1.
(AN-larr, B, Ae, Sal, R; Lar, Dv(AN-mer), H(o-)),
horzkatu (Sal, S, R; vEys(ortzk-)),
oskatu (AN-ulz, B)
Ref.:
A(ozkatu, orzkatu, oskatu);
EchaideNav 276
. Morder."Abocar, asir con la boca", "morder" Lar.AxN explica autsikitzen (315) por ozkatzen. Sar zekidan limikatuz, ialgiten zait hortzkatuz. O Pr 667. Sierpe ta dragoi geienik ozkatuko ta atzaparkatuko ta amur-eraziko zaituena. Mb IArg II 331. (Ifernukoa) dago ozkatzen, zatikatzen bere burua, ezin sufri, ezin soporta (323). LE-Ir. Pipitak otzkatu. Izt C 165. Orzkatu zituen bere ezpañak. Camp EE 1882a, 36. Bera ortzkatzen eta puskatzen zuten ainbeste piztia odolzale gaiztoren erdian. Arr Orac 234. Nai ta ere alfer asi zela [dragoia] / zuri taloia ozkatzen. Auspoa 97, 67. Zakurrek ozkatu egin zutela. Or Mi 54. Bil ezak [mertxika] eskuan, / egiok usai; / ozka ta milixka, / dukeiño garai. Ldi UO 27. Itxu bezela orzkatu zuen, kabi-zulotik iges-egin arazteraiño. EG 1958 (1-2), 59. Bein batean kume bat / txakurrak ozkatu. Ayesta 35. v. tbn.
FLV 1988, 284 (Larrainzar, 1906).
azpiadiera-1.1
(Part. en función de adj. y sust.). Eta berari begiratu utsarekin, ozkatu eta zauritu guziak sendatzen ziran. Lard 100.
Errenka zutitu zan mutil ozkatua. TAgUzt 103.
azpiadiera-1.2
Masticar. Lukainka errea geldiro ozkatu ta iretsi zuanean. TAgUzt 204.
Goroldia oskatuz, auntzak. EG 1952 (7-8), 7.
Azkar iñoiz ez ezazu jan. Ongi ozkatua, urdaillak ongi erantzun dezaizun urte askotan. Zendoia 183.
azpiadiera-1.3
"Picar (V-ple)"A Apend. .
Liztor izkuturen batek ozkatu al aun? OrMi 21.
Txori anker batek ozkatzen zion gibela. IbiñVirgil 50n.
azpiadiera-1.4
(Fig.). Zenbat dire diru-gosek eta okerkerik ozkatuak! OrMi 79.
Nai estu batek ozkatzen dio / jarrai-miñez biozpea. SMitxAranz 29.
Jaun Aphezküpiari hüts egitia thorpe da, Jinkoari beraren ozkatzia beita. Herr 19-9-1957, 3.
Ozkatzen nindun samiña. GandElorri 113.
Bildurra hozkatzen duena. AzurmHitzB 63.
sense-2
2.
(B, BN-baig-ciz, Sal; o- Lecl, Dv, Foix),
horzkatu (Dv)
Ref.:
A (ozkatu); Izeta BHizt2.
. "Entailler"Dv.
"
Horzka, tze, tu, faire des dents, des brèches à un outil ou tout autre objet"Ib."Tajar, hacer muescas en una mesa"A.
"Faire une entaille"Foix.
Ozkatu, gisuz gorritu [makila]. (In ArbIgand 44
).
Pareta-gainetako hegiak mailka antze handirekin ozkatuak. JEBer 55.
Meta bakotxari zatxikola kukula zuri, biribilean ozkatu bat. Ib. 80.
Berina idurizko untzi ozkatu batetarat biltzen da esnea.GatxitegiLaborantza 165.
azpiadiera-2.1
Grabar.
Ate-gainean marmol edo aitxurdinezko arri-mai batean itz oriek ozkatuak daude. LhYol 4.
azpiadiera-2.2
Limar. Bihotzeko harra dela kharraka bat, hortzkatzen dituena izpiritüa, haragia eta hezürrak. ArchGram 34.
azpiadiera-2.3
"
Ozkatu (BN, Sal, S, R), atarazar, dar un tajo a las castañas para que cuezcan mejor"A.
azpiadiera-2.4
(o- B ap. A), oskatu (L-ain, B), ortzakatu (V ap. A). "Festonear un vestido" A. "Oskatu, festonear, cortar la ropa en festones" Ib. "Ortzakatu koittak (R), festonearse de puro viejas, hablando del ruedo de las sayas" Ib.
azpiadiera-2.5
"
Ozkatu (AN, BN, R), mellarse un instrumento cortante"A.
Haur batek bizar-nabala hartzen badauk ziri baten xorroxteko, berehala kentzen diok eskutik ozkatuko daukalakoan. Herr 26-8-1965, 4.
sense-3
3."
Ozkatu [...] agacé. Hortzak ozkatiak ditut, j'ai les dents agacées"ArchUFH(
DRA deduce de aquí erróneamente ozkati "propenso a la dentera").
"
Ozkatu (R), producirse dentera a consecuencia de comer fruta verde"A.
v. 1 hozkitu.
azpisarrera-1
HOXKATU.
(Forma con palat.). a) Hacer muescas. "Ekarrak nabal bat makil unen oxkatzeko, trae una navaja para hender este palo" A (s.v. oxka).
Athea xutik zaukaten bi pazoteak, beheretik eta gaineraino oxke zuri batzuz oxkatuak ziren. Barb Piar I 130.
Festonear. "Altare-gaiñeko oialak, bazterretik oxkatzen bada, ederkiago ematen du, [...] si se le festonea por el borde" A (s.v. oxka). Oien egaleko belaze orlegi errekatxoz ezatu ta oxkatuak. EG 1958 (1-2), 12. b) (H (o-), A). Morder. "Otsoak oxkatu diazkuk lau ardi, el lobo ha mordido [...]" A (s.v. oxka).
azpisarrera-2
HOZKATUXE(Forma con suf. -xe, de valor aprox.; uso fig.). "Indépendants" dekaloak ozkatüxerik izan dira.Herr 11-12-1958, 4.