Pertsona-izenak
Pilare - Pertsona-izenak - EODA
Pilare
Zaragozako Andre Mariaren adbokazio ezaguna. Izena Ama Birjinaren irudiari eusten dion zutabeari -Andre Mariak berak Palestinatik ekarri omen zuenari- zor zaio. Bitxia bada ere Aranak eta Eleizaldek, euskal tradizioari jarraikiz, Pilare izena hobetsi zuten, baina aurrerago garbizaleek Abene, Arbil, Arbile, Arpil, Habene eta Zutoia moduko izenak sortu edota bultzatu zituzten. Santu-eguna urriaren 12an da.
-
pilar -
(1804)
VMg , 906
(...)
, ta zure arrebatxo *Maria *Pilar, ta *Maria *Karmengo Amandrearen aldamenean berai ditzaizken esku-bearretan
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
pillar -
(1823)
IRI.KONST.BERTS , 2. ahap., 64. or. (De Re Ph. I, 216. or.)
(...)
Pillar baten ganian, erri jaquinian
(...)Zer:
Non:
Jatorria: DRPLV -
Pillare -
(1910)
AR.DIE , 45
(...)
Gixonena: Pillar. Emerena: Pillare. Gazteleratuta: Pilar
(...)Zer: emakumezkoen izena
Non:
Jatorria: AR.DIE -
pilare -
(1921-1925)
AZK.CPV , 0040. zkia., I. lib., 0106. or. [01. lib., 106. or.]
(...)
Ponte-izena [GI, Bidania, Itsasoan urak andi]: Birjina Pilarekoa!
(...)Zer:
Non:
Jatorria: AZK.CPV -
Pilare -
(1930-37 [2020])
GOR.NLRD , 124
(...)
Nombre censurado: Pilare. Cantidad: 3. Traducción: Pilar
(...)Zer: emakumezkoen izena
Non:
Jatorria: GOR.NLRD -
pilare -
(1994)
KINT.PI , XXXIX (1994, 3), 1377. or.
(...)
Lehenengo eta behin saindu-izenen tradizio zaharra aipatu behar dugu, hau da, gehien bat toponimian fosildua geratu zaigun saindu-izenen ondarea: Jaundone Bikendi Arana, Donezte-be, Donibane, Jaundone Jurgi e.a. Baina elizaren eraginez XIV. gizalditik aurrera nagusitu zen joera ere aipatu behar dugu, h.d., ponte-izen gisa saindu-izenen erabilkera eta joera horren ondorioz sarturikoak: Ageda, Ana, Daniel, Joanes, Kosme, Leon, Marta, Pilare, e. a.
(...)Zer: Ponte-izena
Non:
Jatorria: KINT.PI -
pilare -
(1994)
KINT.PI , XXXIX (1994, 3), 1378. or.
(...)
Azkenez, generoaren arazoa aipatu behar dugu, hiru erako izen aurkitzen baititugu euskaran: oinarriz maskulinoak direnak (Ibon, Xabier, Unai), jatorriz fameninoak direnak (Edurne, Pilare, Teresa, Garazi), eta bietara ager daitezkeenak (Joan / Joana, Anton / Antoni). Euskarak —ez dugu ezer berririk esaten— ez du sexu-diferentzia ia inoiz ere markatzen (hika-ko formak, toka eta noka alegia, dira salbuespen ia bakarrak), beraz ez dugu Sabino Aranak markaturiko bidetik aurrera eginen, hau da, ia izen guztiak, /-a/ morfemaren bidez gizonezkoenak, eta /-e/ morfemaren bidez emakumezkoenak, maskulino eta femenino bihurtzeko bidetik.
(...)Zer: Ponte-izena
Non:
Jatorria: KINT.PI -
pilare (em.): (gazt.) pilar -
(2001)
GOR.SAL.EIZ , 343
Zer: Emakume-izena
Non: --
Jatorria: GOR.SAL.EIZ -
pilare (em.) -
(2001)
GOR.SAL.EIZ , 295
(...)
Zaragozako Andre Mariaren adbokazio ezaguna. Izena Ama Birjinaren irudiari eusten dion zutabeari -Andre Mariak berak Palestinatik ekarri omen zuenari- zor zaio. Bitxia bada ere Arana-Eleizaldek, euskal tradizioari jarraikiz, Pilare izena hobetsi zuten, baina aurrerago garbizaleek Abene, Arbil eta Zutoia izenak sortu edota bultzatu zituzten. Santuaren eguna urriaren 12an da. Baliokidea: Pilar (es). // Conocida advocación mariana de Zaragoza. El nombre proviene de la columna sobre la que está dicha imagen, que se supone trajo la propia Virgen María desde Palestina. Aunque Arana-Eleizalde propusieron Pilare, la forma tradicional en euskera, posteriormente los puristas crearon o impulsaron Abene, Arbil y Zutoia. Su onomástica es el 12 de octubre.
(...)Zer: Emakume-izena
Non: --
Jatorria: GOR.SAL.EIZ
Lege-oharra
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
