Euskaltzaindiaren Hiztegia

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: IHARRAK ETA HEZEAK, HEZEAK ETA IHARRAK. Todo, todas las cosas (ref. gralmente. a bienes, comida, etc.). "Ezeak eta igarrak yan ditu orrek (G), ése se ha comido todo cuanto tenía" A EY III 301. Argatik eman nai dizokatet / nere urre ta zillarrak, / ta nere mende arkitzen diran / ezeak eta igarrak. Auspoa 287, 168. Bizi-modua galdu diote / ugaldiaren indarrak: / etxe barrengo gazuak eraman, / gurdiyak eta belarrak, / itxaso aldera bajatu dira / ezeak eta igarrak. Auspoa 74-75, 208. Gure taxista onek jan ditu / igarrak eta ezeak / goiz-goizetik jaten asita / egin dituan aseak! Auspoa 107, 82. Antxe barrura sartzen genitun / igarrak eta eziak. Auspoa 190, 148. Ezeak eta igarrak gastatzen zituan seme bat omen zeukan soldadu, eta or abixatu dio: "Ama, gastadore ipiñi naute". Insausti 42. Pasatutzen zituen / igar ta ezeak, / [...] agertu orduko zeuzkan / tripara paseak. Bil 124. Emengo eze-igarrak guk manejatuko dizkiagu. TxGarm Auspoa 188, 25. Ari ordaintzen sufritu bear / gero eze ta igarrak. Insausti 63

adib.: heze 1 adj. Apur bat bustia. Ik. umel. Ohol hezeak. Lur gizen eta hezea. Ohe bustia edo hezea zuk ez zenuke nahi, ez abereek ere. Ezpain ertza makur eta begia heze. || Hezeak eta iharrak jan ditu horrek: asko jan du horrek.

Ez dugu aurkitu iharrak eta hezeak / hezeak eta iharrak esapiderik.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ez dugu aurkitu iharrak eta hezeak / hezeak eta iharrak esapiderik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da eta gainera adibide definitu gisa dago orain; beraz, azpisarrera gisa jasotzekoa bi formetan: hezeak eta iharrak eta iharrak eta hezeak.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoak heze eta ihar sarreretan.