OEH - Bilaketa
180 emaitza galtzak bilaketarentzat
Sarrera buruan (7)
Sarrera osoan (173)
- adabaki
- adabakitu
- adabatu
- aise
- 3 ala
- aldi
- amila
- antolatu
- antolatze
- apainketa
- apuro
- 1 ardi
- 3 arrasta
- 1 arrasto
- arrats
- arrazoi
- artino
- asaskaldi
- 1 askatu
- atorra
- ausartu
- 1 ba-
- bainu
- bait-
- bakar
- bandera
- barau
- barneko
- 1 barren
- barru
- behar
- behe
- belarte
- belaun
- beltz
- beltzondo
- belztu
- beraz
- berritu
- betatxatu
- bete
- bezino
- beztitu
- biluz
- binper
- biribilkatu
- bizi
- bizi izan
- bonet
- brida
- 1 burla
- buruko
- dendari
- ederzale
- elastiko
- 1 erdara
- eroan
- erorarazi
- erori
- erran
- eskoboi
- estatura
- estu
- 1 ezin
- galdu
- galtxoin
- galtza
- galtzerdi
- galtzetin
- geldiki
- gerrera
- gerrikatu
- gerriko
- giltza
- globo
- goiz
- gordin
- gorotz
- gorri
- gozo
- handi
- 2 handizki
- hanka
- haragi
- hautsi
- helantza
- 3 histu
- hits
- hurrizti
- 1 ia
- ibili
- idoki
- ilagi
- ile
- inarrosi
- ipurdi
- ipurmehar
- ipurtalde
- 1 jaka
- jario
- josi
- 1 kabitu
- karrika
- kaskabilodun
- kizkur
- larraskatu
- larri
- lasaitu
- lastima
- lokera
- lotsari
- 1 lotu
- luze
- 1 margo
- moda
- morrosko
- moztu
- narras
- nola
- oihal
- oilo
- oinetako
- 2 oratu
- otoi
- 1 peto
- peza
- pijama
- pikotxean
- pilota
- pixa
- plantxatu
- polaina
- portali
- postura
- praka
- puntu
- salbu
- saltsa
- soin
- soingain
- soldadu
- sufritu
- taldeka
- tarratada
- tokiratu
- 1 torratu
- txamarra
- txano
- 1 txukun
- txupa
- xamar
- xilintxa
- xilipa
- 2 xorta
- xotx
- 2 zabra
- zafratu
- 1 zamar
- zango
- 2 zarpa
- 1 zarrastako
- zehe
- zein
- zira
- zirrit-zarrat
- ziurtu
- zizta
- zizti-zazta
- zubi
- zuri
- zurruma
- zurrut
- zuzen
goiburua
xilintxa.
tradizioa
Tr. Documentado en textos septentrionales no suletinos y en Orixe. Xilintxa es la forma más general. Hay además xilintx en Oxobi e Iratzeder y xilinta en López y Barbier (en éste junto a xilintxa ). Orixe emplea los compuestos txilinta-ots , txilintx-ots y txilintxa-soñu .
sense-1
1.
(L, B, BN-arb-baig; SP, Urt V 263, Dv, H; -xa Ht VocGr 340, Arch VocGr 191),
txilintxa (AN-5vill, L, B, BN-baig; Lar, Añ (V)),
xilintx,
xilinta (H (BN) s.v. xilintxa
),
xilintz (BN-baig),
xilinda (H (BN) s.v. xilintxa
),
txiltsa (S)
Ref.:
A (txilintxa, xilintxa);
Giese MolinS 622;
Satr VocP (txilintxa, xilintz);
CarnIt
271;
Gte Erd 269
.
Campanilla; esquila. "Clochette" SP. "Esquila, campana" Añ. "Sonnette" Dv. "Sonnette, clochette, ainsi nommée à raison de ce qu'elle est suspendue" H, que cita a Etcheberri de Ziburu. "(L, B, BN-baig), cencerro" A. " Tinbria jo (G-azp), xilintxa jo du (BN-arb)" Gte Erd 269. v. txilin, 1 txintxila.
Eriak athetan xilintxa aditzean. EZ Man II 86. Elebazioneko xilinta inzunik, Jaun Handiaren adoratzera elizan sar ladin. AR 247. Eman diozka soin luzea, galtzak eta soingainekoa eta itzuli guzian inguratu du asko xilintxa urhezkoz. Dv Eccli 45, 10 (Ol txilin). Hiriko karrika guziak joiten zituen, xilintxa bat eskuan, burhasoen eta nausien othoizteko. Laph 200. Hamarrak irian joiten da xilintxa bat. JE Bur 172. Bai, jauna bainan hiruak eta erdietan xilintxa joko dautazu? Zerb Artho 44. Xilintxa ukaldi bat. Ib. 172. Xilintxa [...] jo. Barb Sup 16 (80 xilinta). Joaren xilintx on arina! Ox 185. Ardiak eta beiak [...] bere xilintxa eta yoale ozenekin. Zub 101. Ez eta erabiliko / xilintxa ez xirularik. Etcham 163. Dena xingol eta xilintx haugi egun, Eskuara, / Hire gazten jauzi eta itzuliken artera. Iratz GH 1967, 19. Oinezko batzu [...] bidearen erditik ibiliko dira, xilintxa bihi bati kasurik egin gabe, iduri bide guzia heiena den. Herr 17-12-1959, 2. Bere betiko xilintxa eskuan, Frantses bazabilan, jo harat, jo hunat. "Clochette" . Ardoy SFran 163. Begoña [...] loak harturik zagon nausien jateko salan, xilintxa jo eta jo hasi zelarik. GH 1973, 95.
v. tbn. Prop 1876-77, 412.
Campanilla; esquila. "Clochette" SP. "Esquila, campana" Añ. "Sonnette" Dv. "Sonnette, clochette, ainsi nommée à raison de ce qu'elle est suspendue" H, que cita a Etcheberri de Ziburu. "(L, B, BN-baig), cencerro" A. " Tinbria jo (G-azp), xilintxa jo du (BN-arb)" Gte Erd 269. v. txilin, 1 txintxila.
Eriak athetan xilintxa aditzean. EZ Man II 86. Elebazioneko xilinta inzunik, Jaun Handiaren adoratzera elizan sar ladin. AR 247. Eman diozka soin luzea, galtzak eta soingainekoa eta itzuli guzian inguratu du asko xilintxa urhezkoz. Dv Eccli 45, 10 (Ol txilin). Hiriko karrika guziak joiten zituen, xilintxa bat eskuan, burhasoen eta nausien othoizteko. Laph 200. Hamarrak irian joiten da xilintxa bat. JE Bur 172. Bai, jauna bainan hiruak eta erdietan xilintxa joko dautazu? Zerb Artho 44. Xilintxa ukaldi bat. Ib. 172. Xilintxa [...] jo. Barb Sup 16 (80 xilinta). Joaren xilintx on arina! Ox 185. Ardiak eta beiak [...] bere xilintxa eta yoale ozenekin. Zub 101. Ez eta erabiliko / xilintxa ez xirularik. Etcham 163. Dena xingol eta xilintx haugi egun, Eskuara, / Hire gazten jauzi eta itzuliken artera. Iratz GH 1967, 19. Oinezko batzu [...] bidearen erditik ibiliko dira, xilintxa bihi bati kasurik egin gabe, iduri bide guzia heiena den. Herr 17-12-1959, 2. Bere betiko xilintxa eskuan, Frantses bazabilan, jo harat, jo hunat. "Clochette" . Ardoy SFran 163. Begoña [...] loak harturik zagon nausien jateko salan, xilintxa jo eta jo hasi zelarik. GH 1973, 95.
v. tbn. Prop 1876-77, 412.
sense-2
2.
"Pièce d'un pressoir à vin"
Dv.
sense-3
3.
"Croc en forme de S, auquel on suspend des objets"
H.
Cf. xilintxaka, xilintxan.
sense-4
4.
txilintxa.
"(Digitalis purpurea), digital (en Espinal)" Arzdi Plant1 280.
azpisarrera-1
PISU-XILINTXA.
Plomada (?).
Iringiteko arka eginen da asent harriz, eta oina hasiko da pisu xilinxen ondotik. (1741). SenperEus 29.
Plomada (?).
Iringiteko arka eginen da asent harriz, eta oina hasiko da pisu xilinxen ondotik. (1741). SenperEus 29.
azpisarrera-2
XILINTXA-AHO.
"(B, BN), copa o boca de la campanilla" A.
azpisarrera-3
XILINTXA-JOTZAILE.
"Codonophori, xilintxa iotzailleak, ezkilla jotzailleak" Urt V 263.
azpisarrera-4
XILINTXA-MIHI.
"(L, BN, S), langue de la clochette" Lh.
azpisarrera-5
XILINTXA-HOTS,
TXILINTXA-SOINU.
Tañido, tintineo de campanillas.
Txilinta-otsa mintxoa ixiltzen da. 'Les clairs tintements de clochettes' . Or Mi 105. Txilintx-otsa. 'Bruit de clochettes' . Ib. 78. Txilintxa-soñua garbi entzuten da. 'Clair tintement de clochettes' . Ib. 105. Baitziren ere, besteak beste, artzainetan, joare, klaxka edo xilintxa soinuetan gostu zutenak. Larre ArtzainE 85.
Txilinta-otsa mintxoa ixiltzen da. 'Les clairs tintements de clochettes' . Or Mi 105. Txilintx-otsa. 'Bruit de clochettes' . Ib. 78. Txilintxa-soñua garbi entzuten da. 'Clair tintement de clochettes' . Ib. 105. Baitziren ere, besteak beste, artzainetan, joare, klaxka edo xilintxa soinuetan gostu zutenak. Larre ArtzainE 85.
xilintxa
-
xilintxa. Tr. Documentado en textos sept...
-
1. (L, B, BN-arb-baig; SP, Urt V 263, Dv...
-
2. "Pièce d'un pressoir à vin" Dv....
-
3. "Croc en forme de S, auquel on suspen...
-
4. txilintxa. "(Digitalis purpurea), dig...
-
PISU-XILINTXA. Plomada (?). Iringiteko a...
-
XILINTXA-AHO. "(B, BN), copa o boca de l...
-
XILINTXA-JOTZAILE. "Codonophori, xilintx...
-
XILINTXA-MIHI. "(L, BN, S), langue de la...
-
XILINTXA-HOTS, TXILINTXA-SOINU. Tañido,...
<< xamar 0 / 0 xilipa >>
Siège social
- B
- BISCAYE
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBAO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Centre de recherche
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 SAINT SÉBASTIEN - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Represéntations
- A
- ALABA
- Gaztelako atea, 54
01007 VITORIA-GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GUIPUSKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 SAINT SÉBASTIEN - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAVARRE
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 PAMPELUNE - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
L'association
- P
- PAYS BASQUE NORD
- Château Neuf
15, place Paul Bert
64 100 Bayonne - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
