Jatorrizko forma

gero, geroaldi

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: eta gero (partizipioaren ondotik erabiltzen da, ez izenaren ondotik: bilera bukatu eta gero etxera abiatu ziren; *bilera eta gero e. bileraren ondoren), -(e)z gero, geroago, geroago eta... -ago, geroagoko, gero eta... -ago, geroko 1 izlag.: geroko bizitza. 2 adlag.: egitekoak geroko utzi , gerora, gerorako, geroztik(ak)o. // EArauak 26: "1. Kasu guztietan -(e)z gero idatz bedi: hori eginez gero, hori egin duzunez gero. 2. Orduekin, eta oro har denbora posposizio gisa, ezkero ere idatz daiteke: hamarrez gero / hamarrak ezkero, zortziez gero / zortziak ezkero, San Ferminez gero / San Ferminak ezkero, atzoz gero / atzo ezkero. 3. Honezkero, horrezkero eta harrezkero aditzondoak, era horretan idatziko dira...".

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: -ez geroz , -ez geroztik, geroago... -ago , geroan , gero arte , gerokoan, gerokotz , gerotik gerora , geroxe , geroz , geroz eta... -ago , gerozko ; eta geroko azpisarreran beste bi adibide gehituz: gero gerokoak; gerokoak gero.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

geroko; gerora; eta gero (partizipioaren ondotik erabiltzen da, ez izenaren ondotik: "bilera bukatu eta gero etxera abiatu ziren", baina "*bilera eta gero"); -(e)z gero; gero eta... -ago; geroago, geroagoko; geroago eta... -ago; gerora; gero(ra)ko; geroztik(ak)o

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: adib. / EskolaHE: -

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

gero sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Eraikuntza librea, lexikalizatu gabea

eraikuntza librea.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: GEROKOAK GERO (Dv), GERO GEROKOAK, GEROKOA GERO (vEys (G), H), GERO GEROKO, GEROKOAK GEROKO. a) Lo que tenga que ser, será (con el sentido de 'no nos preocupemos por el futuro'). Mandoa nerea dek, / gerokoa gero. It Fab 28. Dirade langilleak [erleak], / dira kontuzkoak, / ez digute esango: / Gero gerokoak. Ib. 167. Egizak egin behar dukana; gerokoak gero. Laph 13. Gero zer izanen den, nork daki? Gerokoa, gero... Lap 5 (V 4). Beinik bein jaia ondo irten dedilla ta gero gerokoak. Lab EEguna 107. --Biharkoa ba, jauna, bainan gero? --Gerokoak gero, jaun mera! Lf Murtuts 24. v. tbn. Etxde JJ 111 (gero gerokoak). Eskutitza botatzera noa, ta gero gerokoak. Txill Let 46. v. tbn. Zait Plat 118 (gero geroko). Baginjoazen bada ta gerokoak gero. Anab Aprika 34. Orain oraingo, gero geroko (B). 'Egiteko guziak zein bere tenorean'. Inza NaEsZarr 2185. Izeba-osabari ondo-ondo egin da gero gerokoak. TxGarm BordaB 104. Geroxago zaizkote bertsu eskolak sortu hegoaldekoeri, fruitu ederrak ekarri dituztenak gazteetan, eta gerokoak geroko. Ib. 247. Gaiak [...] ongi hautatu behar genituzke [...]: oraingoak orain, eta gerokoak gero. MEIG IX 24. b) Más tarde se verá. Gerokoak gero; ez dugu zeren orok segurik espantu handirik egin. HU Aurp 145. Hoik oro oraino deus ez, hastapen bat baizik, berek diotenaz. Gerokoak gero. HU Zez 155. c) Luego pasa lo que pasa; luego pasó lo que pasó. Baña ez nion nere adimentuari bear ainbat jaramonik egin, eta gero gerokoak. Txill Let 41. Ez bide dakite, gerokoak gero, Frantziako kondairaren 1789 urteari 1868 dagokala Espainian. (Interpr?). MIH 374

adib: geroko 1 adj. Geroko bizitza. Gero gerokoak. Geroko batean. Campionen lehenbizi hartako eta geroko ideiak. Gerokoaren beldurrik gabe. Gerokoak gero. [s.u. gero] || aldian aldiko adj. Aldian aldiko lanak egitea. Gerokoak gero, aldian aldikoa aski dugu. Aldian aldikoa egiten dut.

gerokoak gero 3: Aizu (“Ez dut ikusten, orainean bizi naiz beti, gerokoak gero”), Consumer (“Une horretan, agian, amodioa desagertu egiten da, baina, "gerokoak gero", hain liluragarri ez den arren bizitzarako oso garrantzitsua den beste gauza bat bihur daiteke eta”), Jakin (“Poztu da Akarregi. Han izango da, aspaldiko adiskideak eta lagun berriak aurkituko dituelakoan. Gerokoak gero”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

gerokoak gero 16: Herria 8 (“Maiku dena xuxendu beharrez maikuago ezartzen berdin! Denen buru, barne-minixtroak erakusterat eman du bestaldi hortako deus ez dela kanbiatuko, gerokoak gero ikusi behar...”), Berria 3 (“Garaipena lortu, eta gerokoak gero”), Jon Alonso (“Batzuetan hori gertatzen da, askotan, egia esan, Orduan, Orduan, ezer ez, gerokoak gero”), Xabier Mendiguren Elizegi (“Bizkitartean, ez larritu, gerokoak gero, zer kausituko ote zuen jakin gabe eman zentzumenei nagusitasuna, bere askatasun osoa.”), Piarres Aintziart 2 (“Baina bego, gerokoak gero eta barkatu Axular Calle de Agua famatua bezain luzean naiz etxe ospetsu eta palazio ohiak karrikan zehar.”), Ramuntxo Etxeberri (“Gerokoak gero!”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Esapidea da eta azpisarrera gisa jasotzekoa izan liteke.

Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da

adib. gisa ematekoa s.u. geroko AS.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa da gero sarreran.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Adizlagunetikoak

-ko leku-denborazkoetan

Jatorrizko forma

gero, geroaldi

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

gero sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

adlag.

Forma baten adiera(k)

azkenean.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: GEROENEAN ERE. A final. Geroenean ere sentenzia bata edo bestea eman bear bazat. Cb Eg II 113. Baña geroenean ere [...] eldu zan Jerusalen galtzeko denbora. Ub 111. Emen nator bada geroenean ere zugana. Jauregui 242. Geroenean ere Jenobeba asi zan hitzegiten. Arr GB 107. v. tbn. Izt C 8. Lard 38

Ez dugu aurkitu geroenean ere formarik.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

geroenean ere 3: Txillardegi (“Eta denak utzita, murru, kale eta plaza eder haien artean bizitzeak, ibiltzeak eta aditzeak, eta geroenean ere ingurune miresgarri hartan hil beharrak berak, jadanik berarekin behar adinako saria bazutela iruditu zitzaidan”), Felipe Juaristi (“norbaitek erabakiko balu, giza sentimenduez bultzaturik, Alexis bihurtzea hiltzeko unean, eta baita geroenean ere”), Andres Urrutia (“Geroenean ere, krimen baten epaiketan, lekukoen bitarteko froga da biztua kontrakarreko esanetatik, salatuaren argudioetatik eta oro har, salatu hori babesteko forma `guztietatik”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa geroenean sarreran

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratua: gerok : "Usado por autores guipuzcoanos, alto-navarros y, hasta principios del s. XIX, tbn. por septentrionales (casi todos ellos labortanos). Las formas con suf. de declinación que se documentan son: erg. gerok, dat. geroi, gen. ge(r)on"; geroni : "Los testimonios antiguos son septentrionales (no suletinos); a partir de finales del s. XIX hay tbn. ejs. guipuzcoanos. Las formas con suf. de declinación que se documentan son: erg. geronek, dat. geroneri, geroniri, gen. ge(r)onen"; gerorri : "Documentado en algunos autores de los ss. XVIII y XIX. Las formas con suf. de declinación que se documentan son: erg. gerorrek, dat. gerorriri, gen. gerorren, gerorrien".

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

gerok forma 38 aldiz ageri da: B 2 (J.A. Goiria), G 26 (M. Olasagarre, P.M. Urruzuno, Azkue, E. Mujika, P. Altuna, F. Etxeberria, J. Zaitegi, Or, J.R. Zubillaga, A. Urrestarazu, Karmel, S. Etxebarria, S. Onaindia, F. Zubiaga, S. Zapirain), EB 4 (P. Agirrebaltzategi, E. Osa, L. Villasante, D. Amundarain), EgAs 6 (Euzkadi, El Día, Gipuzkoarra); geok 7 aldiz: G 5 (J.M. Mokoroa, E. Mujika, I. Olaberria), IE 1 (Euskaltzaleen biltzarra), EgAs 1 (El Diario Vasco); geroni 10 aldiz: B 2 (J.B. Eguzkitza, C. Jemein), G 2 (Lizardi, Azkue), IE 3 (Jesusen Bihotz Sakratuari giristinoen debozionea, J. Elissalde, J.L. Davant), EB 2 (X. Kintana, J. Etxaide), EgAs 1 (J. Zarautz); geronez 2 aldiz: G 1 (Orixe), EgAs 1 (I. Aranburu).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

gerok : DFrec 2, HiztEn-LurE.

Euskaltzaindiaren Arauak

gu izord.aren era indartua.

Beste batzorde batek argitzekoa da

EGLUk argitzekoak dira forma indartuak

OEHko datuak [laburduren azalpena]

geroko forma 524 aldiz ageri da corpusean: B 129 (DurPl, Zav Fab, Mg, Añ, fB, Astar, JJMg, AB AmaE, Azc PB, Itz Azald, Ur MarIl, Ag AL, Enb, Laux BBa, Ag Kr, Kk Ab, Eguzk GizAuz, BEnb NereA, Gand Elorri, Bilbao IpuiB, Erkiag BatB, SM Zirik, Akes Ipiña), G 206 (Cb Eg, Mb IArg, Ub, Lar, Echag, It Fab, Mg CC, AA, Gco, JanEd, Ud, Aran SIgn, Bv AsL, Lard, Sor Bar, Tx B, Or, SMitx Aranz, Inza Azalp, ArgiDL, A Ardi, TAg Uzt, JMB ELG, Ill Testim, Lab EEguna, Zait, ABar Goi, Uzt, MAtx Gazt, Vill Jaink, Anab Aprika, And AUzta, Berron Kijote, Etxde, NEtx, Txill, Lek SClar, Munita), IE 126 (Lç, E, EZ Man, Ax, Harb, O Pr, SP, Ch, Lg I, Dh, Bordel, Gy, Hb Esk, Dv, Laph, HU, Iratz, JE Bur, Lf Murtuts, FIr, Etcham, Mattin, Ardoy SFran, JEtchep, Mde Pr, Zerb Azk, Xa Odol), ZuAm 2 (AstLas, Ip Hil), EB 61 (Arti, Mde HaurB, Osk Kurl, MEIG); gerorako 75 aldiz: B 10 (Mg CO, Añ GGero, Astar, Mg PAb, Itz Azald, Eguzk GizAuz, Erkiag Arran), G 41 (Mb IArg, Echag, Mg CC, Izt C, Arr May, Bv AsL, Lard, Arr GB, Ldi UO, Or, ArgiDL, Ag G, Lab EEguna, Lek EunD, Uzt Sas, MAtx Gazt, Vill Jaink, Berron Kijote, NEtx LBB, Munita), IE 3 (Gy, Dv LEd), EB 21 (Mde HaurB 7, MEIG).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

geroko forma 183 aldiz ageri da: B 17 (J.B. Eguzkitza, P. Zamarripa, J. Garitaonandia, A. Urrutia, J.K. Ibargutxi, Osk, J.A. Goiria, Boletín de la Biblioteca Pública Municipal, Garitaonandia, J. Arregi, J. Zubikarai, T. Zubikarai, T. Elorrieta, F. Zubiaga), G 36 (P.M. Urruzuno, J. Mokoroa, P. Orkaiztegi, J. Zaitegi, Ibiñ, J. Azurmendi, A. Garate, N. Etxaniz, S. Mitxelena, A. Sorarrain, A. Oyarzabal, J.M. Estonba, M.A. Urreta, J. Etxaide, Or, B. Iraola, I. Larramendi, S. Muniategi, A. Urrestarazu, P. Berrondo, A. Zugasti, D. Garmendia, J. Lekuona, M. Zubiaga, S. Onaindia, Jaunaren Deia), IE 19 (Oxobi, Azkue, Aginaga, P. Lafitte, A. Erdozaincy, J.P. Soudre, E. Lexague, Iratzeder), EB 76 (I. Baztarrika, G. Alfaro, Jaunaren Deia, HABE, K. Zuazo, J.M. Satrustegi, J.I. Iglesias, J. Intxausti, Zutabe, Oinarrizko legeria Bizkaian, J.M. Goñi, Txill, Oihenart taldea, UZEI, F. Garitano, G. Nazabal, I. Sarasola, S. Garmendia, J. Azurmendi, EJ., J. Sudupe, J.M. Irazola, J.M. Satrustegi, G. Garate, LMuj, Haurren idazkaritza, Nazio arazoa, G. Aldabaldetreku, JA. Agirre, Arantzazuko Andre Mariaren egutegia, M. Ugalde, A. Martinez, J.A. Irigarai, A. Urrutia, I. Iñurrieta, M.A. Barcenilla, J. Zabaleta, JM. Lekuona, Vill, S. Garmendia, JL. Agote, J. Etxaide, P. Berasategi, X. Mendiguren B., I. Mendiguren, X. Amuriza, Itun Berria, J.A. Arrieta, J. Hiriart-Urruty, Antxieta taldea, Gramatika Batzordea, Irakasleen elkartea, I. Urbieta, J.M. Mendizabal, Elizbarrutietako liturgia), EgAs 35 (Euzkadi, El Día, Eskualduna, Bertsolarien txapelketa, Deia, Egin, EHAA, GAO, BEO, Argia, Herria, Zer. Bizkaitarrai bizkaieraz, Eguna, HABE, Aburu, Herria 2000 Eliza, Idatz eta Mintz, Ikastola). gerokotz IE 2 (E. Laxague, Luzaideko eliz kantak); gerokotu behin EB (EHAA 1989); gerorako 41 aldiz: B 8 (J.B. Eguzkitza, K. Egileor, X. Gereño, A. Zubikarai, I. Zubiri), G 9 (J.I. Uranga, V. Aizpuru, M. Oiartzabal, J. Azurmendi, J. Gaztañaga, A. Urrestarazu, M. Lekuona), IE 1 (Iratzeder), EB 10 (E. Muxika, J. San Martin, M. Lopez, E. Arrizabalaga, M. Atxaga, X. Mendiguren B., Helburua, Bizizaletasunaren alde, M. Onaindia, R. SAizarbitoria, B. Atxaga), EgAs 13 (Egin, Agur, Argia, DV Zabalik, Zer. Bizkaitarrai bizkaieraz, Zeruko Argia, Eguna).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

geroko : AB38 6, AB50 7, HiztEn-LurE, Euskalterm 9; gerokotasun: Euskalterm 1; gerokotz: HiztEn-LurE; gerokotze: AB50 3; gerorako : AB50 1, HiztEn, Euskalterm 2.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: 1 izlag.: geroko bizitza. 2 adlag.: egitekoak geroko utzi.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

adibide gisa gehituz: gero gerokoak, gerokoak gero.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-ko/-rako adlag.etan; cf. Gramatika Batzordearen erabakia. Kasu berezia dateke hau, gerora oinarria badagoenez (*biharrera edo *gaurrera, aldiz, ezinezkoak dira)

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: GEROKO BATEAN (G-to ap. A; H; g. baten V-m ap. A). Algo más tarde. "Un jour dans la suite (Mb)" H. "Algo después" A. Erran zuen geroko batean gure Jesus maitagarriak.- Mb OtGai II 21. Neskiak, seina eginda, bialdu eutsan seina geroko baten Marinori. fB Ic II 232. Geroko batean Osiñetan ikusi nuan. JAzpiroz 201. v. tbn. SMitx Aranz 77

adib: geroko 1 adj. Geroko bizitza. Gero gerokoak. Geroko batean. Campionen lehenbizi hartako eta geroko ideiak. Gerokoaren beldurrik gabe. Gerokoak gero.

geroko batean 6: Jakin 4 (“Geroko batean, bertoko ugazabak esan zuena ere gogoan daukat”), Argia 2 (“Zuk geroko batean ikasi zenuen euskara”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

geroko batean 6: Iñaki Arranz (“Aldizka, hitz joko hori hautemateko giltza ez du esaldiak berak ematen, eta geroko batean azalduko zaigu: hurrengo esaldian, hurrengo paragrafoan, hurrengo atalean”), Edorta Jimenez (“Bestela ipuin polita Bosgarren Kolumna horretakoa, ipuinlariak berak geroko batean egiazkotzat jo izan ez balu”), Josetxo Azkona (“finean, geroko batean lur-aberri honen ondorengo bizidun bakarrak haiek berak baizik ez direla izango, eta abar”), Joan Mari Lekuona (“Geroko batean gerta dakioke lotsaz karguak utzi beharra, beste bati emateko”), Pablo Sastre (“Geroko batean, ospitalean zegoela, bere ohera mutil bat eraman zuten”), Jose Antonio Mujika (“Geroko batean, etxekoandre haren semea gaixotu egin zen, oso larri gaixotu gainera; azkenean arnasik gabe geratu zen, hila”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Forma lexikalizatua da eta azpisarrera gisa jasotzekoa izan liteke.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa da gero sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

gerokoan 8: Mb IArg I ("Konfesio-ondo gerokoan len bezain arin, nagi ta gaizki dabilzanak dira"), AA III ("Orduan ongi irteten dana, gerokoan ere ongi irtengo da"), Aran SIgn ("Bertuteko bidetik joaten abiatu ziradenak berak ere urrutituko ziradela, eta gerokoan animetan egiñ nai zuen prutuba ere ala eragotziko zuela"), Zait Sof ("Nik yasan eta nik egin nitun gaiztakeriak ere ez itzatzue begiratu; gerokoan, ordea, illunbean, nik ikusi bear ez nitunak ikusi, ta nik opa nitunak ez ikusi"), Etxde 2 ("Ez gerokoan orrelakorik egin"), Or Aitork ("Gerokoan oben ez egiteko"), Berron Kijote ("Gerokoan noizbait, nere egintza famatuen benetako kondaira argitaratzen danean..."); OEH argitaratuan gainera: Ol Gen 17,5 ("Argatik ez duzu gerokoan Abram izena izango").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

gerokoan 6: Zait ("Gerokoan, beiñolakoen garbai-miñez apalik iraun zun"), Ibarg ("Ludi onetan bere bizitza galdu daroanak, gerokoan idoroko dau"), Aginaga ("Ez dio hemen, zertako behar den puskatu juduek egiten dutelako ertsapen ezin-jasanezkoa: gerokoan juduak gogorrago zanpatzeko"), Bizi araua ("Komunidade talde bat [...] gerokoan probintzia berria egiteko asmoetan"), Umandi ("Egikera ori eliz-gizonen bitartez asi zan noski, ta gerokoan ere luzaroan jarraitu dute"), A. Urrutia ("Ulergaitza da desberdintasun hau, batipat gerokoan onartzen bada zergen kenketa").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

gerokoan : DFrec 2 (M. Ugalde Euskal kondairaren sintesia: "bere historia guztian xxxetik gerokoan"; Goiz argi: "xxxgo urrillaren 25eko legeaz gerokoan zor zaiona") // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

gerokoan : DRA (en adelante, ya desde ahora), PMuj DVC (luego, después, posteriormente; en lo sucesivo, en adelante) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

gero sarrerari dagokion azpisarrera.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: AS

Atzizkien araberako erabakiak

-kotz.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

gero sarrerari dagokion azpisarrera.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

geroko.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: Ik. gerok / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Batasuna egiteko bidea eskaintzen duen forma

Ik. gerok (eta geu, guhaur).

gerontologia 45 (Consumer 18, Laneki 13).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

gerontologia 9 (Berria).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: gerontologia (Med., Psikol.).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Terminoa da, erabilia.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Atzizkien araberako erabakiak

-ra bidezko osatu ez-automatikoa (ez da, alegia, deklinabideko atzizki arrunta)

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Zerrenda osagarriak

BarnErrot: "Gerorapenak: Aplazamientos; Gerorapenen eta Administrazio Kudeaketaren Bulegoa: Negociado de Aplazamientos y Gestión Administrativa" / PFGZ: "Gerorapen: Aplazamiento".

Ongi eratua da

berria da, eta egokia.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-pen/-tze.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

PFGZ: "Geroratu: Diferido".

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

gerora(tu), geroratzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze/-pen.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Kendu oharra eta jaso adibide gehiago. (2021-11-23).

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

gero sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

gerotxo/u (eta -an) 4: BAizk Ipuin ("Lenenguetan Andoni ittun ixillik eguan, sarrittan negarrez, baña gerotxu ibittu ta alattu zan"), Orozkoko Ipuin-esaundak ("ontxe il eiten doa, gerutxuan il eiten doa"), P. Sastre ("Gerotxo refrenatu zen desenfrenoa"), P. Aristi ("eta han jarraitzen nuen gerotxo ere").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ez ohiko iturrietan (DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm) ez hiztegietan ere (EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Casve EF, DRA, Lh DBF, PMuj DVC).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Sektorekoei galdetzekoa da zer darabilten

bizkaieraz erabiltzen da, dirudienez; baina lantaldeak ez du ezer proposatzeko aski informazio (I. Segurolak gerotxo ere esapidea ezagutzen du).

OEHko datuak [laburduren azalpena]

geroxe G 5: Or Eus 3 (adib.: "Zenbait istori alai eman ta geroxe", "Guziak isil, geroxe kanta"); Zait Sof ("Aiek yoan eta geroxe dator yauregi-barrutik Eletere"); Etxde JJ ("Elizakoak doi-doi artu ahal izan zitun eta geroxe azken arnasa eman").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

geroxe 5: B 3 (Euzkadi 1936: "Zetan gabiltz? Geroxe Garate jaunarenak, bere, begietara dodaz"; A. Gerenabarrena 2, adib.: "geroxe eskatuko dogu yoan dan aspaldian basterreratuta dauken nire Suezia'rako eskabidea"); EB 2 (E. Knörr: "Biharamunean, Baiona aldera joateko prestalanean hasi zen: aurrena emazte-haurrak igorri, geroxe bera haiengana biltzeko"; Etxde: "Geroxe aipatuko duen solen edo deituba moluskoagatik dio noski").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ohiko iturrietan (DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm) ez eta hiztegietan ere (EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

gero sarrerari dagokion azpisarrera.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

geroxeago.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: geroxeagoko .

Eratorri hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

librea da.

Atzizkien araberako erabakiak

-xe-ago

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: AS

Atzizkien araberako erabakiak

-ko: -ago-ko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

geroxeago sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

izlag.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

gero sarrerari dagokion azpisarrera.

Forma baten adiera(k)

a) geroztik, harrezkero; b) -(e)naz / -(e)nez geroz '-(e)z gero'.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: adib. / EuskHizt: AS / HiztEn: adib. / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

gero sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

izlag.

Forma baten adiera(k)

a) harrezkerokoa, geroztikakoa; b) "Samuelez gerozko profetak".