(...)
Il faut, d’ailleurs faire un départ entre ces mots: quelques uns d’origine tout à fait récente sont sans intérêt comme Etchechuri «maison blanche», Etcheberr «maison neuve»; d’autres ont été écrits avec une orthographe qui doit être rectifiée: Barneix, Duhalde, Dithurbide, Lissalde, Rospide, Chabarri et Xavier doivent être ramenés à Barnette «maison à l’intérieur», Uhalde «à côté de l’eau», Ithurbide «chemin de la source», Elissalde «à côté de l’église», Etcheberri «maison neuve», Arrospide «chemin de la forge (?)», etc.
(...)
etxeberri -
(2000)
ORP.MAISMED, III. kap., 89. or.
(...)
Parmi les raisons qui ont rendu le toponyme incompris et même incompréhensible dans l’usage courant, il peut y avoir un automatisme ou même une sorte de tabou. Automatisme, puisque ces noms maintenus à plus de six siècles de distance, et le plus souvent bien davantage sans qu’on puisse fixer le moment d’invention et le point de départ, et répétés sans cesse ont perdu tout rapport de sens aux éléments qu’ils décrivent: même les composés de etxe “maison” les plus transparents, comme etxeberri “maison neuve”, ne peuvent être compris réellement, puisque la maison est de toute façon plus ou moins “vieille” de fait, à plus forte raison si l’apparence de vétusté (ne serait-ce que par une inscription datée du XVIIe siècle, ce qui est fort banal) en rend la “nouveauté” fort problématique
(...)
What: Oikonimoa, deitura Situation: Euskal Herria Origin:
ORP.MAISMED
de cheverri -
(2000 [1249])
ORP.MAISMED, IV. kap., 205. or.
(...)
aphérèse (disparition de la voyelle initiale) de a- et e- et parfois i- et u- généralement du fait de l’agglutination à l’article (1245 el esparren, 1435 la Rondo) ou à la préposition romane (1366 lassale de Recart): 1249 guerre, de cheverri, 1257 metsague, 1451 chagoyen, turbide, 1498 lissalde, ruthie pour “Agerre, Etxeberri, Ametzaga, Ithurbide, Etxagoien, Elizalde, Urrutia” etc., les noms officiels (“Sumberraute” pour 1316 alçumbarraute en basque moderne “Alzumarta”) et d’état civil modernes ayant pu hériter de ces formes
(...)
Notes: Nafarroako artxibategi nagusia: gazt. Archivo general de Navarra edo Archivo real y general de Navarra. Hurrengo atalak (secciones) ditu: Erresuma (Reino), Comptos, Errege Epaitegiak (Tribunales Reales), Erregeordetza (Virreinato), Apaizteria (Clero), Onegintza (Beneficencia), Gobernu Zibila (Gobierno Civil), Lurralde Entzutegia (Audiencia Territorial), Protokoloak (Protocolos), Kontularitza (Contaduría), Ogasuna (Hacienda), Udal Artxibategiak (Archivos Municipales), Gizabanakoen Artxibategiak (Archivos Particulares), Kodize eta Kartularioak (Códices y Cartularios), Kartografia (Cartografía), Ikonografia (Iconografía), Argazkitegia (Fototeca) eta Bibliografia Fondoa (Fondo Bibliográfico).
Type: artxibategia
Extraction: partziala
Field: dokumentazioa
AE.OIK - Aezkoako etxe izenak
Abbreviation: AE.OIK
Author: Euskaltzaindiko Onomastika batzordea
Title: Aezkoako etxe izenak
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher: Euskaltzaindia
Place: Olatzagutia
Date: 2015
Reference:
Notes: Nafarroako Euskarabidea zerbitzuak eskatuta, Euskaltzaindiarekin sinatutako hitzarmen bidez, Aezkoako herrietako etxeen izenak aztertu zituen Onomastika batzordeak, herriz herri, 2015 urtean egindako bileretan zehar. Jasotako datuen argitara, izen horien guztien aldaera batuak erabaki ziren. Lan horretarako oinarri izan ziren datuak Aezkoako ikertzaile talde batek bildutakoak ditugu, ibarreko hizkuntza teknikari Idoia Zabaltzak eskuratuta. Horiez gainera, Patxi Salaberrik jasotako hainbat lekukotza dokumental ere hartu ziren aintzat, hala nola Iñaki Caminok bere doktore tesian aipatutako lekukotza ugari eta, batzordeak eskatuta, Caminok berak etxe horiek izendatzeko ibiltzen diren beste ahozko aldaera asko ere. Bileretara eraman ziren oinarrizko zerrendetako arautze proposamenak Patxi Salaberri batzordeburuak egin zituen eta batzordean eztabaidatu ondoren, ontzat eman ziren egokien jotako aldaerak, sarri etxe bakoitzerako bat baino gehiago.
Type: datu baseak
Extraction: guztizkoa
Field: dokumentazioa
VIN.INTELB - Importance des noms topographiques, lieux-dits, etc., pour l'étude de la langue basque
Abbreviation: VIN.INTELB
Author: VINSON, Julien
Title: Importance des noms topographiques, lieux-dits, etc., pour l'étude de la langue basque
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine: 34
Publisher:
Place:
Date: 1909
Reference: III (1909), 349-356
Notes:
Type: artikuluak
Extraction: guztizkoa
Field: hizkuntza azterketa
ORP.MAISMED - Les noms des maisons médiévales en Labourd, Basse-Navarre et Soule
Abbreviation: ORP.MAISMED
Author: ORPUSTAN, Jean-Baptiste
Title: Les noms des maisons médiévales en Labourd, Basse-Navarre et Soule
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher: Izpegi
Place: Baigorri
Date: 2000
Reference:
Notes:
Type: bibliografia
Extraction: guztizkoa
Field: dokumentazioa
Headquarters
B
BISCAY
Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
+34 944 15 81 55
info@euskaltzaindia.eus
Research Center
V
LUIS VILLASANTE
Tolare baserria. Almortza bidea, 6. 20018 SAN SEBASTIAN
+34 943 42 80 50
donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Local offices
A
ÁLAVA
Gaztelako atea, 54 01007 VITORIA/GASTEIZ
+34 945 23 36 48
gasteizordez@euskaltzaindia.eus
G
GIPUZKOA
Tolare baserria. Almortza bidea, 6 20018 SAN SEBASTIAN