Euskaltzaindiaren Hiztegia

6 emaitza bakun bilaketarentzat - [1 - 6] bistaratzen.

bakun
1 adj. Osagai bakarra duena. Hari bakuna. Hitz, esaldi, perpaus bakuna. Kontsonante bakunak eta bikunak.
2 adj. Osagai gutxi dituena. Tresna bakuna.
3 adj. Ulertzeko erraza dena. Zure hitz bakunari sineste gehiago emango diola. Burutapen garai guztiak bezala, bakuna da, sinplea, zoroak ere igarriko liokeena.
4 adj. Pertsonez mintzatuz, tolesgabea, xaloa. Ez gaitezen bakunegiak izan horretan gehiegi sinesteko. Gizon bakuna. Bakunak eta inozenteak izan ohi garela sarritan.
Azpisarrerak

Aztergaia: bakun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Lantaldearen proposamena: Z3:EEBS:06 1993-11-11 Lantaldeak besterik gabe onartua
bakundu, bakun/bakundu, bakuntzen
du ad. Bakun edo bakunago bihurtu. Bokal bikoitzak bakuntzen dituen erregela. Beste poeta batzuek idazkera bakundu nahi izan dute.

Aztergaia: bakundu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Lantaldearen proposamena: Z3:HBB 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

bakundu, bakun(du), bakuntzen. du ad.

Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

bakundu, bakun(du), bakuntzen

Tradizioan halako erabilera-bermea duen forma (hiztegiari oreka-osotasunak emateko egokia dena)
bakuntasun
iz. Bakuna denaren nolakotasuna. Haren gogo bakuntasuna. Frai Luisen poemen bakuntasun engainagarria.

Aztergaia: bakuntasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau54
Lantaldearen proposamena: Z3:HBB 1993-11-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Tradizioan halako erabilera-bermea duen forma (hiztegiari oreka-osotasunak emateko egokia dena)
bakuntza
iz. g. er. Ituna, elkartzea.

Aztergaia: bakuntza

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Lantaldearen proposamena: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

batasuna, ituna; elkartzea.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E116]: 'bakuntza iz. g.er. 'batasuna, ituna; elkartzea. Honek 'alianza' esan nahi du, dirudienez. 'Batasuna' kendu, bestela oso nahasgarria baita'.

 - [E103]: 'kentzea hobe'.

 - [E116]: 'oso nahasgarria izan daitekeenez, 'batasuna' definitzailea kentzea proposatzen dut. Bestea dagoen bezala uztea'.

 - Erabakia: Erabakia (2004-05-28): 'bakuntza iz. g.er. 'ituna, elkartzea''.

bakuntze
iz. Bakun edo bakunago bihurtzea. Kontsonante taldeen bakuntze horien aldia aspaldi iragan dugu euskalki guztietan.

Aztergaia: bakuntze

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Lantaldearen proposamena: Z4:HBL 1998-02-10 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze.

dardarkari bakun
iz. hizkl. Dardara bakarrez gauzatzen den dardarkaria. Zubereraz, dardarkari bakunik ez da agertzen gazteen ahoskatzeko moldean.

Aztergaia: dardarkari bakun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Lantaldearen proposamena: Z11:EHL 2021-04-20 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: “Orokorra eta ohikoa da herskari ahostunak eta r dardarkari bakuna txandaka agertzea” (Koldo Zuazo); EPG: 3 “Era berean, dardarkari bakuna fonologiatik bakarrik uler daitekeen izena da (ikus ttak edo tap atala arazo horretaz)” (Lourdes Oñederra); ETC: 13 “hondarreko hau dokumentazio zaharrean gehienetan horzkariaren aitzinean bizkarkaria duela agertzen baita, beti dardarkari bakunarekin” (Patxi Salaberri), “Izan ere, jadanik entzuten ditugu dardarkari bakuna, hots r-a, ere rr ubularea bihurtzen duten gazteak!!” (Berria).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: 0; Adorez: 0; Labayru: 0

Bestelakoak

dardarkari adj./iz. Hizkl. Kontsonanteez mintzatuz, mihia edo aho gingila bezalako organoren bat dardararaziz gauzatzen dena. Euskal kontsonante dardarkariak r biguna eta r gogorra dira. Dardarkari bakuna: dardaratze batez gauzatzen dena. Dardarkari anizkuna: dardaratze bat baino gehiagoz gauzatzen dena.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Terminoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa, Hizkl. marka eta guzti. Adibidea ezabatu dardarkari sarreratik.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa dardarkari eta bakun sarreretan.

Jakite-arloak

Hizkl.

 

Azkue Biblioteka eta Artxiboa

ORDUTEGIA
9:00 - 14:00

Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus