Euskaltzaindiaren Hiztegia

LBeh (2014-04-03): herri-musika 165: Deia (“Herri musika sorta”), Consumer 2 (adib.: “hala nola antzerkia, herri-musika, koplak, kanta espainiarra, zartzuela, kontzertuak, dantza, hitzaldiak eta zinema”), Berria 61 (adib.: “Brasilgo herri musikaren erakusle nagusietako bat hil zen atzo Rio de Janeiron goizeko seietan”), EiTB 20 (adib.: “Haidouks izena ematen zitzaien Robin Hood-en tankerako bidelapur ongileei eta pertsonaia horiei buruzko erromantzez josita dago ijitoen herri-musika”), Jakin 3 (adib.: “Herri musikaren biltzailea”), Argia 13 (adib.: “Herri musika, kaleko antzerkia eta arte plastikoen inguruko proiektuak aurkeztuko dituzte Gipuzkoako herrian”), DiarioVasco 66 (adib.: “Galiziako herri musikara sarrera emango du Pablo Carpintero Trio osatzen duten musikariek"); herri musika 14: Consumer (“Tenore eta sopranoek kantatzen dutena herri musika komertzialeneko doinu ezagunak ez diren arren, opera ez genuke ikusi behar belarri fin edo oso landuentzako ikuskizun minoritario, zail eta aspergarri gisa”), Berria 5 (adib.: “Herri musika falta da”), EiTB 2 (adib.: “Herri musikatik eta bandek jotzen zituzten kanpoko doinuetatik elikatuta osatu zuen soinu txikiak errepertorioa XX. mende hasieran”), DiarioVasco 4 (adib.: “herri musikari egindako ekarpena”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: herri(-)musika 68: Berria 59 (adib.: “Herri musikak eta dantzak hezkuntza sarean duten eragina aztergai”), Herria 3 (adib.: “Herri musika eta bertsularitza elkarturik"), Txiliku (“Baina ez elizako edo lanerako musika, eguneroko pena ugariak eta poz laburrak kantatzeko herri-musika baizik”), Iñigo Aranbarri (“Andoain bazen nor herri musikan”), Xabier Amuriza (“Kepa Junkerak, artean gaztetxoa zala, Rufino, aurrez aurre, Iurretako urteroko herri musika jaian ezagutu eban”), Koldo Izagirre (“hainbat bazterretako herri-musika garatzeko balio izan zuen”), Patziku Perurena (“herri musikan, bertsokantaritzan, kontukontaritzan, kuranderitzan”), Felipe Juaristi (“euskal herri-musikaezagutu zuen eta berarekin bat egin”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: cante hondo. Andaluziako herri musika bat da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Konposatu egokia eta erabilia.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa onartzekoa herri sarreran.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hitz konposatu hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

elkarketa librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-txapelketa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

musaje 3: Zozoak beleari ("Orduan eta alaiagotu zitzaion musajea"), LMuj ("Gazteenak musaje zurbila zuen"), Bat-batean/98 ("Musaje zuriz baina bihotzak / oraindik dauzkagu trebe").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm, ez ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Gip. (eta Naf.? — nafarrek argituko dute).

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. Zah.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Diakronia

Zah.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera egin eta sarrerako hainbat adibide (Musean egin, jokatu. Musean ari dira. Musean irabazi ziolako. Musean igaro arratsaldea. Jaiegunetan tabernan musean) azpisarrera berrira eraman.

Erdaretako formak

OfQuLF: mousseline / tissu fin et léger || Mossoul || ville d'Irak où l'on fabriquait ce tissu.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak.

Jatorrizko forma

museo, (erakustetxe).

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: museología.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: MUSIKA-BANDA. Banda de música. Baserri txikiko musika-bandeak eta orfeoiak. Kk Ab II 125. Eibarko musika bandiakin. SM Zirik 84. Orixe da guk [...] musika-bandaren lenengo izan genduan zentzuna. JAzpiroz 144. v. tbn. Arti Ipuin 57. AZink 97. Insausti 109.

adib: musika1 2 iz. (Hitz elkartuetan, lehen osagai gisa). Kantuz eta musika-soinuz. Musika hots isila. Zumaiako nazioarteko musika-jaialdia. Txistulariak lehenbizi, musika taldeak hurrengo. Herriko musika-banda. Musika-tresnak. Musika irakaslea. Musika elkarteak. Musika notak. Musika-terapia. // banda 2 iz. Haize eta perkusio instrumentuak jotzen dituzten musikarien taldea. Bertako musika banda ere izaten zen herrian. Hileta martxak jo zituen udal bandak.

musika(-)banda 979: DiarioVasco 353, Uztarria 269, Berria 214, Goiena 52, EiTB 41, Deia 25, Argia 13, Elkar 5, ElCorreo 4, Karmel 3.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

musika(-)banda 85: Berria 22, Herria 4, Edorta Jimenez 13, Mirentxu Larrañaga 6, Lopez de Arana 5, Felipe Juaristi 4 , Koldo Biguri 3, Pako Aristi 4, Jon Arretxe 23, Xabier Mendiguren Elizegi…

Jatorrizko forma

musika banda, banda.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Adierazle egokia, eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Hitz konposatu hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

elkarketa librea.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa musika sarreran.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Kontzeptu zehatza da, azpisarrera gisa jasotzekoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: MUSIKA EGIN a) Interpretar música. Laur haizeek ere egin ohi die musika. EZ Man II 17. Zer tenore hauta musika egiteko! Gy 179; b) (Volt, Urt I 476). Burlarse. "Moquer, moziko egitea [sic]" Volt 97. Limak ziola aldiz hula trankill egiñ musika. Gy 135 c) Componer música. Musika egiteko ta ele-ederrerako, mintzoa, soinua bear ditu. Or Y 1934, 83. Nihaurek musika egiten jakin izan banu, engoitik banuen kantu gehiago eginik. Xa Odol 67.

musika egin 464: Berria 197, EiTB 60, Aizu 19, Argia 82, DiarioVasco 34, Deia 33, Elkar 12, Uztarria 9, Consumer 6, Goiena 5, Jakin 4, HABE 2, Elhuyar.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

musika egin 101: Berria 79, Herria, Felipe Juaristi 6, Bernardo Atxaga 3, Rataplan 2, Pako Aristi, Koro Navarro, Edorta Jimenez, Marzel Etxehandi…

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Eraikuntza librea, lexikalizatu gabea

eraikuntza librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia, eta azpisarrera gisa sartzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa musika sarreran.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 406, EPG: 42, ETC: 1312

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0; Adorez: 0; Labayru: 0.

musika 2 iz. (Hitz elkartuetan, lehen osagai gisa). Kantuz eta musika-soinuz. Musika hots isila. Zumaiako nazioarteko musika-jaialdia. Musika irakaslea. Musika elkarteak. Musika notak. Musika-terapia. jaialdi 2 iz. Musika, dantza edo kideko emanaldi jendaurrekoa. Ik. kantaldi. "Argia" elkarteak antolaturik, dantza-jaialdi bat izango da igandean. Euskal abesti jaialdia. Edinburgoko musika-jaialdiak. Igandeko jaialdian parte hartuko duten abeslariak. Bertsolari jaialdia. Antzerki jaialdia: hainbat antzerki ematen diren jaialdia. Euskal kirol jaialdia.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adibide gisa mantentzekoa da, baina musika 1 adieran. Ezabatzekoa da musika 2 adiera.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Zerrenda osagarriak

MilaHitz: "musika jo".

Eraikuntza librea, lexikalizatu gabea

eraikuntza librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "musika klasiko".

Eraikuntza librea, lexikalizatu gabea

eraikuntza librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Kontzeptu zehatza da, azpisarrera gisa jasotzekoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 38, EPG: 13, ETC: 236

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0; Adorez: 0; Labayru: 0.

musika 2 iz. (Hitz elkartuetan, lehen osagai gisa). Kantuz eta musika-soinuz. Musika hots isila. Zumaiako nazioarteko musika-jaialdia. Musika irakaslea. Musika elkarteak. Musika notak. Musika-terapia. nota1 1 iz. Mus. Musika-soinu bat adierazteko ikurra; soinu hori bera. Musika-notak. Doinuaren notak. Kantariak ahots gardena eta garbia lortzen du nota altuetan.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Jasoa dago adiera hau nota sarreran, baina maiztasun handia du eta beraz, forma osoa azpisarrera gisa jasotzea proposatu da.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa da musika eta nota sarreretan.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

LBeh (2014-04-03): musika(-)talde 936: Aizu, Deia 9, Elhuyar 8, Consumer 2, Berria 355, EiTB 312, Jakin 10, Argia 88, DiarioVasco 151.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: musika(-)talde 217: Berria 91 (“Sustraia Lapurdiko musika taldearen seigarren diskoa, 'Beti bidean', besta giroan murgiltzen da“), Herria 59 (adib.: “Irrintzina musika taldea hor zelarik bazterren airosteko”, “Aratsaldean, musika-taldeak karriketan eta pilota partida esku huska herriko plazan”), Felipe Juaristi, Iñaki Arranz, Xabier Olarra, Jon Arretxe, Josu Zabaleta, Pello Salaburu, Xabier Mendiguren Elizegi, Pablo Sastre, Unai Elorriaga, Unai Iturriaga, Oskar Arana, etab.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Zerrenda osagarriak

HitzIrud: "(musika) taldea = grupo musical".

Hitz konposatu hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

Elkarketa librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta hedatua dago.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

dantza(-)talde aztertzean azpisarrera ziren antzerki(-)talde eta musika(-)talde ohiko lexia egitea proposatu da.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa sartzekoa musika sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB:0 , EPG: 1, ETC: 60

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: musika-terapia musicoterapia; Adorez: musika-terapia: terapia musical; Labayru: musika-terapia 1 iz. musicoterapia

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: musicoterapia / EEgunk: "musika-terapia († musikoterapia)"

musika 2 iz. (Hitz elkartuetan, lehen osagai gisa). Kantuz eta musika-soinuz. Musika hots isila. Zumaiako nazioarteko musika-jaialdia. Musika irakaslea. Musika elkarteak. Musika notak. Musika-terapia.

Beste sarrera batean argitzekoa

adibide gisa arautua s.u. musika.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Terminoa da eta azpisarrera gisa jasotzea proposatu da, musika(-)terapia forman.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa da musika eta terapia sarreretan.

Jatorrizko forma

musikagile, konposatzaile.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-gile.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

musikagintza 3: J. Amezaga 2 ("Azken hiru hamarkadetako musikagintza" eta izenburu batean: "Euskal kulturaren berpizkundea musikagintzan"), Napartheid 1996 ("Ez dut uste musikagintzan ezberdintasun handiegirik dagoenik gizonezko edo emakumezkoek egindakoaren artean"); musika letragintza 1, O. Araolaza (izenburu batean, "Musika letragintza auzitan").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

musikagintza : AB38 4, AB50 5 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

musikagintza : HiruMila (composición musical, creación musical, oficio de músico) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

musikagintza 52: Iker Barandiaran 4, Uxue Alberdi, Argia, Jon Torner, Berria 4, Jon Abril 3, Naiara Elola, Ainhoa Oiartzabal, Edu Lartzanguren, Migel Zeberio, Ibai Maruri, Irune Berro, Ane Olaizola, EiTB 31.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: musikagintza 22: Berria 18, Herria, Koldo Izagirre, Eneko Bidegain, Juan Garzia.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Jatorri-osaerak gorabehera, hedatu-nagusitua da

erabilia da, eta hedatua.

Eratorri hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

-gintza osaerako librea.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "musikal".

Izenondo erreferentzialak

-al izond. erref.

Kategoria

izond.

Jatorrizko forma

kontzertu, musikaldi.

LBeh (2011-03-03): musikalki 54: Berria 38, EiTB 4, Jakin, Argia 7, DiarioVasco 4. // musikalki 178: Aizu 11, Argia 24, Berria 86, Deia 17, DiarioVasco 18, EiTB 5, ElCorreo, Elkar 2, Erlea 3, Goiena 7, HABE, Jakin 2, Uztarria.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: musikalki 25: Berria 24, Anjel Lertxundi.

Eraikuntza librea, lexikalizatu gabea

Eraikuntza librea da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Maiztasun handikoa eta jasotzekoa.

LBeh (2014-04-03): musikaltasun 40: Aizu 2 (adib.: “Baina, orain, irudia bazterrera utzi eta berriro itzuli nahi diote lehentasuna musikaltasunari”), Consumer 4 (adib.: “Proba horretan, musikarekin azaldu dugun bezala, izangaien musikaltasun eta baldintza fisikoak aztertzen dira, ezagutza alboan utzita, teorian behintzat, horrelakorik ez baitu”), Berria 19 (adib.: “Prégardien tenorrak musikaltasunez abestu”), EiTB (“Clarkek musikaltasun exhibizionista, Millerrek "slapping" mugitua eta Woodek mailuketa ikusgarria”), Argia 14 (adib.: “Zer musikaltasun topatu duzu Kuban?”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: musikaltasun 38: Berria 23 (adib.: “Euskal Kultura izugarri gustatzen zait, kantuek eta hitzek duten musikaltasuna”), Ana Urkiza 6 (adib.: “Musikaltasun propio bat bilatzen dut”), Iñaki Arranz 4 (adib.: “Oihartzun jolas huts hau, musikaltasunari zor dionak, zentzuz betea agertzen da adibide hautatu batzuetan”), Koro Navarro 2 (adib.: “Poemen musikaltasuna agerikoa da”), Josu Zabaleta (“Erabil dezagun zentzu ia ezin atxikizkoa duten izen, aditz, adjektibo gutxiago, baina erabil dezagun esaldi mota gehiago, modu gehiagotan eratuak, senez ebakiak, egokitasun handiko musikaltasun eta erritmoz jantziak”), Koldo Izagirre (“Elgetak aniztasuna ekarri zuen, musikaltasuna, aldaeren grazia eta sortzearen gozoa”), Xabier Mendiguren Elizegi (“jatorrizko musikaltasunaren kutsu bat gordetzen saiatuko naiz”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es musicalidad / fr musicalité: Elhuyar: musikaltasun / Nolaerran: - / Zehazki: musikaltasun / Labayru: musikaltasun, doinutasun / Adorez5000: musikaltasun.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta hedatua dago.

Quorum hobea izatean erabakitzeko utzia

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-ari/-lari.

Atzizkien araberako erabakiak

-zale.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

Katal: "Musikoak: Músicos" / Prestas: 12. gaia; 18 lek. (B 7 / G 11).

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Heg.

Forma baten adiera(k)

musikaria.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: musicología.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 49 (Berria 21), ETC: 424.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: musikologo iz. musicólogo, -a; Adorez: musikologo: iz. musicólogo/ga, Labayru: 0, NolaErran: 0. / Euskalterm: musikologo (Arte).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

Jatorrizko forma

berde, orlegi, musker.

Euskaltzaindiaren Arauak

1 iz. Lacertidae. 2 izond. Jas. 'berdea'.

Kategoria

iz. eta izond.

Landare eta animalien taxonomi izena

Lacertidae.

Forma baten adiera(k)

es almizcle.

Euskaltzaindiaren Arauak

muskildu, muskil(du), muskiltzen. da ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

muskildu, muskil(du), muskiltzen.

Euskaltzaindiaren Arauak

Mytilus edulis.

Landare eta animalien taxonomi izena

Mytilus edulis.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Izenondo erreferentziala eta konposizioa parean ematekoak dira

mailegu onartzekoen gutxinenekoa betetzen du (muskulatura izenak bezala), eta onartzekoa dela uste du lantaldeak, nahiz muskulu oinarria "definitua" den arauan.

Izenondo erreferentzialak

-ar izond. erref.

Kategoria

izond.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrendako mailegu onartuaren pareko euskal osaerazkoa

Sin. giharreria.

Kategoria

iz.

Euskaltzaindiaren Arauak

'giharra'.

Zerrendako mailegu onartuaren pareko euskal osaerazkoa

gihar.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-ulu forma dagokio (ik. Euskaltzaindiaren erabakia, Maileg, 29).

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 29 (Elhuyar 6, Consumer 5, Laneki 3, UEU 15) / ETC: 82

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0 / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: 0 / Euskalterm: 0.

Erdaretako formak

es tejido muscular; fr tissu musculaire: Elhuyar: muskulu-ehun / Adorez: muskulu-ehun / Labayru: 0 / NolaErran: 0.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Beharrezkoa eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 25 (Berria 2, EiTB 1, Elhuyar 6, Consumer 4, Laneki 1, UEU 11) / ETC: 117

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: muskulu-zuntz fibra muscular / Adorez: muskulu-zuntza fibra muscular / Labayru: 0 / NolaErran: 0. // Euskalterm: muskulu-zuntz (Kirol. eta Med. TN da).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Beharrezkoa eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

must egin.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

murgila, murgilaldia.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Esapideei dagokien sistematika

egin.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

must sarrerari dagokion azpisarrera.

Erabileremu dialektala

Batez ere Bizk.

Forma baten adiera(k)

murgil egin, murgildu.

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. h. ziape.

Mailegu biak onartzekoak dira, euskal ordaina jakinarazteko

mostaza gaztelaniatikoa bezala, bigarren mailan onartzekoa da.

Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

Ipar. Ik. ziape.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

musta, mustatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Forma baten adiera(k)

dastatu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Tradizioko erabilerek bermatzen dute

-a bukaeraduna da erabiliena.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Lap. eta BNaf.

Forma baten adiera(k)

bibotea.

Mailegu biak onartu dira, bakarra aukeratu ezinik

ik. oh. s.u. moskito.

Euskalki-banaketa desberdineko forma parekoa

Sin. moskito.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

emeak, odola xurgatzeko, pertsonei eta abereei heltzen dien eltxoa.

Txostenaren laburpena

Ik. munstro txostena.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

a) 'itxura' adierakoak dira mustra 2: JE Ber ("Buztan, huna oraino oto batzu, bainan geroago argalagotuz doa lerroa; xumeago ere ba, bana-bertze, tresna bakotxaren mustra"); Lf Murtuts ("Balio zuen segurki hain mustra ederreko ordonantzaren muntatzea, sendagailu ñimiño hunen ukaiteko!") eta munstra 1: Lf Murtuts ("Ez zen eder-ederra, nahi baduzu; bainan halere munstra poxi bat bazukeen, argien eta lilien artean distiratzen zuelarik"); b) 'pastoralaren aurreko desfilea' adierakoa munstra 1: Casve SGrazi ("Jendearen biltzeko, arizaleek munstra egiten ohi dute, hots: ibilketa bat bidez bide, soinua lagun, hiru konpanietan"); c) cf. gainera mustra 1: Gy ("Hargatik gero, halere / aski hoientzat ohore / Zaikula, gizendu ondoan aphur bat, / Merkatuz-merkatu goatea mustrarat"); tobera(-)munstra 4: Etcham ("Bi mutiko jin zauzkit bertsu berri galdez, Tobera-munstra batzu muntatu beharrez"); Etxde JJ 3 (adib.: "Tobera munstra izenekiko antzezkizunetan nor naik ar zezakean parte ta ortaratzen ziran guziak, bi gazteen artean makil batekin egindako zubipetik igaro bear zuten lerro-lerro euren arteko itunaren sendogarritzat"); tobera(-)mustra 9: JE Bur 2 (adib.: "dantza-jauzi, makila, mus, irrintzina, eztei, phesta-berri, tobera-mustra..."); Arti Tobera 7 ("Aurkientza honetan, haran honetako hamabost herrietan, azken hogei urte honetan, hiru tobera mustra muntatu dira bakarrik").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

mustra 3: a) 'itxura, irudia' adierako 2: M. Ariztia ("Eman ziozkaten etsaien soldado tropa handi batzuen mustrak, alde guzietarik, bazter guziak betetzen balituzte bezala", "Orduan, lothu zitzaizkoten etsaiak alde guzietarik mustra hoiki tiroka); b) 'desfilea' adierako 1: R. Manjon ("Mustran bertan, esaterako, gaiztoak ("türkak") eta "Khirixtiak" -jabe gaitezen izen bereizketaz-, bi giza lerrotan doaz"); mustraka iz. 'saioa, errepikatzea' adierako 1: A. Sokarros ("Orainokoan ez da deliberatua izan nor izango den "Harispe" pastoraleko errejenta, erran nahi bait da aktoreen gidaria, ezta ere noiz hasiko diren mustraka edo entsegu saioak"); tobera-mustra 1: E. Larre ("Irakasle ona, ikaslea ere bai, bertsulari ederra atera zen bigarren hau, herriko besta, tobera-mustra eta denetara ainitz galdatua").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

munstra : HiztEn (ik. mustra); mustra : HiztEn (Ipar. 1 itxura, eitea 2 pastoralez mintzatuz, emanaldia); LurE (itxura, eitea // pastoralez mintzatuz, emanaldia) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec; AB38; AB50; Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

mustra : EuskHizt (Ipar. 1 itxura, eitea 2 pastoralez mintzatuz, emanaldia); ElhHizt (Ipar. 1 forma, figura, aspecto 2 puesta en escena de una pastoral); HiruMila (1 forma, figura o aspecto exterior de los cuerpos 2 muestra, porte, modales, apostura 3 (irud.) muestra, señal, indicio o prueba de alguna cosa 4 puesta en escena de una Pastoral); EskolaHE(itxura, eitea // pastoralez mintzatuz, emanaldia); XarHizt (NZ apparence, promesse 2 défilé des acteurs de la pastorale souletine); Casve EF (apparence); HaizeG BF (apparence); Lh DBF (1 apparence, montre 2 représentation, mise en scène 3 répétition de pastorale); DRA (1 forma: figura o aspecto exterior de los cuerpos materiales 2 muestra: porte, modales, apostura 3 muestra, fig. señal, indicio o prueba de alguna cosa 4 puesta en escena de una Pastoral); mustraka : HiruMila (1 ensayo de una Mascarada o de una Pastoral 2 simulacro, maniobras); Casve EF (répétition de pastorale); DRA (1 ensayo de una Mascarada o de una Pastoral 2 simulacro, maniobras 3 estropajo); mustratu : Casve EF (-ü faire le fanfaron); Lh DBF (faire le jacques, le fanfaron) // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE; PMuj DVC.

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. 'itxura'.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

azalpena osatzeko eskatuz (cf. LIB batzordearen hiztegia): "iz. Ipar. 1 'itxura, eitea'. 2 cf. tobera-mustra. 3 '(pastoralaren) errepikatzea, saioa'".

Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

Ipar. Ik. itxura.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Zub.

Adiera mugatzeko zailtasunak

definitzailea erabaki gabe dago (entsegua, saioa, errepikatzea?).

Txostenaren laburpena

ik. informazioa s.u. munstro.

Euskaltzaindiaren Arauak

mustro* e. munstro.

Maileguaren beste forma, gaizki edo erdizka egokituaren ordez

Ik. munstro.