(SP, Lar, Lecl, H), behazale (Sal, R, S; SP (que cita a O)), behatzale (Lar), behazaile Ref.: A (behazale); Lrq (beha); Gte Erd 30 .
(El) que mira, escucha, atiende; oyente, espectador. "Aguineur [?], écouteur, espion" SP. "Inspector" Lar. "Mirador, el que mira" Ib. "Mirante, beatzalea " Ib. "Veedor, beatzallea " Ib. "Auditeur" Lecl. "Spectateur" H, que cita a AR. "Vigía, centinela" A. "Qui écoute" Lrq. " Xiberoko Botzak badü behazale hanitx (S)" Gte Erd 30. v. behalari, behari.
Behazalea maizago bere gaizkiari ezen ez hunkiari beha dago. "Qui demeure aux écoutes, entend plus souvent son mal, que son bien" . O Pr 84. Iainkoak didala behazale bezala adizale. "De gens qui m'entendent aussi bien que de ceux qui m'écoutent" . Ib. 635. Jagoiti behazaliak eztu bere honik enzun. O PrASJU 274. Behazaliak bere beitarte arrieraz errailia laudatzen bezala baitu. AR 443. Ni izan niz hebentxe taka agertzale. / Areta nik banüke bai nihaurk ere, / ziek behazaliak imit' ez nezazie. Etch 282. Neskato arhin, hardit, urguilutsu, kurrizaile, harro eta modestia gabeak izanen du behazaile gehiago menturaz, bainan behazaile tzarrak, onik ez. EskLAlm 1849, 17. Eman zeion berak Arrosario bat eta erakatsi hamabost misterioak; erraiten zeiolarik behazaler esplika litzan algarren ondozka misterioak eta orazioniak erran eraz. Ip Hil 217. Ez iduri, behatzale handirik badutela ere, guziz egungo egunean, [...] deus onik eztirenek oro berenganat itzuliak dauzkatelarik. HU Aurp 167. Behatzaile guzieri mintzo delarik. (Acot. escén.). Barb Sup 27. Jon Doni Mikael behatzaileeri: Jaun andereak, begi onegiz / guri beha zaizte egon. Ox 62. Hiretzat dituk irriak, soak, / Nexkatxek hiri beren besoak. // Taka taka tak, bazoan beraz, / Behatzaileak ezin aldaraz. Ib. 114. [Astoak] ibiltzen ginuen herrietan guk baino behatzile gehiago bazuen. Zerb Gerlan 52. Ez zen behatzale hainitz [pilota partidan] . Herr 24-12-1959 (ap. DRA ). En DFrec hay un ej. más, septentrional.