Euskara Batuaren Eskuliburua
-agatik
-agatik
Paralelismoa du -arren menderagailuarekin, aditz-izenari lotuta doanean . Bi balio har ditzakete:
a) Aditz-izenari lotuta —ETORTZEagatik (= ETORTZEarren)—, kausa edo helburua. Erdi lotan egoteagatik egin zidan ihes autobusak. Zurekin mintzatzeagatik etorri gara. Zu etortzeagatik egin dut hori.
b) Aditz-partizipioari lotuta —ETORRIagatik (= ETORRI arren [arren bereiz idatzita])—, kontzesiboa beti. Sartzeko eginahalak eginagatik. Diren bezain bihotz-hunkigarri izanagatik. Zu etorriagatik (ere) ez dut hori egingo.
IZANAGATIK ere kontzesiboa da gehienetan: Biziki maite zuen Polik bizibide hura, arriskuan bizi izanagatik. Hala, ‘debekatu izanagatik’ esatea ‘debekatu arren’ edo ‘nahiz eta debekatu’ esatea da normalean, eta ez ‘debekatu dutelako’.
Estilo-hobespen modura, egokiago litzateke honako esaldi hauek kontzesio-balioarekin erabiltzea, eta ez balio kausalarekin: ?Eskerrik asko ekitaldira etorri izanagatik esapidea ez da egokia ‘eskerrik asko, etorri zarelako’ esateko. ?Aita etorri izanagatik poztu da ere ez da egokia kausa adierazteko; horretarako, bestelako menderagailu batzuetara jotzea da egokiago; esate baterako, etortzeagatik, etorri delako/zelako eta gisakoetara.
Gehiago jakiteko
EUSKALTZAINDIA (2011). Euskal Gramatika. Lehen Urratsak VII (EGLU VII). Bilbo: Euskaltzaindia (150-155, 171).
— “Kausa/kontzesioa adieraztea: -tzeagatik/-tuagatik (izateagatik / izanagatik)”, Jagonet galde-erantzunak.
MAKAZAGA, Jesus Mari (2015). "Eskerrik asko ekitaldira etorri izanagatik", 31 eskutik.
PETRIRENA, Patxi (2013). "Debekatu izanagatik...", 31 eskutik.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
