Euskaltzaindiaren Hiztegia
8 emaitza pott bilaketarentzat - [1 - 8] bistaratzen.
Aztergaia: pott
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2005-10-05 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:EHL | 2019-10-02 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
pot (egin) eta aldaera 'porrot egin; erori' adierako 3: Sor Bar ("Aurten baztanga soñurik ez da izan, ta kolera murmorik ere ez (...) Bai, jauna; urte batzubetatik onera txarrak ondu dira ta... onak txartu ta. -Pot, e?"), AstLas / XVIII ("Kapet mitila pott eta Xiloberde jalki, eta musika ere"), MEIG ("Gisa horretako asmakizunek nahitaez pot egin behar dutela erakutsiko ez baligute behin eta berriro, ez lirateke laster lur gainean geldituko ezkongaiak eta alargunak baizik"); poto (egin) a) 'bertsoetan huts egin' adierako 11: EA OlBe ("Len poto bat egin det, orain zer... kaikuba?"), Iraola 2 ("Poto, poto, diyo Kintuak"), Xa Odol ("Gainerat, pertsuka hasterat doan gazte batek, zer ez du erranen poto eginen duen baino lehen?", "Alta, poto egitea geroxago ere ez da mirakulu, ez desohore", "erran zautan hobe zela poto egitea", "dotzenaka bera iduriak dituen hitz batekin hasi eta poto eginen duzu berdin", "Poto egitea baino lotsagarriago zaut eni hori", "Poto egiten duenak, ez du nehor enganatzen "), MEIG ("Bertsoetan erantzun dit (...) Hona non dituzuen, poto eta guzti", "Pleitea, pleitua, poto egingo lukeen pleitua, itxedoten genuenean"); b) 'porrot egin' eta '(oso) nekatu' adierako 6: Alz STFer: ("—Eman gero neri nere partia! —Ez bazatoz, batere ez! [...] —Oraiñ bai poto egiñ detala"), Sor Bar ("Beti lenbizitik asmo onak artzen ditut eta gero poto egiten det"), Ldi IL ("orra asmo eder ori ere poto egiñik"), Txill Let ("Gauero, oieratzekoan, poto eginda etzan naiz"), Zait Plat ("Itzok irakurtean, poto egin dudalakoan dagoke urlia"), MEIG II ("Poto egin duten asmoak").
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
pot(t) egin (eta -egite) 'porrot egin' adierako 9: J. Zubikarai ("Errepublikak pot-egin dabela autortzen dau", "Matxinoen burutapena pot-egitera joateko itxura asieratik artu eban"), Egin 1979 ("Ez dute Pott egitez, pott egin"), D. Amundarain 2 ("Gizakiok, giza-batasuna pott-eginik ikusten dugu", eta izenburu bezala: "Giza-Elkartasunaren Pott-Egitea"), Kezkak 1987-88 ("Zaldun bati jarraiki noa zaldirik gabe. Nekea. Beroa. Egarria. Pott"), Zabal 1976 ("sozialismoaren ideiak pot eginen du"), I. Mendiguren ("ia egin zuenean nireak eta pot egiteko zorian nengoela"), G. Aulestia hiztegiko azalpenean ("tire: abaildu, pot egin, akitu, nekatu"); pot(t)o egin a) 'bertsoetan huts egin' adierako 2: Onaind ("Noizean noizean poto egiñagaitik, txaloz eskertu"), Satr ("poto egin zenuen biziko azken bertsuan"); b) 'porrot egin' adierako 10: Aranzazu 1965 ("Ontan oker jotzen badegu, alde txikienarekin dela, ziaro poto gure asmotan"), Zait ("poto egin dudala uste izango du urliak"), Umandi ("egiazko naimen oldartsuenak ere lenengo urratsetatik poto-egin duela"), Lab ("bide ortatik bakarrik laister 'potto' egin dutela"), Ibabe 2 ("Zoolojiko orren jabeak poto-egin bazun ere oiñ ondo aberastuta gelditu da"), I.M. Barriola ("Aserre agertzen zen alguazila poto egin zuelako"), E. Kortadi ("Faktore bi hauen gaizki erabiltzea nabarmentzen da artelan txar eta poto eginikoetan"), BAtx Franci ("mixiolari bizarluze haik poto eginda gelditzen ziren"), I. Tapia ("oroipen pozgarri hark potto egin digu").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
poto ('errima errepikatzea'): DFrec 1, AB38 1, AB50 1, HiztEn, LurE; poto egin : DFrec 2 (poto-egin: 'porrot egin'), AB50 1 ('suspender, fallar'), LurE (adib. 'porrot egin'); pot egin : DFrec 3 ('porrot egin'), AB38 1 ('desfallecer'), AB50 2 ('quebrar' eta 'desfallecer' itzuliak), HiztEn (AS: 'leher egin'); pott egin : DFrec 2 ('porrot egin' eta 'errima errepikatu'), AB38 1 (rendirse, desistir) // Ez dugu aurkitu ap. Euskalterm.
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
pot egin : HiruMila (1 'rendirse de cansancio'; 2 'ahitarse'), DRA (1 'detenerse en el trabajo por no poder seguir a falta de fuerza'; 2 'ahitarse'; 3 'fracasar, fallar'), PMuj DVC (adib.: 1 'no poder más'; 2 'rendirse'; 3 'pararse, detenerse'; 4 'quebrar'; 5 'ahitarse'; 6 'enchufar'); pot : DRA (1 rendimiento de cansancio; 2 ahitamiento), PMuj DVC (1 rendimiento de fatiga; 2 saciedad; 3 ensamblaje); pota : DRA (el rendimiento, el ahitamiento, el beso), PMuj DVC (1 ahitamiento; 2 rendimiento, fatiga extrema); poto egin : EuskHizt (adib.; 'porrot egin'), HiruMila ('fallar, errar, fracasar'), ElhHizt (AS: 'desfallecer, agotarse, no poder más'), EskolaHE (adib.; 'porrot egin'), DRA: (adib.; fallar, fracasar), PMuj DVC (1 'fatigarse'; 2 'fracasar'; 3 'turbarse hablando, atragantarse'); poto : EuskHizt ('errima errepikatzea'), HiruMila ('repetición de una rima'), ElhHizt ('fallo, verso mal rimado'), EskolaHE ('errima errepikatzea'), Lur EF/FE ('faute de bertsulari'), DRA (1 'desfallecimiento'; 2 'fallo'; 3 'verso mal rimado'), PMuj DVC (1 'desfallecimiento'; 2 'quiebra'; 3 'verso burlesco, sin rima'; 4 'fracaso, fisco') // eta PMuj DVC: pot-egite ('frustración'); pot-eragite ('frustración'), pot-eragiteko ('frustratorio, que hace frustrar') // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.
Lantaldearen irizpideak
Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak
poto egin aski izan litekeela aipatu da, honek adiera biak jasotzen dituela ('porrot egin' eta 'bertsoetan errima-hitza errepikatu'); `lehertu, erabat nekatu' adierakoa, berriz, ez da lantaldearen testuetan ageri, Gipuzkoako Goierrin-edo ezaguna bada ere.
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa
Maiztasun handikoa, eta sarrera gisa jasotzekoa porrot egin adierarekin eta Adkor. markarekin.
Informazio lexikografikoa
Mailak
Adkor.
Formari buruzko oharrak
Euskaltzainen oharrak
- Erabakia: (H2.2 / 2011-09-13) Kendu lerroa.
Aztergaia: pott
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2005-10-05 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:EHL | 2019-10-02 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
pot (egin) eta aldaera 'porrot egin; erori' adierako 3: Sor Bar ("Aurten baztanga soñurik ez da izan, ta kolera murmorik ere ez (...) Bai, jauna; urte batzubetatik onera txarrak ondu dira ta... onak txartu ta. -Pot, e?"), AstLas / XVIII ("Kapet mitila pott eta Xiloberde jalki, eta musika ere"), MEIG ("Gisa horretako asmakizunek nahitaez pot egin behar dutela erakutsiko ez baligute behin eta berriro, ez lirateke laster lur gainean geldituko ezkongaiak eta alargunak baizik"); poto (egin) a) 'bertsoetan huts egin' adierako 11: EA OlBe ("Len poto bat egin det, orain zer... kaikuba?"), Iraola 2 ("Poto, poto, diyo Kintuak"), Xa Odol ("Gainerat, pertsuka hasterat doan gazte batek, zer ez du erranen poto eginen duen baino lehen?", "Alta, poto egitea geroxago ere ez da mirakulu, ez desohore", "erran zautan hobe zela poto egitea", "dotzenaka bera iduriak dituen hitz batekin hasi eta poto eginen duzu berdin", "Poto egitea baino lotsagarriago zaut eni hori", "Poto egiten duenak, ez du nehor enganatzen "), MEIG ("Bertsoetan erantzun dit (...) Hona non dituzuen, poto eta guzti", "Pleitea, pleitua, poto egingo lukeen pleitua, itxedoten genuenean"); b) 'porrot egin' eta '(oso) nekatu' adierako 6: Alz STFer: ("—Eman gero neri nere partia! —Ez bazatoz, batere ez! [...] —Oraiñ bai poto egiñ detala"), Sor Bar ("Beti lenbizitik asmo onak artzen ditut eta gero poto egiten det"), Ldi IL ("orra asmo eder ori ere poto egiñik"), Txill Let ("Gauero, oieratzekoan, poto eginda etzan naiz"), Zait Plat ("Itzok irakurtean, poto egin dudalakoan dagoke urlia"), MEIG II ("Poto egin duten asmoak").
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
pot(t) egin (eta -egite) 'porrot egin' adierako 9: J. Zubikarai ("Errepublikak pot-egin dabela autortzen dau", "Matxinoen burutapena pot-egitera joateko itxura asieratik artu eban"), Egin 1979 ("Ez dute Pott egitez, pott egin"), D. Amundarain 2 ("Gizakiok, giza-batasuna pott-eginik ikusten dugu", eta izenburu bezala: "Giza-Elkartasunaren Pott-Egitea"), Kezkak 1987-88 ("Zaldun bati jarraiki noa zaldirik gabe. Nekea. Beroa. Egarria. Pott"), Zabal 1976 ("sozialismoaren ideiak pot eginen du"), I. Mendiguren ("ia egin zuenean nireak eta pot egiteko zorian nengoela"), G. Aulestia hiztegiko azalpenean ("tire: abaildu, pot egin, akitu, nekatu"); pot(t)o egin a) 'bertsoetan huts egin' adierako 2: Onaind ("Noizean noizean poto egiñagaitik, txaloz eskertu"), Satr ("poto egin zenuen biziko azken bertsuan"); b) 'porrot egin' adierako 10: Aranzazu 1965 ("Ontan oker jotzen badegu, alde txikienarekin dela, ziaro poto gure asmotan"), Zait ("poto egin dudala uste izango du urliak"), Umandi ("egiazko naimen oldartsuenak ere lenengo urratsetatik poto-egin duela"), Lab ("bide ortatik bakarrik laister 'potto' egin dutela"), Ibabe 2 ("Zoolojiko orren jabeak poto-egin bazun ere oiñ ondo aberastuta gelditu da"), I.M. Barriola ("Aserre agertzen zen alguazila poto egin zuelako"), E. Kortadi ("Faktore bi hauen gaizki erabiltzea nabarmentzen da artelan txar eta poto eginikoetan"), BAtx Franci ("mixiolari bizarluze haik poto eginda gelditzen ziren"), I. Tapia ("oroipen pozgarri hark potto egin digu").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
poto ('errima errepikatzea'): DFrec 1, AB38 1, AB50 1, HiztEn, LurE; poto egin : DFrec 2 (poto-egin: 'porrot egin'), AB50 1 ('suspender, fallar'), LurE (adib. 'porrot egin'); pot egin : DFrec 3 ('porrot egin'), AB38 1 ('desfallecer'), AB50 2 ('quebrar' eta 'desfallecer' itzuliak), HiztEn (AS: 'leher egin'); pott egin : DFrec 2 ('porrot egin' eta 'errima errepikatu'), AB38 1 (rendirse, desistir) // Ez dugu aurkitu ap. Euskalterm.
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
pot egin : HiruMila (1 'rendirse de cansancio'; 2 'ahitarse'), DRA (1 'detenerse en el trabajo por no poder seguir a falta de fuerza'; 2 'ahitarse'; 3 'fracasar, fallar'), PMuj DVC (adib.: 1 'no poder más'; 2 'rendirse'; 3 'pararse, detenerse'; 4 'quebrar'; 5 'ahitarse'; 6 'enchufar'); pot : DRA (1 rendimiento de cansancio; 2 ahitamiento), PMuj DVC (1 rendimiento de fatiga; 2 saciedad; 3 ensamblaje); pota : DRA (el rendimiento, el ahitamiento, el beso), PMuj DVC (1 ahitamiento; 2 rendimiento, fatiga extrema); poto egin : EuskHizt (adib.; 'porrot egin'), HiruMila ('fallar, errar, fracasar'), ElhHizt (AS: 'desfallecer, agotarse, no poder más'), EskolaHE (adib.; 'porrot egin'), DRA: (adib.; fallar, fracasar), PMuj DVC (1 'fatigarse'; 2 'fracasar'; 3 'turbarse hablando, atragantarse'); poto : EuskHizt ('errima errepikatzea'), HiruMila ('repetición de una rima'), ElhHizt ('fallo, verso mal rimado'), EskolaHE ('errima errepikatzea'), Lur EF/FE ('faute de bertsulari'), DRA (1 'desfallecimiento'; 2 'fallo'; 3 'verso mal rimado'), PMuj DVC (1 'desfallecimiento'; 2 'quiebra'; 3 'verso burlesco, sin rima'; 4 'fracaso, fisco') // eta PMuj DVC: pot-egite ('frustración'); pot-eragite ('frustración'), pot-eragiteko ('frustratorio, que hace frustrar') // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.
Lantaldearen irizpideak
Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak
poto egin aski izan litekeela aipatu da, honek adiera biak jasotzen dituela ('porrot egin' eta 'bertsoetan errima-hitza errepikatu'); `lehertu, erabat nekatu' adierakoa, berriz, ez da lantaldearen testuetan ageri, Gipuzkoako Goierrin-edo ezaguna bada ere.
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa
Maiztasun handikoa, eta sarrera gisa jasotzekoa porrot egin adierarekin eta Adkor. markarekin.
Informazio lexikografikoa
Mailak
Adkor.
Formari buruzko oharrak
Euskaltzainen oharrak
- Erabakia: (H2.2 / 2011-09-13) Kendu lerroa.
Aztergaia: pott
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2005-10-05 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:EHL | 2019-10-02 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
pot (egin) eta aldaera 'porrot egin; erori' adierako 3: Sor Bar ("Aurten baztanga soñurik ez da izan, ta kolera murmorik ere ez (...) Bai, jauna; urte batzubetatik onera txarrak ondu dira ta... onak txartu ta. -Pot, e?"), AstLas / XVIII ("Kapet mitila pott eta Xiloberde jalki, eta musika ere"), MEIG ("Gisa horretako asmakizunek nahitaez pot egin behar dutela erakutsiko ez baligute behin eta berriro, ez lirateke laster lur gainean geldituko ezkongaiak eta alargunak baizik"); poto (egin) a) 'bertsoetan huts egin' adierako 11: EA OlBe ("Len poto bat egin det, orain zer... kaikuba?"), Iraola 2 ("Poto, poto, diyo Kintuak"), Xa Odol ("Gainerat, pertsuka hasterat doan gazte batek, zer ez du erranen poto eginen duen baino lehen?", "Alta, poto egitea geroxago ere ez da mirakulu, ez desohore", "erran zautan hobe zela poto egitea", "dotzenaka bera iduriak dituen hitz batekin hasi eta poto eginen duzu berdin", "Poto egitea baino lotsagarriago zaut eni hori", "Poto egiten duenak, ez du nehor enganatzen "), MEIG ("Bertsoetan erantzun dit (...) Hona non dituzuen, poto eta guzti", "Pleitea, pleitua, poto egingo lukeen pleitua, itxedoten genuenean"); b) 'porrot egin' eta '(oso) nekatu' adierako 6: Alz STFer: ("—Eman gero neri nere partia! —Ez bazatoz, batere ez! [...] —Oraiñ bai poto egiñ detala"), Sor Bar ("Beti lenbizitik asmo onak artzen ditut eta gero poto egiten det"), Ldi IL ("orra asmo eder ori ere poto egiñik"), Txill Let ("Gauero, oieratzekoan, poto eginda etzan naiz"), Zait Plat ("Itzok irakurtean, poto egin dudalakoan dagoke urlia"), MEIG II ("Poto egin duten asmoak").
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
pot(t) egin (eta -egite) 'porrot egin' adierako 9: J. Zubikarai ("Errepublikak pot-egin dabela autortzen dau", "Matxinoen burutapena pot-egitera joateko itxura asieratik artu eban"), Egin 1979 ("Ez dute Pott egitez, pott egin"), D. Amundarain 2 ("Gizakiok, giza-batasuna pott-eginik ikusten dugu", eta izenburu bezala: "Giza-Elkartasunaren Pott-Egitea"), Kezkak 1987-88 ("Zaldun bati jarraiki noa zaldirik gabe. Nekea. Beroa. Egarria. Pott"), Zabal 1976 ("sozialismoaren ideiak pot eginen du"), I. Mendiguren ("ia egin zuenean nireak eta pot egiteko zorian nengoela"), G. Aulestia hiztegiko azalpenean ("tire: abaildu, pot egin, akitu, nekatu"); pot(t)o egin a) 'bertsoetan huts egin' adierako 2: Onaind ("Noizean noizean poto egiñagaitik, txaloz eskertu"), Satr ("poto egin zenuen biziko azken bertsuan"); b) 'porrot egin' adierako 10: Aranzazu 1965 ("Ontan oker jotzen badegu, alde txikienarekin dela, ziaro poto gure asmotan"), Zait ("poto egin dudala uste izango du urliak"), Umandi ("egiazko naimen oldartsuenak ere lenengo urratsetatik poto-egin duela"), Lab ("bide ortatik bakarrik laister 'potto' egin dutela"), Ibabe 2 ("Zoolojiko orren jabeak poto-egin bazun ere oiñ ondo aberastuta gelditu da"), I.M. Barriola ("Aserre agertzen zen alguazila poto egin zuelako"), E. Kortadi ("Faktore bi hauen gaizki erabiltzea nabarmentzen da artelan txar eta poto eginikoetan"), BAtx Franci ("mixiolari bizarluze haik poto eginda gelditzen ziren"), I. Tapia ("oroipen pozgarri hark potto egin digu").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
poto ('errima errepikatzea'): DFrec 1, AB38 1, AB50 1, HiztEn, LurE; poto egin : DFrec 2 (poto-egin: 'porrot egin'), AB50 1 ('suspender, fallar'), LurE (adib. 'porrot egin'); pot egin : DFrec 3 ('porrot egin'), AB38 1 ('desfallecer'), AB50 2 ('quebrar' eta 'desfallecer' itzuliak), HiztEn (AS: 'leher egin'); pott egin : DFrec 2 ('porrot egin' eta 'errima errepikatu'), AB38 1 (rendirse, desistir) // Ez dugu aurkitu ap. Euskalterm.
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
pot egin : HiruMila (1 'rendirse de cansancio'; 2 'ahitarse'), DRA (1 'detenerse en el trabajo por no poder seguir a falta de fuerza'; 2 'ahitarse'; 3 'fracasar, fallar'), PMuj DVC (adib.: 1 'no poder más'; 2 'rendirse'; 3 'pararse, detenerse'; 4 'quebrar'; 5 'ahitarse'; 6 'enchufar'); pot : DRA (1 rendimiento de cansancio; 2 ahitamiento), PMuj DVC (1 rendimiento de fatiga; 2 saciedad; 3 ensamblaje); pota : DRA (el rendimiento, el ahitamiento, el beso), PMuj DVC (1 ahitamiento; 2 rendimiento, fatiga extrema); poto egin : EuskHizt (adib.; 'porrot egin'), HiruMila ('fallar, errar, fracasar'), ElhHizt (AS: 'desfallecer, agotarse, no poder más'), EskolaHE (adib.; 'porrot egin'), DRA: (adib.; fallar, fracasar), PMuj DVC (1 'fatigarse'; 2 'fracasar'; 3 'turbarse hablando, atragantarse'); poto : EuskHizt ('errima errepikatzea'), HiruMila ('repetición de una rima'), ElhHizt ('fallo, verso mal rimado'), EskolaHE ('errima errepikatzea'), Lur EF/FE ('faute de bertsulari'), DRA (1 'desfallecimiento'; 2 'fallo'; 3 'verso mal rimado'), PMuj DVC (1 'desfallecimiento'; 2 'quiebra'; 3 'verso burlesco, sin rima'; 4 'fracaso, fisco') // eta PMuj DVC: pot-egite ('frustración'); pot-eragite ('frustración'), pot-eragiteko ('frustratorio, que hace frustrar') // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.
Lantaldearen irizpideak
Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak
poto egin aski izan litekeela aipatu da, honek adiera biak jasotzen dituela ('porrot egin' eta 'bertsoetan errima-hitza errepikatu'); `lehertu, erabat nekatu' adierakoa, berriz, ez da lantaldearen testuetan ageri, Gipuzkoako Goierrin-edo ezaguna bada ere.
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa
Maiztasun handikoa, eta sarrera gisa jasotzekoa porrot egin adierarekin eta Adkor. markarekin.
Informazio lexikografikoa
Mailak
Adkor.
Formari buruzko oharrak
Euskaltzainen oharrak
- Erabakia: (H2.2 / 2011-09-13) Kendu lerroa.
Aztergaia: pott
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2005-10-05 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:EHL | 2019-10-02 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
pot (egin) eta aldaera 'porrot egin; erori' adierako 3: Sor Bar ("Aurten baztanga soñurik ez da izan, ta kolera murmorik ere ez (...) Bai, jauna; urte batzubetatik onera txarrak ondu dira ta... onak txartu ta. -Pot, e?"), AstLas / XVIII ("Kapet mitila pott eta Xiloberde jalki, eta musika ere"), MEIG ("Gisa horretako asmakizunek nahitaez pot egin behar dutela erakutsiko ez baligute behin eta berriro, ez lirateke laster lur gainean geldituko ezkongaiak eta alargunak baizik"); poto (egin) a) 'bertsoetan huts egin' adierako 11: EA OlBe ("Len poto bat egin det, orain zer... kaikuba?"), Iraola 2 ("Poto, poto, diyo Kintuak"), Xa Odol ("Gainerat, pertsuka hasterat doan gazte batek, zer ez du erranen poto eginen duen baino lehen?", "Alta, poto egitea geroxago ere ez da mirakulu, ez desohore", "erran zautan hobe zela poto egitea", "dotzenaka bera iduriak dituen hitz batekin hasi eta poto eginen duzu berdin", "Poto egitea baino lotsagarriago zaut eni hori", "Poto egiten duenak, ez du nehor enganatzen "), MEIG ("Bertsoetan erantzun dit (...) Hona non dituzuen, poto eta guzti", "Pleitea, pleitua, poto egingo lukeen pleitua, itxedoten genuenean"); b) 'porrot egin' eta '(oso) nekatu' adierako 6: Alz STFer: ("—Eman gero neri nere partia! —Ez bazatoz, batere ez! [...] —Oraiñ bai poto egiñ detala"), Sor Bar ("Beti lenbizitik asmo onak artzen ditut eta gero poto egiten det"), Ldi IL ("orra asmo eder ori ere poto egiñik"), Txill Let ("Gauero, oieratzekoan, poto eginda etzan naiz"), Zait Plat ("Itzok irakurtean, poto egin dudalakoan dagoke urlia"), MEIG II ("Poto egin duten asmoak").
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
pot(t) egin (eta -egite) 'porrot egin' adierako 9: J. Zubikarai ("Errepublikak pot-egin dabela autortzen dau", "Matxinoen burutapena pot-egitera joateko itxura asieratik artu eban"), Egin 1979 ("Ez dute Pott egitez, pott egin"), D. Amundarain 2 ("Gizakiok, giza-batasuna pott-eginik ikusten dugu", eta izenburu bezala: "Giza-Elkartasunaren Pott-Egitea"), Kezkak 1987-88 ("Zaldun bati jarraiki noa zaldirik gabe. Nekea. Beroa. Egarria. Pott"), Zabal 1976 ("sozialismoaren ideiak pot eginen du"), I. Mendiguren ("ia egin zuenean nireak eta pot egiteko zorian nengoela"), G. Aulestia hiztegiko azalpenean ("tire: abaildu, pot egin, akitu, nekatu"); pot(t)o egin a) 'bertsoetan huts egin' adierako 2: Onaind ("Noizean noizean poto egiñagaitik, txaloz eskertu"), Satr ("poto egin zenuen biziko azken bertsuan"); b) 'porrot egin' adierako 10: Aranzazu 1965 ("Ontan oker jotzen badegu, alde txikienarekin dela, ziaro poto gure asmotan"), Zait ("poto egin dudala uste izango du urliak"), Umandi ("egiazko naimen oldartsuenak ere lenengo urratsetatik poto-egin duela"), Lab ("bide ortatik bakarrik laister 'potto' egin dutela"), Ibabe 2 ("Zoolojiko orren jabeak poto-egin bazun ere oiñ ondo aberastuta gelditu da"), I.M. Barriola ("Aserre agertzen zen alguazila poto egin zuelako"), E. Kortadi ("Faktore bi hauen gaizki erabiltzea nabarmentzen da artelan txar eta poto eginikoetan"), BAtx Franci ("mixiolari bizarluze haik poto eginda gelditzen ziren"), I. Tapia ("oroipen pozgarri hark potto egin digu").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
poto ('errima errepikatzea'): DFrec 1, AB38 1, AB50 1, HiztEn, LurE; poto egin : DFrec 2 (poto-egin: 'porrot egin'), AB50 1 ('suspender, fallar'), LurE (adib. 'porrot egin'); pot egin : DFrec 3 ('porrot egin'), AB38 1 ('desfallecer'), AB50 2 ('quebrar' eta 'desfallecer' itzuliak), HiztEn (AS: 'leher egin'); pott egin : DFrec 2 ('porrot egin' eta 'errima errepikatu'), AB38 1 (rendirse, desistir) // Ez dugu aurkitu ap. Euskalterm.
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
pot egin : HiruMila (1 'rendirse de cansancio'; 2 'ahitarse'), DRA (1 'detenerse en el trabajo por no poder seguir a falta de fuerza'; 2 'ahitarse'; 3 'fracasar, fallar'), PMuj DVC (adib.: 1 'no poder más'; 2 'rendirse'; 3 'pararse, detenerse'; 4 'quebrar'; 5 'ahitarse'; 6 'enchufar'); pot : DRA (1 rendimiento de cansancio; 2 ahitamiento), PMuj DVC (1 rendimiento de fatiga; 2 saciedad; 3 ensamblaje); pota : DRA (el rendimiento, el ahitamiento, el beso), PMuj DVC (1 ahitamiento; 2 rendimiento, fatiga extrema); poto egin : EuskHizt (adib.; 'porrot egin'), HiruMila ('fallar, errar, fracasar'), ElhHizt (AS: 'desfallecer, agotarse, no poder más'), EskolaHE (adib.; 'porrot egin'), DRA: (adib.; fallar, fracasar), PMuj DVC (1 'fatigarse'; 2 'fracasar'; 3 'turbarse hablando, atragantarse'); poto : EuskHizt ('errima errepikatzea'), HiruMila ('repetición de una rima'), ElhHizt ('fallo, verso mal rimado'), EskolaHE ('errima errepikatzea'), Lur EF/FE ('faute de bertsulari'), DRA (1 'desfallecimiento'; 2 'fallo'; 3 'verso mal rimado'), PMuj DVC (1 'desfallecimiento'; 2 'quiebra'; 3 'verso burlesco, sin rima'; 4 'fracaso, fisco') // eta PMuj DVC: pot-egite ('frustración'); pot-eragite ('frustración'), pot-eragiteko ('frustratorio, que hace frustrar') // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.
Lantaldearen irizpideak
Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak
poto egin aski izan litekeela aipatu da, honek adiera biak jasotzen dituela ('porrot egin' eta 'bertsoetan errima-hitza errepikatu'); `lehertu, erabat nekatu' adierakoa, berriz, ez da lantaldearen testuetan ageri, Gipuzkoako Goierrin-edo ezaguna bada ere.
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa
Maiztasun handikoa, eta sarrera gisa jasotzekoa porrot egin adierarekin eta Adkor. markarekin.
Informazio lexikografikoa
Mailak
Adkor.
Formari buruzko oharrak
Euskaltzainen oharrak
- Erabakia: (H2.2 / 2011-09-13) Kendu lerroa.
Aztergaia: pottoka
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau100 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-05-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
pottoka: Ox (Mugaz axola gaberik, / harrien bi aldetarik, / ardi, behiek, pottokek, alhan badabiltzalarik, / ez dute Jainkoaren legeaz bertzerik), Iratz (Ikaraturik joan da ihesi pottoka, / neronek egin nuen harperat lasterka, Larre gain zabal hartan orroit zare behin / nola zaikun emeki hurbildu pottoka), Zerb Azk (Eta horra, nola galdu ziren betizoak, galduxe pottokak, egunetik egunera urruntzen ari hainbertze eper, hainbertze erbi, eta oro), Herr 1956 (Badira Ixturitzeko mendietarik galduak, 3 pottoka gazte), Lf ELit (Erakusleak jakin bide zuen nola bil eta susta aitzin urtetako pottoka bihurria), Larz Senper (Beren asto eta pottokoak nundik biltzen othe dituzte). v. tbn. Herr 2001
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
pottoka arraza: Egunk 1994 (Haragitarako zaldi abere lehiaketa / Bretoi arrazakoak, ardandarrak, pertxeroiak nahiz arraza horien eta pottoka arrazakoen arteko nahasketak aurkeztu ahal izango dira), Pottoka (Kalifikatzailea, pottoka arrazaren Onarpen eta Kalifikazio Batzordearen kideaz gainera, teknikari aditua ere bada, pottoka arrazako abere ororen jakituna. Eta, batez ere, argi izan behar du pottoka arrazaren arraza-estandarra, Pottoka arrazaren hazleen elkarteak); Zaldibia ("pottoka arraza berreskuratzeko").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
pottoka: Harluxet, LurE.
Sektore jakin bateko informazioa
pottoka: NekHizt.
Beste (edozein) iturritako erabilerak
pottoka: A. Epaltza (feriara saltzerat ekarritako pottoka), Agustin Otsoa (pottoka iletsu eta grisean), Berria (apoen kriskitin soinua, pottoken arnasketa urduria, zeramaten ikurrin erraldoiaren dantza, eskuetan zituzten suzirien beroa...), Herria (orai bezain airos ibiliko ote da pottoka mendian, Gero proposatuak izanen dira pottoka jaberi, Asteartean, pottoka feria, pottokak egiten baitu feria horien fama handiena, jendeak asmatu beharko du pottoka baten pisua); Urduña ("Zaldien atalean [...] pottoka : 10 buru"); pottok arraza: alava.net ("Pottok Arrazako Poney Aziendaren Abeltzainen Elkartea"); pottoka arraza: Herria 2003 ("pottoka arraza salbatzekotz hortarik pasatu behar dela"); abelur.net (Pasa den Urriaren 14an, Ormaiztegin Pottoka arrazaren Gipuzkoako IV. Txapelketa ospatu zen"), gipuzkoa.net ("Pottoka arrazako zaldi taldea"), pottoka.org, sastarrain.com, zientzia.net, nirudia.com
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak
'Euskal Herriko zaldi txikia'.
Informazio osagarria
Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak
Arrazak
Informazio lexikografikoa
Landare eta animalien taxonomi izena
Equus caballus.
Aztergaia: pottoko
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau100 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-05-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak
'zaldikumea'.
Aztergaia: pottorro
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-09-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Informazio lexikografikoa
Kategoria
iz.
Landare eta animalien taxonomi izena
Alca sp. eta Plautus sp.
Azkue Biblioteka eta Artxiboa
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
