Jagonet

Data idaztean, urtea jartzean, puntua jarri behar da ala ez?

35. arauan irakurri dut bost eta erdiak idatzi behar dela. Hala ere, zuzena al da bost’ erdiak edo bost t’erdiak erabiltzea?

Konposatu kimikoen nomenklaturan, marratxoa erabili beharra al dago?

Bi osagai edo gehiagoko elkarteetan, zilegi al da barne- eta kanpo-alarmak moduko eraketa edo hitz-joskera egitea (alegia, <marratxo + zuriune> segida modukoak)?

Euskaltzaindiak, 13. arauan, hitzak silabaka zatitzea gomendatzen du. Baina silabaka zatitzean, egokia litzateke lerro-amaieran bokal-multzorik ez haustea. Adibidez, ez du-ela, gau-ean; baizik due-la, gauean.

Beraz, lerro-hasierako hitz hautsia beti kontsonantez hastea egokiagoa litzateke (h letradunak barne: be/rre/hun, le/hia), bai begietarako, bai irakurtzeko, lerroaren bukaeran beti egin ohi den pausatxoa bideratzeko.

Bestalde, nola jokatu hitz elkartuko osagai bat lerro-amaieran gertatzen denean eta bestea hurrengo lerroaren hasieran? Errepikatu egin behar al da marratxoa?

Noiz erabili behar da marratxoa?: Uda oporrak / Uda-oporrak

Nola idatzi behar da agur t’erdi esamoldea?

Gaztelaniazko izenak euskaraz idaztean, zer egin behar da haien tiletarekin, idatzi ala ez? Adibidez: Ramón Fernández / Ramon Fernandez; Cádiz/Cadiz; María/Maria...

Euskaltzaindiak onartzen al du eta kausala marratxoarekin idaztea? Adibidez: Trenak ihes egin dio, berandu ibili da-eta. Ezingo dizut eskura ordaindu, diru barik nago-eta.

Horrelako esaldiak marratxoz idaztea onartzen al da? Ala idazlearen esku uzten da marratxoaren erabilera? Ala erabat baztergarritzat jotzen da?

1. Euskaltzaindiaren 25. arauan, "Loturik idaztekoak diren hitz elkartuak" atalean, d) puntuan aipatzen dira bigarren osagaia -dun, -gin, -gile, -zain, -zale... duten elkarteak; eta e) puntuan, berriz, bigarren osagaia -aldi, -buru, -gizon, -(g)une... duten elkarteak. Baina aipatutako -gin, -gile, -zain, -(g)une... horiek ez al dira atzizkiak? Atzizkiak baldin badira, hitz eratorrien osagaiak izango dira, ez hitz elkartuenak. Horrela bada, nolatan aztertzen dira hitz-elkarketari dagokion atalean? Zein da horren arrazoia? Nonbait irakurri ere egin dut horietako batzuei erdi-atzizki izena ere ematen zaiela. Zergatik erdi hori?
2. Bidenabar, nola idatzi behar dira Epelegain eta Arotzenea etxe-izenak: elkarturik ala marratxoz loturik?