- Laguntza

*: Hizki bat edo gehiago ordezkatzeko
(mendi*, aba*za, *mendi)

?: Hizki bakarra ordezkatzeko
(oihan?, e?titxu, ?adriano)

Arespalditza - Lekuak - EODA

Arespalditza (Kontzejua, udalerriko auzo nagusia)

Entitatea:
Populamendua/Herri ofiziala
Herritarra:
arespalditzar 
Altitudea:
312 
Arautzea:
batzordearen beraren arautze proposamena 
Non: Aiara
Kokalekuak:
  • arispaldiçaca - (1085) LED.CSM , 72

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: IZ.05

  • arispaldizaca - (1095) OV.05 , 649
    (...)
    1095 Arispaldizaca (LG 649)
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: OR.AIAR

  • arispaldizaca [arispaldiza] - (1095 [1930]) IRI.LVATM , 16. par., 21-22. or.
    (...)
    En otro [documento de San Millán] de 1095, nº 283: [...] ego Petrus episcopus feci conventionem cum potestatibus et militibus, rusticis et mulieribus de Ayala [...] infra ipsos terminos nominatos monasterios qui ibi sunt fabricati [...] Kexana, Perea, Arispaldizaca (70. oharra, 92. or.: Llorente: Arispaldiza, nº 80) [...] Naturalmente, son también preferibles para Ayala las lecturas Mun[n]itegui, Arispaldiza[h]a y Olhave[e]zahar, este último igual al de San Agustín de Echevarría que se señala abajo, véase § 19, 'antiguo Olavee, que a su vez es, parte baja del sel'
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: IRI.LVATM

  • reipaldizar - (1149) OV.05 , 649
    (...)
    1149 Reipaldizar (LG 649)
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: OR.AIAR

  • petrus de harrespaldichaga - (1195) RLOIZ.BUJ , 117

    Zer: Antroponimoa
    Non: --
    Jatorria: IZ.05

  • arespaldiza - (1371) OV.05 , 649
    (...)
    1371 Arespaldiza (LG 649)
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: OR.AIAR

  • arespaldiza - (1371) OV.05 , 649

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: IZ.05

  • arespaldiza - (1371 [1990]) BARR.OTA , II, 153

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: IZ.05

  • respaldiça - (1471-1476) LGS.BF , 36
    (...)
    1471-76 Respaldiça (BF 36)
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: OR.AIAR

  • ruiz de respaldiza - (1487 [1990]) BARR.OTA , II, 153

    Zer: Antroponimoa
    Non: --
    Jatorria: IZ.05

  • respaldiza - (1490) LOT.AY , 165
    (...)
    1490 Respaldiza (LO 165)
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: OR.AIAR

  • rrespaldiça - (1533) AR.BNA , II, 506
    (...)
    1533 Rrespaldiça (AA2 506)
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: OR.AIAR

  • respaldiça - (1551) DIBO.LVMG , 396

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: IZ.05

  • respaldiza - (1569) LOT.AY , 170
    (...)
    1569 Respaldiza (LO 170)
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: OR.AIAR

  • Respaldiza - (1696-1773) Gam. , 35
    (...)
    La tercera de Sopeña / con Respaldiza, y Madaria / Maraño [sic], Menoyo, Añes / Salmanton, con Aguiniga
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: Gam.

  • respaldiza - (1700-1800) Gam. , 35

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: IZ.05

  • respaldiza, respaldizar - (1704) IRIOL.FOGBI , 2212
    (...)
    1704 (Respaldiza, Respaldizar) (FB 2212)
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: OR.AIAR

  • arespaldiza - (1715 [1990]) BARR.OTA , II, 24
    (...)
    1715 Arespaldiza (BarII 24)
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: OR.AIAR

  • arespaldiza - (1715 [1990]) BARR.OTA , II, 24, 153

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: IZ.05

  • respaldiza - (1748) LOT.AY , 780
    (...)
    1748 Respaldiza (LO 780)
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: OR.AIAR

  • respaldiza - (1757, 1828 [1990]) BARR.OTA , I, 100, 315
    (...)
    apellido
    (...)

    Zer: Deitura
    Non: --
    Jatorria: IZ.05

  • respaldiza - (1771-) AAHP.PALORABZ , 1084

    Zer: Leku-izena
    Non: Aiara
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • respaldiza - (1771-1862) AAHP.HIPAURK , 0162

    Zer: Leku-izena
    Non: Aiara
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • respaldizar - (1798) LAND.HCPA , I, 109
    (...)
    1798 Respaldizar [11. oin oharra: Barrenengoaren arabera, forma horrekin maiz agertzen zen XVII eta XVIII mendeetan (BarII 162). Beharbada, hurbil dagoen Olabezahar-ekiko analogiaz sortua (erd. Olábezar)] (LD 109)
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: OR.AIAR

  • respaldiza - (1802) DRAH , II, 272
    (...)
    l. de señ. en la herm. de Ayala, pr. de Álava, situado á 8 leguas por n. o. de Vitoria. Confina por e. con Amurrio, por s. e. con Qrduña, por s. con Menoyo, por o. con Quexana y Menagaray, y por n. con Zuaza y Murga, extendiéndose su jurisdiccion legua y media á lo largo y una a lo ancho. D. Josef Antonio de Melaunde, y su hermano D. Diego Felipe, hijos de este pueblo, fundaron y dotáron 2 escuelas de primeras letras, una para niños y otra para niñas. Consta de 100 vecinos con la justicia ordinaria mencionada en esta hermanad, una iglesia parroquial dedicada á la Asunción de nuestra Señora servida por 2 beneficiados. Tiene tambien 4 ermitas, á saber; santa Lucía, S. Sebastian, santa María Magdalena y S. Miguel. Pertenece en lo eclesiástico á la vic. y arcip. de Ayala. Al lado del evangelio, junto al altar mayor de dicha parroquia, hay un sepulcro aislado de piedra tosca labrada, con una piedra prismal encima, de once quartas de largo, una vara de ancho por la cabecera; y tres quartas por los pies. Se ve otro igual en la capilla del lado de la epístola. Es tradición en tierra de Ayala, y lo escriben algunos naturales del país, que están allí enterrados el conde D. Vela, primer señor de Ayala y su hijo. A la mano derecha de la puerta de esta iglesia por la parte de afuera se halla la inscripción siguiente: ERA M.CC.V hIC CON TINEMT VR ABAS PETRVS A la derecha de esta inscripcion se advierte una figura mal hecha, que parece de un monge, verosímilmente el mismo de que se hace mención en el letrero. M.
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: DRAH

  • respaldiza - (1802) DRAH , II, 7

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: IZ.05

  • respaldiza - (1829 [1557]) CENS.CAST.XVI , Ap. 120a
    (...)
    AYALA // Luyando // Oquendo // Respaldiza // Amurrio // Barambio // Izoria // Larrimbe // Astobiza // Lezama // Saracho // Aguinaga // Llanteno // Añez // Lecamaña // Echagoyen // Sojo // Erbi // Legarzo [sic; -j-] // Beostegui [sic; Beotegui] // Mendieta // Costera // Sta. Coloma // Lujo // Sanmancon [sic; -ton] // Madaria // Retes // Olabeza [sic; -zar] // Maroño // Menagaray // Quejana // Menoyo // Oceca // Murga / [Vecindario:] 1497
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: CENS.CAST.XVI

  • respaldiza - (1849) MAD.DGEH , XIII, 425

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: IZ.05

  • respaldiza - (1892) MEND.AY , 2
    (...)
    1892 Respaldiza (MD 2)
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: OR.AIAR

  • respalditza'n - (1926) ETX.EEI , Euskera III-IV (1926), 93, 99, 101, 104, 106, 109, 110. or.
    (...)
    Ugalde (Respalditza'n, Lezaeta'n...) 93. or.; Agiŕe (Napaŕoa'ko Zubieta'n, Oitz'en, Luzaide'n, Beotegi'n, Izoria'n, Respalditza'n, Goŕdexola'n, Bilbo'n, Erandio'n, Oñati'n, Alkitza'n, Irun'en, Alegi'n, Idiazabal'en, Motriku'n, Anoeta'n, Lazkao'n, Leaburu'n, Donostia'n, Andoain'en, Azpeitia'n, Astiasu'n, Gatzaga'n, Zumaya'n...) 99. or.; Goikosolo (Respalditza'n) 101. or.; Ulibaŕi (Izoria'n, Respalditza'n, Ozeka'n...) 104. or.; Landeta (Respalditza'n, Lemoa'n, Koŕtezubi'n...) [...] Baŕetxeguren (Respalditza'n...) [...] Aretxa (Menagarai'n, Izoria'n, Respalditza'n, Koŕtezubi'n, Mungia'n...) 106. or.; Isasi (Baranbio'n, Respalditza'n, Goŕdexola'n...) 109. or.; Laŕea (Respalditza'n, Goŕdexola'n...) 110. or.
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: ETX.EEI

  • respaldiza: arespalditza - (1961) ETX.URI , 229. or.
    (...)
    Araba’n erri-izenen agiririk zaharrena [sic, zarrena] San Millan’eko lekaidetxeak eskeintzen diguna da [...] Lerro ontan ageri eztiren beste uri batzuen izenak ere aldatuak daude. Esaterako: [...] RESPALDIZA, ARESPALDITZA;
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Araba
    Jatorria: ETX.URI

  • arespalditza, respaldiza - (1961) ETX.URI , 218. or.
    (...)
    Euskera aspaldidanik galdua dagoen lurraldetan ere, ba-dira makiñatxo bat uri, izen ofiziala erderazkoa izanarren, euskerazko izen ederrak dituztenak. Esaterako: [...] Arespalditza = Respaldiza;
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Araba
    Jatorria: ETX.URI

  • respalditza: arrespalditza - (1974) TXILL.EHLI , 176 B

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: TXILL.EHLI

  • arrespalditza - (1974) LIZ.LUR , 38. or.
    (...)
    Aiala, XVI. mendean, Arabako zazpi taldeetako, cuadrilla-tako, bat bihurtu zen, "hermandad" edo anaiarte herrixka hauekin: Laudio, Arrastararia harana, Artzeniegako hiria, Amurrio, Lezama, Llanteno, Axpe (Sopeña) Arrespalditza herriburu zuena, Okendo eta Urkabustaiz. Azkenengo hau ez zen lehendabizi Aiala izan, X. mendetik Arabako bezala agertzen baita; eta orain Diputazioak egin duen eskualdekatzean ere, Gorbealdekoan sartu du
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: LIZ.LUR

  • respaldiza [capitalidad del municipio]: arespalditza [udal burua] (arespalditzar) - (1976) E.EUS.LIZ.KN , Euskera, XXI (1976, 1), 307. or.
    (...)
    Kodea: 1.2.4.20.
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: E.EUS.LIZ.KN

  • RESPALDIZA: ARESPALDITZA - (1986) HPS.EAE , 33

    Zer: Entitatea
    Non: Aiara
    Jatorria: HPS.EAE

  • respaldiza - (1989) OV.05 , --
    (...)
    lugar en el valle de Ayala
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • respaldiza - (1991) NOM.1991 , Ar. 08

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • respaldiza - (1992) FK , 086-36-096-2
    (...)
    ayala/aiara
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • arespalditza - (1993/11/30) DEIKER.HPS , 64651
    (...)
    086-36 096
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • Arespalditza / Respaldiza - (1995/03/10) EJ.ENT95 , 2613. or.
    (...)
    OGASUN ETA HERRI ADMINISTRAZIO SAILA KULTURA SAILA 1145 ERABAKIA, 1995eko otsailaren 20koa, Erakunde Harremanetako eta Toki Administrazioko zuzendariarena eta Hizkuntza Aholkularitza eta Informaziorako zuzendariarena, Euskal Autonomi Elkarteko udalerrien biztanleria guneen izenei zabalkundea ematen diena. Euskal Autonomi Elkarteko udalei kontsulta egin ondoren eta urtarrilaren 3ko 1/1995 Dekretuaren 7.1.j). eta 13.d) ataletan, apirilaren 30eko 286/1991 Dekretuaren 17.e) atalean eta apirilaren 23ko 258/1991 Dekretuaren 13.c) atalean ezarritakoarekin eta azaroaren 24ko Euskeraren Erabilpena Arauzkotzezko 10/1982 Oinarrizko Legearen 10. atalean ezartzen denarekin bat, biztanleria guneen izenen erabileran batasuna bermatzeko, hauxe ERABAKI DUGU: Erabaki honen Eraskinean agertzen den Euskal Autonomi Elkarteko udalerrien biztanleria guneen izenen zerrendari zabalkundea ematea. Vitoria-Gasteiz, 1995eko otsailak 20. Erakunde Harremanetako eta Toki Administrazioko zuzendaria, IÑIGO BARANDIARAN BENITO. Hizkuntza Aholkularitza eta Informaziorako zuzendaria, XABIER AIZPURUA TELLERIA. Udala: Ayala.
    (...)

    Zer: Biztanleria-entitatea
    Non: Aiara
    Jatorria: EJ.ENT95

  • Respaldiza - (1998) GSAL.CTOPA , 8-053-000
    (...)
    Respaldiza (Ayala)
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: GSAL.CTOPA

  • respaldiza / arespalditza: arespalditza - (2000) E.EUS.GOR.EAE , Euskera, XLV (2000, 3), 1187. or.

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: E.EUS.GOR.EAE

  • arespalditza - (2000/10/24) Euskera , XLVI (2001, 1), 207
    (...)
    Mikel Gorrotxategi Nieto, licenciado en Filología Vasca y secretario de la Comisión de Onomástica de esta Real Academia de la Lengua Vasca-EUSKALTZAINDIA, CERTIFICA: Que el nombre euskérico del concejo de Respaldiza del municipio de Aiara / Ayala en su forma euskérica académica actual es: Arespalditza. Asimismo, que el gentilicio de dicho pueblo es arespalditzar. Que Arespalditza es claramente un topónimo euskérico, documentado en 1095 como Arespaldizaca y en 1371 como Arespaldiza, como aparece, por ejemplo, en la obra de Gerardo López de Guereñu Toponimia Alavesa seguido de Mortuorios o Despoblados y Pueblos Alaveses, editada por esta Real Academia. Igualmente se recoge en 1715 en el archivo parroquial de Baranbio como se ve en la obra de F. Barrenengoa Onomástica de la Tierra de Ayala, publicada por la Diputación Foral de Álava. Que Arespalditza, era, sin duda alguna, el nombre empleado en lengua vasca por el pueblo, aunque la administración, siguiendo la costumbre suprimió la vocal inicial, forma que con el paso del tiempo llegó a convertirse en común por ser la forma oficial y haberse perdido el euskera en la zona. Y para que conste y surta efectos, expide la presente en Bilbao, a veinticuatro de octubre de dos mil.
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: Euskera

  • Respaldiza: Arespalditza - (2001) EUDEL , 121

    Zer: Biztanle-entitatea
    Non: Aiara
    Jatorria: EUDEL

  • arespalditza (gazt. respaldiza) - (2001) OR.AIAR , 163-164, 181. or.
    (...)
    Aiarako udalerriko burua, aldaera batzuk erakusten ditu mendeetan zehar, eta agian lehenengo lekukotasuna adierazgarriena da. Bi bide daude honen eta besteen arteko aldea azaltzeko: lehenengoan -aka > -aga > -a bilakaera genuke (Muguruza 6) eta bestean irakurketa kontua litzateke: Arispaldiza[h]a (Irigoien 1997: 389). Bigarren hau zuzena balitz, hitzaren paraleloak genituzke 1025. urteko Reja de San Millán ospetsuan: Hascarzaha, Hamezaha...(Michelena 1987:144). Horrek ziurrenik adieraziko luke euskal etimologiakoa dela, eta aipatutako bi lekukotasun zahar horiek bezala, oinarrian zuhaitz izen bat genuke (h)aretx ‘haritz’ esanahiarekin, baita ere ‘zuhaitz’ bezala erabilia (Muguruza 6). Azken zatia -tza [12. oin oharra: Bilduma honetan atzizki horrek badu beste agerraldi bat (Zuhatza), atzizkiaz informazio osagarria: Salaberri 76-77 orr.] atzizkia litzateke, ugaritasunekoa. Izenaren eta atzizkiaren artekoa iluna da, agian izenari erreferentzia egiten dion adjektiboa edo izena da [...] Ondorioak // Lan honetan toponimo ugari aztertu dira, batzuk etimologia argikoak, beste hainbeste ez. Hemen jatorri iluntzat aurkeztu direnentzat etimologia egokia izan dezakete, aurkitzea falta delarik. Gainera, ez da ahaztu behar ziurtasun mailak daudela, eta zenbait leku izenekin inolako arazorik ez dagoen bitartean, beste askorekin ziurtasuna ez dela erabatekoa, jatorria eta bilakaera guztiz zehaztea beharrezkoa baita. Hala ere, ondorio batzuk aurkeztu daitezke, toponimoen izaeraz eta jatorriaz. [...] // Deskribatzaileak direnetan, gehienek euskal etimologia dute, beste batzuk gaztelaniazkoa (Campijo, Costera, Retes de Llanteno, Retes de Tudela...). Jatorri euskalduneko asko zuhaitz izenak dira: Aginaga, Arespalditza, Lexartzu, Madaria, Saratxo eta Zuhatza. Bestelakoak ere badaude (Beotegi, Izoria, Olabezahar...)
    (...)

    Zer: Herria, auzoa
    Non: Aiara
    Jatorria: OR.AIAR

  • respaldiza v. arespalditza - (2001) OR.AIAR , 177. or.

    Zer: Herria, auzoa
    Non: Aiara
    Jatorria: OR.AIAR

  • arespalditza / respaldiza - (2001/11/23) ALHAO , 134. zkia., 9188. or.
    (...)
    RESPALDIZA 6917 Por acuerdo adoptado con fecha 29 de octubre de 2001 por la Asamblea Vecinal del Concejo de Respaldiza, se aprobó definitivamente la denominación oficial del Concejo, que en lo sucesivo será la siguiente: Arespalditza/Respaldiza, es decir, Arespalditza en euskera y Respaldiza en castellano. Lo que se hace público de conformidad con lo establecido en el artículo 4.3 de la Norma Foral 11/1995, de 20 de marzo, de Concejos del Territorio Histórico de Álava y para general conocimiento. En Respaldiza, a 1 de noviembre de 2001.- El Regidor-Presidente, JESÚS ISASI ASPIAZU.
    (...)

    Zer: Entitate ofiziala
    Non: Aiara
    Jatorria: ALHAO

  • arespalditza - (2002/11/28) OB.AG , 1.1
    (...)
    Onomastika batzordeak Eibarren izandako bileran onartutako izena. // 20000.- Respaldiza / Arespalditza (of.), Arespalditza (eusk.), Arespalditza (prop.). Egoera: Nor. Zer: Entidad.
    (...)

    Zer: Kontzejua
    Non: Aiara
    Jatorria: OB.AG

  • elexalde / iglesia (la) - (2002/11/28) OB.AG , 1.1
    (...)
    Onomastika batzordeak Eibarren izandako bileran onartutako izena. // 20925.- Iglesia (La) (of.), Elexalde (eusk.), Elexalde / Iglesia (La) (prop.). Zer: Barrio. Oin oharra: En el cartel figura Iglesia
    (...)

    Zer: Auzoa
    Non: Arespalditza
    Jatorria: OB.AG

  • Respaldiza / Arespalditza - (2005) AFA.IZ , --
    (...)
    323 biztanle
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: AFA.IZ

  • respaldiza - (2005) NOM.GEOGR , Ar.
    (...)
    Arespalditza/Respaldiza (Cuadrilla de Ayala / Aiarako Eskualdea)
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • arespalditza - (2005) NOM.GEOGR , Ar.
    (...)
    Arespalditza/Respaldiza (Cuadrilla de Ayala / Aiarako Eskualdea)
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • arespalditza auzoa (kontzejua) - (2006/06/06) DEIKER.HPS , 64651
    (...)
    086-36 096
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • arespalditza - (2013) IZ.03 , 7, 62-63, 356. or.
    (...)
    Batzorde horretako kide diren hiru egileek liburuki honen hasieran azaldu dituzte proposamen horiek egiteko aplikatutako irizpideak. Horrez gainera, desitxuratze prozesu handiagoa nozitu duten toponimoen errekuperazio edota egokitzapen kasuetan azalpen xeheagoak ere eman dituzte, Arespalditza, Erretes, Kexaa, Lanteno, Lexartzu, Luiaondo, Saraube, Zuhatza... eta beste zenbait izenetan [...] Kontzeju hau udalerriko burua da. Nahiko erdigunean dago eta muga hauek ditu: iparraldean, Zuhatza eta Laudio; mendebaldean Zuhatza, Kexaa eta Menoio; hegoaldean Izoria, eta ekialdean Murga eta Luiaondo. Udalerriko auzoburua den arren, Luiaondok beti izan ditu biztanle gehiago. 1950ean 312 biztanle zituen, 1970ean 299 eta 2000ko erroldan 327 ageri ziren, eta horietatik 199 auzo nagusiko gunean bizi ziren. Kontzeju honetan, beraz, biztanleriak ez du alderdi periferikoagoetan gertatu den heineko beherakadarik pairatu. Aitzitik, ibarraren barruko auzokideak erakarri egin ditu. // Izenari dagokionez, zenbait modutan idatzi izan da: Arispaldizaca (1095), Reipaldizar (1149), Arespaldiza (1371), Respaldiça (1471-76) edo Respaldiza (1487). Argi dago abiapuntua aretx ‘haritz’ (Quercus robur) dela eta hortik saiatu beharko dela izen honen jatorria argitzen. Forma arkaikoa (h)areitz genuke eta eboluzionatu ondoren forma horrek eman ditu aretx aldaera, batez ere mendebaldeko euskaran erabilia, eta erdialdeko euskalkietako (h)aritz ere. Antzeko eboluzioa gertatzen da eleiza formatik datozen eliza eta elexa hitzetan, edo leizar formatik datozen lizar eta lexar (Lexartzu) aldaeretan. Izenaren gainontzeko osagaiak zeintzuk diren ez dago argi, baina bada Felix Mugurutzak abiatutako etimologia onargarri bat1. Horren arabera, Arizpeleta, Arizbalzisketa, Arespalzenbea, Respalazeta edo gertuago dagoen Juguko (Zuia) Respaldutxaga bezalako toponimoak ikusita, seguruenik ezagutzen ez dugun zuhaitz mota baten izena izango genuke. Ikerlari berak gogorarazten digun legez, haritz substantiboa ez bakarrik haritzak, baina oro har zuhaitzak izendatzeko ere erabili izan da. Toponimoaren osagaien artean hurrengoa baltz adjektiboa daukagu, antzinatean bal edo bel (arbel: (h)arr(i) + bel ‘beltza, iluna’) zena. Esan beharra dago -b letrak (-bal-) ahostun izateari uzten diola eta -p bihurtzen dela (t)z-, (t)sedo (t)xtxistukarien ondoren doanean. Horregatik, (h)aretx+ -bal elkartuz gero, arespal bilakaera gertatzen da, halako beste askotan bezala. Horren adibide egokia dugu Urduñako Arespakotxaga toponimoa, aretx ‘haritz’ + bakotx ‘bakarra, bakartia’ osagaiak dituena. Gure kasuan, berriz, amaierako elementuak -d(u)i eta -tza atzizki ezagunak dira, ugaritasuna adierazten dutenak eta toponimo ugaritan ageri direnak. Arespalditza aldaera euskal hiztunek duela gutxira arte erabili izan dutela dirudi. Hala ulertu behar da, maiz dokumentatzen den Arespaldiza forma, besteak beste, Lamuzako Done Petri elizako agiritegiko 1716ko jaiotza agiri batean ageri dena. // Arespalditza euskal izenaren oroimena galdu eta erreferentzia bakarra gaztelaniaztatutako Respaldiza izanik, azkenengo hau euskaratzeko saioan, Errespalditza forma asmatu egin da. Forma hori nahiko hedatuta dagoen arren, behin betiko baztertu beharrekoa da inolako oinarri historikorik ez izateaz gainera, kultura eta hizkuntza oinarririk ere ez baitu [...] Jai patronalak [...] Arespalditza > Maiatza 15 > San Isidro
    (...)

    Zer: Kontzejua
    Non: Aiara
    Jatorria: IZ.03

  • respaldiza - (2015) IZ.05 , 334. or.
    (...)
    vid. Arespalditza
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: IZ.05

  • arespalditza - (2015) IZ.05 , 89. or.
    (...)
    Den. oficial: Arespalditza / Respaldiza [...] Etimol.: Mugurutza (Ga.Go.yMu., 2013: 62-63) propone la siguiente explicación etimológica: aretx ‘roble’, ‘árbol en general’, bal o bel ‘negro’, -d(u)i y -tza, siendo estos dos últimos los conocidos sufijos. *Arespal sería, según dicho autor, alguna clase de árbol que ahora no conocemos. Parece, vista la documentación, que en un tiempo el topónimo estuvo provisto del también sufijo (toponímico) -aga. // Por otro lado, la pronunciación castellana con [r] inicial podría deberse a la pérdida de la vocal inicial y al hecho de que en castellano, como en euskera, no hay palabras que empiecen por [R], pero téngase en cuenta que si el Harrespaldichaga de 1195 hace referencia, como parece, a la localidad cuyo nombre estamos estudiando, sería preferible quizás ver un derivado de harri ‘piedra’, ‘roca’, tal vez harresi en el sentido de ‘cerco de piedra’, ‘pequeña muralla’, con un final -tzaga (< -tza + -aga) y un segmento intermedio -paldi- o -baldi- sin identificar. De todos modos, es el único testimonio con ; en los otros tres hay . // En Etxauribar (N), existen los topónimos Baldixar en Ziritza y El Baldi en Beraskoain (NTEM 58: 32, 58), en los que baldi designa un balcón natural que asoma en las peñas de Sarbil. Según se señala en dicha obra «sus hierbas tenían fama de ser excelentes para el ganado lanar, razón por la que antiguamente los pastores introducían sus ganados en dicho baldi» (p. 58). Desconocemos si en Arespalditza hay algún accidente geográfico de este tipo.
    (...)

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: IZ.05

  • arespalditza - (2016/11/08) OB.AG , 1

    Zer: Herria
    Non: Aiara
    Jatorria: OB.AG

  • [reś.pal.dí.θa] / ([a.ɾéś.pal.di.tsà]) - (2015) [IZ.05]
  • Arespalditza / Respaldiza (ofiziala)
  • Respaldiza (gaztelania)
UTM:
ETRS89 30T X.496522 Y.4769328
Koordenatuak:
Lon.3º2'29"W - Lat.43º4'40"N

Kartografia:

086-36 [FK]

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper