Pertsona-izenak

Nafarroako Pirinioetako ibarra. Aezkoako herritarrak aetzak dira, eta handik bide dator ibarraren izena. Ikusi Aezkoa.

Afranio (es), Afranius (fr), Afranius (en), Afranius (la)

• 76. araua: Latin eta greziar pertsona-izen klasikoak (2014 [1997])

Afrodita (es), Aphrodite (fr), Aphrodite (en), Ἀφροδίτη (el kl)

• 82. araua: Grezia eta Erromako pertsonaia mitologikoak (2014 [1998])

Agamenón (es), Agamemnon (fr), Agamemnon (en), Ἀγαμέμνων (el kl)

• 76. araua: Latin eta greziar pertsona-izen klasikoak (2014 [1997])

Agapito (es), Agapit (fr), Agapetus (en), Agapetus (la)

Agapetós 'atsegina', 'maitatua' grezierako hitzetik dator. San Agapito III. mendeko Italiako martiria izan zen. Santuaren eguna irailaren 20an da katolikoentzat eta apirilaren 22an ortodoxoentzat. Ikus Amatu.

• 66. araua: Santutegiko izen ohikoenak (2019)
• 129. araua: Aita santuen izenak (2003)

Agar (es), Agar (fr), Hagar (en)

• 177. araua: Antzinateko pertsona-izenak eta izen mitologikoak III, Bibliakoak (2014)

Agar (es), Agar (fr)

Hagar 'ihesa' izen judua Agar moduan zabaldu zen latinaren bitartez. Itun Zaharreko Agar Abrahamen esklabo eta Ismaelen ama izan zen. Tradizioaren arabera, Ismael musulmanen aita da. Femeninoek -ar amaiera izatea ohikoa ez denez, izenak --a hartu zuen.

Águeda (es), Agathe (fr), Agatha (en)

Grezierako Agathé 'ezkontza' izenetik dator, latineko Agatharen bitartez. Santa Agata III. mendean bizi izan zen, Catanian (Italia), non martirizaturik hil baitzen. Euskal Herrian harenganako debozio edo jaiera handia izan da eta elezahar asko sortu dira beraren inguruan. Kondairetan, sarri, abere itxura (katuarena edo ahuntzarena) hartzen du. Santuaren eguna otsailaren 5ean da. Mutrikun (Gipuzkoa) Santabata esaten zioten. Amikuzen (Nafarroa Beherea) honela kantatzen da:

Santa Agata andere, aurten bezala gero re;
Santa Agatak egortzen gaitu badukezun deus ere.
Aldaera: Agate (Deun-ixendegi euzkotarra.

• 66. araua: Santutegiko izen ohikoenak (2019)

Águeda (es), Agathe (fr)

Gaztelaniazko Águeda edo Ágatarentzat ematen den baliokidea Deun-ixendegi euzkotarra (Arana eta Eleizalde, 1910) lanean. Ikus Agata. Kirikiñok egindako Aintzaldu kantu entzutetsuari esker da ezaguna. Honela dio:

Aintzaldu daigun Agate deuna
bihar dala Deun Agate
etxe honetan zorion hutsa
betiko euko al dabe.