neurtu
neurtu
Soka horrek bost metro neurtzen du/ditu vs Soka hori bost metro luze da eta kideko joskeren artean Euskaltzaindiak bigarren moldea hobesten du [EH]. Beste hauetan ere bigarrenak hobesten dira:
• Lau metro neurtzen du/ditu. ǁ Lau metro luze (zabal, sakon) da.
Lau metroko luzera (zabalera, sakonera) dauka. ǁ Lau metro da luzean/zabalean/luze-zabalean.
• Sugeak 58 cm neurtzen du/ditu. ǁ Sugea 58 cm luze da.
Sugeak 58 cm ditu. ǁ Sugea 58 cm da luzean. Sugea 58 cm da.
Tradizioan, pisatu eta neurtu aditzek ez dute bide bera egin.
Batetik, neurtu aditzak ‘zerbaiten luzeraren, azaleraren, bolumenaren edo kopuruaren balioa zehaztu’ esan nahi du, eta pisatu aditzak ‘zerbaiten pisua zehaztu’ esan nahi du. Beraz, kidekoak dira adiera horretan.
Bestetik, pisatu aditzak badu beste adiera bat: ‘pisu jakin bat izan’. Gizonak pisatuko zituen laurogeita zortzi bat kilo.
Neurtu aditzak, berriz, tradizioan ez du izan ‘neurri jakin bat izan’ adiera; hau da, haurrak laurogei zentimetro neurtzen ditu gisakorik ez dago euskararen tradizioan. Horregatik eman du Euskaltzaindiak gomendio hori.
Gehiago jakiteko
EUSKALTZAINDIA (1994). “Gramatika batzordearen II. Okerrak zuzenduz”, Euskera, 1994, 3: 935-937, 1023-1031.
— “Kuantifikazioa adieraztea: neurtu, pisatu (bi metro luze da, bi kilo pisatzen ditu)”, Jagonet galde-erantzunak.
ALBERDI, Xabier, SARASOLA, Ibon (2001). Euskal estilo libururantz. Bilbo: UPV/EHU (347).
SARASOLA, Ibon (1997). Euskara batuaren ajeak. Irun: Alberdania (147).
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
