Pertsona-izenak
Zizeron - Pertsona-izenak - EODA
Zizeron
-
marcum tullium ciceronem -
(1638)
O.NUV , passim
(...)
marcum tullium ciceronem, tullii, ciceronis (II, XII. kap., 260. orr. [0777. orr.]) Marco Tulio Cicerón // ciceronis (III, III. kap., 399. orr. [0916. orr.]) Ciceron izena // cic. (III, IX. kap. [IV sic], 469. orr. [0986. orr.])
(...)Zer:
Non:
Jatorria: O.NUV -
zizeronek -
(1643)
Ax , 199
(...)
Zeren *Zizeronek dioen bezala: qq
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
zizeronen -
(1643)
Ax , 268
(...)
*Zizeronen errana da: qq
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
zizeronek -
(1643)
Ax , 269
(...)
Hala erraiten du *Zizeronek emaztez mintzo dela: qq
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
ciceron -
(1666)
Tt.Onsa , 125
(...)
Istoria eder bat irakhurtzen dugu bi adeskide handiz, eta leialez zoin deithatzen baitziren, *Damon eta *Pithias, biak adeskide fidelak, eta segurak, bi adeskide haietzaz egiten du menzione, *Ciceron eta *Valerius, bi author handi haiek, istoriak dio, eta ederra delakoz, nahi dut ene libruto hontan ezkiribuz ezarri, *Denis *Sirakusako tiran handi hark bi adeskide brabe eta leial haietarik bata kondematu ziala hilzera, kriminelak galdo egin zian hamabost egun hephe, eta spazio, presontegirik ialkirik, bere adeskiden, eta askazien ikhustera ioaiteko, iustiziak refuzatu zian kriminelari galdutu zian hephe, eta spazioa, beldurrez behin larganza balu presontegitik ialgiteko, eladin bihur karzelura, elezan bere hitza eduki, eta iustiziaz trufa ladin behin kanpoa, eta libertatia ardias baleza:
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
ciceronek -
(1666)
Tt.Onsa , 129
(...)
Maitazaliak behar du maitatu gauza maitatia, harganik deus honik, esperanza gaberik, eta harganik deus damurik ahal dukienaz, beldur gaberik adeskide honak beria behar du diot maitatu, bere adeskidiaren amorekatik, damiaren beldurra, edo honaren, eta probetxuaren esperanza konsideratu gaberik, hura date adeskide hona, eta han date adeskidetarzuna oso, eder, eta konplitu, hala dio *Ciceronek, qq, amorio, edo adeskidetarzun hura deithatzen da qq amorio xahu bat, eta pur bat, noiz ere, zure adeskidiak, zure zihauren amorekatik maithatzen baizutu, eta zuk hura, hala hala haren beraren amorekatik
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
ciceronek -
(1712)
ES.EHast , 119
(...)
Egiazki hemen *Marianak aurthikitzen dio eskualdunari, aurthik ahal zezoken harri ukhaldirik borthitzena, edo ahaphaldirik gogorrena: zeren *Aristotelesek dioen eredura, gizonari hitzez egin eta eman ahal dakioken laidorik handiena baita, izpirituz labur eta eskas dela deitzea: qq: zeren gizonaren ohorea eta noblezia, *Ciceronek dioen bezala, baitago adimendu izatean, eta ongi mintzatzen jakitean, bide hunetaz gizona diferentziatzen da abre mutuetarik, eta egiten Jainkoaren iduritako zeina baita naturalezak ardiets ahal dezaken abantaillik handiena
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
ciceronek -
(1712)
ES.EHast , 195
(...)
eta oraino are baino gehiago zeren nere obratto huni hainitz gauza falta baitzaizko behar den perfezinora heltzeko; halatan beraz enplega zaitea zeure eginbidearen egiten, zeren obligatua baitzara zeure herriaren progotxutan trabaillatzera, baldin egia bada *Ciceronek erraiten darokuna: qq
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
ciceronek -
(1712)
ES.EHast , 103
(...)
Gauza bera dio *Ciceronek ere: qq
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
ciceronek -
(1712)
ES.EHast , 135
(...)
Hargatik bada guk geurea behar dugu segitu, eta bertzerenak utzi, *Ciceronek erraiten darokun bezala: qq
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
ciceronek -
(1712)
ES.EHast , 135
(...)
Guztiak ziren hebreoak, eta hitzkuntza berekoak, hala akusatzailleak, nola akusatua: ordea nola herriko mintzaira diferenta baitzuten, orai guk bezala, handikan ezagutu zuten, gallilearra zela; halaber *Ciceronek ere mintzairan, edo mintatzeko manera xoillean ezagutzen zituen kopla, edo bertsu latinezkoak, zein ziren erromarrenak, eta zein jende arrotzenak, halako gisaz, non erromarrek gutiago jakinik ere, bere mintzairaren manera emeaz, eta eztiaz garaitzen baitzituzten jende arrotz gehiago zeakitenak
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
ciceronek -
(1712)
ES.EHast , 166
(...)
Nukelarik hainitz gauza *Oihenartori hemen ihardesteko, guztiarekin ere oraiko aldian uzten tut bertze aldi batekotz, eta xoilki kontentatzen naiz *Ciceronek *Favorinori eman zioen errespustaz: qq
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
ciceronek -
(1712)
ES.EHast , 145
(...)
Baldin *Ciceronek nahi izan bazuen enplegatu, bere bokhantza ederra gauza bano, eta mundukoetan, hunek hobeki jakin izan zuen dohain hunen enpleguaren egiten, zeren egin baitzuen gauza katholiko, eta izpiritualetan
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
ciceronek -
(1712)
ES.EHast , 166
(...)
Diotsa *Ciceronek, greka bazatekela zen konpliagoa, eta hedatuagoa, latina baino, ordea hargatik etzezala pentsa hari iduritzen zitzajon bezain erromes, eta eskas zirela
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
ciceron -
(1712)
ES.EHast , 145
(...)
Beraz arrozoinekin erran diteke, zerbait ere moldez, ordena, eta gradu miragarri hauk guztiak *Axular baithan kausitzen direla; eta halatan hau bere denboran izatu zela eta orai ere dela, baita oraino aitzinarat ere izanen *Eskual-Herriko buruzagi filosofoa, dotor, aingirua bezalakoa; *Hipokrates arimetako narrio, eta erhasunen sendatzeko erremedio emaillea; *Justiniano zeruko lege sainduaren kridaria; Elizako aitzindari leiala, eta buruzagi egiazkoa: zeruko erresumen begiralle fidela; *Sarako elizako harma sainduen gobernaria, eta jenerala; populuaren aita arthaduria, eta bihotz-samurra; *Alexandro handia baino kapitain kurajos eta balentagoa; *Eskual-Herriko *Ciceron bokhantzaz bethea
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
ciceronengana -
(1712)
ES.EHast , 167
(...)
Mihia dute gathibu, flako, eta lothua eskuaraz mintzatzeko, baina bihoaz *Ciceronengana, eta hark emanen diote erremedio ona: qq
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
ciceronek -
(1712)
ES.EHast , 167
(...)
Halakoen mihiak, dio *Ciceronek, lantzetaz pikhaturik sufla, eta zalhu litezke, eta menturaz orduan ikhas lezakete ahotik hitzak athera baino lehen, nola mintzatu behar luten, *Arnulo gizon jakintsun haren erranaren eredura: qq
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
ciceronen -
(1712)
ES.EHast , 145
(...)
Ofizialeak bere eskuetako obra ongi eginek laudatzen tuztela; hartarakotz bada orai ezta ikhustea baizik hunek egin zuen liburu ttipi handia, bigarren *Thomas *Khempis *Eskual-Herrikoa, guztia sententziaz, eta zuhurtziaz bethea; dotrinan hagitz katholikoa, eta bokhantzaz *Ciceronen parekoa, zeren autorarentzat ahal diteken frogantzarik hoberena baita obra bera
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
ciceroni -
(1712)
ES.EHast , 148
(...)
Bitartean *Axularrek duelarik hirur hogoi, eta hamabi urthe Jainkoak deithu zuela mundu huntarik, ezin erran diteke gure predikarien artean merezitu duela, *Marcialek hil ondokotzat bere buruari prometatzen zioena: aitzitik lehen erran diteke ohore gehiago egiten diotela jentil batzuei hala nola *Platoni, *Aristotelesi, *Ciceroni, *Virgiliori, eta *Ovidiori, zeinen izenak maiz eta naharo entzuten baititugu aiphatzen tuztela, eta non
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
zizeron -
(1761)
Cb.EBO , 59
(...)
*Zizeron tristea, lurreko onragatik, bere Erretorika guziaz, zeñ ere zan, ta lenago alegin guziaz prestaturik zeñ ere zegoen, alere, *Erromako Jaunen aurrean itzaldia asitzeko, utsegiteko bildurrak beti, berak dionez, artzen zuen
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
zizeronen -
(1761)
Cb.EBO , 59
(...)
Jaungoikoaren Lege, ta Dotrina, *Zizeronen egitekoen aldean, zeñ gauza mea, preziatu, ta andia dan, edo zeñek dakus, Latin usia puska bat duen gizon juiziozkorik nor da, Erdaraz, edo Euskeraz Sermoi bat irakurri, ta beste gabe, Latiñez Pulpituan predikatuko duenik
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
zizeronen -
(1761)
Cb.EBO , 4
(...)
*Zizeronen urrengoa *Quintiliano esan, edo kontatu oi da: eta onek, ark baño ere obeto molde obean, ta argiroago agertu, edo utzi zituen
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
zizeron -
(1761)
Cb.EBO , 15
(...)
Ondo, ta bear bezala eskribitzen, ta itzegiten ikasi dutenak, *Isokrates baten, ta gero *Zizeron, ta *Kintilianoren alegin bizi, ta berezkirozko aien dilijenziai asko zor die: ori erreglakin erakusteko, A B C edo Alfabetoko letra guziak banaka ikusi, begiratu, eta esaminatu zituzten, Berealakoan, edo beñgoan guzia idoro etzuten, ta utsak betetzea, ta sobrak kentzea asko kosta zitzaien: Griego, ta Latiña ondo janzi, ta apañtzeko edergarri asko billatu, ta beren alegin guzia egin zuten
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
zizeron -
(1761)
Cb.EBO , 21
(...)
Latin, ta Griegoak ere, *Zizeron, ta *Kintilianok diotenez, lenago tatxa asko zituzten: gero Oarkari jakinsu oien bien erreglakin gauza askotan polikituaz, beren era eder, edo primorean geratu ziran
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
zizeronek -
(1761)
Cb.EBO , 40
(...)
Diran guzien kontu banaka, ta txit ederki *Zizeronek ematen du: qq
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
ciceroni -
(1802)
Mg.PAb , 202
(...)
*Salustio, *Tito *Libioi, *Tacito ta *Ciceroni
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
ciceron -
(1816)
fB.Ic1 , 303
(...)
*Platon, *Aristoteles, *Plutarko, *Ciceron, ta beste jentil askok erakutsi legijuee kristindadeko gurasuai, zelan txikitati azi biar ditubeen eureen umiak
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
ciceron -
(1816)
fB.Ic1 , 305
(...)
Ez nas kansauko, kristinaubak, erakutsi onetan, *Ciceron, ta *Demostenesen berbeetako modubak toloztuten
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
ciceron -
(1816)
fB.Ic1 , 28
(...)
*Platon, *Aristoteles, *Seneka, *Ciceron, ta beste jentil askok erakutsi eban argija, zeinegaz amar agindubeetako egin biarrak ezaututen ditugun
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
zizeronen -
(1830+)
Añ.GGero , 277
(...)
*Zizeronen esana da: Gitxik dantzetan dabe edanik eztagozanean, adimentuan dagozanean
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
zizeronek -
(1830+)
Añ.GGero , 278
(...)
Andrea gaiti ziñoan *Zizeronek, usainik ez dabenean daukala usain ona: Usainik eztaukalako dauko usain ona
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
zizeronen -
(1830+)
Añ.GGero , 3
(...)
Euskaldunen *Zizeronen izenaz izentaturik eta aitaturik ibilli da beti *Axular; bada Aita *Larramendi euskaldun guztien Maixuak diñolez, bere euskerea da ederra, nastu-bagea, uts-garbia ta ugaria; baieztu ta erakusten ditu egiak Eskritura, Elexako Aita Santu, gertaldi, antz-irudintza adigarri argiakaz; agertzen ditu bekatuak biziro ta argiro euren ezaintasun itsusi baltz guztiaz
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
zizeronek -
(1830+)
Añ.GGero , 224
(...)
Bada, *Zizeronek diñoanez: eztau gizon aserratuak beinbere eukiko bear dan neurria kontuan egoteko; arriskuan dago gitxi edo askotan uts egiteko
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
zizeronek -
(1850)
AA2 , 20
(...)
Ez da izan, zion *Zizeronek, fede gabea bazan ere, jende añ basati, eta ezigaberik, non eta ezagutu ez duan bai dala Jainkoa, eta au aditzera ematen zuen idoloak berak; oek onratzen zituenak alabaña sinisten zuen egi au, idoloak, eta Jainko etziran gauzak onratzen bazituen ere
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
ciceron -
(1850)
Ur.MarIl , 44
(...)
Begira onezaz gañera, zenbat jentik fede bagako, *Ciceron, *Aristoteles, *Seneka, Egipto-arrak, Amalek-arrak, Canaan-tarrak, Asirija-arrak, Fenizija-arrak, Grezija-arrak, eta Erroma-tarrak
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
marcus tullius cicero -
(1987)
DRPLV , II, 194. or.
(...)
En el mundo romano, sin embargo, antes de que el cristianismo introdujera la costumbre del único nombre de pila, circulaba el sistema de tria nomina, compuesto de praenomen, nomen y cognomen. Así Cicerón se llamaba, pongamos por caso, Marcus Tullius Cicero
(...)Zer:
Non:
Jatorria: DRPLV -
Zizeron -
(1997)
ARAUZ.076 , Euskera, XLII (1997, 3), 458. or.
(...)
Zizeron: Cicero (latina); Cicéron (frantsesa); Cicerón (gaztelania)
(...)Zer: Pertsona-izen klasikoa
Non: Antzinateko Grezia / Erroma
Jatorria: ARAUZ.076 -
Zizeron -
(2014)
ARAUA.076 , 32. or.
(...)
Cicerón (gaztelania); Cicéron (frantsesa); Cicero (ingelesa); Marcus Tullius Cicero (latina)
(...)Zer: Pertsona-izena [klasikoa]
Non: Erromatar Inperioa
Jatorria: ARAUA.076
Lege-oharra
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
