Pertsona-izenak
Katon - Pertsona-izenak - EODA
Katon
-
katonek -
(1627)
EZ.Man1 , 8
(...)
*Katonek ohoratu dik bersuaz *Italia, *Pibraquek *Franzia eta *Beriñek *Españia
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
katonek -
(1643)
Ax , 18
(...)
Eta *Katonek, prinzipalenetarik bat baitzen, erran zuen guztiak desegin, plaundu eta lurrarekin berdindu behar zuela, zeren bere gerla guztiak eta egitekoak hiri hartarik sortzen zeiztela, eta hura deseginez gero, bakean eta soseguan iarriko zirela
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
katonena -
(1643)
Ax , 18
(...)
Zeren *Szipionen konseillua utzirik, hartu zuten *Katonena, desegin zuten *Kartagoko hiria, iarri ziren bere ustez bakean
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
katon -
(1643)
Ax , 19
(...)
*Katon *Zensorino hartzaz irakurtzen da, zeiñek baitzuen alferren gaiñean esku eta bothere, ekhartzen zeraukatenean gizon bat bere aitzinera, akusaturik, erraiten zela ezen alferra zela, berehala lehenbiziko gauza eskuetako larrua hazkatzen, eta ferekatzen zioela: eta baldin latz, lodi eta gogor edireiten bazioen, ahalik eta arintkiena utzten zuela
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
katon -
(1643)
Ax , 19
(...)
*Katon hark berak erraiten zuen, hirur gauzetarik, bere mendean, ahal bezanbat, begiratu zela: Emazteari bere sekeretuak fidatzetik, lehiorrez ahal zihoakeiela, itsasoz ioaitetik, eta egun guztian alfer egoitetik
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
katonen -
(1643)
Ax , 24
(...)
Eta *Katonen errana da: qq
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
catonek -
(1712)
ES.GG , 386
(...)
Bainan *M *Catonek dioen bezala, egia da, eta gauza hunen gainean iharduki duten guziek aithortzen dute, eszitiarrak direla lehenbizikoak; zeren *Justinok dioen eredura, *Noe bere etxatiarrarekin uholdeko urak jausten hasi zirenean, han ilkhi baitzen barkhatik, eta han bizi ere izan zen ehun, eta hogoi eta hameka urthez, munduan bertze jenderik etzen denboran
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
caton -
(1712)
ES.EHast , 199
(...)
Ordea *Caton zuhurrak hainitzetan bezala orai ere emaiten daroku erremedio on bat, jaingin haukien kontra: qq
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
catonek -
(1712)
ES.GG , 402
(...)
Hek guztiek bere hitzkuntzarentzat izan zuten bezanbat amodio, izan zuten halaber munduko zein-nahi bertze jendakik ere, zeinek bere erresumetako hitzkuntzak galtzera utzi gabe, begiratzeko, eta aitzinarazteko; ezen azken *Toscanak izan zuen erregea erromarrek garaitu bazuten ere, halere egundaino erromarren letrak, eta hitzkuntza ezin har-arazi zioten, handikan erran zuen *Catonek: qq
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
caton -
(1712)
ES.EHast , 171
(...)
Dio *Caton zuhurrak: etzaren bertzeren gauzen gutizios, zeureaz kontenta zaitea; bertzela begirautzu zenternara eror etzaitezin, *Thales ustekabean errekara bezala
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
catonek -
(1712)
ES.EHast , 185
(...)
Ongirik ez egitea bera da gaizki egitea; aski da alfer izaitea gaizkin izaiteko, *Catonek dioen bezala: qq
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
katonek -
(1816)
fB.Olg , 206
(...)
zerbait gaiti, jentilak eurak bere, *Katonek, ta beste askok kendu gura izan zitubeen *Erromati naasteko dantzaak
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
katonek -
(1830+)
Añ.GGero , 20
(...)
Eta *Katonek, lenenetatik bat, esan eban guztia desegin, banatu, apurtu ta lurraz bardindu bear ebela, euren gerrak, aserreak, erriertak, esamesak ta kirrimarra guztiak erri artarik sortuten zirialako ta, Uri a banaturik, bakean ta soseguan geldituko ziriala
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
katonena -
(1830+)
Añ.GGero , 20
(...)
Nola esan ala gerta zan: zerren, Szipionen konseju ta adibidea itxirik, artu eben *Katonena: banatu eben *Kartagoko Uria, jarri zirian euren ustez bakean
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
katon -
(1830+)
Añ.GGero , 22
(...)
*Katon *Zensorino gaitik, zeñek eukan alperren ganean esku-bide ta agintaritza, irakurten da, ekarten eutsenean bere aurrera gizon bat salaturik, esaten zala alperra zala, bereala lenen egin oi ebana zala eskuetako azala ukutu, igortzi ta ikustea; eta baldin latz, lodi ta gogor idoroten bajakan, libre ta bakean itxiten ebala; baña baldin mee, biguñ, samur, leun ta beraa bazeukan, alpertzat kondenaturik falta gitxi gaitik bere latzkiro kastigetan ebala
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
katon -
(1830+)
Añ.GGero , 22
(...)
*Katon beronek esaten eban iru gauzatarik albaitanez gordeten zala: Emakumeari bere sekretoak fiatzetik; leorrez joan al izanik, itxasoz joatetik eta egun guztian alperrik egotetik
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
katonen -
(1830+)
Añ.GGero , 28
(...)
Eta *Katonen esana da ezerbere ez egiteaz ikasten dala deungero egiten
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
cato, -onis -
(1986)
IRI.LVATM , 33. par., 39. or.
(...)
In Catoica del nº 203 de San Millán, véase § 9, se corresponde con el actual Gatica. Se trata seguramente, en lo que se refiere al origen, del nombre de persona latino Cato, -onis, que a partir de Catoni, caso oblicuo de vocalismo -i(us) , recibiría el sufijo -ca, considerado bajo otro punto de vista como -íca, y así *Catonica perdería ulteriormente entre hablantes vascos la -n- intervocálica, y, naturalmente éstos adaptarían la consonante inicial a g- y reducirián las vocales en hiato, de donde Gatica
(...)Zer: Antroponimoa
Non:
Jatorria: IRI.LVATM -
Katon -
(1997)
ARAUZ.076 , Euskera, XLII (1997, 3), 453. or.
(...)
Katon: Cato (latina); Caton (frantsesa); Catón (gaztelania)
(...)Zer: Pertsona-izen klasikoa
Non: Antzinateko Grezia / Erroma
Jatorria: ARAUZ.076 -
Katon Gaztea edo Katon Utikakoa -
(2014)
ARAUA.076 , 20. or.
(...)
Catón el Joven / Catón de Útica (gaztelania); Caton le Jeune / Caton d'Utique (frantsesa); Cato the Younger (ingelesa); Marcus Porcius Cato Uticensis (latina)
(...)Zer: Pertsona-izena [klasikoa]
Non: Erromatar Inperioa
Jatorria: ARAUA.076 -
Katon Zaharra edo Katon Zentsorea -
(2014)
ARAUA.076 , 20. or.
(...)
Catón el Viejo / Catón el Censor (gaztelania); Caton l'Ancien / Caton le Censeur (frantsesa); Cato the Elder / Cato the Censor (ingelesa); Marcus Porcius Cato / Cato Maior / Cato Censorius (latina)
(...)Zer: Pertsona-izena [klasikoa]
Non: Erromatar Inperioa
Jatorria: ARAUA.076
Lege-oharra
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
