Euskarazko hitzetan il ageri denean, {ll} (gaztelaniaz bezala) esan behar dugu ala j-ren balioa {y} du? {elle} hotsa ez al da erdalduna?

Egia al da j letra {y} ahoskatu behar dela?

Nafarroako Bera herrian, Maddi izena [ma-yí] ahoskatzen da, azentua bigarren silaban paratuz (beti pentsatu dut frantsesaren eraginez dela, frantsesez Marie horrela ahoskatzen baita). Aldiz, Gipuzkoan, lehenbiziko silaban paratzen dute indargunea. Zein da ahoskera zuzena?

Nola transkribatu behar dira euskarazko ese eta zeta hotsak Nazioarteko Alfabeto Fonetikoko (NAF) irizpideei jarraituz?

a) Ahoskatze-kontua, eta, oro har, euskara batuaren ortoepia arazo larria da oso. Zer eredu irakatsi behar diegu gure ikasleei? Zer gertatzen da azentuaren eta kontsonante-multzoen ahoskerarekin? Gure ustez, Euskaltzaindiak euskara batuaren ortoepia batua ere bultzatu behar luke: ahozko kodearen arautzeari ekin behar lioke euskararen irakaskuntzaren mesedetan.

b) Ahoskera: ez dago > {eztago}; ez gara > {ezkara} eta hil zen > {hiltzen}; omen zuen > {omentzuen}?

c) Doinuak duen garrantzia jakinda, aditzen arau fonetikoak biltzen dituen txosten bat lagungarri izango genuke.

Nola idatzi eta ahoskatu behar dira maileguetako g eta j letrak? Hauek, adibidez:

magia/majia (nola ahoskatu?)

trajea (horrela idatzi, baina nola ahoskatu?)

agentzia/ajentzia

agenda/ajenda

35. arauan irakurri dut bost eta erdiak idatzi behar dela. Hala ere, zuzena al da bost’ erdiak edo bost t’erdiak erabiltzea?

Aginteran, ezezko perpausetan etzazu idaztea onartzen da ala soilik ahozko forma da?

Ahoskera kontuan harturik eman omen da idaztaraua bait- partikularen kasuan (bainaiz, baikara, baitu…). Zergatik ez da horrela jokatu beste hainbatetan? Adibidez, behinik behin, batik bat, -z gero, seietan/seiretan, alde/-kalde eta beste hainbatekin.

Noiz esan daiteke mailegu bat zaharra dela (edo berria)? Nola jakin noiz den -sz- multzoa ala -z- soila? Edo noiz gorde j eta noiz egokitu mailegua g forman? Noiz du mailegu batek forma erabakigarria izateko adinako tradizioa?