Pertsona-izenak

- Laguntza

*: Hizki bat edo gehiago ordezkatzeko
(mendi*, aba*za, *mendi)

?: Hizki bakarra ordezkatzeko
(oihan?, e?titxu, ?adriano)

Artazu - Lekuak - EODA

Artazu (Lekua, udalerriko auzo nagusia)

Entitatea:
Populamendua/Herri ofiziala
Herritarra:
artazuar 
Arautzea:
Euskaltzaindiaren araua 
Non: Artazu
  • artaçu - (1007 [1987]) GOÑ.CDCATP , 28 [IÑ.SAND, 1258. or. (12. oharra)]
    (...)
    Iuxta villam que dicitur Artazcoçt flumen Arga, monasterium quod dicitur Arçaualceta cum sua hereditate quam habet et deinceps habuerit, et cum ecclessis de Orindoyn et de Artaçu
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: IÑ.SAND

  • artazu - (1027) CB.OVFGN , 994
    (...)
    La dotación y demarcación de la catedral y obispado de Pamplona de 1027, por ejemplo, nos hablará de un monte llamado "Iaguitz", con grafía que recuerda incluso las más avanzadas; de otro llamado "Oyarzabal", de las selvas de "Belate", de los términos y los pueblos de "Ezcaba", "Orcoyen", "Mendilorri", "Cizur", "Verrio-Zahar" y "Vadoztain", de "Uhart", "Longuida", "Lizurrieta", "Aizpe", "Ulzurrum", "Munarrizqueta", "Lizarreta", "Artazcotz", "Arzabaleta", "Orindain" y "Artazu", de "Abarzuza", "Legarda" y "Ancin"; del "Área" y del "Ega". Más al norte del "Roncal", de "Aezcoa", de "Erro" y de los pueblos y valles de "Lerín", "Lavaien", "Araiz", "Larraun", "Leiza", "Aresso", "Ezcurra", "Iaunbsaras" y "Burunda" aparte de otros que quedan en Guipúzcoa [Llórente, Noticias históricas..., III, pp. 335-360, núm. 33]. En proporción los nombres poco cognoscibles a primera vista son escasos: "Erizi" es "Erice", "Sarasazio" es "Salazar" [La idea de "sarats" = sauce parece dominar en estas grafías frente a "sala" o "zalá", según va dicho: nota 178]. Donde hay más fluctuación es, precisamente, en lo "románico" o romanizado, en nombres como "Arbonias", "Unduesse", etc.
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: CB.OVFGN

  • artaz, artazu, arthaz - (1106) MD.DMLEIRE , N.213

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • artaz, artazu, arthaz - (1117) MD.DMLEIRE , N.263

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • artaçu - (1169) NAN.PR , N.175

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • artaçu - (1169 [1993]) JIM.ESTN , 117. or.
    (...)
    XI. Arga et Runa flumen [«Arga et Runa flumen», en Fontes Linguae Vasconum, XXV, núm. 64 (1993), Pamplona: Gobierno de Navarra, pp. 507-519] [...] 2.2. El Arga en Puente la Reina Siguiendo una práctica diferente de la usada en el mundo rural navarro, a veces vemos aplicada una misma denominación a un largo tramo fluvial. Así sucede con la corriente nacida de la unión del Arga y Arakil en Ibero, y su continuación por el valle de Etxauri y el desfiladero de Sarría hasta Puente la Reina: Pieza «en Artaçu, en Errotaçauala, cerca de la agoa de Arga» (1169);286 [LACARRA, 1965, núm. 175] «In Ponte Regine molendinum in flumine Arga» (1090)287 [LACARRA, 1965, núm. 69] o «ruedas en termino de la Puent de la Reyna, en la ribera de l’agoa que es clamada Arga» (1300);288 [LACARRA, 1965, núm. 442] Pieza en «Ponte Regine in termino de Manneru, iuxta fluuium Arga» (1189);289 [MARTÍN DUQUE, 1983, núm. 350] «Ahogado un hombre en el río Arga», «cerca de Puente la Reina» (1430).290 [IDOATE, 1965-1974, LII, núm. 1091]
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: JIM.ESTN

  • artaçu - (1196) FORPC.CFMNA , N.52

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • toda dartaçu - (1232-1251- [1930]) LAC.OV , 249. or. [AHN, 74 b, fol. 18]
    (...)
    a) Apellidos y apodos
    (...)

    Zer: Antroponimoa
    Non: Nafarroa
    Jatorria: LAC.OV

  • artaçu - (1234) FDMPV.011 , N.6, N.7

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • artaço - (1246 [1956]) M.IFOV , 171-172. or.
    (...)
    Artazu (Nav.), en 1246 Artaço
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Nafarroa
    Jatorria: M.IFOV

  • artatçu - (1268) FEL.CEINA , N.634

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • artaçu - (1280) ZAB.COMPNA , N.2205

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • artaçu - (1350) CAR.PNAXIV , 376 A (B dok. [AGN Reg. Comptos, Caj. 31, nº 59], 41r B)

    Zer: Herria
    Non: Val de Maynneru
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • artaçu - (1350) CAR.PNAXIV , 376

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • miguel d'artasu - (1366) CAR.PNAXIV , 444 A (D.a dok. [AGN, sign. gb.], XXVIIr)
    (...)
    Item Miguel d'Artasu, VII florines
    (...)

    Zer: Zergaduna
    Non: Tutera (Done Jurgi)
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • artaçu - (1366) CAR.PNAXIV , 591

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • artaçu - (1366) CAR.PNAXIV , 591 A (D.d dok. [AGN, sign. gb.], 140vA)
    (...)
    Summa: VI fuegos, valen XV florines
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Mañeruibar
    Jatorria: CAR.PNAXIV

  • artaçu - (1532) , F.40V

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • artazu - (1534 [1967]) NAN.C , N.530, F.532 [ID.PDNA, 324. or.]
    (...)
    Mañeru, Artazu, Guirguillano, Echarren (cabo Guirguillano), Arguiñáriz y Cirauqui [...] Lorindáin. Entre Echarri, Guirguillano y Artazu, de Juan Vélaz
    (...)

    Zer: Biztanledun lekua
    Non: Mañeruibar
    Jatorria: ID.PDNA

  • artaçu - (1591) ROJ.CSOBP , F.156V

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • artazu - (1802) DRAH , I, 113
    (...)
    l. del valle de Mañeru, del 1.º part. de la mer. de Estella, arcip. de Yerri, dióc. de Pamplona, r. de Navarra. Dista de Orendain por el s. quarto y medio, y tres leguas largas de Estella: hállase colocado en alto, y por su barranco del n. pasa el arroyo que viene de Orendain: otra regata hay que corre por la banda del s y se une con el Arga. Á la salida del pueblo por o. se halla una fuente con su arco de piedra labrada, y no léjos en un alto está la ermita de la santa Cruz. La parroquia es de S. Miguel, y la sirven un vicario, un beneficiado, y un sacristan eclesiástico. El pais tiene una mediania de granos, algo de aceyte, y vino en abundancia: su vecindario es de 192 personas, que eligen su justicia ordinaria, V. ORENDAIN. T.
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: DRAH

  • artazu - (1829 [1553, 1587]) CENS.CAST.XVI , Ap. 168, 306b
    (...)
    En el lugar de Artazu trece fuegos que contribuyen en la paga de los quarteres y alcavalas [...] Artazu / [VECINOS:] 12 / [PILAS:] 1
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Deierri [Mañeruibar, gaur bereiz]
    Jatorria: CENS.CAST.XVI

  • artazu'n - (1926) ETX.EEI , Euskera III-IV (1926), 90. or.
    (...)
    Zotoaundi... Artazu'n
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Nafarroa
    Jatorria: ETX.EEI

  • artazurro - (1955) IRIG.AMN , 496. or.
    (...)
    De forma similar [behor > beorro, beltz > beltxo...] hoy se dice en castellano artazurro al natural de Artazu (Navarra). En vasc. Artazuarra, es lo mismo el masculino que el femenino; ídem cirauquiarro al natural de Cirauqui (Navarra). Vasc. Ziraukiarra, masculino y femenino
    (...)

    Zer: Herritar izena
    Non: Artazu
    Jatorria: IRIG.AMN

  • artazu - (1956) M.IFOV , 171-172. or.
    (...)
    Es muy difícil distinguir por las formas actuales entre -o y -u antiguas. Los nombres oficiales tienden a generalizar -o: Motrico (Guip.), pop. Mutriku; en Álava Cárcamo, Laño, Luco, Turiso, Tuyo y Zumento aparecen en 1025 como Carcamu, Cimentu, Langu, Lucu, Torissu, Tuiu. Con todo, -u se conserva en bastantes nombres: Acilu, Andollu, Anguelu (río), Chinchetru, Guereñu, Junguitu, Musitu en Ál. (C. Baroja, Mat., 96-97); [3. oharra: Creo, sin embargo, que el Turiasu de leyendas monetales frente a Turiaso hay que explicarlo como un nom. de tipo céltico de tema en -n, con -ū de -ō] Betelu, Mañeru, etc. en Nav. En algún caso es el nombre actual el que termina en -u: Artazu (Nav.), en 1246 Artaço
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Nafarroa
    Jatorria: M.IFOV

  • atazu: artazu, atatzu - (1974) TXILL.EHLI , 166 A

    Zer:
    Non:
    Jatorria: TXILL.EHLI

  • artatzu - (1974) LIZ.LUR , 44. or.
    (...)
    Mañerun, lau [udalerri]: Mañeru bera, Zirauki, Artatzu eta Girgillano, honek sei herrixka dituelarik, batzuk bizilagunik gabe
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Nafarroa
    Jatorria: LIZ.LUR

  • artatsu - (1978) CFN , --

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • artazu: artazu (artazuar) - (1978) E.EUS.UD , Euskera, XXIII (1978, 1), 319. or.

    Zer:
    Non:
    Jatorria: E.EUS.UD

  • artazu: artazu (artazuar) - (1979) E.UDAL , 18

    Zer:
    Non:
    Jatorria: E.UDAL

  • artazu: artazu - (1990) EUS.NHI , 0390001 P.243

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EUS.NHI

  • artazu - (1995) NA.TM , XXVIII, 28-29
    (...)
    Bere gaineko udala eratu arte (1845), herri hau administrazioz Mañeru ibarrari apartenitu zitzaion, Lizarra merinerriko hego-ekialde muturrean. 5,8 kilometro koadroko mugapea du, eta Gares (N eta E), Mañeru (SW) eta Girgillano (NW) ditu mugakide. Oso terreno malkartsua du, Mañeruko mugako goialdetik hasi (SW) eta beheraka doala Arga ibaiak egiten duen urbihurreraino (NE), muga egiten baitu Artazu eta Garesen artean, bata Lizarrako merinerrian, bestea Iruñekoan. Klima du mediterraniar kontinental tankerakoa, eta halaxekoa zen jatorrizko arte landaretza, soiltze eta luberriak egitearen poderioz ia erabat iraungia. Zoruak bi zati nagusi ditu, azalera desberdinekoak; soro eremua (338 Ha.) eta larreak (203 Ha.). Landare hazkuntzen artean laboreak dira nagusi (185 Ha.) eta mahastia, geroz eta bakanagoa, oliboa bezala. Julio Altadillek dioenez, Artazuko ardoek arrakasta gehiago zuten ardogileen artean kolore eta grado bizikoak zirelako. Kooperatiba mugimenduak Caja Rural abiatu zuen (1908) eta la Bodega (1951). HISTORIA: XII. mendean erregeren manupeko nekazari herria zen eta Erregeri ordaintzen zizkion petxak. Antso Azkarrak foru bidez agindu zuen Artazu eta Orendaingoek, (ibar berekoak), Muzki eta Zurundain Gesalazkoekin batera, 400 sos paga ziezazkiotela urtero, haietatik 400 petxa aldera eta 50 afari aldera (1196). Teobaldo I.ak herriaren jaurgoa eta petxak trukatu zituen noble familia batekin, Cortesko hiria ordainetan harturik (1234), baina handik bi urtera errege berak agindu zuen ez zedila zilegi izan Artazuko bere jopuak Koroatik eta Erregeren ondaretik besterentzea (1236). 1350ean sei sutondoko populazioa zuen, Orendainek 14, eta 20 Zubiurrutiak, Garesko auzoa baitzen, ibaiaz eta zubiaz haraindi. 1366an Artazuk lehengo auzotar kopuru bera mantentzen zuen, baina Zubiurrutia eta Orendain, berriz, zazpina sutondotara murriztuak ziren. Irantzuko Monasterioak eta San Juan de Jerusaléngo ordenak ondasunak izan zituzten herrian. Azken horri herritar batzuk beren ondasunak eman zizkioten, Bargotako eliza eta ospitalean ehorztearen truk (1227). Eliza horren hondakinak oraindik ageri dira Mañerun Garesko muga eta santiagobidearen ondoan. Azken karlista gerratean gatazka bat izan zen herrian eta bertan karlistak atera ziren garaile armada liberalaren gainetik. Primo de Rivera jeneralak, liberalen buruzagia, galera haundiak izan eta atzera egin behar izan zuen. Julio Altadillek bizinahiez gainezka aurkezten du herria eta errolda hau azaltzen: "Herriko Etxea, bi eskola, sexu bietarako; pilotalekua, lixuatokia, ostatua, indarrezko argiteria, albientea eta iguraia; txokolate fabrika, askokako ardo esportatzaileak, abere hiltegia, denda zenbait, San Miguelgo parrokia eta Santa Cruzko ermita, eta honen barrenean iturri bat". Honetan herri erromeria egiten da maiatzaren 3an. Populazioak behera egin du poliki 1860ko 443etatik; 380 (1900), 298 (1940, 126 (1981), 1992ko 94etaraino.
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.TM

  • artazu - (1995) DRPLV , V, 196. or.
    (...)
    Horretara arteak badu: Artazu, Artad(u)i, Artatza, Arteta, eta Arteaga, Artabe. Ez dakigu Artola hor sartu behar den. Mitxelena-k behintzat ardi, konposizioko lehenengo elementu moduan art-, duela uste du, Apell. vasc., n° 19, eta izan ere halako proposamen bati ezetza emaiteko ez dugu arrazoirik nahikoa
    (...)

    Zer: Toponimoa
    Non: --
    Jatorria: DRPLV

  • artazu - (1996) BEL.DEN , 100
    (...)
    'Encinal'. Del vasco arta- (variante en composición de arte 'encina') y el sufijo abundancial -zu.
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: BEL.DEN

  • artazu - (1996/05/01) NA.IZ , 039-0001

    Zer: Lugar
    Non: Nafarroa
    Jatorria: NA.IZ

  • artazu - (1999) NA.IZ , 039-0001

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • artazu - (2000) EL.BEL.NA.TOP , 57

    Zer:
    Non:
    Jatorria: EL.BEL.NA.TOP

  • artazu - (2005) SAL.OSTN , 111
    (...)
    Nombres con final -so, -xo (...) Es posible que ocasiones al menos -xo no sea sino una variante de -zu, como en Urkizu / Urkixo (AV, 622); por este camino habría que explicar el par Artazu (Val de Mañeru) / Artaxo (Longida). Sin embargo en el caso de esta última localidad lo único que se documenta son variantes con -xo (NHI, 178; cf., además, Artaxoa / Artajona). Mitxelena también menciona Irujo / Iruxo (AV, 545) dentro de los nombres que tienen -xo variante de -so; no queda claro sin embargo cuál es la base de este nombre (cf. Irulegi en la Baja Navarra y despoblados de Aranguren y Larraun; cf. Don Miguel d'Yrurleguy en la Navarrería de Pamplona, en 1350; Uranga, 1952: 94), aunque ha sido relacionado por Vinson (1909: 351) con iru, irun, variante según el mismo autor de hiri.
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: SAL.OSTN

  • artazu - (2005) SAL.OSTN , 112
    (...)
    Nombres con sufijo -tsu, -zu. Son los siguientes: Abartzutza (de abar 'rama, ramaje'..., AV, 3; cf. Abaigar), Arbizu (Mitxelena, AV 73 y 1985 [1967]: 325, considera que es un derivado de arbi, equivalente vasco del también navarro Napal), Aritzu (< haritz 'roble'), Arruazu (documentado también Arrugaçu, de arruga 'plaza, mercado, rúa', AV, 90, 94b), Artazu (< arte 'carrasco, encina'; cf. Artaxo), Aietxu (documentado como Agessu, Agexsu, tal vez un derivado de Aiher 'cuesta, pendiente' en toponimia; cf. Ageza / Ayesa), Erratzu (de erratz 'piorno', 'retama'), Untzu (de huntz 'yiedra').
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: SAL.OSTN

  • artazu - (2006) NA.IZ , 039-0001

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • artazu - (2007) NA.IZ , 039-0001

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • artazu (artazuar) - (2007/07/17) OB.AG , 1.2
    (...)
    Onomastika batzordeak Gasteizen izandako bileran onartutako izena
    (...)

    Zer: Udalerria
    Non: Nafarroa
    Jatorria: OB.AG

  • artazu - (2008) NA.IZ , 039-0001

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • Artazu: artazuar - (2009) ARAUA.155 , LIII (2008, 3), 994. or.
    (...)
    Artazu (euskara); Artazu (ofiziala). Herritar izena: artazuar. Eskualdea: Mañeruibar. Merindadea: Lizarra
    (...)

    Zer: Udala
    Non: Nafarroa
    Jatorria: ARAUA.155

  • artazu - (2009) NA.IZ , 039-0001

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • artazu - (2009) MTNA100 , 580/4720

    Zer: Herria
    Non: Nafarroa
    Jatorria: MTNA100

  • artazu - (2011) NA.IZ , 039-0001
    (...)
    Lugar
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • artazu - (2012) NA.IZ , 039-0001
    (...)
    Lugar
    (...)

    Zer:
    Non:
    Jatorria: NA.IZ

  • Artazu - (2019) NA.TOF , 445350

    Zer: Espacio urbano
    Non: Artazu
    Jatorria: NA.TOF

 

  • Artazu (ofiziala)
  • Artazu (gaztelania)
UTM:
ETRS89 30T X.595077 Y.4727267
Koordenatuak:
Lon.1º50'17"W - Lat.42º41'35"N

Kartografia:

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper