eragin

eragin

DEFINIZIOA. Ekintzak eragileren bat duela adierazten dute aditz arazleek. Bi modutara eratzen dira: eragin (barre eragin) eta -arazi (geldiarazi) bidez [EH]. Bakoitzak bere erabilera du, eta -arazirena ( -arazi (-erazi)) berariaz arautua badago ere, ez da hala gertatzen eraginekin.

 

ERAKETA. <izena + egin> egituradun aditz-perifrasien aditz arazlea eratzeko erabiltzen da eragin aditza ( aditz-lokuzioa): barre egin > barre eragin; negar egin > negar eragin; irri egin > irri eragin; ihes egin > ihes eragin... [EH]

<izena + egin> egituradunek, gainera, -arazi arazlearekin osatzeko aukera ere badute, eta baliokideak dira hartara bi moldeak, sinonimoak baitira eragin eta eginarazi. Halatan, hitz eragin, negar eragin, ihes eragin, huts eragin eta gisakoak bezain zuzenak dira —eta baliokideak— hitz eginarazi, negar eginarazi, ihes eginarazi, huts eginarazi eta gisakoak (salbuespena *barre eginarazi da (> barre eragin)). [EH]

<izena + egin> egiturako batzuek, egin galduta, <izena + -arazi> egitura ere onartzen dute: bultzarazi, hutsarazi, ihesarazi, loarazi...; beste batzuek, ez: *hitzarazi, *lanarazi, *negarrarazi... Euskaltzaindiaren Hiztegira jo beharra dago horrelakoetan.

 

ERREGIMENA. Ohikoena dio aditza izatea da (negarra eragin zion, barrea eragin zidan...); baina du ere izan liteke (Gertaera ikaragarri hark negar handiak eragin zituen). [EH]

 

Gehiago jakiteko

EUSKALTZAINDIA. “Aditzaren jokabidea: eragin/-arazi <izena + egin> egituretan (negar eginarazi / negar eragin…)”, Jagonet galde-erantzunak.

— “Aditzaren jokabidea: -arazi (lo eginarazi / lo eragin)”, Jagonet galde-erantzunak.

— “Lexikoa: egin, eragin”, Jagonet galde-erantzunak.

— “Lexikoa: lo eginarazi, lokarrarazi, loarazi; lotarazi”, Jagonet galde-erantzunak.

— “Aditzaren jokabidea: eragin, -arazi  ”, Jagonet galde-erantzunak.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper