kalitu - OEH - Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
kalitu.
sense-1
1.
(AN-erro, L, B, BN, S; VocBN
, H (L, BN))
Ref.:
A;
Satr VocP;
Gte Erd 153
.
"Au physique, selon l'usage ordinaire, tuer un reptile, un volatile" H. "Matar (se dice hablando de reptiles)" A. "Matar. Se dice de las alimañas" VocP . " Kalitzea da kali ukaldi batez buruaren lehertzea" Herr 5-9-1968, 7. " Kalitu dut sugea (BN-ciz)" Gte Erd 153. v. akabatu(2).
Tr. Documentado desde finales del s. XIX en textos labortanos y bajo-navarros; también lo emplea Orixe.
Zenbait egunez, erdi lo bezala omen dago [sugea] eta preseski orduan dute kalitzen edo hiltzen. Elsb Fram 178. Makilla ondo altzau ta [sugea] azpian eukolakoan bertan kalitzeko asmuz, indar guztiz emon eustan. Or Tormes 57. Nork daki gizon koskak etzuen apo bat bezala han kalituko! Zerb Azk 95. Sugeak eta apoak kalituko! JEtchep 36. Udako bero handietan suge mandil kalitzen [aritzen ziren] . Ib. 16.
"Au physique, selon l'usage ordinaire, tuer un reptile, un volatile" H. "Matar (se dice hablando de reptiles)" A. "Matar. Se dice de las alimañas" VocP . " Kalitzea da kali ukaldi batez buruaren lehertzea" Herr 5-9-1968, 7. " Kalitu dut sugea (BN-ciz)" Gte Erd 153. v. akabatu
Zenbait egunez, erdi lo bezala omen dago [sugea] eta preseski orduan dute kalitzen edo hiltzen. Elsb Fram 178. Makilla ondo altzau ta [sugea] azpian eukolakoan bertan kalitzeko asmuz, indar guztiz emon eustan. Or Tormes 57. Nork daki gizon koskak etzuen apo bat bezala han kalituko! Zerb Azk 95. Sugeak eta apoak kalituko! JEtchep 36. Udako bero handietan suge mandil kalitzen [aritzen ziren] . Ib. 16.
azpiadiera-1.1
(Ref. a otros animales y a personas).
"Par ext., se dit d'une personne. Kalitu nau
"
H.
Heriotzez hila izan bedi gizon hori; kanpen haindian oste guziak harrika kali beza. Dv Num 15, 35 (v. tbn. Apoc 11, 18 (He, TB desegiteko)). Kali eta hilaraz bedi giristinoen nagusia. Jnn SBi 160. Gaixtagina du, joan, / sekulakotz kalitu. Ox 124. [Arraina] untsa kalitua sasi batean gorde ondoan, leiakara yarraikitzen da berriz arraintzan. Zub 22. Harturik nabar zorrotza, hartaz kalitzen du hartza. Etcham 201. Hango aleman guziak kalitu ondoan. Zerb Gerlan 110. Bere oparietan bizidunak kali oi zitun. Or Aitork 77. Ez beza kali, ez izortu, ez lapurtu, ez gezur-ziñik egin. Ib. 398. Alakok gizona kali du. Ib. 45. Rusoek, araben biltzeko, juduak aztaparretarat botatzen diozkate, egin dezaten nahi edo ahal dutena, kalit berdin! SoEg Herr 15-5-1958, 1. [Txakürrek] kalitü die abantxü dozena erdi bat ardi. Herr 23-7-1959 (ap. DRA s.v. ako ). Makila berarekin auzoa begira ditake, eta hori ongi; bainan ere kali ditake, eta hori gaizki. SoEg Herr 6-8-1964, º.
Heriotzez hila izan bedi gizon hori; kanpen haindian oste guziak harrika kali beza. Dv Num 15, 35 (v. tbn. Apoc 11, 18 (He, TB desegiteko)). Kali eta hilaraz bedi giristinoen nagusia. Jnn SBi 160. Gaixtagina du, joan, / sekulakotz kalitu. Ox 124. [Arraina] untsa kalitua sasi batean gorde ondoan, leiakara yarraikitzen da berriz arraintzan. Zub 22. Harturik nabar zorrotza, hartaz kalitzen du hartza. Etcham 201. Hango aleman guziak kalitu ondoan. Zerb Gerlan 110. Bere oparietan bizidunak kali oi zitun. Or Aitork 77. Ez beza kali, ez izortu, ez lapurtu, ez gezur-ziñik egin. Ib. 398. Alakok gizona kali du. Ib. 45. Rusoek, araben biltzeko, juduak aztaparretarat botatzen diozkate, egin dezaten nahi edo ahal dutena, kalit berdin! SoEg Herr 15-5-1958, 1. [Txakürrek] kalitü die abantxü dozena erdi bat ardi. Herr 23-7-1959 (ap. DRA s.v. ako ). Makila berarekin auzoa begira ditake, eta hori ongi; bainan ere kali ditake, eta hori gaizki. SoEg Herr 6-8-1964, º.
sense-2
2.
"(Sc), despojar de dinero"
A.
sense-3
3.
"(L), apedrear"
A.
kalitu
-
kalitu....
-
1. (AN-erro, L, B, BN, S; VocBN , H (L, ...
-
(Ref. a otros animales y a personas). "P...
-
2. "(Sc), despojar de dinero" A....
-
3. "(L), apedrear" A....
Headquarters
- B
- BISCAY
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Research Center
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 SAN SEBASTIAN - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Local offices
- A
- ÁLAVA
- Gaztelako atea, 54
01007 VITORIA/GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 SAN SEBASTIAN - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAVARRE
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA/PAMPLONA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Association
- N
- Northern Basque Country
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
