Euskara eskuz esku
184. araua. Erdal hitzen deklinabidea
- Erdal hitzak euskal testuetan nola idatzi behar diren gomendio batzuk ematen dira arau honetan.
- Izen berezien kasuan, hona zoin diren irizpideak:
- kontsonantez bukatzen diren pertsona-izenak Kattalin izena bezala deklinatzen dira.
Adibideak
Nor (absolutiboa)
Nork (ergatiboa)
Nori (datiboa)
Kattalin
Kattalin
Kattalinek
Kattalini
Einstein
Einstein
Einsteinek
Einsteini
- bokalez bukatzen diren pertsona-izenak Peio izena bezala deklinatzen dira.
Adibideak
Nor (absolutiboa)
Nork (ergatiboa)
Nori (datiboa)
Peio
Peio
Peiok
Peiori
Gandhi
Gandhi
Gandhik
Gandhiri
- kontsonantez bukatzen diren leku-izenak Gasteiz izena bezala deklinatzen dira.
Adibideak
Nor (absolutiboa)
Non (inesiboa)
Nora (adlatiboa)
Gasteiz
Gasteiz
Gasteizen
Gasteizera
New York
New York
New Yorken
New Yorkera
- bokalez bukatzen diren leku-izenak Baiona izena bezala deklinatzen dira.
Adibideak
Nor (absolutiboa)
Non (inesiboa)
Nora (adlatiboa)
Baiona
Baiona
Baionan
Baionara
Katmandu
Katmandu
Katmandun
Katmandura
- kontsonantez bukatzen diren pertsona-izenak Kattalin izena bezala deklinatzen dira.
- Izen arrunten kasuan, hona zoin diren irizpideak:
- kontsonantez bukatzen diren izenak haran hitza bezala deklinatzen dira.
Adibideak
Nor (absolutiboa)
-z (instrumentala)
-(r)ik (partitiboa)
haran
harana
haranez
haranik
croissant
croissanta
croissantez
croissantik
- bokalez bukatzen diren izenak mendi hitza bezala deklinatzen dira.
Adibideak
Nor (absolutiboa)
-z (instrumentala)
-(r)ik (partitiboa)
mendi
mendia
mendiz
mendirik
kiwi
kiwia
kiwiz
kiwirik
-
-a berezkoa duten izenak eliza hitza bezala deklinatzen dira.
Adibideak
Nor (absolutiboa)
Nori (datiboa)
-(r)ik (partitiboa)
eliza
eliza
elizari
elizarik
geisha
geisha
geishari
geisharik
- kontsonantez bukatzen diren izenak haran hitza bezala deklinatzen dira.
- Bestalde, erdal hitzetan, gerta daiteke letra mutuak izatea, erran nahi baita idazten diren letrak ez direla beti ahoskatzen. Gehienetan, bukaerako letren kasua da: Calais, François, Longchamp, Shakespeare… Izen horiek euskal hitzen sistemari jarraikiz deklinatzen dira, kontuan hartuz kontsonantez edo bokalez bukatzen diren: Calais-en edo Calaisen, Shakespeare-ren edo Shakespeareren. Marratxoa erabil daiteke edo ez.
-
h, y eta w letrekin bukatzen diren erdal hitzak honela deklinatzen dira (hemen ere marratxoa erabil daiteke edo ez):
-
-h (sandwich, Sarah)
Hatxearen aitzinean den letra kontuan hartzen da: sandwich-a, sandwichik, Sarahk Sarahri.
-
-y (hockey, Kennedy)
i letraz bukatzen diren hitzak bezala deklinatzen dira (behi, Maddi): hockeya, hockeyaren, Kennedyk, Kennedyri.
-
-w (bungalow, Andrew)
u letraz bukatzen diren hitzak bezala deklinatzen dira (zeru, Peru): bungalowra, bungalowan, Andrewk, Andrewri.
-
-h (sandwich, Sarah)
- Hitz batzuen kasuan, bi grafiak onartzen dira, mailegua eta denborarekin euskaratu dena: rugby/errugbi, camping/kanpin, marketing/marketin.
- Xehetasun gehiago ukaiteko, Euskaltzaindiaren 158. araua, «Kanpoko leku-izenak euskaraz ahoskatzeko irizpideak», eta 183. araua, «Adierazpen izendatzaileen deklinabidea», kontsulta daitezke.
Euskaltzaindiaren araua
184. arau osoa ikusiAzkue Biblioteka eta Artxiboa
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
