Pertsona-izenak
Gaztela Zaharra - Lekuak - EODA
Gaztela Zaharra (-a) (Eskualdea)
-
castella -
(1134 [1971, 1992])
DRPLV , IV, 232. or.
(...)
Aimeric Picaud Jaundone Jakue bideko peregrino euskal munduko jendearen beldur omen zenaren hitzetan 1134 aldera espainolen lautadak egungo egunean Burgos-en diren Oka mendiak iraganik hasten baitziren: "post terram illorom, transito nemore Oque, versus scilicet Burgas, sequitur tellus Yspanorum, Castella videlicet et campos" [3. oin oharra: Cfr. A. E. de Mañaricua, "Los vascos vistos en dos momentos de su historia", Primera semana internacional de Antropología Vasca. Bilbao 1971, 263-304 orr. Codex Calistinus delako textuak argitaratzen ditu. // Ikus baita-ere ene "Donemiliaga Kukullakoa eta euskara", Euskera, XX (1975), 161-186 orr., begiratu 165-166 orr.]
(...)Zer: Eskualdea
Non: Espainia
Jatorria: DRPLV -
castiella vieia -
(1302/07/26)
FDMPV.005 , 13. dok., 35. or.
(...)
a uos don Garçi Ferrandes de Villamayor, mio adelantado mayor en Castiella, o a qualquier otro adelantado que lo y fuere d'aqui adelante o a qualquier meryno que adidiere por nos o por el otro adelantado en la meryndad de Castiella Vieia, salut et graçia
(...)Zer: Eskualdea
Non: Espainia
Jatorria: FDMPV.005 -
castilla vieia -
(1305/05/15)
FDMPV.005 , 16. dok., 47. or.
(...)
Otrossi, a lo que nos pidieron que el pan que lieuan a Castilla uieia et a Castro de Ordiales et a las otras uillas de las marismas, que non fuessen por premio, por (oruaneia)
(...)Zer: Eskualdea
Non: Gaztela
Jatorria: FDMPV.005 -
castiella vieia -
(1312/04/06)
FDMPV.005 , 18. dok., 54. or.
(...)
Et mando a Garçia Lasso de la Vega, mio meryno mayor en Castiella, o a qualquier otro que lo fuese d'aqui adelante, o al meryno que por el andidiere en la meryndat de Castiella Vieia que vaya a salinas de Rusio luego vista esta mi carta
(...)Zer: Eskualdea
Non: Gaztela
Jatorria: FDMPV.005 -
castilla uieia -
(1315/08/10 [k. 1313/12/09])
FDMPV.005 , 20. dok., 59. or.
(...)
Et sobresto mando al mio merino mayo de Castilla, al que agora es et sera d'aqui adelante, o al merino que por el andudiere en la merindad de Castiella uieia, que non consienta a ninguno que les pase contra ninguna cosa de quanto en el dicho priuilegio se contiene
(...)Zer: Eskualdea
Non: Gaztela
Jatorria: FDMPV.005 -
castiella vieia -
(1317/05/05 [k. 1293/09/05])
FDMPV.005 , 21. dok., 60. or.
(...)
Et que andido otrossi por toda la Bureua et tierra de Burgos con su alffoz et Castro Xeriz et por Castiella vieia fasta el agua de Serca. Et quando sal non ouo en las salinas de Rusio que andido por todas Castiella vieia et aquende Ebro fasta el agua de Cadorra et Tolosa et contra la montanna, fasta o pudiesse andar
(...)Zer: Eskualdea
Non: Gaztela
Jatorria: FDMPV.005 -
castiella vieja -
(1329/11/03 [k. 1312/12/09])
FDMPV.005 , 24. dok., 70. or.
(...)
Et sobresto mando al mio meryno mayor de Castiella, al que agora es et sera d'aqui adelante, o al meryno que por el andidiere en la meryndat de Castiella vieja, que non consienta a ninguno que les passe contra ninguna cosa de quanto en el dicho priuuillegio se contiene
(...)Zer: Eskualdea
Non: Gaztela
Jatorria: FDMPV.005 -
castiella vieja -
(1339/06/28)
FDMPV.005 , 29. dok., 88. or.
(...)
coger et de recabdar el dicho fonssado et fonssadera en la meryndad de Castiella Vieja, et de la tierra de Alaua et de la ribera daqui adelante
(...)Zer: Eskualdea
Non: Gaztela
Jatorria: FDMPV.005 -
castiella vieja -
(1351/11/18 [k. 1339/06/28])
FDMPV.005 , 33. dok., 102. or.
(...)
los padrones que ouieren de (...) de recabdar los dichos seruiçios o seruiçios o enprestido o enprestidos, o ayuda o ayudas, en la merindat de Castiella Vieja o de tierra de Alaua o de la ribera, d'aqui adelante
(...)Zer: Eskualdea
Non: Gaztela
Jatorria: FDMPV.005 -
castilla vieja -
(1391/04/20 [k. 1389/07/15])
FDMPV.005 , 37. dok., 117. or.
(...)
mandamos a los nuestros thesoreros et cogedores et recabdadores del obispado de Burgos et de la merindat de Castilla vieja que agora son o seran de aqui adelante, o a qualquier o a qualesquier dellos que esta nuestra carta vieren, o el traslado della signado de escriuano publico, que non demanden, nin cojan nin recabden del dicho conçejo de Salinas, ni de sus vezinos et moradores en la dicha villa monedas algunas este anno en que estamos, nin de aqui adelante, para siempre jamas
(...)Zer: Eskualdea
Non: Gaztela
Jatorria: FDMPV.005 -
castilla vieja -
(1483/07/13 [1983])
FDMPV.003 , 23. dok., 43. or.
(...)
a vos los alcaldes asy ordinarios commo de la hermandad de la çibdad de Burgos e su merindad, como de todas las otras çibdades e villas e logares de las provinçias de Bytoria e Guipuscoa, del condado de Viscaya e hermandad de Alava e Castilla Vieja e a cada uno e a qual quier dellos a los quales e a qual quier dellos yo fago mis meros executores para lo de yuso contenido ante quien esta mi carta fuer mostrada salud e gracia. Sepades que por parte de los procuradores dela dicha provinçia de Bytoria e hermandad de Alaba me es fecha relaçion disiendo que sobre los derechos de las alcavalas e calçadas e barajas e otras nuevas ynpusyçiones que en la çibdad de Burgos e Ordunna e en todas las villas e logares de la dicha provinçia de Bytoria e Guipuscoa e condado de Viscaya e hermandades de Alava e Castilla Vieja se llevavan asy por los dichos conçejos, commo por algunos cavalleros e personas syn liçençia del rey mi sennor
(...)Zer: Eskualdea
Non: Espainia
Jatorria: FDMPV.003 -
castellae veteris, vetula -
(1638)
O.NUV , passim
(...)
castellae veteris (I, IV. kap., 016. orr. [0533. orr.]) // castellâ vetere (II, VIII. kap., 152. orr. [0669. orr.]) // castellae veteris (II, VIII. kap., 153. orr. [0670. orr.]) // castilla la vieja (II, VIII. kap., 159. orr. [0676. orr.]) Garibairen gaztelaniazko aipuan // castellâ vetulâ, castella vetula (II, XIV. kap., 305. orr. [0822. orr.]) Besteak beste, Naiarako monasterioaren fundazioko latinezko aipuan // castella vetula (II, XIV. kap., 306. orr. [0823. orr.]) Iruñeko artxibategiko dokumentuaren latinezko aipuan // castellae veteris (II, XVII. kap., 376. orr. [0893. orr.]) // castellae veteris (index, s.v. cantabria sita erat [1082. orr.]) Gaztela Zaharra
(...)Zer:
Non:
Jatorria: O.NUV -
castilla la vieja -
(1829 [1787, 1797])
CENS.CAST.XVI , Ap. 368, Res. 389a, 392b
(...)
En Salamanca se cargó la cañama mayor de doscientos maravedís por cada hidalgo, porque aunque lo que toca á la dicha ciudad y su tierra se puede igualar con lo demas de Castilla la Vieja, se tuvo consideracion que á esta Provincia se le aplican y agregan las de Trujillo y Provincia de la Orden de Santiago, donde entra toda Extremadura [...] Castilla la Vieja / [ALMAS:] 74669 [...] La de Castilla la Vieja / [ALMAS:] 2247882
(...)Zer: Eskualdea
Non: Espainia
Jatorria: CENS.CAST.XVI -
gaztela zaharr[eko], gaztela zaharreko 7 merindadeek -
(1974)
LIZ.LUR , 14, 17, 19, 24. or. (mapa)
(...)
Gaurko Villarcayo alderdiarekin ez da erraza igartzea. Batzuek, ez bakarrik alderdi hori, baita Sedano eta Reinosakoak ere euskal eremuan sartzen dituzte; beraz, Ebro Garai guztia. Ez naiz ni, gaur behintzat, iritzi hortakoa. Uste dut Villarcayo alderdia, erromatar eta kantabroen arteko gerrak zirela eta, kantabroen eskuetan gelditu zela, autrigoin euskal leinua bi alderditan zatitua utzirik, Gobia aldeko bazterra izan ezik: itsas aldeko autrigoinak, Ason eta Nerbion bitartekoak eta hegoaldeko autrigoinak, Bureba eta Okamendietakoak. Beraz Gaztela Zaharreko zazpi merinalde lehenak, Cuesta Urria, Montija, Losa, Valdeporres, Sotoscueva, Gaztela Zaharreko Ciguenza, eta Valdivielso utz ditzagun Gaztelan […] Bureba. // Herrialde honek gaur egun ere badu entzute bat, nahiz eta orain lege nortasunik ukan ez. Garai batean Iruinerekin bat eginda egon zen, baina laster Burgostarren atzaparretan erori zen. Gero Gaztela Zaharreko "merinalde eta partidu" bat bihurtu zen, eta hala iraun zuen joan den mendeko probintzia banaketa arbitrarioak egin arte […] Sakon aztertu ditugu Gaztela Zaharreko herrialde banaketak, eta nahiko argi ikusten da herrialde honen [Okamendietaz ari da] nondik-norakoa
(...)Zer: Eskualdea
Non: Gaztela
Jatorria: LIZ.LUR -
gaztela zaharra (gaztelau zahar) -
(1994)
KINT.EF , Euskera, XXXIX (1994, 3), 2. zerr., 1373. or.
Zer:
Non:
Jatorria: KINT.EF -
Gaztela Zaharra (-a) -
(2008)
ARAUZ.154 , Euskera, LIII (2008, 1), 187. or.
(...)
Castilla la Vieja (gaztelania); Vieille-Castille (frantsesa); Old Castile (ingelesa); Jatorrizkoa: Castilla la Vieja. Oharrak: Espainiako eta Frantziako estatuen kasuan jatorrizkoan izarño batez lagunduta ageri da, gaur egun izaera administratiborik ez duela adierazteko. Gogoan izan a letraz amaitutako leku-izen baten eskuinean (-a) agertzeak adierazten duela leku-izenaren amaierako a letra artikulua dela, ez dela berezkoa. Beraz, nongo, nondik, nora, noraino, norantz kasuetan deklinatzen denean, galdu egiten du artikulua. Adibidez, Milanerria, Milanerriak, Milanerriari, Milanerriarekin… eta Aostako Harana, Aostako Haranak, Aostako Haranari, Aostako Haranarekin…, baina Milanerriko (eta ez *Milanerriako); Milanerritik, Milanerrira, Milanerriraino, Milanerrirantz eta Aostako Haraneko (eta ez *Aostako Haranako); Aostako Haranetik, Aostako Haranera, Aostako Haraneraino, Aostako Haranerantz; baita partitiboan eta prolatiboan ere: Milanerririk, Milanerritzat eta Aostako Haranik, Aostako Harantzat. (non kasuan, berriz, jokabidea bikoitza da: leku-izena bokalez bukatzen bada, ez du galtzen: Milanerrian. Kontsonantez bukatzen bada, galdu egiten du: Aostako Haranean). Halaber galtzen du artikulua ondoan beste determinatzaile bat edo adjektiboa daramanean: Milanerri osoan, Milanerri maitea, Erdi Aroko Aostako Haran hura (eta ez *Milanerria osoan, *Milanerria maitea, Erdi Aroko Aostako *Harana hura). Antzera gertatzen da pluralean ere: ak letra-multzoaz amaitutako leku-izen baten eskuinean (-ak) agertzeak adierazten du leku-izena pluralezkoa dela. Beraz, kontuan hartu behar da hori deklinatzeko orduan edo beste determinatzaile edo adjektibo bat daramanean. Markak leku-izena, adibidez, honela deklinatzen da: Markak, Markek, Markei, Marketan, Marketatik, Marketara, Markekin…nire haurtzaroko Marka haiek, Marka maiteak, e.a.
(...)Zer: Eskualde historikoa
Non: Espainia
Jatorria: ARAUZ.154 -
Gaztela Zaharra (-a) -
(2021)
ARAUA.154 , 14. or.
(...)
Castilla la Vieja (gaztelania); Vieille-Castille (frantsesa); Old Castile (ingelesa); Jatorrizkoa: Castilla la Vieja. Oharrak: jatorrizkoan izarño batez lagunduta ageri da, gaur egun izaera administratiborik ez duela adierazteko. Gogoan izan a letraz amaitutako leku-izen baten eskuinean (-a) agertzeak adierazten duela leku-izenaren amaierako a letra artikulua dela, ez dela berezkoa
(...)Zer: Eskualdea
Non: Espainia
Jatorria: ARAUA.154
- Castilla la Vieja (gaztelania) (bertakoa)
- Castilla la Vieja (gaztelania)
- Vieille-Castille (frantsesa)
- Old Castile (ingelesa)
UTM:
ETRS89 30T X.383369 Y.4688602
Koordenatuak:
Lon.4º24'57"W - Lat.42º20'27"N
Kartografia:
Lege-testua
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
