Euskaltzaindiaren Hiztegia

Jatorrizko forma

atomo-bonba

Euskaltzaindiaren Arauak

'lehergailua'.

Formen arteko bereizketa semantikoak

lehergailua; cf. ponpa

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ATOMO-BONBA Bomba atómica. Lehen atomo bonbekin edo zebiltzanean [...], inoiz irakurri nuela uste dut halako zerbait, alegia uranioak [...] behar zuela tamaina bat izan. MEIG IV 54

adib.: atomo 1 iz. Greziar filosofian, materia osatzen duen elementu zatiezina eta homogeneoa. 2 iz. Kim. Gai bakun baten zatikia, haren ezaugarriak atxikitzen dituen txikiena dena. Burdinaren atomoa. Atomo egiturari buruzko teoriak. Atomo bonba: bonba atomikoa.

Ez dugu aurkitu atomo(-)bonba formarik.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: atomo-bonba 10: Pello Salaburu, Iñaki Mendiguren, Koro Navarro, Gotzon Garate.

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

nazioartekoa denez

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da eta sartzekoa azpisarrera gisa.

Zerrendako forma osatua(k) baztertuz, osagaietako bat jaso da

bonba onartzekoa da

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

azpisarrera gisa jasotzekoa atomo eta bonba sarreretan.

bonba atomiko 55: Argia 8, Berria 20, EiTB.com 27.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: bonba atomiko 78: Berria 37, Herria 5, Fernando Morillo 10, Edorta Jimenez 4, Fernando Rey 4, Iñaki Mendiguren 3, Pello Zabala 3, Joxerra Garzia 2, Koldo Biguri 2, Joan Mari Irigoien 2, Joseba Zulaika, Bego Montorio, Mikel Hernandez, Xabier Mendiguren Elizegi, Juan Garzia, Filosofiako Gida; atomo(-)bonba 10: Pello Salaburu 7, Koro Navarro, Gotzon Garate, Iñaki Mendiguren.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Euskaltzaindiaren Arauak

arautua dago jada, adibide gisa.

Eraikuntza librea, lexikalizatu gabea

eraikuntza librea.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

azpisarrera gisa sartzekoa, bonba sarreran.

LBeh (2014-04-03): bonba-pakete 34: Deia (“Urte batzuk geroago, bonba-pakete bat jaso zuen”), EiTB 33 (adib.: “Txeroki ordu erdiz izan da Ismael Moreno epailearen aurrean. Hark 2002ko urtarrilean eta otsailean bi bonba-pakete bidaltzea egotzita auzipetu du”); bonba pakete 6: Berria 2 (adib.: “AEBtako Maryland estatuko gobernu eraikinetan bi bonba pakete lehertu dira”), EiTB 4 (adib.: “Erromako enbaxada guztiak alerta egoeran daude Txile eta Suitzakoan bonba pakete bana lehertu eta bi lagun zauritu ondoren”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: ez dugu aurkitu bonba(-)pakete formarik.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa sartzekoa bonba sarreran

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez da jaso bonbaketa, bonbardari formarik; ager. banakoak dira bombardeo (Vill Jaink: "Zer dela ta Apologetika-bombardeo au?, esango duzu menturaz"); bonbardero (Salav: "Urkiolan geundela, etortzen ziran emezortzi aideplano bombarderoak [...]") eta, OEH argitaratuan, bonbardamendu (Lf ELit: "Bonbardamendua hastean Aita Blas bi lagunekin zen eta hirurak otoitzari lotu zitzaizkon bere alde").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira bonbardaketa 1 (UnescoAlb 1990); bonbardamendu 1 (Herria 1969); bonbardari 1 (Gabai/8); bonbardeo 7 (F. Olariaga 5, G. Nazabal, P. Iparragirre); bonbardero 4 (J.L. Aramendi 2, M. Legasse, Ijitoaren "poleoiak").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

bonbaketa : AB50 1; bonbaketari : HiztEn (hegazkina / soldadua); bonbardaketa : HiztEn, LurE, Euskalterm 4 (hauetan aire bonbardaketa, bonbardaketa elektroniko, elektroi-bonbardaketazko soldadura); bonbardamendu : AB38 1; bonbardatzaile : DFrec 1; bonbardatze : LurE; bonbardeaketa : AB38 1; bonbardeo : DFrec 4, AB38 1, AB50 5 (hauetan bat hitz bonbardeo); bonbardero : AB50 1; bonbazketa : AB38 1.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Beste hiztegiak: a) bonbardaketa : HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Casve EF eta PMuj DVC: bonba-eraso (bombardeo), bonbaketa (bombardeo) b) 'bombardero' adierako beste hauek: bonbakari : PMuj DVC (bombardero); bonbaketari : ElhHizt (1 bombardero (soldado); 2 (avión) bombardero), PMuj DVC (bombardero); bonbardari : HiruMila (iz. bombardero) // Ez ditugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Erdaretako formak

Erdal bombardeo, bonbardero / bombardement, bombardier formen ordainak: HiruMila: bonbardaketa / bonbaketari, bonbardari // ElhHizt: 1 bonbardaketa; 2 (fig.) bonbardaketa, eraso / bonbaketari, bonba-jaurtitzaile // Casve FE: bunbardatze / bunbardabiu, bunba-hegazkin // HaizeG FB: bonbardamendu / ø // T-L LBF: bonbardamendu / ø // PMuj DCV: bonba eraso, bonbaketa / ø // Ez ditugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Azkue Aurkibidea.

bonbaketa iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, bonbaketa-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. bonbardaketa; bonbardamendu; bonbardatze].

bonbaketa 26; bonbardaketa 1725.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bonbaketa 12; bonbardaketa 386.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Forma erregularra edo paradigmaren araberakoa da hobestekoa

bonbardatu arautuaren eratorri erregularrak hobetsi dira.

Debekua bere horretan uztea proposatu da. Forma gomendatuak nagusi badira ere, oraindik ageri dira batzuen batzuk. Hala ere, bonbardamendu forma hobetsitakoetatik kentzekoa izan liteke, corpusetan agerraldi bakar bat ere ez duenez.

Eratorri-konposatu baztertuaren ordaina

Ik. bonbardaketa, bonbardamendu, bonbardatze.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-mendu/-tze.

bonbaketa eta bonbardeo formak berrikustean proposatu da forma honi g.er. marka jartzea eta bidalketetatik kentzea.

Forma berria da, eta hobestekoa lehiakideen kaltetan

-ea- formakoak saihesteko

Euskaltzaindiaren Arauak

bonbardatu, bonbarda, bonbardatzen. du ad.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze/-keta/-mendu.

bonbardeo iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, bonbardeo-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. bonbardaketa; bonbardamendu; bonbardatze].

bonbardeo 10; bonbardaketa 1725; ez dugu aurkitu bonbardamendu formarik.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bonbardeo 6; bonbardaketa 386; ez dugu aurkitu bonbardamendu formarik.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Debekua bere horretan uztea proposatu da. Forma gomendatuak nagusi badira ere, oraindik ageri dira batzuen batzuk. Hala ere, bonbardamendu forma hobetsitakoetatik kentzekoa izan liteke, corpusetan agerraldi bakar bat ere ez duenez.

Mailegu baztertuaren ordaina

Ik. bonbardaketa, bonbardamendu, bonbardatze.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

bonbardino Bombardino. Agertzen dira zortzi gazte, lau bioliñekin, bi flautekin, bat triangulubekin eta beste bat bonbardinuekin pasakallia jotzen. Sor Gabon 50. Alde batean metalezko yoareak (instrumentuak): kornetin, bonbardino, tronboi ta abar. A Y 1934, 9.

bonbardino 50: DiarioVasco 26, Berria 7, Uztarria 5, Argia 4, Aizu 3, Goiena 3, Elkar, Deia.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

bonbardino 2, Iban Zaldua.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: bonbardino (TN).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da eta, beraz, jasotzekoa.

Kategoria

iz.

Diakronia

Zah.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

fragmentazio forma aztertzean proposatua. Erabilia espainoleko bomba de fragmentación; bomba de racimo esateko. Jasotzekoa da azpisarrera gisa luku sarrera proposatu berrian.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa da luku eta bonba sarreretan.