Jagonet

Euskaltzaindiak onartzen al du eta kausala marratxoarekin idaztea? Adibidez: Trenak ihes egin dio, berandu ibili da-eta. Ezingo dizut eskura ordaindu, diru barik nago-eta.

Horrelako esaldiak marratxoz idaztea onartzen al da? Ala idazlearen esku uzten da marratxoaren erabilera? Ala erabat baztergarritzat jotzen da?

Ahoskera kontuan harturik eman omen da idaztaraua bait- partikularen kasuan (bainaiz, baikara, baitu…). Zergatik ez da horrela jokatu beste hainbatetan? Adibidez, behinik behin, batik bat, -z gero, seietan/seiretan, alde/-kalde eta beste hainbatekin.

Amak ez zuen bere alaba haurtzaindegira bidaltzen: aitona-amonekin uzten zuen merkeagoa izateagatik esaldian -t(z)eagatik zuzena da ala -(e)lako erabili behar da?

Badakit ez direla berdin etortzeagatik (kausa zein helburua) eta etorriagatik (kontzesiboa). Baina lehenaldi burutuak izan eskatzen duenean ez daukat hain argi. Hau da: Aita etorri izanak poztu du moldatu eta Aita etorri izanagatik (kausa) poztu da esan al daiteke? Ala Aita etortzeagatik poztu da esan behar da? Nik lehena erabiltzen dut, baina ez dakit ongi dagoen.

Nahitaezkoa al da bait- edo -(e)n eranstea aditzari zeren edo zeren eta lokailuarekin?

Euskara batuan ez zetorrenez erabiltzen dugu, eta bizkaieraz ez zetorrenalez esaten da. Jakin gura nuke ea biak zuzenak diren, ea ez zetorrenez forman elipsi bat gertatu den -na desagertzeko, eta ea ez zetorren legezetik datorren aditz forma hori.

Zuzena al da zeren soilik erabiltzea, zeren eta erabili ordez?

Beharrezkoa al da ezen lokailuari bait- eranstea?

Zer eratako perpausak eratzen dira egitura horrekin?

Forma horien erabilera, helburua adieraziz, gogorra egiten da. Azaldu, mesedez, eta eman adibideak.