Pertsona-izenak

(...)
DECRETO FORAL 253/1993, de 6 de septiembre, sobre la composición y denominaciones de la zonificación “Navarra 2000”
(...)

(...)
Iruñeko merinerriko ibar eta udalerri, herri hauek osatua: Anotzibar, Erripa (herriburua), Gaskue, Gelbentzu, Gendulain, Latasa, Ostitz eta Ziaurritz. Udal dermioak 24,1 kilometro karratuko azalera du eta muga hauek: Ultzama (I), Anue (E), Olaibar (HE), Ezkabarte (H), Xulapain (HM) eta Atetz (M). Ultzama ugaldeak ipar-mendebaldetik hego-ekialdera trabeskatzen du, hiru atal markatuz: erdikoa, zelaiena eta ugaldetik hurbilena; ipar-ekialdeko mendiak, Odieta Anuetik eta Mediano errekaren arrotik bereizten dutena; eta hego-mendebaldekoa, gailur garaienen lekune (Aldaun, 914 m). Klima azpiatlantiarra du. Bertako landaredia ohikoa da eskualde eta klima hauetan: pagadiak leku garaietan eta haritzak behe aldeetan. Oihan berrietan larizio pinuak dira. Mugapeko 2.410 Ha-tatik, erdietan, nonbait hor, oihanak eta arbolak daude (1.199 Ha), eta beste erdietan larreak (969 Ha) daude, baita laborantzak ere, batez ere bazkak, laboreak, patata eta barazkiak, 1984ko datuen ariora. Abeltzaintza Odietako ohiko ekonomiaren oinarrietariko bat da, lehen bezala orain ere. 1988ko zentsuan abelburu kopuru hauek agertzen dira: behiak, 1.073; ardiak, 837; zerriak, 813; ahuntzak, 75; behorrak, 42. HISTORIA: udalerriaren izena XII. mendetik hona eskuz esku joan izan da, inolako aldaketarik gabe, non ez den "Val de Hodieta", batere funtsezkoa ez dena (1268, CEI. N.889; 1280, RCN, 603). Santxo Jakintsuak forua eman zien Odietako bizilagunei, bakoitzak ordaindu behar zituen petxa eta zergak arautuz, hala nola "villanos propios" direlakoek kontzeptu ezberdinengatik, "assaderos" direlakoek afari bakoitzagatik, emakume alargunek, bilau etxetiarrek, Odietan jabegoak zituzten kanpoko hiri enkartatuetako bilau egoiliarrek, eta "escusatoek", infanzoien jabetza baitziren (1192, CFMN, N.38). Gelbentzuko erretorea aukeratu behar zela eta, herritarrek bi hautagai proposatu zituzten, Joan Erripakoa eta Joan Gaskuekoa. Kasua argitzen elizbarrutiko epaitegiek eskuhartu zuten eta prozesua bitartean bata bestearen izena zikintzen aritu ziren bi hautagaiak. Bere salaketetan, Gaskuek interes historikoa duen datua eman zuen, 1512ko abenduan errege Joan Albretekoaren armadari erasoa egin zitzaion tokiaz. Jakina denez, armada horren erretagoardian frantsesek eta alemanek errestazen zituzten hamabi kanoi zeuden, gipuzkoarrek beretu zituztenak. Betidanik erran izan da borroka hori Belateko mendatean gertatu zela, hor barna ari baitziren, nekez eta pekez, mugara ailegatu nahirik. Iruñea eta erresuma berreskuratzeko saioak porrot egin ondotik. Joan Gaskuekoak zioenez, gertakaria Garragana izeneko alderdian izan zen, Orin edo Ozin mendian, eta hartan Joan Erripakoak parte hartu zuen parte hartu ahala [sic], alemenen eta frantsesen sarraskian eskuhartuta harrapakina banatu zuen talde bateko buru (ADP. Car. 33, n.11). Albiste horri jarraikiz, ekintza militarra Odietako lurretan gertatu zen eta Erripatik hurbil. Nafarroako beste ibar batzuk bezala, Erregimen Zaharrean Odieta ere diputatu nagusi baten bidez gobernatu zen, eta herri bakoitza bere erregidorearen bitartez. Mende hasieran hiru irin-errota zeuden (Latasan, Erripa-Gendulainen eta Ziaurritzen). Ermitetarik, ospetsuena San Urbanokoa da, Gaskuen. Han, maiatzaren 25aren inguruan egieten dute erromeria. Mendearen lehen erdialdean biztanleriak gora-beherak izan zituen: 522 biztanle 1900ean, eta 675 1930ean. Beherakada demografikoa 60ko hamarkadan hasi zen. Gaur egun (1992) 359 ditu (Ostitzen, 90; Ziaurritzen, 63; Gendulainen, 58; Erripan, 55; Gelbentzun, 27; Gaskuen, 25; Anotzibarren, 21, eta Gendulainen, 20).
(...)