1.(gral.; Lar, H), erhatz (H), arratz (A Apend). Ref.: A; Arzdi Plant1; Iz To , UrrAnz.
Nombre dado a diversos arbustos. "Genista hispánica, hiniesta de tintes" Lcq 53. "Codeso o piorno" A. "Cierto arbusto" A Apend. "(Ruscus aculaetus), rusco" Arzdi Plant1. "(Sarothamnus scoparius), retama (G-goi)" Ib. v. basa-erratz, isats, isuski. Baduzu orotarik: arrosa, julufrei, xarbota edozoin itxuretako, axintxo, brasil, erratz. JE Bur 83. Erratza baño latzagoko itzakin. Muj PAm 36. Eskuitik ezkerrera dijoala erratz (retama) pilla bat agertuko da. Alz Ram 100. Landare zekenak baitaduzka eremuak, / erratzak harean haitzetan kalamuak. Arti MaldanB 190. Zure beiak erratza larratuz errapeak anpatuko al ditute. "Cytiso pastae" Ibiñ Virgil 60.
sense-2
2.
(gral.; Lar, Añ, H),
erhatz (BN, S; Lecl, VocBN, Gèze, Dv, H),
ehatz (S),
errats (S),
erretz (G-azp)
Ref.:
A (erratz, erhatz); Lrq /ehác/; Iz To, UrrAnz; Etxba Eib; Gte Erd 130. Escoba."Escobar, erratzaz garbitu
"Lar.
"Escoba pequeña"A.
"El escobón de brezo; errazpat
"IzTo.
En S. Mitxelena se encuentra empleado con -a constitutiva. v. isats, isuski, eskoba. Tr. Documentado en todos los dialectos.
Itz alperra esaten zuan bakoitzean mingañarekin garbitzen zuan gela erratzarekin bezala. AA II 35.
Billatutzia erratz edo isats bat garbitzeko. BvAsL 140.
Zuiñoldeak erratzagaz garbitu. AgAL 88.
Zaldi buztan ilez eginikako erhatz bat eskuan. JEBur 141.
Azkenekoz idüritzen zaio, bena aldi huntan egiazki ehatz bat entzüten dila kanpuan, zista zasta lohi xahatzen ari. PicochetGH 1930, 371.
Jo Pierris erratzaeki. Katixa eskapa. PierKat 50.
Ez bagaude burutik jausiak idatzi edo esan zuenak eda zezakean apain-erratza beste itzetarontz. InzagRIEV 1933, 415.
Erratzen kirtenetik eskurik alde ezin. OrEus 53.
Ikusi nuanean / zure ille latza, / iruditu zitzaidan / sorgiñen erratza. Ib. 54.
Erratza-gañetan / Akelarrera dijoaz sorgiñak. SMitxAranz 215.
Erratzez goitik bera garbitzen ez dan bitartean emen bizitzerik ez dago. JAIrazBizia 18.
Zapiz legortzen ari zan katillu batek esku artetik iges egiten zion batera. Ura erratzaren poza!Loidi 52.
Erratz txarraz, bazterrak narrats. EZBB I 98.
[Komunean] ez erratz, ez isipu / ta ez paper-rollo.Zendoia 89.
v. tbn. Izt C 150. Arr Bearg 247 (ap. DRA). Etxde AlosT 28.
sense-3
3."1.º (L), cesto de pescadores que sirve para llevar besugo. [...] 4.º (V-m), percha y anaquel que se colgaba del techo y servía para guardar quesos"A.
azpisarrera-1
ERRATZ-BELAR.
"(G-to), agracejo (Bot.)" A.
azpisarrera-2
ERRATZ-JOKO.
Juego de separar alfileres con la punta de los dedos. "Sinónimos [de bapateka]: kixka (B), errazka (V-arr), erratz-yokua (G-azp)" A EY IV 292. Relacionado con orratz?
azpisarrera-3
ERRATZ-KIRTEN.
Palo de escoba. Uxta egiten dute larunbat gauerdin, / erratz-girten gaiñean zaldiz doazanin. OrEus 108.