Pertsona-izenak
Gueñes - Lekuak - EODA
Gueñes (Udalerriko auzo nagusia, kontzeju zaharra)
-
juan sanches de guemes -
(1487/06/22 [1489/03/24])
FDMPV.009 , 31. dok. 161. or. [Céd. reg. 1 nº 30B, 2r]
(...)
e por la dicha villa de Vilbao [...] e Fortun Martinez de Auando e Ynigo Martinez de Vrteaga, fieles, e Juan Sanches de Guemes, preuoste por los dichos rey e reina, nuestros sennores
(...)Zer: Errege-erreginen prebostea
Non: Bilbo
Jatorria: FDMPV.009 -
juan sanches de guemes -
(1500/07/03)
FDMPV.009 , 51. dok. 214. or. [Céd. reg. 1 nº 18]
(...)
Sepades que vimos la pesquisa que enbiastes, que por vos fue fecha sobrel poner de los mojones de los terminos e jurisdiçion de entre ese dicho condado e la villa de Bilbao, e porque por ella paresçe que Juan Sanches de Guemes, teniente de probroste (sic) de la dicha villa, i Juan Martines de Mondragon, fiel de la dicha villa, e Diego Peres de Çabala e Pero Lopes de Barraondo e Ochoa de Carriaga e Martin Peres d'Escalante, regidores e diputados de la dicha villa, e el bachiller de Yturribalçaga, letrado e Juan de Larrabeçua, procurador de la dicha villa, e Juan de Arratia, carniçero, e Martines de Lescano e Juan Martin de Vedian, vezinos de la dicha villa de Bilbao, fueron e se fallaron culpantes [...] por ende nos vos mandamos que a los dichos Juan Sanches de Guemes e Juan Martines de Mondragon e Diego Peres de Çabala e Pero Lopes de Barraondo e Ochoa de Carriaga e Martin Peres d'Escalante e bachiller de Yturribalçaga e Juan de Larrabeçua, que les mandeys de nuestra parte e nos por la presente les mandamos que, dentro de quinse dias primeros syguientes despues que por vos les fuere mandado, se presenten personalmente en el nuestro consejo
(...)Zer: Proboste-ordea
Non: Bilbo
Jatorria: FDMPV.009 -
garçia de guemmes -
(1508/03/31 [1507/10/29])
FDMPV.009 , 71. dok. 301. or. [Ej. reg. 1 nº 2, 14r]
(...)
e el sennor bachiller Lope Saes de Çelaya, alcalde en la dicha villa, e Garçia de Guemmes, teniente de preboste, e Juan Martines de Recalde
(...)Zer: Prebosteordea
Non: Bilbo
Jatorria: FDMPV.009 -
gueñes -
(1704 [1992])
DRPLV , IV, 122. or.
(...)
El valle de Gueñes se compone de otros quatro varrios o quadrillas, y en cada vno su Rexidor y conforme a sus declaraziones juradas y extrajudiziales dilijenzias que hizimos tiene dosçientos y dos vezinos: 202
(...)Zer:
Non:
Jatorria: DRPLV -
gueñes -
(1802)
DRAH , I, 312
(...)
l. del valle de su nombre, en las Encartaciones de Vizcaya, ob. de Santander. Tiene una parroquia con advocacion de santa María fundada por Martin Sanchez en tiempo de D. Diego Lopez de Haro el bueno, que fué señor de Vizcaya desde 1170 hasta 1214. Es matriz de las demas del valle. G. A.
(...)Zer:
Non:
Jatorria: DRAH -
gueñes -
(1825)
BFAH.ESTAT.POL , 19-2 Gueñes, 3, 42 [0, 39]
(...)
Censo G[ene]ral / Año de 1825 // Se incluyen en el, todos los Habitantes q[u]e tiene el Concejo de Gueñes [...] Presentado el Censo al Ayuntamiento, y hecho por este el debido examen y Confrontacion del mismo, por las Razones tomadas para su formacion, se ha bisto q[u]e concuerda en todas sus partes con el original q[u]e queda archibado en la Casa de Ayuntamiento de este Concejo. Gueñes 22 de Octubre de 1825. // Ambrosio de Ondazarros / José Hurtado de Saracho / Lazaro de Avellaneda // Domingo de torrezaval / Manuel de Garibay // Josef Martinez de Lexarza // como esc[riba]no del Ayuntam[ien]to // [F]elipe Antt[oni]o [?] de zabalburu
(...)Zer: Kontzejua
Non: Bizkaia
Jatorria: BFAH.ESTAT.POL -
gueñes [15] -
(1825)
BFAH.ESTAT.POL , 19-2 Gueñes, 7-9 [4-6]
(...)
[BARRIO] [...] De Berbejillo [CASERÍO] [...] Gueñes [...] id. [...] id. [...] Gueñes [...] Id. [...] Id. [...] Id. [...] Id. [...] Id. [...] Id. [...] Id. [...] Id. [...] Id. [...] Id. [...] Id.
(...)Zer: Etxea
Non: Bermejillo (Gueñes)
Jatorria: BFAH.ESTAT.POL -
guemes [sic] -
(1829 [1587])
CENS.CAST.XVI , Ap. 214
(...)
Guemes [sic; Gueñes] cinco pilas y doscientos vecinos
(...)Zer: Herria
Non: Bizkaia
Jatorria: CENS.CAST.XVI -
güeñes -
(1840)
BFAH.ESTAT.POL , 22 Errolda, 2 [2r]
(...)
DISTRITOS [...] VALMASEDA [...] PUEBLOS [...] Güeñes, Renta líquida (RS. VN.): 34932, Número de vecinos: 236
(...)Zer: Herria
Non: Enkarterri
Jatorria: BFAH.ESTAT.POL -
güeñes -
(1860)
NOM.1860 , --
(...)
Güeñes. Lugar
(...)Zer:
Non: Gueñes
Jatorria: DEIKER.HPS -
güeñes, barrio -
(1908)
BFAH.ADM.JURMUG , 9. kutxa, 45. exp., 013
Zer:
Non: Gueñes
Jatorria: DEIKER.HPS -
gueñes'en -
(1926)
ETX.EEI , Euskera III-IV (1926), 87, 92, 107, 111. or.
(...)
Aŕatxe, Eleskuren, Ametxaga, Egia... Gueñes'en 87. or.; Aŕatxe (Gueñes'en, Oñati'n...) 92. or.; Ametzaga (Gueñes'en...) 107. or.; Leskuren (Gueñes'en...) 111. or.
(...)Zer: Herria
Non: Bizkaia
Jatorria: ETX.EEI -
güeñes -
(1934 [1924])
EDV.25 , 4. or.
Zer:
Non:
Jatorria: DEIKER.HPS -
güeñes -
(1955 [2000])
TOV.CANT , 177. or. [GOR.SATEB, FLV, 85, 468. or. (4. oharra)]
(...)
TOVAR, A.: El euskera y sus parientes. Madrid, Minotauro, 1959, p. 15: "...no es que a la derecha del Nervión no haya nombres tan poco vascos como Plencia o Deva, pero la fisonomía del conjunto es plenamente vasca, mientras que la de la parte occidental es plenamente no vasca.". // En mi humilde opinión se trata de una afirmación un tanto discutible, como es claro si observamos cuáles son los barrios de Galdames: Amabizkar, Amez, Aquendibar, Atxuriaga / La Aceña, Bellastegia, Castaños, Garai, Illeta, Intxaurraga, Laia, Larrea, Llano, Loitzaga / Concejuelo, Montellano, San Esteban, San Pedro, Peñoñuri, Umaran, Urallaga, Villa y Zubiaga. // La posible explicación del autor la encontramos en Cantabria prerrománica, o lo que Ia lingüística nos enseña sobre los antiguos cántabros, Madrid, 1955: “... Güeñes, pueblo de Vizcaya a orillas del Cadagua, que nos va a proporcionar alguna luz sobre la extinción del vasco ya en tiempos remotos en una zona separada sólo por 15 kms de Bilbao. La raíz de tal nombre supone es *gon(n)-, que tenemos abundantemente representada en la toponimia vasco-navarra...", p. 15. Parece un poco aventurado que una raíz toponímica presente en zonas de habla vasca nos pueda indicar la inexistencia del euskera en la zona en cuestión. // Seguidamente afirma: "En el problema de los nombres vascos no hay que olvidar la importancia de las colonizaciones medievales, mucho más considerables en la vertiente sur de los montes cantábricos", p. 17. Sería interesante que afirmaciones de este tipo estén sustentadas por pruebas
(...)Zer: Herria
Non: Bizkaia
Jatorria: GOR.SATEB -
Gueñes -
(1956)
BFA.OG.KAT , --
(...)
Par: 0.
(...)Zer:
Non: Gueñes
Jatorria: DEIKER.HPS -
gueñes (capital) -
(1960)
NOM.1960 , --
(...)
Güeñes. Lugar
(...)Zer:
Non: Gueñes
Jatorria: DEIKER.HPS -
gueñiz -
(1974)
LIZ.LUR , 26. or.
(...)
Gainerako Enkartazioak 427,78 km2 ditu zabaleran eta 30.943 bizilagun. Hamar udaletan banatua dago: Lanestosa, Karrantza, Artzentaliz, Iturriotz, Balmaseda, Zailla, Sopuerta, Galdamiz, Gueñiz eta Gordexola
(...)Zer: Udala
Non: Enkarterri
Jatorria: LIZ.LUR -
güeñes: gontze, gueñiz -
(1974)
TXILL.EHLI , 171 A
Zer:
Non:
Jatorria: TXILL.EHLI -
güeñes: guenes (guendar=guenestar) -
(1978)
E.EUS.UD , Euskera, XXIII (1978, 1), 324. or.
Zer:
Non:
Jatorria: E.EUS.UD -
güeñes -
(1979)
IGNE.25 , 061-III (Güeñes)
Zer:
Non:
Jatorria: DEIKER.HPS -
güeñes: guenes (guenestar) -
(1979)
E.UDAL , 30
Zer:
Non:
Jatorria: E.UDAL -
GÜEÑES: GUENES -
(1986)
HPS.EAE , 26
Zer: Entitatea
Non:
Jatorria: HPS.EAE -
guenes -
(1988/01/01)
DEIKER.HPS , 15320
(...)
061-43 059
(...)Zer:
Non:
Jatorria: DEIKER.HPS -
güeñes (herriburua) -
(1990/07/05)
BAO , 154. zkia., 045.0001
(...)
Bizkaiko Lurralde Historikoko Foru Administrazioa - Foru Aldundiaren Foru Dekretua // Diputatu Nagusiaren Idazkaritza Nagusia // Estatistika eta informatika beharrizanak direla eta, Gobernu Zentralak (INE), Eusko Jaurlaritzak (EUSTAT) eta Foru Aldundiak, garaiz, Bizkaiko udalerrietarako kodeak hartu zituzten, haiseran bateratsiak izan eta, denboraren poderioz, nahasten joan direnak. Nahasketa hau Foru Sailei ere zabaltzen izan zaie. Estatistika Foru Batzordeak, bere eskumenetan diharduela eta eremu honetan erizpide normalizatuei geroago eta tinkoago eutsi behar zaiela uste duenez, iragan martxoaren 29ko bileran, Gobernu Kontseiluari proposatu zion, ofizialki, erabat eta behin betikoz, INE eta EUSTATek egun udalerrien kodeketarako erabiltzen duen sistema har dezan. Proposamen bera zabaltzen zaie biztanguneei, EUSTATekin baterako sistema hartzen delarik. Honenbestez, Diputatu Nagusiaren Idazkari Nagusiak proposaturik, Bizkaiko Herrialde Historikoko Foru Erakundeen Hautapen, Antolaketa, Erregimen eta Funtzionamenduari buruzko 3/87 Foru Araueko 17. artikuluan ezarritakoa dela bide, Gobernu Kontseiluak 1990eko ekainaren 26ko bileran eztabaidatu ondoren, hauxe. // XEDATU DUT: // 1. Ofizialki eta erabat, udalerri eta biztanguneen kodeaketa eguneratua hartzen da, eranskinean dagoen zerrendaren arabera. 2. Hartutako kodeketak iraun egingo du, udalerrien edo biztanguneen izen aldaketak edo bereizketak ematen badira ere. 3. Udalerri berriak sortzen direnetan, zegoen azkenari zegozkion kodeak esleituko dira, Batzar Nagusiek sorkuntza onetsitako dataren arabera ordenatuta eta alfabetoaren arabera, onespen data batera datorrenean. 4. Biztanguneei dagokienez, erizpide berbera erabiliko da, ezarritako lau digituetarik lehen biak talde biztanguneei eta beste biak banakako biztanguneei dagozkiela kontutan hartuz. Talde biztanguneen kodeak hurrenez hurrenekoak izango dira, beren udalerriaren barruan. Banakako biztanguneen kodeak hurrenez hurrenekoak izango dira, beren talde biztangunearen barruan. 5. Diputatu Nagusiaren Idazkaritza Nagusiak kodekera hau zuzen aplikatzen denentz gainikusiko du, aldian-aldian udalerri eta biztanguneen zerrenda eguneratua argitaratuko duelarik, beraien kode eta izenekin. 6. Dekretu hau "Bizkaiko Egunkari Ofiziala"n argitaratuko den egunean jarriko da indarrean. Diputatu Nagusia,. JOSE ALBERTO PRADERA JAUREGI. Diputatu Nagusiaren Idazkari Nagusia,. JOSE LUIS BILBAO EGUREN. // ERANSKINA. // Bizkaiko Udalerrien eta beren banakako biztanguneen zerrenda [...]
(...)Zer: Udalerriko auzo nagusia, kontzeju zaharra
Non: GUEÑES
Jatorria: BAO -
gueñes -
(1991)
NOM.1991 , --
Zer:
Non: Gueñes
Jatorria: DEIKER.HPS -
Güeñes -
(1995/03/10)
EJ.ENT95 , 2630. or.
(...)
OGASUN ETA HERRI ADMINISTRAZIO SAILA KULTURA SAILA 1145 ERABAKIA, 1995eko otsailaren 20koa, Erakunde Harremanetako eta Toki Administrazioko zuzendariarena eta Hizkuntza Aholkularitza eta Informaziorako zuzendariarena, Euskal Autonomi Elkarteko udalerrien biztanleria guneen izenei zabalkundea ematen diena. Euskal Autonomi Elkarteko udalei kontsulta egin ondoren eta urtarrilaren 3ko 1/1995 Dekretuaren 7.1.j). eta 13.d) ataletan, apirilaren 30eko 286/1991 Dekretuaren 17.e) atalean eta apirilaren 23ko 258/1991 Dekretuaren 13.c) atalean ezarritakoarekin eta azaroaren 24ko Euskeraren Erabilpena Arauzkotzezko 10/1982 Oinarrizko Legearen 10. atalean ezartzen denarekin bat, biztanleria guneen izenen erabileran batasuna bermatzeko, hauxe ERABAKI DUGU: Erabaki honen Eraskinean agertzen den Euskal Autonomi Elkarteko udalerrien biztanleria guneen izenen zerrendari zabalkundea ematea. Vitoria-Gasteiz, 1995eko otsailak 20. Erakunde Harremanetako eta Toki Administrazioko zuzendaria, IÑIGO BARANDIARAN BENITO. Hizkuntza Aholkularitza eta Informaziorako zuzendaria, XABIER AIZPURUA TELLERIA. Udala: Güeñes.
(...)Zer: Biztanleria-entitatea
Non: Güeñes
Jatorria: EJ.ENT95 -
güeñes -
(2000)
NOM.2000 , --
(...)
2999 emakume + 2897 gizonezko = 5896
(...)Zer:
Non: Gueñes
Jatorria: DEIKER.HPS -
güeñes: gueñes -
(2000)
E.EUS.GOR.EAE , Euskera, XLV (2000, 3), 1205. or.
Zer:
Non:
Jatorria: E.EUS.GOR.EAE -
gueñes -
(2000)
NOM.2000 , --
(...)
593 emakume + 544 gizonezko = 1137
(...)Zer:
Non: Gueñes
Jatorria: DEIKER.HPS -
Güeñes: Gueñes -
(2001)
EUDEL , 129
Zer: Biztanle-entitatea
Non:
Jatorria: EUDEL -
güeñes -
(2002)
NOM.GEOGR , Bi.
Zer:
Non: Gueñes
Jatorria: DEIKER.HPS -
güeñes -
(2003)
EAE.IOF.03 , --
Zer:
Non: Gueñes
Jatorria: DEIKER.HPS -
güeñes -
(2003/02/13)
DEIKER.HPS , 15320
(...)
061-43 059
(...)Zer:
Non: Gueñes
Jatorria: DEIKER.HPS -
Gueñes: gueñestar -
(2005)
ARAUA.145 , Euskera, L (2005, 2), 987. or.
(...)
Gueñes (euskara); Güeñes (ofiziala). Herritar izena: gueñestar.
(...)Zer: Udala
Non: Bizkaia
Jatorria: ARAUA.145 -
gueñes (gueñestar) -
(2005/10/18)
OB.AG , 1.2
(...)
Onomastika batzordeak Ziordian izandako bileran onartutako izena. // Jose Paulo Ulibarrik Gutun liburuan hauxe dakar: “salla ta guñesti datorren erreqiegas” (P. Galek egindako transkripzioa)
(...)Zer: Udalerria
Non: Enkarterri
Jatorria: OB.AG
-
- (1986-2003) [DEIKER.HPS]
- Güeñes (ofiziala)
- Güeñes (gaztelania)
ETRS89 30T X.492215 Y.4784403
Lon.3º5'39"W - Lat.43º12'47"N
Kartografia:
061-43 [FK]Lege-testua
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
