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh54 | 2022-10-18 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ez dugu aurkitu
LB: 52, ETC: 133
Elhuyar: ordainketa-balantza (Ekon. balanza de pagos); Adorez: ordainketa-balantza: balanza de pagos, Labayru: ordainketa-balantza 1 iz. Ekon. balanza de pagos, NolaErran: balance des paiements ordainketa balantza pagamendu balantza pakamentü balantza / Euskalterm: ordainketa-balantza orokor (Ekon.)
Erabilia eta jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa ordainketa eta balantza sarreretan.
Ekon.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh94 | 2020-10-27 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ez dugu aurkitu ordainketa(-)etendura formarik.
ordainketa(-)etendura 73: Argia 6 (Enpresen ordainketa etendurak -gaur egun hartzekodunen konkurtso izenez ezagunagoak-, enplegua erregulatzeko espedienteak edo EEEak, eusten gero eta zailagoak diren edo exekutatzeko zorian dauden hipotekak eta abar), Berria 4 (Bigarrenik, finantza akordioa bete dezaten eskatzen dugu, bestela Kataluniako udal gehienak ordainketa etenduran geldituko direlako), Deustuko Unibertsitatea 30 (Ulertuko da lege honek esanbidez aldarazi ez dituen lege aginduetan jasotako ordainketa etendurei edo kita- eta itxaronaldi prozedurei buruzko aipamen guztiak konkurtsoaren ingurukoak direla, betiere, konkurtso horretan likidazio fasea ireki ez denean), DiarioVasco 2 (Aurretik, gainera, 2003ko azaroan ordainketa etenduraren eskaera egin zuen enpresa honek), EiTB 20 (Zorra duen pertsonak ordainketa etendura adieraz dezake), Consumer 3 (Beti ez da posible bide horretara jotzea: toxikaziorik, lesiorik edo heriotzarik gertatu denean, delituaren zantzuak agertzen dituzten kasuak eta behin betiko epaiketa emana duten kasuak, esate baterako, ezin konpon daitezke arbitraia bidez; ezta alderdiek ebazteko edo xedatzeko ahalmenik ez dutenean (liskarra sortarazi duen kontratuko parte ez direnean) edota enpresaren ordainketa etendura edo kiebra ebatzi denean ere: kontu horiek denak epaitegietara bideratu behar dira), Goiena (Irailaren 30ean, edo aurre konkurtsoa altxatu egiten dute edo ja hartzekodunen konkurtsoa prestatzen hasi beharko dira, azaroan berau aurkezteko. Horrek, besteak beste, ordainketa etendura ekarriko luke), Jakin (Horra hor Europan zehar zabalduz joan beharko duen mamu berria: zorrak kitatzeko edozein gauza egin -- behar horren ezinbestekotasuna konstituzioetan ezartzea barne, Espainiak egin nahi duen moduan -- edo kito! esan, ordainketa etendura onartu eta sistemari nolabait reset egin , beste momentu historikotan Europan eta beste leku batzuetan egin den moduan?), Laneki 6 (Aktibo korrontea pasibo korrontea baino handiagoa, 154 > 100, beraz, enpresak likidotasuna dauka, eta ordainketa etenduratik urrun dago).
ordainketa(-)etendura 14: Berria 13 (Trapagarango Babcock Borsigek ordainketa etendura deklaratu zuen 2002. urtean), Iban Zaldua (Baina, nola onartu aldizkari hartan ipuina argitaratzeak, argitaletxearen ordainketa-etendurarekin zer ikusirik izan zezakeenik?).
Euskalterm: ordainketa-etendura (TN, es suspensión de pagos).
Hizkuntza orokorrera pasatu den terminoa da. Azpisarrera gisa jaso liteke.
Azpisarrera gisa jasotzekoa ordainketa sarreran.