hile > hil/hilabete

hile > hil/hilabete

DESBERDINTASUNA. Izan daitezke sinonimo; hala ere, bi erabilera bereizten dira Euskal Herrian: hiztun batzuek ez dute hilabete (*hila bete) baizik erabiltzen (Iparraldean, adibidez). Beste batzuek desberdindu egiten dituzte: hil (urtea banatzen den hamabi zatietako bakoitza: Hilen izenak. Neguko hiletan. Maiatzeko hila. Hilaren bostean etorriko da...) eta hilabete (denbora hedaduratzat harturik, 30 eguneko-edo denbora bitartea): Hilabetean egon naiz Grezian (= hilabete osoan). Hamar hilabeteren buruan. Lau hilabeteko haurdun nago. [EH]

 

BAT ZENBATZAILEA. -bete daramaten beste hitzek (astebete, urtebete...) ez bezala, bat zenbatzailearekin ere erabiltzen da hilabete ( (-)bete; astebete). Hizkera batzuetan hil/hilabetehitzak baliokide direnez, ez da harritzekoa bat eta guzti ematea esapidea: Hilabete egon naiz gaixorik. Hil(abete) bat egon naiz eri.

 

HILEN IZENAK. Euskararen batasunerako, 1971n onartu zituen Euskaltzaindiak, eta hauek dira: urtarrila, otsaila, martxoa, apirila, maiatza, ekaina, uztaila, abuztua, iraila, urria, azaroa eta abendua. Bukaerako -a hori artikulua dute, eta leku-denborazko kasuetan galdu egiten dute (*urtarrilan > urtarrilean; *iraila honetan > irail honetan). ( hil/hilabeteen euskalkietako izenak) [EH]

 

IDAZKERA. Hilen izenak letra xehez idazten dira perpausaren barruan (abuztuaren 6a / *Abuztuaren 6a). ( data nola eman)

 

KASU-MARKA. Hilen izenak mugatuan erabili izan dira tradizioan: martxoan, abuztuan... ( goizean, goizetan / goizez; trenean/trenez)

 

Gehiago jakiteko

EUSKALTZAINDIA (1971). “Hilabeteen izenen batasuna”, Euskera XVI, 1971: 103-107.

— “Lexikoa: hil eta hilabete”, Jagonet galde-erantzunak.

PETRIRENA, Patxi (2011). Morfosintaxiaren inguruko zalantzak eta argibideak. Gasteiz: Ikasmaterialen Aholku Batzordea (EIMA)-Eusko Jaurlaritza (141).

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper