-tza

-tza

Hitz eratorriari ez dio beti adiera bera ematen. Hiru adiera hauek dira nagusi:

  • Aditzoinei lotuta, ‘gertaera edo ekintza’ —eta batez ere ekintzaren ondorioa— adierazten du (tasun abstraktua gehienetan): aitortza, bizitza, ekintza, emaitza, ezkontza, iraultza, jaiotza, laguntza... (heriotza salbuespena da).
  • Izenei lotuta, ‘multzoa edo ugaritasuna’ adierazten du: basatza, belartza, dirutza, harritza, hodeitza, jendetza, sasitza... Emankorra da toponimian ere: Elortza, Lizartza, Areatza...
  • Lanbide- edo kargu-izenei lotutako gizaki-izenei erantsita, ‘lanbide- eta jarduera-izenak’, eta, haietatik eratorrita, ‘erakunde- edo erakunde-izenak’ adierazten ditu: zurgintza, alkatetza, igeltserotza, idazkaritza, lehendakaritza, bertsolaritza, argazkilaritza, artzaintza, ikazkintza, morrontza, neskametza, dekanotza, erretoretza, maisutza, irakasletza... Badu adiera hau -go atzizkiak ere. ( -go (-eria))

 

Azken urteotan, neurriz kanpoko erabilera eman izan zaio batzuetan. ( *ministeritza > ministerio; *delegaritza > ordezkaritza; *solidaritza > solidaritate; *magisteritza). Hitz horien sarreretan adierazten diren arrazoiengatik dira baztergarriak hauek ere, besteak beste: *arduralaritza (> administrazio), *ganaderitza (> abeltzaintza), *tutoritza (> tutoretza)...

 

Gehiago jakiteko

SARASOLA, Ibon (1997). Euskara batuaren ajeak. Irun: Alberdania (132, 139, 159).

VILLASANTE, Luis (1974). Palabras vascas compuestas y derivadas. Oñati: EFA (135-136).

EHUko Euskara Zerbitzua (2013). "-tza atzizkia", Ehulkuren aholku guztiak.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper