Beheko taulak jasotzen ditu leku/denborazko PSen atzizkiak eta modu bateko eta besteko ISei erantsirik hartzen dituzten formak:
Inesiboa
-an
-tan
-gan
herrian, igandean
etxe hartan, zein herritan…
herri hauetan, egun haietan, zein etxetan, zer urtetan
etxeetan, astelehenetan
gizona(ren)gan, horiengan, zugan…
Ablatiboa
-tik/-rik
-tatik/-tarik
-gandik
herritik, etxe hartatik,
herririk herri; jende hauetarik…
gizon horiengandik, zuengandik…
Adlatibo soila
-(r)a
-tara
-gana
negura, herrira, urrutira…
herrietara, etxe hartara, etxe hauetara…
Mikelengana, horiengana, guregana…
Hurbiltze adlatiboa
-rantz
-tarantz
-ganantz
herrirantz, etxerantz…
herrietarantz, adarretarantz…
etxe hartarantz, baso haietarantz…
gizon horienganantz, zuganantz…
Muga adlatiboa
-raino
-taraino
-ganaino
herriraino, ertzeraino, tontorreraino…
etxe hartaraino, herri hauetaraino…
haur horienganaino, zureganaino…
Adlatibo destinatiboa
-(ra)ko
-ta(ra)ko
eskolarako, herrirako…
zein etxetarako, etxe harta(ra)ko…
zein plazatarako, plaza honetarako, plazetarako…
egun horreta(ra)ko…
geroko, biharko, etzi(ra)ko…
Erlazio soilezkoa
-ko
Bilboko, herriko, igandeko…
etxe hartako, zein herritako, zer urtetako…
herri hauetako, egun haietako…
bihotz oneko, zuri buruzko, bost metroko…
Erlaziozko soila dei genezakeen -ko postposizioa ere bada. Maiz perpaus erlatibo baten bidez ordezka daiteke. Hala ere, jokamolde bereziak ditu -ko postposizioak. Gainera, -ko, berez, ez da leku/denborazkoa. Leku/denborazkoa, ondoan daraman PSa izango da, izatekotan: Arantzazu-KO irudiak, egun harta-KO gertakizunak… Baina bihotz oneko edo ganorazko diogunean ez da inondik ageri leku/denborazkorik. Horregatik, ‘erlaziozko’ deitu dugun -ko honek bere babespean (nolabait esatearren) leku/denborazko direnak eta ez direnak biltzen dituenez, hurrengo atalaren azkenean izango dugu mintzagai (§ 21.8.3).
Kapituluaren hasieran esan dugu inesiboa oinarri hartuta azal daitezkeela errazen leku/denborazko PSak (§ 20.1.5). Ondoko taulan ageri dira bai inesiboa eta bai inesiboari eransten zaizkion postposizio atzizkiak, sortzen diren formak eta bakoitzak duen adiera:
Euskararen Gramatika Euskaltzaindiaren Gramatika Batzordearen ekarria da. Beraz, lanak ez du eragozten edo baldintzatzen Euskaltzaindiaren Osoko bilkurak etorkizunean ondu edo moldatu ditzakeen alor honetako bestelako lanak, arauemaileak ere aintzat harturik.
Headquarters
B
BISCAY
Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
+34 944 15 81 55
info@euskaltzaindia.eus
Research Center
V
LUIS VILLASANTE
Tolare baserria. Almortza bidea, 6. 20018 SAN SEBASTIAN
+34 943 42 80 50
donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Local offices
A
ÁLAVA
Gaztelako atea, 54 01007 VITORIA/GASTEIZ
+34 945 23 36 48
gasteizordez@euskaltzaindia.eus
G
GIPUZKOA
Tolare baserria. Almortza bidea, 6 20018 SAN SEBASTIAN