Toponyms (Place names)
San Adrián - Places - EODA
San Adrián (Hiria, udalerriko auzo nagusia)
-
almonezeri -
(1071)
LACMAR.CDI1 , N.48
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
palma -
(1084 [1987])
GOÑ.CDCATP , 61 [IÑ.SAND, 1273. or.]
(...)
ecclesia Sancti Adriani martyris, que est sita in ripa que dicitur Palma iuxta Ibero flumine
(...)What:
Situation: San Adrián
Origin: IÑ.SAND -
almonasterio -
(1114)
LACMAR.CDI1 , N.99
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
sancto adriano de palma -
(1144 [1614])
SAND.COP , 149 [IÑ.SAND, 1273. or.]
What:
Situation: San Adrián
Origin: IÑ.SAND -
sancto adriano de palma -
(1146 [1614])
SAND.COP , 150 [IÑ.SAND, 1273. or.]
What:
Situation: San Adrián
Origin: IÑ.SAND -
sancto adriano de palma -
(1155 [1614])
SAND.COP , 153 [IÑ.SAND, 1273. or.]
What:
Situation: San Adrián
Origin: IÑ.SAND -
sancti adriani, sancto adriano, sanctum adrianum -
(1201-1237)
FORPC.CFMNA , N.442
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
sant adrian -
(1264/12/31)
FDMPV.007 , 45. dok., 110. or. [AGN, Cart. I, P.31]
(...)
don Remir Periz de Harroniz tenient Sant Adrian
(...)What: Herria
Situation: Nafarroa
Origin: FDMPV.007 -
sant adrian -
(1268)
FEL.CEINA , N.1008
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
sancti adriani, sancto adriano, sanctum adrianum -
(1280)
RIS.RDH , F.48V, F.77V, F.86, F.91
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
sant adrian -
(1280)
ZAB.COMPNA , N.1478-1481
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
bertolomeo de sant adrian -
(1330)
CAR.PNAXIV , 259 B (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 49v)
(...)
Bertolomeo de Sant Adrian, nichil
(...)What: Zergaduna [non podiente]
Situation: Azagra
Origin: CAR.PNAXIV -
sant adrian -
(1330)
CAR.PNAXIV , 259 B (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 50r)
What: Hiria
Situation: Nafarroa
Origin: CAR.PNAXIV -
johan ferrandiz de sant adrian -
(1330)
CAR.PNAXIV , 257 B (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 46v)
(...)
Johan Ferrandiz de Sant Adrian, VIII s.
(...)What: Zergaduna
Situation: Azagra
Origin: CAR.PNAXIV -
romeo de sant adrian -
(1330)
CAR.PNAXIV , 250 B (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 35v)
(...)
Romeo de Sant Adrian, IIII s.
(...)What: Zergaduna [non podiente]
Situation: Faltzes
Origin: CAR.PNAXIV -
sant adrian -
(1330)
CAR.PNAXIV , 259
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
sant adrian -
(1330 [1973, 1992])
DRPLV , IV, 200. or.
(...)
Miguel Xemiz (1330, PN-XIV, F.Est., p. 260) [29. oin oharra: Juan Carrasco Pérez, La población de Navarra en el siglo XIV, Pamplona 1973], en Sant Adrian
(...)What: Herria
Situation: Nafarroa
Origin: DRPLV -
sancho de sant adrian -
(1350)
CAR.PNAXIV , 318 A (B dok. [AGN Reg. Comptos, Caj. 31, nº 59], 6v A)
(...)
Sancho de Sant Adrian
(...)What: Zergaduna
Situation: Falçes
Origin: CAR.PNAXIV -
sant adrian -
(1350)
CAR.PNAXIV , 319
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
gonçaluo sant adrian -
(1350)
CAR.PNAXIV , 320 B (B dok. [AGN Reg. Comptos, Caj. 31, nº 59], 8v A)
(...)
Gonçaluo Sant Adrian
(...)What: Zergaduna
Situation: Pedralta [Azkoien]
Origin: CAR.PNAXIV -
sant adrian -
(1350)
CAR.PNAXIV , 319 A (B dok. [AGN Reg. Comptos, Caj. 31, nº 59], 7r B)
What: Herria
Situation: Estellerria
Origin: CAR.PNAXIV -
sant adrian -
(1350)
CAR.PNAXIV , 331 A (B dok. [AGN Reg. Comptos, Caj. 31, nº 59], 15r B)
(...)
de la villa de Sant Adrian de. XI. fuegos
(...)What: Herria
Situation: Estellerria
Origin: CAR.PNAXIV -
garcia ferrandiz de la villa sandrian -
(1366)
CAR.PNAXIV , 440 B (D.a dok. [AGN, sign. gb.], XXIIr)
(...)
Item Garcia Ferrandiz de la villa Sandrian, II florines et meyo
(...)What: Zergaduna
Situation: Tutera (San Julian)
Origin: CAR.PNAXIV -
rodrigo de sant adrian -
(1366)
CAR.PNAXIV , 424 A (D.a dok. [AGN, sign. gb.], 9v)
(...)
Item Rodrigo de Sant Adrian, I florin
(...)What: Zergaduna [fidalgos]
Situation: Tutera
Origin: CAR.PNAXIV -
rodrigo de san adrian -
(1366)
CAR.PNAXIV , 413 (D.a dok. [AGN, sign. gb.], 2r bis)
(...)
Rebatidos por qui se dizen fidalgos [Tachado: LI florines.] es assaber por Rodrigo de San Adrian, III florines [Tachado: por.]
(...)What: Zergaduna [fidalgos]
Situation: Tutera
Origin: CAR.PNAXIV -
sant adrian -
(1366)
CAR.PNAXIV , 626 B (D.d dok. [AGN, sign. gb.], 160vB)
(...)
Summa: VIIIº fuegos, valen XX florines
(...)What: Herria
Situation: Nafarroa
Origin: CAR.PNAXIV -
sant adrian -
(1366)
CAR.PNAXIV , 626
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
rodrigo de sant andrian -
(1366)
CAR.PNAXIV , 439 B (D.a dok. [AGN, sign. gb.], XXIv)
(...)
Item Rodrigo de Sant Andrian, I florin
(...)What: Zergaduna
Situation: Tutera (Andre Maria)
Origin: CAR.PNAXIV -
rodrigo sant adrian -
(1366)
CAR.PNAXIV , 624 A (D.d dok. [AGN, sign. gb.], 160A)
What: Zergaduna [fijosdalgo, non podiente]
Situation: Milagro
Origin: CAR.PNAXIV -
santadrian -
(1587)
LEK.ENAV , 131 A
(...)
Obispado de Pamplona [pueblos no bascongados].
(...)What:
Situation:
Origin: LEK.ENAV -
san adrian -
(1802)
DRAH , II, 294
(...)
v. en el condado de Lerin, de la mer. de Estella, arcip. de la Solana, dioc. de Pamplona, r. de Navarra: es cabeza del marquesado de este nombre. Su asiento es entre la ribera derecha del Ega é izquierda del Ebro, casi á igual distancia de uno y otro; á su n. está Andosilla, y á su s. Calahorra de la otra banda del Ebro. La parroquia del título de S. Adrian y que dió nombre á la villa tiene un abad y 4 beneficiados: su feligresía asciende á 492 personas, para cuyo gobierno temporal nombra el marques un alcalde á propuesta de la villa. Fué célebre en lo antiguo la iglesia de S. Adrian de las Palmas, por un término de este nombre en la ribera oriental del Ebro, por los muchos prodigios y concurso de los pueblos. Celébranlos en escritura de 1084 D. García Ordoñez de Náxera y su muger D.a Urraca, infanta de Navarra, y para promover el culto encomendáron la basílica al clérigo Garseano, é hiciéron muchas donaciones al santo mártir. El obispo de Calahorra por la vecindad intentó ocupar esta villa y agregarla á su sede; pero D. Pedro de Pamplona se opuso á esta pretension, y siguiendo pleyto lo ganó y conservó en su iglesia. T.
(...)What:
Situation:
Origin: DRAH -
sant-adrian, sant adrian -
(1829 [1553, 1587])
CENS.CAST.XVI , Ap. 169, 308b
(...)
En la villa de Sant-Adrian sesenta y dos vecinos y habitantes [...] Sant Adrian / [VECINOS:] 60 / [PILAS:] 1
(...)What: Herria
Situation: Ameskoabarrena [sic; Iguzkitzaibar, gaur bereiz]
Origin: CENS.CAST.XVI -
san adrián: san adrian -
(1974)
TXILL.EHLI , 177 A
What:
Situation:
Origin: TXILL.EHLI -
san adrian -
(1974)
LIZ.LUR , 44, 45. or.
(...)
Ega (Aiega lehenago) hibaia azkenik aipatu dugun arabar eskualdean jaio eta Estuñigan sartzen da nafar barrutian: Berrotza harana ukitu ondoren, "Valdega" merinaldeari izenik propioena damaiola. Allin haranaren behealdea igaro ondoren herrialdearen hiriburuan sartzen da, Lizarran; "Solana"n ondoren eta, azkenik, Leringo konterrian; San Adrian eta Azagra bitartean Ebro hibai nagusiarekin bat egiten du. Merinaldearen zatirik handiena harturik, herrialdearen ardatza dugu Ega [...] Leringo konterrian, zortzi herri daude denak udal direnak: Lerin, Karakarre, Andosilla, Mendabia, Sesma, Allo, Deigaztelu eta San Adrian. Alderdi ofizial hontatik kanpo egon baziren ere, Lodosa eta Sartaguda, elizaz, lehen eta orain ere eskualde hontakoak dira: baita geografiaz ere
(...)What: Herria
Situation: Nafarroa
Origin: LIZ.LUR -
donaderi (san adrián) -
(1978)
CFN , --
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
san adrian: san adrian (sanadriandar) -
(1978)
E.EUS.UD , Euskera, XXIII (1978, 1), 331. or.
What:
Situation:
Origin: E.EUS.UD -
san adrián: san adrian (sanadriandar) -
(1979)
E.UDAL , 44
What:
Situation:
Origin: E.UDAL -
san adrián: (n.t.e.e.c.) -
(1990)
EUS.NHI , 2150001 P.244
What:
Situation:
Origin: EUS.NHI -
san adrián -
(1993)
NA.TM , XIX, 172-173
(...)
Ebroren ibarreko hiria, Lizarra merinerriaren hegoaldean kokatua. Egaren urgurutzetik hurbil. Haren mugapeak 21, 5 kilometro koadro ditu, Andosilla (N), Azkoien (E), Azagra (S) eta Calahorra (Errioxa) (SW) mugakide dituelarik. Geologiaz, bi eremu nabari dira: ekialdekoa, Oligozeno-Miozenoko kisu eta buztinak azalean dituena, eta W.ean Ebro eta Ega ibaiek elkar jotzean sorturiko uhamil lurrezko terrazak. Klima mediterraniar kontinental tankerakoa, hotz bero haundiekin. Arbola landaretza ia bakarra zalduetako erripa-espezieak eta basaberritzeko pinuak dira. Udalerri osotik (2.150 Ha.), 1984ean 1.395 Ha. landuak ziren, haietatik 1.029 lehor lurra eta 366 baratz lurra. 1991 gehixeago ziren lur landuak (1.427 Ha.), 1.001 lehor lurra eta 426 baratz lurra zirelarik. Hazkuntzarik garrantzitsuenak, hurrenez-hurren hauek ziren (hektareatan): lehor lurretan mahatsa (462), laboreak (145, haietatik 142 garagarra), almendrondoak (147) eta esparragoa (120; baratz lurretan frutarbolak (285), barazkariak (179) eta laborea (20). Ureztatzaile balderna bat badago, 1824eko ordenantzekin. Nekazaritza baliabide haundiak izateaz gain, San Adrián puntako herri industriala bilakatu da, landare kontserbak gailen direla, eta bai janarigintza eta ardandegiak, eta hurrena industria mekanikoak, oihalgintza eta beste zenbait. Industria: P. Moret analistak dioenez, ikusirik San Adrián de Palmasko elizan, Ebrotik hurbil, mirakulu asko gertatu zirela, Naxerako García Ordoñez kondeak Juliano de Almonacerri eman zizkion San Adrián de Palmako monastegia bere ondasunekin (1110). Pedro de calahorra apezpikuak eliza sagaratu nahi izan zuen, baina pedro de Roda Iruñeko apezpikuak galerazi zion. Ondoren auzia Erromara joan zen eta azkenik sendetsi zitzaion Almonasterioko elizari eta Iruñeko diozesiari San Adriango monasterioaren jabetza (GOÑI: Cat. ACP., n.111, 112). Juliano de Almonacerrek Iruñeko katedralaren alde bere ondasun emate agirian baliteke bere menpekotasunaren aitorpen bat egotea. Elizaren Santu zaindariak ematen dio izena herriari. Eliza Palma edo Palmas deitu parajean dago. Toponimian ohi denez, santu izen hutsa gailendu zitzaien besteei XIII. mendeaz geroz hiria, eliza eta gazteluaren izen gisa. Mairuei konkistaturik, Erregeren manupeko hiria zen; bertako nekazariek urtero ordaintzen zioten Erregeri petxa, garia, zekalea eta garagarra. Gaztelako armadak Erresuma konkistatzea herriak gora behera asko bizitu zituen, eta azkenean, eskualdeko beste zenbait hiri bezala, Beaumont, Leríngo konteen ondarea ugaldu zuen. Horiek, hiriaren jaun gisa, jurisdikzio zibil eta militarra erabiltzen zituzten izendatzen zituzten alkateen bitartez. San Adriángo markesa tituluak ez du loturarik Leríngo Konte eta Albako Dukeen leinuarekin. Gaztelako Karlos IIak (Nafarroako V.ak) sortu zuen Joaquín de Magallón y Beaumont, Tuterako noble leinu batekoarentzat (1696). haren ondorengo bat, José María de magallón, konfiantzako gizona izan zen José Bonaparte erregearen gortean; Armada napoleonikoa erretiradan hasi zelarik, San Adriángo markesa deserrira beharrean gertatu zen (1813) eta ondasunak konfiskatu zitzaizkion. Pertsonaia horrena da Nafarroako Museoan altxaturik dagoen erretratoa, Fancisco de Goyak pintatua (1804). Herriak jendez eta hirigintzaz ikaragarrizko aldaketa izan du, eskualdeko besteek ez bezalakoa. 562 biztanle zituen, hiri zaharrean parroki eliza zaharraren inguruan bilduak. 959 ziren mendea hastean. 2.000tik gora zituen 1940an eta handik aurrera etengabe haunditu da: 3.496 1960an; 4.111 1970ean: 4.362 1981ean; 5.138 1992an. Hortik herri berria erne da, eta ondorioz harentzat parroki eliza, udaletxea eta zerbitzuak sortu beharra.
(...)What:
Situation:
Origin: NA.TM -
san adrián -
(1996)
BEL.DEN , 369-370
(...)
Comentario lingüístico: La localidad toma el nombre del monasterio de San Adrián de Las Palmas. Recuerdo de este antiguo nombre es la palma de oro que figura en el escudo de la villa. Las menciones más antiguas sobre el lugar también hacen referencia al monasterio, pero en árabe: Almonasterio, Almonezeri 'el monasterio'. En la documentación árabe es llamado Balma en el año 841-842: «Musa ibn Musa hizo preso al gobernador de la Frontera Superior a orillas del NAHR IBRO, en el lugar llamado Balma» (801).
(...)What:
Situation:
Origin: BEL.DEN -
san adrián -
(1996/05/01)
NA.IZ , 215-0001
What: Villa
Situation: Nafarroa
Origin: NA.IZ -
San Adrián -
(1998/02/06)
OB.AG , 1.1
(...)
Nafarroako toponimia nagusiaren azterketa egiteko P. Salaberrik paratutako zerrenda aztertzen da, bertan aurreko bilkuretan onartutako aldaketak agertzen direlarik, Batzordeak hala baderitzo hobes ditzan. // Hurrengo hauek erabaki ziren [...] N.t.e.e.c > San Adrián
(...)What: Herria
Situation: Nafarroa
Origin: OB.AG -
san adrián -
(1999)
NA.IZ , 215-0001
What:
Situation:
Origin: NA.IZ -
san adrián -
(2000)
EL.BEL.NA.TOP , 81
What:
Situation:
Origin: EL.BEL.NA.TOP -
san adrián -
(2006)
NA.IZ , 215-0001
What:
Situation:
Origin: NA.IZ -
san adrián -
(2007)
NA.IZ , 215-0001
What:
Situation:
Origin: NA.IZ -
san adrián (sanadriandar) -
(2007/09/20)
OB.AG , 1.2
(...)
Onomastika batzordeak Vianan izandako bileran onartutako izena. // Oharra: Euskal testuetan azentu grafikorik gabeko forma erabiliko da: San Adriango udaletxea berritu dute
(...)What: Udalerria
Situation: Nafarroa
Origin: OB.AG -
san adrián -
(2008)
NA.IZ , 215-0001
What:
Situation:
Origin: NA.IZ -
san adrián -
(2009)
MTNA100 , 580/4680
What: Herria
Situation: Nafarroa
Origin: MTNA100 -
San Adrián: sanadriandar -
(2009)
ARAUA.155 , LIII (2008, 3), 1000. or.
(...)
San Adrián (euskara); San Adrián (ofiziala). Herritar izena: sanadriandar. Eskualdea: Estellerriko Erribera. Merindadea: Lizarra. Oharrak: Deklinatzean, azentu grafikorik gabeko forma erabiliko da: San Adriango udaletxea berritu dute.
(...)What: Udala
Situation: Nafarroa
Origin: ARAUA.155 -
san adrián -
(2009)
NA.IZ , 215-0001
What:
Situation:
Origin: NA.IZ -
san adrián -
(2011)
NA.IZ , 215-0001
(...)
Villa
(...)What:
Situation:
Origin: NA.IZ -
san adrián -
(2012)
NA.IZ , 215-0001
(...)
Villa
(...)What:
Situation:
Origin: NA.IZ -
San Adrián -
(2019)
NA.TOF , 446180
What: Espacio urbano
Situation: San Adrián
Origin: NA.TOF
- San Adrián ()
- San Adrián ()
ETRS89 30T X.587414 Y.4687159
Lon.1º56'16"W - Lat.42º19'58"N
cartography:
Mentions légales
Le présent corpus onomastique comprend des contenus d’œuvres de tiers, choisis pour leur prestige et leur compétence en la matière. Euskaltzaindia a requis les autorisations et permis correspondants et les droits de propriété intellectuelle nécessaires ont été obtenus, sauf erreur ou omission. Quiconque noterait tout contenu pouvant transgresser les droits d’un tiers est prié d’en informer immédiatement Euskaltzaindia, en écrivant à l’adresse suivante (info@euskaltzaindia.eus), afin que l’Académie puisse aussitôt prendre les mesures nécessaires.
The Azkue Library and Archive
9:00 - 14:00
The Azkue Library and Archive serves Euskaltzaindia. It is also open to all researchers and it aims to foster research and support the distribution of Basque cultural issues as far as it is able.