Harremana

    Leku-izenak

    2. Hizkuntza-baliabideak
    3. Onomastika
    4. Leku-izenak

    Bilaketa

    - Laguntza

    *: Hizki bat edo gehiago ordezkatzeko
    (mendi*, aba*za, *mendi)

    ?: Hizki bakarra ordezkatzeko
    (oihan?, e?titxu, ?adriano)

    Betelu - Lekuak - EODA

    Betelu (Udalerria)

    Entitatea:
    Antolakuntza/Udalerria
    Herritarra:
    beteluar 
    Arautzea:
    Euskaltzaindiaren araua 
    Non: Araitz
    Kokalekuak:
    Lekuak: Lekuko toponimoak ikusi
    Mapak: Google Maps OpenStreetMap iberpix
    • betelu - (--) UTR.FGN , I, N.283; II, N.511

      Zer:
      Non:
      Jatorria: EUS.NHI

    • munnio didaz de betellua - (1062 [1930, 1969]) SERR.CSMC , compl. 2 [M.NLCDI, FLV 1, § 23, 29. or. (110. oharra)]
      (...)
      Munnio Didaz de Betellua, Cart. S. Millán, compl. 2 (1062)
      (...)

      Zer: Antroponimoa
      Non:
      Jatorria: M.NLCDI

    • betelu - (1268) FEL.CEINA , N.973

      Zer:
      Non:
      Jatorria: EUS.NHI

    • bethelu - (1280) ZAB.COMPNA , N.529

      Zer:
      Non:
      Jatorria: EUS.NHI

    • vetellu - (1350) CAR.PNAXIV , 402 (C dok. [AGN Comptos, Caj. 31, nº 60], 24v)
      (...)
      De Vetellu en que [hay] XXII fuegos, segunt paresçe por el dicho libro [Al margen y comprendiendo los números 249 al 254: Debent render partes. De estas VI aldeas pagaron sobre lo que deuen XVIIº dia de jenero XXIIII. libras X. s. V. d.]
      (...)

      Zer: Herria
      Non: Araitz [Val de Ezquauart]
      Jatorria: CAR.PNAXIV

    • vetellu - (1350) CAR.PNAXIV , 402

      Zer:
      Non:
      Jatorria: EUS.NHI

    • miguel de betellu - (1366) CAR.PNAXIV , 546 A (D.c dok. [AGN, sign. gb.], 97v B)
      (...)
      Miguel de Betellu, IIII florines
      (...)

      Zer: Zergaduna
      Non: Iruñea (Carniceria, Sant Nicollas)
      Jatorria: CAR.PNAXIV

    • betelu - (1366) CAR.PNAXIV , 566

      Zer:
      Non:
      Jatorria: EUS.NHI

    • miguel de betelu - (1366) CAR.PNAXIV , 541 B (D.c dok. [AGN, sign. gb.], 93r B)
      (...)
      Miguel de Betelu, II florines
      (...)

      Zer: Zergaduna
      Non: Iruñea (Burelleria)
      Jatorria: CAR.PNAXIV

    • miguel de betellu - (1366) CAR.PNAXIV , 544 B (D.c dok. [AGN, sign. gb.], 96v A)
      (...)
      Miguel de Betellu, III florines
      (...)

      Zer: Zergaduna
      Non: Iruñea (Çapateria-Ferreria)
      Jatorria: CAR.PNAXIV

    • betelu - (1366) CAR.PNAXIV , 566 B (D.c dok. [AGN, sign. gb.], 118v A)
      (...)
      En Betelu, IX fuegos
      (...)

      Zer: Herria
      Non: Araitz
      Jatorria: CAR.PNAXIV

    • miguel de betellu - (1408 [1959, 1969]) IR.PAM , 116 [M.NLCDI, FLV 1, § 23, 29. or. (110. oharra)]
      (...)
      Miguel de Betellu, Mun. Pampl. 116 (1408)
      (...)

      Zer: Antroponimoa
      Non: Nafarroa
      Jatorria: M.NLCDI

    • uethelu - (1532) , F.45V

      Zer:
      Non:
      Jatorria: EUS.NHI

    • botellu - (1587) LEK.ENAV , 134 C
      (...)
      Obispado de Pamplona [pueblos] bascongados.
      (...)

      Zer:
      Non:
      Jatorria: LEK.ENAV

    • vethelu - (1591) ROJ.CSOBP , F.161V

      Zer:
      Non:
      Jatorria: EUS.NHI

    • betelu - (1802) DRAH , I, 175
      (...)
      v. sep.en el valle de Araiz, mer. de Pamplona, de su 4,º part. y dióc., arcip. de Araquil, en el r. de Navarra, en sitio llano, y la baña el río Azpiroz. Dista medió quarto de legua de Arriba y 7 leguas al n. o. de Pamplona. Los 19 manantiales de su término forman 3 arroyos, que se unen al rio Azpiroz. Hay 3 fuentes mas, una de agua caliente, otra de sulfúrea, y la tercera abunda en vitriolo. Tiene el pueblo al e. el monte. Elosta, y al s. el Surbicelay. Los vecinos se aplican al texido de lana burda, y trabajan l672 piezas de 28 varas unas con otras. Gozan del privilegio de hidalguía, que les concediéron los reyes D. Juan y D.ª Catalina, por su lealtad y servicios. La parroquia, dedicada á S. Pedro, está servida por un cura, un beneficiado y 2 capellanes. Este último tiene obligacion de celebrar los días festivos en la ermita del Cristo. Hay otra iglesia de S. Donato en el término redondo y despoblado de Irulegui. El vecindario de Betelu, es de 464 personas que ocupan 65 casas útiles, sin contar 4 derruidas, y confina con los lugares de Araiz, Atallo, Arriba y Errazquin. La jurisdiccion civil la exercen un alcalde nombrado por el virey, y los regidores elegidos por los que acaban de serlo: la criminal la administra la real corte. Hay en la villa un molino harinero, y un palacio digno de consideracion por su capacidad y magnificencia perteneciente á la familia de Ezcurdio. Fué hijo de Betelu D. Pedro de Lezaeta y Zavala, gobernador del reyno del Perú. T.
      (...)

      Zer:
      Non:
      Jatorria: DRAH

    • betelu, vetelu - (1829 [1553, 1587]) CENS.CAST.XVI , Ap. 165, 311a
      (...)
      En el lugar de Betelu cuarenta y un vecinos y habitantes [...] Vetelu / [VECINOS:] 30 / [PILAS:] 1
      (...)

      Zer: Herria
      Non: Arakil [Araitz, gaur bereiz]
      Jatorria: CENS.CAST.XVI

    • betelu - (1921-1925) AZK.CPV , 0185. zkia., I. lib., 0254. or. [02-b lib., 042. or.]
      (...)
      Leku-izena [NA, Baraibar (Larraun), Urrundik uso]: Betelure, Betelure beti nago ara gure
      (...)

      Zer:
      Non:
      Jatorria: AZK.CPV

    • betelu'n - (1926) ETX.EEI , Euskera III-IV (1926), 93, 96, 111, 112, 113, 115, 116. or.
      (...)
      Urumea (Betelu'n...) 93. or.; Eŕotabeŕia (Betelu'n...) 96. or.; Elizpuzua [sic] (Betelu'n...) 111. or., ; Apeztegia (Eŕatzu'n, Gaŕalda'n, AtaĪo'n, Betelu'n, Bera'n, Eŕbiti'n, Narbaŕte'n...) 112. or.; Serorena (Betelu'n...) 113. or.; Rementaldegia (Beintza-Labayen'en, Azkarate'n, Aŕiba'n, Betelu'n, Areso'n, Iantzi'n...) 115. or.; Zapatariarena (Betelu'n...) 116. or.
      (...)

      Zer: Herria
      Non: Araitz
      Jatorria: ETX.EEI

    • betelu - (1956) M.IFOV , 171-172. or.
      (...)
      Es muy difícil distinguir por las formas actuales entre -o y -u antiguas. Los nombres oficiales tienden a generalizar -o: Motrico (Guip.), pop. Mutriku; en Álava Cárcamo, Laño, Luco, Turiso, Tuyo y Zumento aparecen en 1025 como Carcamu, Cimentu, Langu, Lucu, Torissu, Tuiu. Con todo, -u se conserva en bastantes nombres: Acilu, Andollu, Anguelu (río), Chinchetru, Guereñu, Junguitu, Musitu en Ál. (C. Baroja, Mat., 96-97); [3. oharra: Creo, sin embargo, que el Turiasu de leyendas monetales frente a Turiaso hay que explicarlo como un nom. de tipo céltico de tema en -n, con -ū de -ō] Betelu, Mañeru, etc. en Nav. En algún caso es el nombre actual el que termina en -u: Artazu (Nav.), en 1246 Artaço
      (...)

      Zer: Herria
      Non: Nafarroa
      Jatorria: M.IFOV

    • betelu - (1966) AZK.EDIAL , 35 C
      (...)
      Dialecto alto navarro
      (...)

      Zer:
      Non:
      Jatorria: AZK.EDIAL

    • betelu - (1969) M.NLCDI , § 23, 29. or. (110. oharra)
      (...)
      Como la terminación -elu (y -ela: cf. Nouella Aurquia arriba, §5, con vasc. aurki 'parte delantera, haz') aparece normalmente, lo mismo que en el caso de ok(h)elu, en préstamos, es cosa de preguntarse si Betelu, repetido en Navarra, entra en ese grupo. De distinto lugar y época proceden testimonios como Miguel de Betellu, Mun. Pampl. 116 (1408), Munnio Didaz de Betellua, Cart. S. Millán, compl. 2 (1062), y Beteluri, cerca de Bilbao, atestiguado desde 1300. Cabe considerar si, con distinta terminación, no corresponderá a Petilla, Petiella en el s. XI, aquí Pitella 134, 1139, y a Pitillas
      (...)

      Zer: Herriak
      Non: Nafarroa
      Jatorria: M.NLCDI

    • betelu: betelu - (1974) TXILL.EHLI , 167 B

      Zer:
      Non:
      Jatorria: TXILL.EHLI

    • betelu - (1974) LIZ.LUR , 54. or.
      (...)
      Araitz haranak udal bat du, baina bere eremuan Betelu hiri separatua duelarik
      (...)

      Zer: Hiria
      Non: Araitz
      Jatorria: LIZ.LUR

    • betelu: betelu (beteluar) - (1976) E.EUS.LIZ.KN , Euskera, XXI (1976, 1), 312. or.
      (...)
      Kodea: 4.2.3.
      (...)

      Zer:
      Non:
      Jatorria: E.EUS.LIZ.KN

    • betelu: betelu (beteluar) - (1978) E.EUS.UD , Euskera, XXIII (1978, 1), 321. or.

      Zer:
      Non:
      Jatorria: E.EUS.UD

    • betelu: betelu (beteluar) - (1979) E.UDAL , 21

      Zer:
      Non:
      Jatorria: E.UDAL

    • betelu - (1986) IRI.LVATM , 86. par., 69-70. or.
      (...)
      [Zarra, Zarraga, Zarrabe] Proceden de za(h)ar, 'viejo', seguramente utilizado primero como nombre de persona, el cual, con suf. -ko, dió lugar al apellido Zarco, cfr. Johan Çarco (1350, PN-XIV, L.mon.Est., p. 356), en Eztuniga, cuyo equivalente románico era Betelus monacus, (s.a. [s. XI?]), Santillana del Mar, doc. LlV), diminutivo latino de Uetus, 'viejo', sobrenombre romano, el cual debió tener difusión paralelamente también en área vasca [...] de Betelu + uri, 'villa de Betelu'. Hay también Betelu en Navarra
      (...)

      Zer: Herria
      Non: Araitz, Artzibar
      Jatorria: IRI.LVATM

    • betelu - (1989/01/30) NAO , 13. zkia., 258-260. or. [BOE, 298, 1989/12/13, 38731-38732. or.]
      (...)
      Decreto Foral 16/1989, de 19 de enero, por el que se determina la denominación oficial de los topónimos de la zona vascófona de Navarra. // Artículo único. La denominación oficial de los topónimos de la zona vascófona de Navarra que se relacionan en el Anexo a este Decreto Foral será la legal a todos los efectos dentro del territorio de la Comunidad Foral. // DISPOSICIONES FINALES // 1ª. Se faculta al Consejero de Presidencia e Interior para dictar las disposiciones precisas para el desarrollo y aplicación de este Decreto Foral. // 2ª. Este Decreto Foral entrará en vigor el día siguiente al de su publicación en el "Boletín Oficial" de Navarra. // ANEXO // DENOMINACIÓN OFICIAL DE TOPÓNIMOS DE LA ZONA VASCÓFONA DE NAVARRA // NAFARROAKO HERRI IZENDEGIA // I. Zona Vascófona / I. Euskal Eremua [...] ARAITZ [...] BETELU
      (...)

      Zer:
      Non:
      Jatorria: NAO

    • betelu: betelu - (1990) EUS.NHI , 0550000 P.228

      Zer:
      Non:
      Jatorria: EUS.NHI

    • betelu - (1993/10/06) NAO.NA.2000 , 122. zkia., 055
      (...)
      DECRETO FORAL 253/1993, de 6 de septiembre, sobre la composición y denominaciones de la zonificación “Navarra 2000”
      (...)

      Zer:
      Non: Nafarroa
      Jatorria: NAO.NA.2000

    • betelu - (1996) BEL.DEN , 137
      (...)
      Significado dudoso, pero quizá derivado del nombre de persona de origen latino Vetulu 'viejecillo'. Comentario lingüístico: Aunque Michelena (266) relacionaba los nombres de Betelu, Petilla y Pitillas la explicación más esclarecedora la ofrece Alfonso Irigoyen (267): «...seguramente utilizado primero como nombre de persona, cfr Sahar para época romana ... cuyo equivalente románico era Betelus monacus (s.XI?) Santillana del Mar... diminutivo latino de Uetus 'viejo', sobrenombre romano, el cual debió tener difusión parlelamente también en área vasca, cfr. en Sasía "Beteluri", térm de Baracaldo». Traducciones curiosas y explicaciones populares: Traducciones de este género son 'tierras en la parte baja', 'zarzal'.
      (...)

      Zer:
      Non:
      Jatorria: BEL.DEN

    • betelu - (1996/05/01) NA.IZ , 055-0000

      Zer: [Udalerria]
      Non: Nafarroa
      Jatorria: NA.IZ

    • betelu - (1997) NA.TM , XLVI, 125-126
      (...)
      Geografikoki Araitz bada ere, administrazio aldetik bereizia dago 1694az geroztik. 6,7 kilometro karratuko azalera du eta mugakide, berriz, Araitz (IM eta M), Larraun (IE eta E), eta Aralar mendia (H). Herria mugapeko iparraldean dago, Araxesen eskuinaldean, 240 m-ko altueran. Hegoaldean Malloak ditu (Surbizelai, 1.221 m), Aralarko zamalkaduraren muturra. Klima atlantiarra du, hau da, negu eztiak eta uda epelak dira, eta euria ugari eta maiz egiten du. Landarediak ere klimarekin bat egiten du: pagoak, haritzak, gaztainondoak, urritzak, lizarrak eta, oihan berrietan, pinuak. Mugapean iturbegi oparoak daude, Araxesen adar izanik Oriara lehenik eta Bizkaiko itsasora gero isurtzen diren erreken sortzaile. Iturririk ezagunenek "Bainuetxea" hornitu zuten: "Dama Iturri" izenekoak (22 gradu C. eta 3.900 litro orduko ur emaria), ur akrototermoak ditu, lehenago giltzurrinetako eritasunetarako eta gizentasunaren kontra hartzen zirenak; "Iturrisantu" delakoan, berriz (25 gradu C. eta 3.300 litro orduko ur emaria), ur sulfuratusodikoak dira, eta lainoztatze eta inhalazioetan laringe eta bronkioetako gaitzetarako sendabide. Horiez gain, "Urberoa" dago (20 gradu C.). Bainuetxea abandonatuta, gaur egun mahai-ura ekoizteko industria batek ustiatzen ditu. 6,7 kilometroko azalera du hiru ataletan banatuak: oihana (281 Ha), belaiak eta bazkalekuak (251 Ha) eta laborantzak (200 Ha). Hartan nagusi dira belar-soro polifitoak (172 Ha). HISTORIA: Erdi Aroaren bukaera arte erregeren jaurerria izan zen. Bizilagun laborariek urteko petxa ordaintzen zioten Koroari; hura 116 sosekoa zen 1280an, eta 5 sosekoa etxe bakoitzeko 1427an. Errege Joan Albretekoak eta erregina Katalinak kontzejua nahiz beteluar norbanakoak salbuetsi zituzten petxetatik, "gallurdirua" eta "eiurdea" izenekoak barne, baita erregeri eta norberari zegozkion morrointza guztietatik ere, "que fijodalgo del rey non debe ni es tenido fazer" (1507). Fernando Katolikoak berretsi zuen kaparetasun pribilegio hori (1514). Koroari 500 dukat ordainduz lortu zuen hiri titulua eta Araizko udaletik bereiztea (1694). Handik aurrera eta XIX. mendearen erdialdea arte, erregeordeak izendaturiko alkatea eta kargu-uztaileek urteoro izendatzen zituzten erregidoreak izan zituen gobernuan. Pascual Madozek dioenez, XIX. mendearen erdialdean, bainuetxea zegoen bertan, "herpesa eta larruazaleko edozein arregosi mota sendatzeko aproposak diren bainu sulfurutsuak" zituena, baita "txolostureko iturri oparo bat ere, bere latsarri estalia eta harkaitz hutsean irekitako harraska eta guzti, azienden askatako balio duena". Baziren, halaber, irin-errota bat, "burdinola bat, brontzezko gabia eta bolategi bat". 1860an 103 eraikin zeuden erregistraturik, besteak beste, San Donato ermita, Beraun, Erregil eta Ipintza baserriak, burdinola eta kobrea urtzeko lantegia. Orduan 624 biztanle zituen. XX. mendearen hasieran, berriz, 514 gelditzen ziren, eta 338 1986an.
      (...)

      Zer:
      Non:
      Jatorria: NA.TM

    • betelu - (1999) NA.IZ , 055-0000

      Zer:
      Non:
      Jatorria: NA.IZ

    • betelu - (2000) EL.BEL.NA.TOP , 60

      Zer:
      Non:
      Jatorria: EL.BEL.NA.TOP

    • betelu - (2005) SAL.OSTN , 116
      (...)
      Nombres con sufijos vascos diminutivos (...) Mitxelena se pregunta (1969: 29) si Betelu en Navarra, como Beteluri en Bizkaia, entra dentro del grupo de okelu (< locellus), nobela (< novella), etc. Y si está relacionado con Petilla (Pitiella en el s. XI), y con Pitillas (< Pitiellas). Según Irigoien (1986: 69-70) Betelu es un diminutuvo del antropónimo Uetus y sí está relacionado con Pitillas.
      (...)

      Zer:
      Non:
      Jatorria: SAL.OSTN

    • betelu - (2006) NA.IZ , 055-0000

      Zer:
      Non:
      Jatorria: NA.IZ

    • betelu - (2007) NA.IZ , 055-0000

      Zer:
      Non:
      Jatorria: NA.IZ

    • betelu (beteluar) - (2007/01/19) OB.AG , 2.1
      (...)
      Onomastika batzordeak Bakaikun izandako bileran onartutako izena
      (...)

      Zer: Udalerria
      Non: Nafarroa
      Jatorria: OB.AG

    • betelu - (2008) NA.IZ , 055-0000

      Zer:
      Non:
      Jatorria: NA.IZ

    • betelu - (2009) NA.IZ , 055-0000

      Zer:
      Non:
      Jatorria: NA.IZ

    • Betelu: beteluar - (2009) ARAUA.155 , LIII (2008, 3), 995. or.
      (...)
      Betelu (euskara); Betelu (ofiziala). Herritar izena: beteluar. Eskualdea: Araitz. Merindadea: Iruñea
      (...)

      Zer: Udala
      Non: Nafarroa
      Jatorria: ARAUA.155

    • betelu - (2011) NA.IZ , 055-0000

      Zer:
      Non:
      Jatorria: NA.IZ

    • betelu - (2012) NA.IZ , 055-0000

      Zer:
      Non:
      Jatorria: NA.IZ

    • Betelu - (2019) NA.TOF , 347879

      Zer: División administrativa
      Non: Betelu
      Jatorria: NA.TOF

    • Betelu (ofiziala)
    • Betelu (gaztelania)
    UTM: 
    ETRS89 30T X.583566 Y.4762991
    Koordenatuak: 
    Lon.1º58'23"W - Lat.43º0'57"N

    Kartografia:

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper