samuel avendaño, don samuel (manuel) -
(1470/07/08 [1983])
FDMPV.002, 85. dok., 154, 155. or.
(...)
Don Henrique por la gracia de Dios rey de Castilla de Leon de Toledo de Galicia de Sevilla de Cordoba de Murcia de Jaen del Algarve de Algecira de Gibraltar e Señor de Vizcaya e de Molina a vos Don Samuel Avendaño mi recaudador que fuistes de la merindad de allende Ebro salud e gracia [...] por esta dicha mi Carta e por su traslado signado de escribano publico mando a vos el dicho Don Samuel (Manuel) e a todas e qualesquier mis Justicias e Jueces executores e suexecutores
(...)
Zer: Zerga biltzailea Non: Espainia iparraldea Jatorria:
FDMPV.002
(...)
Eztarotzut nik hori galdegiten, o ene Jainkoa; aitzitik atrebitzen naiz humiltasunekiñ, eta debiozionerekiñ zuri erraterat *Samuel profetak bezala: minza zaite iauna ezen zure zerbitzariak entzuten zaitu
(...)
(...)
Bizitzaz etsirik bezala ta erio gaizto baten barrunz illunekin zebillen horduko ta Jangoikoaren profetak utzi ta billatu zuen sorgin enkantari bat eta onen eskanzez agertu ta ekusi zuen *Samuel profeta; ta ekusi, biztua zirudiela; baña etzen biztua
(...)
(...)
Ala bizitu ziran len *Ana, *Samuel juez ta profet andiaren ama, S, *Joachin ta Sant *Ana, *Jesusen Amaren ait-amak, S, *Joan Baptistaren ama S, *Isabel ta lege zarreko beste anitz eta asko, eta gero beste anitz mill-millaren erdian S, *Agustinen ama Santa *Monika, S, *Isidro nekazaria ta *Portugalko erregin S, *Isabel, guziak ezkondu onak eta humedunak, guziak Jangoikoak emen bere ondasunez beteak eta gero ongi illak eta guziak bere aldarean Eliz Ama santak ezarririk daduzkanak
(...)
(...)
Hau da *Samuelek *Sauli bein esan ziona: Zuganako da, esan zion ark oni, onelako aldian Espiritu Santua ta egiñen dezu len ezin egin zenuena: qq
(...)
(...)
Amandreak debozio guztiaz zeruko mandatua aditu zuen, eta biotz guztitik, *Ana santak bere *Samuel maitea bezala, bere *Luisen ofrenda Jaunari, bera serbitzeko egin zion: eta amak berak *Luisen bokazioa aitari kontatu zion
(...)
(...)
Jainkoak bulhuzi nahi izan zuenean *Saul erregetasunaz, erran zioen *Samueli: har ezazu olio guti bat, eta zohazi *Bethleemerat, *Isairen etxerat, ezen haren umetarik bat berezten dut erregetzat
(...)
(...)
Erakharriren duzu *Isai biktimaren othuruntzarat, eta sakraturen duzu nik erakutsiko darotzudana, *Samuel iragan zen *Bethleemerat: erran zioten hiriko zaharrei harat ethorria zela ofrendatzekotzat Jainkoari sakrifizio bat:gonbidatu zituen *Isai eta haren umeak harekin othuruntzatzerat
(...)
(...)
*Samuelek ikhusi zuenean *Eliab, haurridetarik zaharrena, zeina baitzen gizon handi eta iduri ederreko bat, erran zioen Jainkoari: hau da eiki errege behar dena
(...)
(...)
*Isaik erakharri zuen *Samuelen aitzinerat, bere bigarren semea, *Abinadab zaritzona, gero bertze bortzak: Jainkoak eman zion *Samueli ezagutzerat, etzela hetarik batere erregetzat berezten zuenik
(...)
(...)
*Isaik erakharri zuen *Samuelen aitzinerat, bere bigarren semea, *Abinadab zaritzona, gero bertze bortzak: Jainkoak eman zion *Samueli ezagutzerat, etzela hetarik batere erregetzat berezten zuenik
(...)
(...)
*Samuel, hamabi urthetako, abiatu zen *Heli aphez-handia laguntzen tenpluko eginbidetan: tenpluan berean, eta arkaren hurbillean zuen ere bere etzantza
(...)
(...)
*Samuel ttipia herabe zen guzien erraterat, nahiko ere zuen zerbait gerizatu damurik ez egitekotzat aphez-handiari: ordean behartua izan zen gauzak ziren bezala erraterat
(...)
(...)
Filistindarrek yakin zutenekotz israeldarrak bilduak zirela *Masphan, abiatu ziren heien ondoan: israeldarrak beldurtu ziren, eta erran zioten *Samueli: ez bara othoitz egitetik, gure fagoretan, Jainko gure Jaunari: errekeri zazu arren ez gaiten eror filistindarren eskutarat
(...)
(...)
*Samuel zahartu zenean, ezarri zituen bere umeak israeldarren aitzindaritzat; urrun da ordean aitaren idurikoak baitziren: utzi ziren abarizioaz itsutzerat saltzerainokoan zuzen kontra ekhartzen zituzten yuiamenduak
(...)
(...)
Galde hau gaitzitu zitzaion *Samueli: eman zen othoitzetan, eta Jainkoak erran zioen: egizu populu horrek galdetzen duena: errege bat galdetze hortaz, niri egiten darot idoi, eta ez zuri: ez nautenaz geroz nahi gehiago bere erregetzat, egizu erraten darotzutena; ordean has zaite erratetik populuari nolakoak izanen diren haren errege berriaren zuzenak
(...)
(...)
*Samuelek xehatu zituen gauza guziak: erran zioten israeldarrei urrikitzeko izanen zutela errege berri baten azpian yartzeaz: haren erran guziak alferretan izan ziren; baitezpada errege berri bat nahi zuten
(...)
(...)
Ez dugu zeren miretsiak izan baldin *Samuelek libratzen baditu israeldarrak filistindarren eskutarik: gizon saindu haren othoitzak yar-arazi zuen Jainkoa israeldarren alde, eta ez da etsayik amor eman behar ez dioenik zeruko laguntza botheretsuari
(...)
(...)
diotenak mihiz ez bada, bederen bihotzez eta obrez, israeldarrek *Samuelen umeez erraten zutena: ez dugu nahi ezagutu Jainkoa gure nausi soberanotzat; ez ditugu bethe nahi haren manu zuhur eta salbagarriak
(...)
(...)
Jainkoak ordukotzat erran zion *Samueli: bihar, muga huntan berean, egorriko darotzut, *Benjaminen tribuko gizon bat; sakraturen duzu haina hura ene populuaren erregetzat; eta hura izanen da libraturen duena ene populua filistindarren eskutarik
(...)
(...)
Yar-arazi zituen mahainean; han aurkhitzen ziren hogoi eta hamar bat presuneen baltsan, eta *Saul othuruntzatu zen odoan *Samuelekin; etzan zen *Samuelek bere etxean harentzat aphain-arazi zuen ohe batean
(...)
(...)
Yar-arazi zituen mahainean; han aurkhitzen ziren hogoi eta hamar bat presuneen baltsan, eta *Saul othuruntzatu zen odoan *Samuelekin; etzan zen *Samuelek bere etxean harentzat aphain-arazi zuen ohe batean
(...)
(...)
Hiri behererat zirenean, *Samuelek erran zioen: mana ezazu zure sehia dohan aitzinat, eta trika zaite aphur bat yakintsun egin zaitzadan Jainkoak erran darozkidan gauzez
(...)
(...)
Orduan *Samuelek isuri zuen *Saulen gainerat olio guti bat, eta besarkatu zuen, erranik: Jainkoak bere populuaren erregetzat sakratu zaitu olio hunen gantzuduraz; libraturen tutzu israeldarrak bere etsaietarik
(...)
(...)
Solhas huntarik lekhora, *Saul hastandu zen *Samuel ganik: etzioen nihori salhatu, ez eta bere aitari ere zer erran zion profetak bere erregekoaz
(...)
(...)
*Saulek iguriki zuen *Samuel, zazpi egunez; ordean ikhusirik arrats aphala zela, *Samuel etzela ageri, eta mundu guzia barraiatzen zela hara hunat, berak ofrendatu zioen Jainkoari sakrifizioa
(...)
(...)
*Saulek iguriki zuen *Samuel, zazpi egunez; ordean ikhusirik arrats aphala zela, *Samuel etzela ageri, eta mundu guzia barraiatzen zela hara hunat, berak ofrendatu zioen Jainkoari sakrifizioa
(...)
(...)
Ordean, Jainkoa mintzatu zitzaion *Samueli, eta erran zion: urrikitan nago egin izateaz *Saul erregetzat: ezen arbuiatu nau, eta ez ditu bethe ene manuak
(...)
(...)
Kondairak dio *Saul erregiak *Samuelen herioaren landan, Filistienen kontra batailla handi baten meseperan Jinkoa ziala othoitzen zer eta nola egingei zian
(...)
(...)
*Saulen soberbiak ezin sufritu izan zuen berari baño alabanza andiagoak *Dabidi ematea; eta ala arrezkero *Dabid bere eskuz iltzeko, eta ori ezin zuenean, ill eragiteko ezin esan albaño alegin andiagoak egin zituan; bada Jaungoikoak *Dabid gorde zuen; eta onek *Saul iltzeko era ona askotan izan bazuen ere, eta bera *Israelgo Errege izateko *Samuel Profetak aurrez konsagratu bazuen ere, *Sauli iñoiz ere gaitzik egiñ etzion, eta aren persekuzioa pazienzia, eta mansotasuna andiarekin sufritu zuen; eta beste exenplo asko utzirik, eta ori bera ikusi zan iñun baño obeto *Jesu-Kristo gure Jaunaren kontra Juduen apaiz nagusi, eta agintariak beti eduki zuen enbidia, eta gorroto guztiz andian;
(...)
(...)
*Moisen legiaren denporan, ze ontasun, ta santutasun andira eldu ez zirian beste askoren artian, *Moises bera, *Samuel, *Tobias, *Judit, *Susana, san *Joakin, santa *Ana, *Zakarias, santa *Isabel ta beste milla
(...)
(...)
Maiz erran dezogun *Samuelekin: Mintza zaite, Jauna, entzuten zaitu ezen zure zerbitzariak; eta Jaun Doni *Pauloekin: erakhuts diezadazut zer nahi duzun egin dezadan
(...)
(...)
Agindu zion Jaunak *Saul Erregeari *Samuel Profetaren bidez, desegiñ, ta osotoro urratu zitzala *Amalezitak, andiri, ta txikiri, ez eta ganaduai-ere, barkatzen etziela
(...)
(...)
Irugarrena, jarri zaite Jaunaren aurrean prest, berak nai duan bizimodua artzeko, dana dala esaten diozula *Samuel Profetarekin: Itz egizu, Jauna ona ni zure serbitzaria, zuk esaten didazuna enzutzeko, ta egiteko:
(...)
Oharrak: Obras Completas, Sabindiar Batza & Amorrortu, Buenos Aires, 1965; Sendoa, Donostia, 1980.
Erreferentzietan orrialde zenbakia ematen da aditzera. 52. orrialdetik aurrerako zerrendako informazioa jaso da, erdara-euskara hurrenkera ematen duena, alegia.
Transkripzioa, Euskaltzaindiko Onomastika zerbitzuko langile Begoña Amondarainek egin du, ECO zerbitzuak eskaturik.
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
ARAUA.177 - Antzinateko pertsona-izenak eta izen mitologikoak (III). Bibliako pertsona-izenak
Laburdura: ARAUA.177
Egilea: Euskaltzaindiko Exonomastika Batzordea
Titulua: Antzinateko pertsona-izenak eta izen mitologikoak (III). Bibliako pertsona-izenak
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Euskaltzaindia
Tokia: Gasteiz
Data: 2014
Erreferentzia:
Oharrak:
Mota: artikuluak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: arautzea
Lege-oharra
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.