(...)
St-Pierre d’Irube, près de Bayonne, porte eu basque le nom de Hiriburu «extrémité de in ville» dont il est pourtant àI près de deux kilomètres; mais le nom Irube n’apparaît qu’en 1500 et au XIIIe siécle on a Yruber ou Hiruber qui suggère une autre signification, soit Hirubehere «au-dessous de la ville, soit plutôt Hiriberri «ville neuve»; Hiru sérait une variante de hiri; la forme pleine serait même irun, hirun (Cf. Irun, Irumberri); nous savons que n final disparaît dans la composition : eguerri pour eguberri «jour nouveau», Yauregi pour Yaundegi, peut-être Yaun-egi, (avec r = n comme dans Jauretche pour Yaunetche «maison du Seigneur»), «château, demeure du Seigneur»
(...)
(...)
La chute du n final est remarquable. Du reste, la phonétique du n final basque est fort intéressante. Le plus souvent, n paraît inorganique ; cf. les variantes arrai et arrain « poisson », mai et mahain « table » ; les dérivés degite « ils le font », emazu « donnez-le », noaque « j’irais » de egin, eman, yoan; et les composés Jauregui pour yaun-degi « habitation du seigneur château, yabe, yaube « maître, sous-seigneur ». La permutation ordinaire est r : yauretche « maison du Seigneur ». Cette permutation se produit même devant les explosives douces : cf. oihambeltz « forêt noire », oyamburu « tête du bois, Cap de bosc « et oyarbide « route du bois » ; jaurgain n’est-il pas yaun gain « (maison) au-dessus (de celle) du Seigneur » ?
(...)
(...)
En posición inicial, j- procede generalmente de i- (que a su vez podía proceder de e- ante vocal). En las zonas que distinguen entre i- (y-) y j (š, ž, ğ o x) ante vocal se puede discriminar fácilmente entre i antigua y reciente, debida a la pérdida de una consonante intervocálica. Esta discriminación es factible incluso allí donde j- = y-, porque en las formas populares de los topónimos i- secundaria conserva generalmente su valor silábico: // Antr. Joanes, top. Jauregui, Jaunsaras (Nav.), etc. // Jungitu (Ál., 1025), actual Junguitu, pero Jhurre, hoy Yurre; hay también Yurre en Vizc., pop. Igorre. Cf. Jhurrueta (CSM 208, año 1072), hoy Yurreta (Vizc.)
(...)
What: Toponimoa Situation: Euskal Herria Origin:
M.IFOV
(...)
jauri, jauregi edo jaurigi.- Saratxo. Aría, a la dcha. del Nervión, a ambos lados de la carretera, desde debajo de la cuesta de la iglesia hasta la carretera de circunvalación de Amurrio.- Heredad: E. camino real, S. arroyo, N. y O. Nervión, a ambos lados de la carretera y hasta el río.- Heredad: N. río Nervión, S. arroyo, O. carretera de Bizkaia
(...)
VIN.INTELB - Importance des noms topographiques, lieux-dits, etc., pour l'étude de la langue basque
Abbreviation: VIN.INTELB
Author: VINSON, Julien
Title: Importance des noms topographiques, lieux-dits, etc., pour l'étude de la langue basque
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine: 34
Publisher:
Place:
Date: 1909
Reference: III (1909), 349-356
Notes:
Type: artikuluak
Extraction: guztizkoa
Field: hizkuntza azterketa
VIN.TB - Toponymie basque
Abbreviation: VIN.TB
Author: VINSON, Julien
Title: Toponymie basque
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine: 34
Publisher:
Place:
Date: 1912
Reference: VI (1912), 405-411
Notes:
Type: artikuluak
Extraction: guztizkoa
Field: hizkuntza azterketa
M.IFOV - Introducción fonética a la onomástica vasca
Abbreviation: M.IFOV
Author: MITXELENA ELIZALT, Koldo
Title: Introducción fonética a la onomástica vasca
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine: 1905
Publisher:
Place:
Date: 1956
Reference: XXIV (1956), 167-186 eta 331-362
Notes:
Type: artikuluak
Extraction: guztizkoa
Field: hizkuntza azterketa
JIM.ESTN - Estudios de toponimia navarra
Abbreviation: JIM.ESTN
Author: JIMENO JURÍO, José María [Roldán Jimeno Aranguren & David Mariezkurrena Iturmendi]
Title: Estudios de toponimia navarra
Work note:
Elaborator: Roldán Jimeno Aranguren & David Mariezkurrena Iturmendi
Colection:
Magazine:
Publisher: Pamiela
Place: Iruñea
Date: 2004
Reference:
Notes: Liburuak Jose Maria Jimeno Juríok idatzitako zenbait artikuluren bilduma da, hil ondoan berrargitaratua. ECO zerbitzuak eginiko migrazioa. Liburuaren orrialdea (edota ohar zenbakia) ematen da erreferentzia gisa, baina edozein kasutan ere kontsulta daiteke jatorrizko artikuluaren identifikazioa "testuingurua"n jaso baita.
Badago Patxi Salaberrik eta Roldán Jimenok paratutako edizio eguneratua: Obras Completas de José María Jimeno Jurío 40, Pamiela, 2012.
Type: bibliografia
Extraction: guztizkoa
Field: dokumentazioa
BARR.OTA - Onomástica de la Tierra de Ayala
Abbreviation: BARR.OTA
Author: BARRENENGOA ARBERAS, Federico de
Title: Onomástica de la Tierra de Ayala
Work note: 3 liburuki
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher: Arabako Foru Aldundia
Place: Gasteiz
Date: 1988-1990
Reference:
Notes: Bigarren liburukiaren erauzketa osoa egin du Deikerrek.
Title: EAEko toponimia datu basea, Aldundietako 1:5000 eskalako mapetan errotulatzeko
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher: Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza, Eusko Jaurlaritza
Place: Gasteiz
Date: 1986-2003
Reference:
Notes: Deikerren aritutako ikertzaile taldeak banan-banan eginiko arautze proposamenak ere jasotzen dira. Honako epeetan burutu da lana: Bizkaia, 1985-1989; Araba eta Gipuzkoa, 1991-1994; Bizkaia (2), 2001-2003; Araba (2), 2005-2006; Gipuzkoa (2), 2007-2008.
Type: datu baseak
Extraction: guztizkoa
Field: dokumentazioa
HM.AMRR - Amurrioko mapa toponimikoa
Abbreviation: HM.AMRR
Author: BARRENENGOA ARBERAS, Federico & VELILLA CÓRDOBA, Salvador
Title: Amurrioko mapa toponimikoa
Work note: 1:20000 eskala
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher: Amurrioko Udala & Eusko Jaurlaritza
Place: Gasteiz
Date: 2000 (d.g.)
Reference:
Notes: F. Barrenengoa, S. Velilla, Arabako Foru Aldundia eta Amurrioko Udala izan dira toponimoen iturria.
Type: kartografia
Extraction: guztizkoa
Field: dokumentazioa
AFA.KAT - Katastroa
Abbreviation: AFA.KAT
Author:
Title: Katastroa
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher: Arabako Foru Aldundia, Ogasun Saila
Place: Gasteiz
Date: 2007
Reference:
Notes: Deikerrek datutegi osoaren migrazioa egin zuen. Erreferentzietan Poligonoa baizik ez da aditzera ematen, izenkide izan ohi diren "parcela" eta "subparcela" aipatu barik. Testuinguruan zein udalerriri dagokion ageri da.
Nolanahi ere, aurkibideetako izenak jaso dira, erregistro bakoitzari dagokion kokaleku zehatza konprobatu gabe eta, beraz, antzekotasun formaletan oinarritutako datuak baizik ez dira
Type: datu baseak
Extraction: guztizkoa
Field: dokumentazioa
Legal notice
This onomastic corpus takes into account the contents of works by third parties, taking into account their prestige and competence in the field. To this end, Euskaltzaindia has applied for the corresponding permissions and licences, so that the necessary intellectual property rights have been obtained, except in the case of error or omission. Should you observe the existence of any content that you believe may infringe the rights of third parties, please inform Euskaltzaindia immediately by sending an e-mail to the following address (info@euskaltzaindia.eus) so that the appropriate measures can be taken immediately.
Headquarters
B
BISCAY
Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
+34 944 15 81 55
info@euskaltzaindia.eus
Research Center
V
LUIS VILLASANTE
Tolare baserria. Almortza bidea, 6. 20018 SAN SEBASTIAN
+34 943 42 80 50
donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Local offices
A
ÁLAVA
Gaztelako atea, 54 01007 VITORIA/GASTEIZ
+34 945 23 36 48
gasteizordez@euskaltzaindia.eus
G
GIPUZKOA
Tolare baserria. Almortza bidea, 6 20018 SAN SEBASTIAN