21.4.1. Morfologia


21.4.1. Morfologia

21.4.1a PS honen osaera [PS [DS-EN] + -TZAT] da. Hau ere genitiboaren gainean eraikia, hortaz: aitarentzat, niretzat eta abar. (§ 18.6.2).

[-mug.]

[PS [DS … zenbatzailea …] -(r)en-TZAT]

{bi / hiru / sei / …} (etxe / harri…) -R-EN-TZAT

{bat / bost / hamar / …} (adar / haitz /…) -EN-TZAT

{zer / edozer / ezer / zein / edozein / zenbat / hainbat…} (harri / haitz) -(R)ENTZAT

(etxe / harri / haitz / …) {asko / gutxi / anitz} -ENTZAT

[+mug.]

<iz. prop.>

[PS [DS izen propioa] -(r)en-TZAT]

Bilbo-r-ENTZAT / Donostia-r-ENTZAT / Maule-r-ENTZAT

Irun-ENTZAT / Usurbil-ENTZAT / Zarautz-ENTZAT

Irati-r-ENTZAT / Ane-r-ENTZAT / Pello-r-ENTZAT

Mikel-ENTZAT / Miren-ENTZAT / Anton-ENTZAT

[+mug./-pl.]

<izord.>

[PS [DS perts. izord.] -re-TZAT]

ni-re-TZAT / hi-re-TZAT

[+mug./-pl.]

<artikulua>

[PS [DS … -a] -r-en-TZAT]

zeru (garbi)-a-ren-TZAT / etxe (berri)-a-ren-TZAT / ikastola-a-ren-TZAT

alde (zaharr)-a-ren-TZAT / ikasle (trakets)-a-ren-TZAT

[+mug./-pl.]

<erakuslea>

[PS [DS … erakuslea] -e(n)-TZAT]

(etxe / harri / haitz…) {hone(tx-) / horre(tx-) / hare(-tx-)} -en-TZAT

(…) beron-en-TZAT / berorr-en-TZAT / berar-en-TZAT

(mutiko / lagun / …) {honetx- / horretx- / haretx-} -en-TZAT

(mutiko / lagun / …) {beron- / berorr- / bera-r-} -e(n)-TZAT

[+mug./+pl.]

<artikulua>

[PS [DS … -ak/-ok] -en-TZAT]

{gurasoen / enpresa berrien / galdera guztien / …} -TZAT

{gurasoon / ideion / enpresa berrion} -TZAT

[+mug./+pl.]

<erakuslea>

[PS [DS … erakuslea] -en-TZAT]

(etxe / guraso/ enpresa / …) {hau- / hori- / hai-} -en-TZAT

(etxe / guraso/ enpresa / …) {hauetx- / horietx- / haietx-} -en-TZAT

[+mug./+pl.]

<izord.>

[PS [DS … perts. izord.] -(r)e(n)-TZAT]

gu-re-TZAT / zu-re-TZAT / zu-en-TZAT

21.4.1b Postposizio hau, euskalkien arabera, [… -TZAKO] edo [… -ENDAKO] tankeran ere eman daiteke: Garagardo hau {norentzat/norentzako/norendako} da? [… -EN-TZA-KO / -ENDAKO] (zuretzako, norentzako), ordea, ez da ezinbestekoa, aditzaren adjuntu dugunean behintzat. Beste kontu bat da, izenlagun denean. Orduan, jakina, -ko hori nahitaezko bihurtzen da (§ 21.8): Jonentzako opariak hauek dira (*Jonentzat opariak hauek dira). Aditzaren adjuntu denean hiru formak dira zilegi, euskalkien arabera: Ez dut ezer aurkitu {amonarentzako/amonarendako/amonarentzat}. Izenaren adjuntu denean, aldiz, ezinbestekoa da -ko agertzea: {Amonarentzako/amonarendako/*amonarentzat} pastilla ez dut aurkitzen.

Oharra
Euskararen Gramatika Euskaltzaindiaren Gramatika Batzordearen ekarria da. Beraz, lanak ez du eragozten edo baldintzatzen Euskaltzaindiaren Osoko bilkurak etorkizunean ondu edo moldatu ditzakeen alor honetako bestelako lanak, arauemaileak ere aintzat harturik.

Siège social

  • B
  • BISCAYE
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBAO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Centre de recherche

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 SAINT SÉBASTIEN
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Represéntations

  • A
  • ALABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 VITORIA-GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GUIPUSKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 SAINT SÉBASTIEN
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAVARRE
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 PAMPELUNE
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

L'association

  • P
  • PAYS BASQUE NORD
  • Château Neuf
    15, place Paul Bert
    64 100 Bayonne
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper