-(e)la/-(e)na

-(e)la/-(e)na

Adierazpen-perpaus osagarrietako (konpletiboetako) menderagailu ohikoena, -(e)la, bestelako perpaus menderatu batzuetan ere agertzen da (denborazko, moduzko...).

a) Egokiak dira Lehen aldia zen nik bertsolariak entzuten nituela eta Badira bi urte zigarrorik erre ez dudala erako denborazko perpausak (denbora-tartea adierazten dutenak), nahiz eta zenbaitetan zuzendu izan diren, erlatiboa bakarrik zelakoan zilegi (Lehen aldia zen nik bertsolariak entzuten nituena). Beste hurrenkeran, jakina, erlatiboa bakarrik egin daiteke (Bertsolariak entzuten nituen lehen aldia zen).

b) Okerra da, ordea, honelako erlatiboetan -(e)la erabiltzea:

*Badu lagun bat igeltseroa dela (> Badu lagun bat igeltseroa dena).

*Donostiako Zinemaldian izan naiz, dela munduko garrantzitsuena (> Donostiako Zinemaldian izan naiz, munduko garrantzitsuenean / Donostiako Zinemaldian izan naiz, munduko garrantzitsuena den horretan.

*Ezagutzen ditut mutil batzuk bizi direla baserri batean... (> Ezagutzen ditut mutil batzuk(,) baserri batean bizi direnak / Baserri batean bizi diren mutil batzuk ezagutzen ditut / Ezagutzen ditudan mutil batzuk baserri batean bizi dira).

c) Honako -(e)la hau erdararen kalko nabarmena da: *Kontuz, bero(a) dagoela! (> Kontuz, bero(a) dago (eta)!). *Ez ibili irristailuekin, eroriko zarela! (> Ez ibili irristailuekin, eror zaitezke eta / erori egingo zara eta!).

d) Batik bat mendebaldean (bizkaieraz) -(e)na menderagailua erabiltzen da batzuetan -(e)la menderagailuaren ordez. Baina ez da hori edozein testuingurutan gertatzen:

- Aditz-mota batzuekin bakarrik erabiltzen da: aditu, aitortu, erakutsi, ezagutu, gogoratu, gomutatu, igarri, ikusi, jakin, sinetsi, susmatu... Adibideak: Badakit etorri dena. Badakit Eñautek etxea saldu duena.

- Eta beste predikatu hauekin: egia izan, ezagun izan, gezurra izan, itxura ukan, jakina izan, seguru egon/izan, zer esanik ez, zalantzarik gabe, bistan egon... Adibideak: Ikusi dugu kristaua zarena. Erakuts dezagun geure berba guztietan, egiaren semeak garena. Ezagun da gaztea zarena.

 

Gehiago jakiteko

EUSKALTZAINDIA (1999). Euskal Gramatika. Lehen Urratsak V (EGLU V). Bilbo: Euskaltzaindia (67-69, 50).

— (1994). “Gramatika batzordearen II. Okerrak zuzenduz”, Euskera, 1994, 3: 962-963.

— “Aditzaren jokabidea: jakin (badakit etorri dena)”, Jagonet galde-erantzunak.

— “Aditzaren jokabidea:  subjuntiboa (joan zaitezen esan dit / joan zaitezela esan dit)”, Jagonet galde-erantzunak.

PETRIRENA, Patxi (2011). Morfosintaxiaren inguruko zalantzak eta argibideak. Gasteiz: Ikasmaterialen Aholku Batzordea (EIMA)-Eusko Jaurlaritza (33-34).

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper