Leku-izenak

- Laguntza

*: Hizki bat edo gehiago ordezkatzeko
(mendi*, aba*za, *mendi)

?: Hizki bakarra ordezkatzeko
(oihan?, e?titxu, ?adriano)

Azagra - Lekuak - EODA

Azagra (Udalerria)

Entitatea:
Antolakuntza/Udalerria
Herritarra:
azagrar 
Arautzea:
Euskaltzaindiaren araua 
  • açagra, azacra, azagra - (1001-1200) LACMAR.CDI1 , 400

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • azagara - (1055) MD.DMLEIRE , N.48

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • azagara - (1056) MD.DMLEIRE , N.50

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • rodrigo de açagra - (1134) FDMPV.004 , 2. dok., 39. or.
    (...)
    Sunt testes Martin Sanz, Rodrigo de Açagra, frater eius Gonzalvo de Açagra, Petro de Taresa, Rodrigo Abarca, Remon de Cortes, Ricart de Caorz, don Bovas, Petro Pardo, Joanes scriba, Petro de Oso
    (...)

    Zer: Lekukoa
    Non: Tutera
    Jatorria: FDMPV.004

  • gonzalvo de açagra - (1134) FDMPV.004 , 2. dok., 39. or.
    (...)
    Sunt testes Martin Sanz, Rodrigo de Açagra, frater eius Gonzalvo de Açagra, Petro de Taresa, Rodrigo Abarca, Remon de Cortes, Ricart de Caorz, don Bovas, Petro Pardo, Joanes scriba, Petro de Oso
    (...)

    Zer: Lekukoa
    Non: Tutera
    Jatorria: FDMPV.004

  • açaffra, rodrigo de - (1155) FORPC.CFMNA , N.19

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • gonzalvo de azagra - (1157/01) FDMPV.004 , 6. dok., 47. or.
    (...)
    Gonzalvo de Azagra in Oblitas et in Monte Acuto
    (...)

    Zer: Gazteluzaina
    Non: Ablitas-Monteagudo
    Jatorria: FDMPV.004

  • romeu martinez de açagra - (1269/10/10) FDMPV.007 , 74. dok., 150. or. [ACR, F.0 N.12]
    (...)
    damos a nuestro amado cauallero Martin Xemenez de Ver[ai]z pora en todos sus dias et de sus fijos de bendicion, toda la emparança de los heredamientos et de coyllaços que fueron de Romeu Martinez de Açagra, cauallero, et de so hermandat
    (...)

    Zer: Zaldun jabea
    Non: Nafarroa
    Jatorria: FDMPV.007

  • açagra - (1330) CAR.PNAXIV , 257 A (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 45v)

    Zer: Hiria
    Non: Nafarroa
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • rodrigo de açagra - (1330) CAR.PNAXIV , 259 B (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 50r)
    (...)
    Rodrigo de Açagra, VIII s.
    (...)

    Zer: Zergaduna
    Non: San Adrian
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • martin periz d'açagra - (1330) CAR.PNAXIV , 259 B (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 50r)
    (...)
    Martin Periz d'Açagra, VIII s.
    (...)

    Zer: Zergaduna
    Non: San Adrian
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • pascoal de açagra - (1330) CAR.PNAXIV , 257 A (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 46r)
    (...)
    Pascoal de Açagra, VIII s.
    (...)

    Zer: Zergaduna
    Non: Azagra
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • rodrigo açagrano - (1330) CAR.PNAXIV , 259 B (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 50r)
    (...)
    Rodrigo Açagrano, VIII s.
    (...)

    Zer: Zergaduna
    Non: San Adrian
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • rodrigo d'açagra - (1330) CAR.PNAXIV , 260 A (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 51r)
    (...)
    Rodrigo d'Açagra, VIII s.
    (...)

    Zer: Zergaduna
    Non: Andosilla
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • garcia azagra - (1330) CAR.PNAXIV , 274 A (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 75r)
    (...)
    Martin, yerno de Garcia Azagra, VIII s.
    (...)

    Zer: Zergadun baten aitaginarreba
    Non: Mendabia
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • johan d'açagra - (1330) CAR.PNAXIV , 256 A (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 43v)
    (...)
    Johan d'Açagra, VIII s.
    (...)

    Zer: Zergaduna
    Non: Milagro
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • pero açagra - (1330) CAR.PNAXIV , 256 A (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 44r)
    (...)
    Pero Açagra, VIII s.
    (...)

    Zer: Zergaduna
    Non: Milagro
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • xemen d'açagra - (1330) CAR.PNAXIV , 256 A (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 44r)
    (...)
    Xemen d'Açagra, VIII s.
    (...)

    Zer: Zergaduna
    Non: Milagro
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • rodrigo d'açagra - (1330) CAR.PNAXIV , 256 A (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 44r)
    (...)
    Rodrigo d'Açagra, VIII s.
    (...)

    Zer: Zergaduna [peguyllarero]
    Non: Milagro
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • per açagra - (1330) CAR.PNAXIV , 256 B (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 44v)
    (...)
    dona Eluira de Per Açagra, IIII s.
    (...)

    Zer: Zergadun [non podiente] baten aita edo senarra
    Non: Milagro
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • pero açagra - (1330) CAR.PNAXIV , 256 B (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 44v)
    (...)
    Pero Açagra, fi de doyn'Oria, I s.
    (...)

    Zer: Zergaduna [non podiente]
    Non: Milagro
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • sancha de açagra - (1330) CAR.PNAXIV , 256 B (A dok. [AGN Reg. Comptos, nº 28], 44v)
    (...)
    Sancha de Açagra, nichil
    (...)

    Zer: Zergaduna [non podiente]
    Non: Milagro
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • açagra - (1330 [1973]) IRI.LVATM , 39. par., 45. or.
    (...)
    Se documentan también los nombres de persona Bermel y Bermeiz en [...] Martin Bermeyllo (1330, PN-XIV, F.Est., p. 257), en Açagra
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Nafarroa
    Jatorria: IRI.LVATM

  • açagra - (1330 [1983, 1990]) DRPLV , III, 153, 192. or. (Euskera, XXXIV (1989), 713-721 eta Lizarrako jardunaldiak, OV, 7. liburukian ar
    (...)
    Hala ta guztiz ere Leire-ko dokumentazioan, ikus Angel J. Martín Duque, Documentación medieval de Leire (siglos IX-XII), Pamplona 1983, ipsam uillam que dicitur Cornonia de Illos Arcos irakurtzen da 1113 urterako, dok. 253, eta nota baten erraiten da B dokumentuak Cornoia duela, eta C-n datorrena ezin irakurrizkoa dela. Ciérvide-renean uilla que dicitur Cornoia de illos Arcos dator, FLV, 25 (1977), 135 orr. Martín Duque-ren edizioan ere irakur daiteke 1087 urterako, dok. 123, goragoko aipuko et iIIas terras de Los Archos totas. Aipatu beharra dago, beste alde batetik, mende bi geroago, 1330-garren urteko dataz, emakume bat la Corrnoyna deitzen dela Açagra-n (PN-XIV, F.Est., 257 orr.). [...] No obstante, en la documentación de Leire, cfr. Angel J. Martín Duque, Documentación medieval de Leire (siglos IX-XII), Pamplona 1983, se lee ipsam uillam que dicitur Cornonia de Illos Arcos para el año 1113, doc. 253, y en nota se dice que el documento B tiene Cornoia, y que lo que aparece en el C no se puede leer. En el trabajo de Ciérvide viene uilla que dicitur Cornoia de illos Arcos, FLV, 25 (1977), p. 135. En la edición de Martín Duque también puede leerse para el año 1087, doc. 123, et illas terras de Los Archos totas. Hay que señalar, por otra parte, que dos siglos más tarde, con fecha de 1330, una mujer se llama la Corrnoyna en Acagra (PN-XIV, FEst., p. 257).
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: DRPLV

  • pero ferrandiz de açagra - (1350) CAR.PNAXIV , 315 B (B dok. [AGN Reg. Comptos, Caj. 31, nº 59], 6r B)
    (...)
    Pero Ferrandiz de Açagra
    (...)

    Zer: Zergaduna
    Non: Falçes
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • sancha de açagra - (1350) CAR.PNAXIV , 318 B (B dok. [AGN Reg. Comptos, Caj. 31, nº 59], 7r A)
    (...)
    Sancha de Açagra
    (...)

    Zer: Zergaduna
    Non: Falçes
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • açagra - (1350) CAR.PNAXIV , 318 B (B dok. [AGN Reg. Comptos, Caj. 31, nº 59], 7r A)

    Zer: Herria
    Non: Estellerria
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • rodrigo de açagra - (1350) CAR.PNAXIV , 321 B (B dok. [AGN Reg. Comptos, Caj. 31, nº 59], 8v A)
    (...)
    Rodrigo de Açagra
    (...)

    Zer: Zergaduna
    Non: Miraglo
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • açagra - (1366) CAR.PNAXIV , 624 B (D.d dok. [AGN, sign. gb.], 160B)

    Zer: Herria
    Non: Nafarroa
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • sancho d'açagra - (1366) CAR.PNAXIV , 428 A (D.a dok. [AGN, sign. gb.], 12rA)
    (...)
    Primerament Sancho d'Açagra, el alcayt, II florines et meyo [Al margen izquierdo: que pague d'otro logar.]
    (...)

    Zer: Zergaduna [fidalgos], alkatea
    Non: Castejón
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • johan d'açagra - (1366) CAR.PNAXIV , 603 B (D.d dok. [AGN, sign. gb.], 147C)

    Zer: Zergaduna
    Non: San Martin (San Pedro de la Rua, Lizarra)
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • açagra - (1366) CAR.PNAXIV , 651 (D.d dok. [AGN, sign. gb.], IV r)
    (...)
    Item miercoles seguient partio el dicho recebidor de la dicha villa de Carquar et fueron a la villa de Açagra por demandar el dicho prestamo [...] Item jueues seguient partieron de la dicha villa d'Açagra et fueron a la villa de Miraglo por demandar el dicho prestamo
    (...)

    Zer: Hiria
    Non: Nafarroa
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • pascoal d'açagra - (1366) CAR.PNAXIV , 619 B (D.d dok. [AGN, sign. gb.], 157vC)

    Zer: Zergaduna [non podiente]
    Non: Miranda Arga
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • xemeno d'açagra - (1366) CAR.PNAXIV , 445 B (D.a dok. [AGN, sign. gb.], XXVIIIv)
    (...)
    Item Xemeno d'Açagra, II florines
    (...)

    Zer: Zergaduna
    Non: Tutera (San Jaime)
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • açagra - (1366) CAR.PNAXIV , 654 (D.d dok. [AGN, sign. gb.], VI v)
    (...)
    Item domingo seguient en la villa d'Açagra por la sobredicha razon, pan II s. VI d.
    (...)

    Zer: Hiria
    Non: Nafarroa
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • per açagra - (1366) CAR.PNAXIV , 425 A (D.a dok. [AGN, sign. gb.], 10vA)
    (...)
    Item Per Açagra, II florines
    (...)

    Zer: Zergaduna [fidalgos]
    Non: Valtierra
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • pero lopiz d'açagra - (1366) CAR.PNAXIV , 429 A (D.a dok. [AGN, sign. gb.], [I])
    (...)
    Primerament Pero Lopiz d'Açagra, IIIIº florines
    (...)

    Zer: Zergaduna [fidalgos]
    Non: Ribaforada
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • sancho d'açagra - (1366) CAR.PNAXIV , 413 (D.a dok. [AGN, sign. gb.], 2r bis)
    (...)
    Rebatidos por qui se dizen fidalgos [Tachado: LI florines.] es assaber […] Por Sancho d'Açagra. // Por Sancho d'Açagra [Tachado: II florines.]
    (...)

    Zer: Zergadunak [fidalgos]
    Non: Tutera
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • pero açagra - (1366) CAR.PNAXIV , 433 A (D.a dok. [AGN, sign. gb.], VIIv)
    (...)
    Pero Açagra, III florines
    (...)

    Zer: Zergaduna [fijosdalgo]
    Non: Valtierra
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • açagra - (1366) CAR.PNAXIV , 657 (D.d dok. [AGN, sign. gb.], 175v)
    (...)
    RESTANÇAS [...] En la villa de AÇAGRA XIIII fuegos, valen XXXV florines
    (...)

    Zer: Hiria
    Non: Nafarroa
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • gonçaluo d'açagra - (1366) CAR.PNAXIV , 623 B (D.d dok. [AGN, sign. gb.], 159vB)

    Zer: Zergaduna
    Non: Milagro
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • sancho d'açagra - (1366) CAR.PNAXIV , 443 A (D.a dok. [AGN, sign. gb.], XXVIr)
    (...)
    Item Sancho d'Açagra, IIII florines
    (...)

    Zer: Zergaduna
    Non: Tutera (Salbatore)
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • johan d'açagra - (1366) CAR.PNAXIV , 623 B (D.d dok. [AGN, sign. gb.], 159vC)

    Zer: Zergaduna [non podiente]
    Non: Milagro
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • don romeo periz d'açagra - (1366) CAR.PNAXIV , 512 (D.b dok. [AGN, sign. gb.], 68v)
    (...)
    Item de mandamiento del dicho thesorero, dado en Esteilla XXVIIIº dia de março, anno LXVI, dio et deliuro a don Romeo Periz d'Açagra, cauaillero, a complimiento de paga de los gages de ciertas gentes d'armas que auia tenido en seruicio del seynnor rey en el mes de março, nueue veynte et diez florines d'oro
    (...)

    Zer: Zalduna
    Non: Nafarroa
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • sancho gil d'açagra - (1366/04/16 [1890]) BRUT.CN , CLXXVI. dok., 153. or. [Cartulaire Charles II, 367]
    (...)
    Semejables letras fueron fechas pora estos que se sieguen [...] don Sancho Gil d'Açagra eta Pero Caritat
    (...)

    Zer: Arma gizona
    Non: Nafarroa
    Jatorria: BRUT.CN

  • romeo periz d'açagra - (1366/04/16 [1890]) BRUT.CN , CLXXVI. dok., 153. or. [Cartulaire Charles II, 367]
    (...)
    Semejables letras fueron fechas pora estos que se sieguen [...] don Romeo Periz d'Açagra
    (...)

    Zer: Arma gizona
    Non: Nafarroa
    Jatorria: BRUT.CN

  • açagra - (1587) LEK.ENAV , 131 A
    (...)
    Obispado de Pamplona [pueblos no bascongados].
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: LEK.ENAV

  • pedro ferrandez daçagra - (1638) O.NUV , II, XV. kap., 336. or. [0853. or.]
    (...)
    Iruñeko artxibategiko gaztelaniazko aipuan
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: O.NUV

  • petri roderici açagrae - (1638) O.NUV , passim
    (...)
    petri roderici açagrae (II, XVII. kap., 373. orr. [0890. orr.]) Pedro Rodríguez de Azagra, Totaren aita // petri roderici azagrae (II, XVII. kap., 376. orr. [0893. orr.]) Pedro Rodríguez de Azagra
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: O.NUV

  • gil garcia de açagra - (1638) O.NUV , II, XV. kap., 338. or. [0855. or.]
    (...)
    Iruñeko artxibategiko gaztelaniazko aipuan
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: O.NUV

  • azagra - (1802) DRAH , I, 137
    (...)
    v. en el condado de Lerin, mer. de Estella, dióc. de Pamplona y arcip. de la Solana, r. de Navarra. Pertenece al marques de Falces, que pone alcalde ordinario a propuesta del pueblo;su asiento cerca de la ribera izquierda del Ebro, poco mas abaxo de donde este rio recibe al Ega. El vecindario asciende á 1074 personas; y la parroquia, dedicada á la Asuncion de nuestra Señora, tiene su abad, 7 beneficiados y 4 sacerdotes expectantes. T.
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: DRAH

  • azagra - (1829 [1553, 1587]) CENS.CAST.XVI , Ap. 169, 308b
    (...)
    En la villa de Azagra ciento treinta y ocho vecinos v habitantes [...] Azagra / [VECINOS:] 70 / [PILAS:] 1
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Ameskoabarrena [sic!], Iguzkitzaibar [sic; gaur bereiz]
    Jatorria: CENS.CAST.XVI

  • açagra - (1911-1925) ALT.GPVN , II, 945

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • azagra - (1974) LIZ.LUR , 25 (mapa), 44, 46. or.
    (...)
    Ega (Aiega lehenago) hibaia azkenik aipatu dugun arabar eskualdean jaio eta Estuñigan sartzen da nafar barrutian: Berrotza harana ukitu ondoren, "Valdega" merinaldeari izenik propioena damaiola. Allin haranaren behealdea igaro ondoren herrialdearen hiriburuan sartzen da, Lizarran; "Solana"n ondoren eta, azkenik, Leringo konterrian; San Adrian eta Azagra bitartean Ebro hibai nagusiarekin bat egiten du. Merinaldearen zatirik handiena harturik, herrialdearen ardatza dugu Ega […] Eskualde hau Lizarrako merinalde guztiko aberatsena da; herri handiagoak, ortu ederrak hasi Mendabian eta Azagraraino batez ere
    (...)

    Zer: Hiria
    Non: Ega beherea (Nafarroa)
    Jatorria: LIZ.LUR

  • azagra: azagra - (1974) TXILL.EHLI , 166 B

    Zer:
    Non:
    Jatorria: TXILL.EHLI

  • azagra: azagra (azagrar) - (1978) E.EUS.UD , Euskera, XXIII (1978, 1), 320. or.

    Zer:
    Non:
    Jatorria: E.EUS.UD

  • latsagarai (azagra) - (1978) CFN , --

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • azagra: azagra (azagrar) - (1979) E.UDAL , 19

    Zer:
    Non:
    Jatorria: E.UDAL

  • azagra: (n.t.e.e.c.) - (1990) EUS.NHI , 0420001 P.244

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • azagra - (1993) NA.TM , XIX, 48-50
    (...)
    Jatorriz arabierazko izena duen hiria, "Haitza" esan nahi duena, herria haitz baten azpian aurkitzen baita. Haren tontorrean erdi aroko gaztelua zegoen, harik eta 1874eko uztailaren 21ean, goiz aurretik, trajedia gertatu zen: Gaztelua lurreratu eta familia osoak azpian hartu zituen. Lizarra merinerriaren S. aldean kokatua da, kisuarrizko ezponda eta baratz lurreko uhamil lurra berezten diren tokian. Haren mugapeak 33 kilometro koadro ditu, eta inguruko mugakideak ditu San Adrián (N), Azkoien (NE), Funes (E) eta Calahorra (Errioxa) (S. eta W), zeinarengandik Ebrok banantzen baitu. Mugapean oligozenoko kisuak azaleratzen dira, SE-NW norabidean doazen mendixka lerroetan. Gorunerik altuena el Espinar da (443 metro). Klima mediterraniar kontinentala. Jatorrizko landaretza mediterraniar tankerakoa desagertu delarik, txipudiak eta ibarbasoak gelditzen dira ibai bazterrean eta basaberritzeko pinudiak. XIX. mendearen erdialdean 12.000 erregu zeuden landuak (1.078 bat Ha.) lehor nahiz baratz lurra. Azken horretan lihoa, kalamua, indibaba, baba, gari eta mahats zerbait. Urtero ereiten ziren erreguak 7.000 bat izaten ziren, lantzen zirenen erdiak baino gehiago, orduan bestelako sistema erabiltzen baitzen txandaka lurra landu eta larre uzteko, lurraren kalitatea zein zen. Orduan ehun erregu aipatzen dira frutarboladunak, 700 mahastiarekin (200 baratz lurra eta 500 lehor lurra) eta 100 olibadia. Uztarik haundienak ziren garia, kalamua eta zekalea. Landu gabeko 8.000 erreguak alapidetzat erabiltzen ziren, 200 erreguko ibarbasoa barne, Ebrori zatxekiola. Etxeetan mandoak, behiak, zerria, ardia eta huntza hazten ziren. Ehiza eperra eta galeperra izaten zen, eta Ebron arrantza ugari. Industria zen irin errota bat ibai bazterrean, beste bat oliba eho eta olioa erdiesteko, eta etxeko oihal-ehundegiak (MADOZ: dic., III, 206). XVI.etik XVIII.era bitarte otso ugaltze bat arriskutan jarri zituen abereak eta jendeak hiri honetan eta inguruko besteetan. Hainbestero ehiza aldiak antolatzen ziren haiek suntsitzeko. joan den mende ta erdi honetan aldaketa ikaragarriak izan dira hiriaren nekazal-abeltzain ekonomian. Lur landua gero eta gehiago da. 1984ean osotara 1.929 Ha ziren landuak, haietatik 1.183 lehor lurra eta 746 baratz lurra. Lehor lurretan mahatsa zen nagusi alde haundiarekin (920 Ha.), lur landu guztiaren ehuneko 77,8 alegia; hurrena laborea (86), esparragoa (75) eta frutarbolak (46). Baratz lurretan (746 Ha.) barazkariak ziren nagusi (357, tomatea eta alkatxofa gehienbat), frutarbolak (115) eta patatak. 1991n lur landua 2.384 Ha. ziren (1.612 lehor lurra eta 772 baratz lurra) eta mahatsa ugaltzen ari zen (1.139 Ha.). Mendez eta mendez Ebroren ezker bazterreko baratz lur ezinago emankorrak aberastasun iturria izan da hiriarentzat. "Beheko baratz lurra ongi gobernatzeko arau" batzuk badira, 1857an eraberrituak, Juntaren osakera, izendapena, eta eskumenak finkatzeko, eta bai ura aurkientzetara nola partitu. Aurkientza horietan aipatzen dira Caluenga, la Cerrada, castañondo, la Glera Alta y Baja, La Hoya, Landa, El Pontigón, El Postural, El Puente de la Barca, El Pozo, El Ramillo, Los Ramillos, La Rota de Abajo eta la de Arriba, la Sarda, Sotejuela, Urzagal, Belate eta el vergal. Horrez landara, "Ureztatzaile Baldernako Ordenantzak" ere badira, eta Argadielgo Baratz Lurretakoak (1933), 269,5 Ha., denbora batean Soto de la cañadatik berez zetorren uraz ureztatuak, eta gaur egun Soto de las Peñas edo de las Bombastik punpa baten bidez. HISTORIA: Hiriaren izenak musulmanen aginte denbora gogorazten badigu ere, zenbait mende lehenago Argadielen nolabaiteko jendegune bat izan zen, agian erromatarren "villa" bat, zenbait arrastok salatzen dutenez: eraikin hondar batzuk, askotariko zeramika eta gauzakiak, tegulak, garai inperialeko monedak, eta San Estebango ermita ondoko mosaiko bat, 60. urteetan desegina. Mairuek okupatu zuten, eta seguraski Antso Handiak berreskuratu eta mugako soldadu gotorleku inportantea bihurtu zuen. Erregeren manupeko hiria, bertako nekazariek petxa ordaintzen zioten erregeri urtero diru kopuru bat, "meitadenco" motako ogia (garia eta garagarra) eta beste eskubide batzuk. Karlos Nobleak Peralta leinuko bere kontseilari bati eman zion haien parte bat, eta parroki elizaren patronatoa Piarres de Peralta zaharrari (1408). Agramontarren eta beaumontarren arteko gerra zibilen ondorioz, piarres de Peralta jabetu zen herriaz (1467), eta haren alargunak Katalina erreginari eman zion (1504). Peralta leinuan gelditu zen, eta falcesko markesak izan ziren hiriaren jaunak eta jurisdikzio zibil eta kriminalaren jabe, berek izendatutako alkate baten bitartez. Azagra gaur egun hiri aberatsa da, bere lurren kalitate paregabea bere ekonomiaren oinarri delarik, batez ere baratz lurrak, eta nekazaritzatik erakarritako industria bat, gehienbat landare kontserba fabrikak. Bertakoen joritasunari igartzeko aski da ikustea herriaren hazkundea. 1860an 1.756 biztanle zituen. mende hasieran 1.797; astiro gora joan zen harik eta 1970tik aurrera 3.000ko muga pasatu arte (3.100 1970ean; 3.069 1981ean; 3.334 1992an).
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.TM

  • azagra - (1993/10/06) NAO.NA.2000 , 122. zkia., 042
    (...)
    DECRETO FORAL 253/1993, de 6 de septiembre, sobre la composición y denominaciones de la zonificación “Navarra 2000”
    (...)

    Zer:
    Non: Nafarroa
    Jatorria: NAO.NA.2000

  • azagra - (1996) BEL.DEN , 111
    (...)
    'La Peña. Del árabe aisajra 'la peña' (187). Comentario lingüístico: Se trata de la única localidad navarra que conserva un inequívoco nombre árabe. La descripción que ofrece Altadill confirma la importancia de la peña en la localidad: «Ocupa un llano en la margen izquierda del Ebro, al pie de un elevado peñasco, llamado La Peña, sobre el cual existieron hasta 1874 los muros y escaleras de un castillo que se supone fundado por los moriscos; esta peña ha sufrido desgajes en distintas fechas, siendo memorable por tal motivo el que acaeció en el último tercio del siglo anterior, que aplastó varias casas, originando una verdadera catástrofe en la localidad; nuevamente amenazó reproducirse en los primeros años de esta centuria, pero la Diputación navarra acudió en auxilio del vecindario, y previas las necesarias precauciones, procedió al derribo de toda la mole rocosa amenazante, respetando el resto que se presentaba firme; con tal motivo y habiendo alcanzado a los sótanos del castillo la demolición, se hallaron una silla de montar, en madera, con pinturas heráldicas en ella y una rodelita labrada en cuero representado un cruzado». Traducciones curiosas y explicaciones populares: No obstante también para Azagra existen traducciones sin fundamento desde el euskera como: 'zarzal', 'fresnedo'. A. Campión también pensó en la peña pero desde el vasco (h)aitz 'peña'.
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: BEL.DEN

  • azagra - (1996/05/01) NA.IZ , 042-0000

    Zer: [Udalerria]
    Non: Nafarroa
    Jatorria: NA.IZ

  • Azagra - (1998/02/06) OB.AG , 1.1
    (...)
    Nafarroako toponimia nagusiaren azterketa egiteko P. Salaberrik paratutako zerrenda aztertzen da, bertan aurreko bilkuretan onartutako aldaketak agertzen direlarik, Batzordeak hala baderitzo hobes ditzan. // Hurrengo hauek erabaki ziren [...] N.t.e.e.c > Azagra
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Nafarroa
    Jatorria: OB.AG

  • azagra - (1999) NA.IZ , 042-0000

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • azagra - (2000) EL.BEL.NA.TOP , 58

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EL.BEL.NA.TOP

  • azagra - (2006) NA.IZ , 042-0000

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • azagra - (2007) NA.IZ , 042-0000

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • azagra (azagrar) - (2007/09/20) OB.AG , 1.2
    (...)
    Onomastika batzordeak Vianan izandako bileran onartutako izena
    (...)

    Zer: Udalerria
    Non: Nafarroa
    Jatorria: OB.AG

  • azagra - (2008) NA.IZ , 042-0000

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • Azagra: azagrar - (2009) ARAUA.155 , LIII (2008, 3), 994. or.
    (...)
    Azagra (euskara); Azagra (ofiziala). Herritar izena: azagrar. Eskualdea: Estellerriko Erribera. Merindadea: Lizarra
    (...)

    Zer: Udala
    Non: Nafarroa
    Jatorria: ARAUA.155

  • azagra - (2009) NA.IZ , 042-0000

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • azagra - (2011) NA.IZ , 042-0000

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • azagra - (2012) NA.IZ , 042-0000

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • Azagra - (2019) NA.TOF , 273274

    Zer: División administrativa
    Non: Azagra
    Jatorria: NA.TOF

 

  • Azagra (ofiziala)
  • Azagra (gaztelania)
UTM:
ETRS89 30T X.592626 Y.4684472
Koordenatuak:
Lon.1º52'30"W - Lat.42º18'29"N

Kartografia:

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper